ایــروان، پایتخــت کشــور ارمنســتان و شــهر محبــوب ارمنیــان جهــان اســت کــه در جــوار رود هــرازدان و دامنــه ی کــوه آرارات واقــع شــده و از جاذبه های تفریحی و گردشگری بسیاری برخوردار است.در ادامه تعدادی از بهترین های آنها را خواهیم دید.
– خانه اپرا
خانــه اپــرا، نقطــه تحــول قســمت شــمالی شــهر اســت کــه بــه وســیله پارک هــا، کافی شــاپ ها و مراکــز خریــد محصــور شــده. ایــن ســاختمان دارای دو تــالار بــزرگ اســت: یکــی تــالار کنســرت آرام خاچاطوریــان و دیگــری تــالار بالــه و اپــرای ملــی. ایــن ســاختمان در ســال ٢٠٠٣ یــک بازســازی کلــی شــد.
– ماتناداران
ماتنــاداران، در حقیقــت کتابخانــه ی باســتانی ارمنســتان محســوب می شــود کــه کتاب هــای خطــی زیــادی دارد و در بزرگتریــن خیابــان ارمنســتان قــرار دارد. در ایــن کتابخانــه حــدود ١٧٫٠٠٠ کتــاب دســت نوشــته ارمنــی و ١٠٠٫٠٠٠ ســند قــرون وســطائی و مــدرن وجــود دارد. ایــن کتابخانــه در قــرن پنجــم توســط مشــتوت در واگارشــاپات (اشــمیادزین) ســاخته شــد.
در اوایــل قــرن ١٩ ، بعــد از جنــگ، تنهــا ۱۸۰۰ عــدد کتــاب دست نوشــته در اشــمیاتزین باقــی مانــد و بقیــه ی آن هــا ســوزانده و پــاره شــدند. بعــد از کشــتار دســته جمعی ارامنــه در جنگ جهانــی اول، بســیاری از کتاب هــا گــم شــدند و تصمیــم بــه جمــع آوری مجــدد کتاب هــا گرفتــه شــد. بالاخــره در ســال ١٩۵٩بــا تحقیــق و بررســی های فــراوان، توانســتند کتابخانــه فعلــی را تأســیس و ســعی بــر ایــن شــد کــه از کتاب هــای خطــی و باســتانی مراقبــت بیشــتری بــه عمــل بیایــد.
در یکــی از ســتون های ایــن کتابخانــه، مجســمه ای از مشــتوت قــرار دارد کــه بــا نظــم و انضبــاط، در حــال یــاد دادن الفبــای خــود اســت و مجســمه ی شــش محقــق و نویســنده ی بــزرگ دیگــر نیــز، در کنــار در قــرار گرفتــه اســت. مجموعــه نمایشــگاهی بیرونــی، شــامل کتیبه هــا و ســنگ قبرهــای حکاکــی شــده بــر روی ســنگ هایی اســت کــه خاچــکار آن هــا را از مناطــق باســتانی اطــراف ایــروان، جمــع آوری کــرده اســت. داخــل نیــز مجموعــه ای از کارهــای علمــی و فیلســوفانه ی یونانی هــا، رومی هــا، کتاب هــای دســت نوشــته ی ایرانیــان و اعــراب و … اســت.
– موزه مارتیروس ساریان
ایــن مــوزه، گالــری و تعــدادی از آثــار بــه جــا مانــده از هنرمنــد بــزرگ ارمنســتان مارتیــروس ســاریان را نگــه داری می کنــد. گفتــه می شــود تعــدادی از آثــار نقاشــی او در موزه هــای پاریــس و مســکو نگــه داری می شــود. بازدیــد خــود را از طبقــه بــالا شــروع کنیــد کــه کارهــای حزن انگیــز و متأخــر او در آن جــا قــرار دارد.
– موزه خاورمیانه
این موزه در خیابان آرام قرار گرفته و طبعا به اشیا و آثار مربوط به منطقه ی خاورمیانه می پردازد.
-کلیسای سورپ سارجیس
ایــن کلیســا نزدیــک مــوزه ی کنــده کاری روی چــوب، قــرار گرفتــه اســت. کلیســای ســورپ ســارجیس در ســال ١٨۵٣ ســاخته شــده اســت و مراســم مذهبــی روزهــای یکشــنبه و گــروه کــر آن بســیار دیدنــی اســت.
– مادر ارمنستان
ایــن مجســمه بــزرگ ٢٣ متــری، در خیابــان مســروپ مشــتوت، در میدانــی کــه بــه ســبک معمــاری شــوروی ســابق ســاخته شــده، قــرار گرفتــه اســت. ایــن مجســمه دارای ســتون هایی اســت کــه بــا لامــپ و فواره هــای زیــادی تزئیــن شــده. پــارک حقتانــاک در نزدیکــی مجســمه قــرار دارد. ایــن پــارک بســیار ســر ســبز اســت و دارای چــرخ و فلــک مخصــوص کــودکان و کافه هــا و رســتوران های کوچــک اســت.
