کلیسای جامع شهر فلورانس، بزرگترین کلیسای آجری جهان

کلیسای جامع فلورانس | Florence Cathedral

کلیسای جامع شهر فلورانس ایتالیا یکی از شاخص ترین آثار تاریخی و از زیباترین بناهای این شهر محسوب می شود که قدمتی بس طولانی دارد. این کلیسای قدیمی نه تنها به خاطر اندازه بزرگ و ظاهرش چشم نواز خود معروف است بلکه شهرت آن به صدها سال پیش برمی گردد و گنبد برآمده این عبادتگاه یکی از شاهکارهایی است که نشان می دهد از این حیث بسیار از زمان خود پیش بوده است. در اینجا قصد آن را داریم تا شما را با گذشته این کلیسا و بعضی نکات مهم این مکان آشنا کنیم. در ادامه با الی گشت همراه شوید:

مطالب مرتبط:
فلورانس ایتالیا شهری با پارک های چشم نواز و دلربا
فلورانس ایتالیا، شهری برای هنرنمایی هنرمندان دیوار نگار

ساخت کلیسای جامع سانتا ماریا دل فیور بیش از ۱۴۰ سال طول کشیده است. کمیته ایی در آن زمان تشکیل شد تا طرح و نقشه متهورانه این بنای با عظمت را در سال ۱۲۹۳ میلادی تهیه کند. این زمان مصادف است با دوران قبل از رنسانس و طرح مزبور شامل گنبدی بس بزرگ برای بام این ساختمان حیرت انگیز می شد و این نکته را نیز نباید از خاطر دور کنیم که در آن زمان فن آوری آنچنان پیشرفته نبوده است که بتوان این پروژه عظیم را براحتی در عمل پیاده کنند. ولی با تمام این احوالات، ساخت این کلیسا آغاز می شود ولی بخشی از بام گنبد برای سالیان درازی به حال خود رها می شود. به همین دلیل نیز است که کل ساخت این بنا از ابتدا تا انتها بیش از ۱۴۰ سال طول کشیده است.

گنبد کلیسا جامع سانتا ماریا دل فیور بزرگترین گنبد آجری دنیا است با بکارگیری بیش از ۴ میلیون تکه آجر، که وزن کل آنها بالغ بر ۴۰،۰۰۰ تن می شود و ارتفاع به بزرگی یک برج ۱۰ طبقه، این کلیسا بزرگترین بنای آجری جهان محسوب می شود. اگر ساختن چنین سازه ایی کاری بسیار شاق و سخت در عصر حاضر به نظر می رسد، تصور کنید آن زمان که تکنولوژی بسان امروز پیشرفت نکرده بوده است، چه تلقی از ساخت آن وجود داشته است.

کلیسای سانتا ماریا دل فیور بر روی کلیسای دیگری ساخته شده است. بقایای کلیسای قبلی، که کلیسای فعلی روی آن بنا نهاده است همچنان وجود دارد و نام آن سانتا رپاراتا بوده است. این کلیسا، کلیسای کوچکی بوده است و سال احداث آن به قرن های چهارم تا ششم بر می گردد درست قبل از سالهای قرون وسطی و دوره رنسانس. الان در زیر زمین این کلیسای جامع موزه ایی درست شده است که گردشگران می توانند دست ساخته ها یی  را که مبین تاریخ مذهبی و فرهنگی این منطقه هستند، مورد بازدید قرار دهند.

درهای برنزی معروف این کلیسا که معروف به دروازه های بهشت می باشند، بوسیله یک شرکت کننده در مسابقه ایی که برای ساختن در این کلیسا ترتیب داده شده بود در سال ۱۴۰۱ ساخته شده است. سالها قبل از اینکه گنبد مورد نظر ساخته شود، یک کمیته از مسوولین شهر فلورانس مسابقه ایی ترتیب دادند تا فردی که مسابقه مزبور را برنده می شود درهای شرقی محل غسل تعمید را نقاشی کند. آنها مواد و فلز برنز لازم را به میزان و مقدار مشابه در اختیار شرکت کنندگان در مسابقه قرار دادند و به شرکت کنندگان نیز اجازه دادند که طبق دستورالعمل مسابقه در اجرای ایده خود آزادی عمل داشته باشند.