– موزه و یادبود کشتار ارامنه
مــوزه کشــتار ارامنــه، بــه خوبــی بیانگــر درد و رنــج مــردم ارمنســتان در کشــتار ســالهای ۱۹۱۵ تــا ۱۹۲۲ در زمــان امپراطــوری عثمانــی اســت. ایــن مــوزه در زیرزمینــی کــه دارای عمــارت بزرگــی از ســنگ خاکســتری اســت، قــرار گرفتــه. تصاویــر بســیار بــزرگ آنجــا (کــه بیشترشــان دارای توضیحاتــی بــه زبــان انگلیســی هســتند) به خوبــی بیانگــر عمــق فاجعــه ی کشــتار دســته جمعی ارامنــه در آن زمــان هســتند. بــرای نشــان دادن چهــره ی دیومنشــانه ی دولــت عثمانــی احتیــاج بــه توضیــح اضافــی نیســت، عکس هــا خــود توصیــف کننــده ی چهــره ی عثمانی هــا در اواخــر ١٩١۴ هســتند.
دســتگیری و کشــتار رهبــران و روشــنفکران جامعــه در ۲۴ آوریــل ١٩١۵، ســرآغاز کابــوس شــبانه ی آن تابســتان بــود. در سراســر آناتولیــا مــردان بازداشــت شــده و از شــهر های خــود بــه نزدیک تریــن خــط مــرزی بــرده شــده و بــه رگبــار بســته شــدند. زنــان و کــودکان نیــز از شــهرهای خــود اخــراج و بــه صحراهــای ســوریه بــرده شــدند. آخریــن عکــس ایــن مــوزه مربــوط بــه تصویــری از پرورشــگاهی در صحراهــای ســوریه اســت. بازدیــد از ایــن مــوزه رایــگان اســت.
– گالری هنر ملی
ایــن گالــری، کارهــای هنرمنــدان بــزرگ اروپایــی را در خــود جــای داده اســت و در جنــگ جهانــی دوم بــه راه افتــاده اســت. آثــار هنرمندانــی ماننــد دوناتلــو، تینتورتــو، کوربــت، تئــودور روس، رودن و جــان ون دایــک را داراســت. تعــدادی از نقاشــان روســی، ارمنــی و مجســمه ســازان و هنرمنــدان گرافیســت ماننــد مارتیــروس ســاریان، یــروان کوچــار و ســرداک آراکلیــان، آثــار خــود را در ایــن نمایشــگاه بــه معــرض بازدیــد گذاشــته اند.
-موزه هنرهای مردمی ملی ارمنستان
ایــن مــوزه، صنایــع دســتی مــردم ارمنســتان را بــه نمایــش می گــذارد و نشــان دهنده ی تأثیــرات نامتعــارف شــرق بــر فرهنــگ ارمنســتان اســت. در ایــن مــوزه، آثــار بســیار زییایــی از حکاکــی بــر روی چــوب نیــز قابــل مشــاهده اســت.
– موزه هنری های روسی
ایــن مــوزه، حــدود ٢٠٠ اثــر از کارهــای هنرمنــدان روســی قــرون ۱۹ و ۲۰ را بــه نمایــش گذاشــته کــه بــه وســیله پروفســور آرام آبراهامیــان بــه ایــن مــوزه اهــدا شــده اســت.
– میدان جمهوری هانراپتوتیان هراپاراک
میــدان جمهــوری یــا میــدان لنیــن ســابق، توســط بهتریــن ســاختمان های شــهر، ماننــد هتــل ماریــوت، گالــری هنــر ملــی و مــوزه تاریــخ طبیعــی دولتــی ارمنســتان احاطــه شــده اســت. در مــوزه تاریــخ ارمنســتان، معمــاری دوره اســتالین بــا معمــاری ارمنــی مخلــوط شــده. در مرکــز میــدان، کــه برخــلاف میدان هــای معمولــی بیشــتر بیضــی اســت تــا گــرد، از ســنگ مرمــر درجــه یــک و بــراق اســتفاده شــده. بازســازی و تعمیــرات انجام شــده روی میــدان جمهــوری، ایــن میــدان را تبدیــل بــه قطــب گردشــی در بعدازظهرهــای گــرم و شــب ها کــرده است.
– موزه دولتی تاریخ ارمنستان
در ایــن مــوزه، ســنگ های زمــان غارنشــینان در دره ی هــرازدان تــا ستاره شناســی و متالــورژی مربــوط بــه ٣٠٠٠ ســال قبــل از متســامور، امپراتــوری اورارتــو و اتحــاد قبایــل هایــک بــه ملتــی واحــد در قــرن ۶ قبــل از میــلاد، بــه نمایــش گذاشــته شــده. ایــن مــوزه در هانراپتوتیــان هراپــاراک قــرار گرفتــه است.