در نهایت، برندگان این مسابقه دو نفر جوان به نام های فیلیپو برونلچی و لورنزو گیلبرت بودند، که هر دوی آنها  هم آهنگر بودند و هم طلا ساز. رقابت دو نفره بین این دو جوان را در نهایت گیلبرتی آز آن خود کرد. مضمون کار او صحنه ایی از انجیل مقدس بود که در آن حضرت ابراهیم در حال ذبح کردن پسرش اسماعیل است. داوران مسابقه، کار وی را بهتر از رقیبش ارزیابی کردند، چون رقیب او یعنی فیلیپو بیشتر از ایماژهای زمینی بهره برده بود، در صورتیکه، گیلبرتی به سبک کلاسیک وفادار مانده بود.

میشل آنجلو سالها بعد از ساخت دری که از آن صحبت شد، در جایی گفته بود که این درها مثل دروازه های بهشت به نظر می آیند و این اسم با مسما از اینجا می آید. نیز، گفته می شود طرحی که برونلچی برای نقاشی این در به هیات داوران آن زمان ارایه کرده بود، بسیار از دوره خودش جلوتر بوده است که بارقه ایی از انسان گرایی را در طرح خود به تصویر کشیده است و نشانه هایی از آغاز پیدایش دوره رنسانس در اروپا نوید می داده است. فردی که گنبد سانتا ماریا دل فیور را طرح ریزی و ساخته است، هرگز آموزش های لازم برای معماری را از قبل ندیده بوده است  فیلیپو برونلچی یک استادکار طلا بوده است و هرگز در عمرش چیزی  به مانند شاهکاری که برای گنبد این کلیسا خلق نمود، نساخته بود.

هرچند این موضوع و صحبت از آن خیلی مسخره و مضحک به نظر می رسد، ولی برای طلا ساز بودن، به ترکیبی از هنر زیبایی شناسی و آفریدن یک شی در آن واحد نیاز است که برونلچی از آنها بهره مند بود در کنار دانش های دیگری که از آنها برخوردار بوده است. همه اینها برای ساختن چنین گنبد عظیمی او را یاری رسانده اند. جالب است بدانید، وقتی که برونلچی تولد یافت، حدود ۸۰ سال از ساخت کلیسا بدون حتی یافتن راه حلی عملی زمان سپری شده بود.

همچنان که سالیان مدیدی از ساخت بنای کلیسای جامع سپری شده بود و ساختمان کلیسا نسبت به طرح اولیه آن به مرور بزرگتر و عظمت بیشتری پیدا کرده بود، ولی همچنان سووالی که در ذهن باقی مانده بود این بود که چطور قرار است بام گنبدی شکل این کلیسای معظم ساخته شود. هیچ کس نمی دانست که آیا در عمل احتمال اجرای آن وجود دارد و یا خیر. حتی خود طراحان این کلیسا نیز اشرافی به عملیاتی بودن برساخته ذهنی خود نداشتند، ولی فلورانسی ها مصمم بودند تا برای اینکه خودی در برابر بقیه شهر های ایتالیا آن زمان از خود به مانند توسکانی نشان دهند، این بنا را در نهایت تکمیل کنند. حتی با واقف بودن به اینکه نمی دانستند چند سال ممکن است ساختن آن بطول بینجامد.

الهام بخش ساخت کلیسای جامع فلورانس، بنای باستانی پانتئون است با وجود آنکه، هیچ طرح معماری از چگونگی و مراحل ساخت اثر باستانی پانتئون در دسترس نبوده است، با این اوصاف، مسوولین شهر فلورانس علاقه وافری به ساختن چیزی شبیه به آن در سر می پروراندند و با علم به اینکه دانش لازم را درباره طرز ساخت آن در اختیار نداشتند. موضوع این بود که فلورانسی ها در آن زمان از طرح های گوتیک بناهای اصلی ممالک اروپایی خوششان نمی آمد و ظاهر یکسان این بناها یکی تز این دلایل بود. بنابراین آنها روی به سوی رومی های باستان برای الهام گرفتن در ساخت بناهای خود آوردند. آنها ایده ها و طرح های اصیل رومی ها  را سرمشق خود قرار دادند تا بتوانند در رقابت با دیگر شهرهای اطراف خود سری در میان بزرگان برآورند و به پرستیژ شهر خود بیفزایند.برونلچی بعد از اینکه رقابت ساخت برای در محل غسل تعمید کلیسا جامع فلورانس را به رقیب دیگر خود واگذار کرد، به بررسی و مطالعه بناهای روم باستان روی آورد و تا سالها در تاریخ این منطقه خبری از وی نشد تا اینکه سالها بعد دوباره به فلورانس برگشت

منبع: theculturetrip.com