امروزه هیچ کس در مورد اهمیت مطالعه بحثی ندارد و شکی نیست که یکی از بهترین راه ها برای شناخت یک کشور جدید و فرهنگ آن، خواندن کتابی است که تمام داده ها و اطلاعات لازم را در بر می گیرد و به راحتی در اختیار گردشگران مشتاق قرار می دهد. اینجاست که نقش کتاب های گردشگری پررنگ می شود.
به خصوص وقتی صحبت از سرزمین های اسرارآمیزی می شود که در واقع هنوز برای بسیاری از مردم در سراسر جهان ناشناخته است یا به دلایلی توجه منفی را به خود جلب کرده است، توجه به این کتاب های گردشگری بسیار ضروری تر خواهد بود. اگر قصد سفر و گشت و گذار و غرق شدن در فرهنگ و تاریخ ملت ها را دارید، در این راهنما ار مجله گردشگری الی گشت می توانید پیش از آغاز سفر با برجسته ترین کتاب های گردشگری ایرانی و خارجی آشنا شده و با مطالعه آن ها دید بهتری نسبت به این مکان ها به دست آورید. با ما همراه باشید.
کتاب های گردشگری ایرانی
سفرنامه ناصر خسرو – کتاب های گردشگری
بدون شک ناصر خسرو یکی از معروف ترین و قدیمی ترین جهان گردان ایرانی است و سفرنامه او در زمره شاخص ترین کتاب های گردشگری جهان قرار دارد. ناصر خسرو پس از دیدن یک خواب تصمیم به دنیاگردی می گیرد و شرح سفر پر نشیب و فراز هفت ساله خودش را در این اثر جاویدان می کند. سفرنامه ناصر خسرو به چندین زبان ترجمه شده است.
تضمین بهترین قیمت بلیط هواپیما، بلیط قطار و رزرو هتل در تمامی نقاط جهان فقط در الی گشت.
سفر با حاج سیاح
میرزا محمد علی معروف به حاج سیاح، یک جهانگرد و فعال سیاسی ایرانی آمریکایی بود. او اولین ایرانی بود که تابعیت آمریکا را گرفت. حاج سیاح در سن ۲۳ سالگی سفری قابل توجه به دور کره زمین را آغاز کرد که نزدیک به ۱۸ سال به طول انجامید.
در کتاب سفر با حاج سیاح، نویسنده کتاب احسان نوروزی، پس از گذشت ۱۵۰ سال ردپای حاج سیاح دوران قاجار را گرفته و از شهرهایی دیدن کرده که حاج سیاح هم در آن ها حضور داشته است.
سفرنامه برادران امیدوار
یکی دیگر از معروف ترین کتاب های گردشگری ایرانی، سفرنامه برادران امیدوار است. برادران امیدوار جهانگردانی بودند که دنیا را با امکانات بسیار اندک گشتند. این برادران جهانگرد شرح وقایع و اتفاقات سفرشان را در این کتاب خواندنی ثبت و جاویدان کرده اند. نگارش و دامنه توجه این کتاب به شکلی است که علاوه بر توجه به گردشگری، به انسان شناسی و قوم نگاری مردم منطقه نیز پرداخته شده است.
تنها دویدن – کتاب های گردشگری
این داستان خود نویسنده یعنی نادر خلیلی است. تنها دویدن بازگو گر این روایت است که چگونه یک معمار ایرانی الاصل و تحصیلکرده غربی که تنها با یک دفترچه یادداشت، موتور سیکلت و دیدگاه منحصر به فرد خود مسلح شده بود، در یک اودیسه پنج ساله در کویرهای ایران جستجوی یک خانه ساده، ارزان و در عین حال دائمی است.
نادر خلیلی در دهه ۱۳۶۰ سوار موتور سیکلت می شود و پنج سال کویر ایران را زیر پا می گذارد. این سفری پژوهشی و شاعرانه به روستاهای دور کویری است. در کتاب تنها دویدن نویسنده با زبانی صادقانه و روشن به کشف طبیعت و معماری کویر می پردازد. او با کشف روشی برگرفته از سفرش در معماری کهن ایران، توسط ناسا مورد استقبال قرار می گیرد. این کتاب به زبان انگلیسی نیز ترجمه شده است.
سفرنامه های منصور ضابطیان
منصور ضابطیان سفرنامه های بسیاری را نگارش و روایت کرده است. کتاب های گردشگری منصور ضابطیان عبارتند از: مارک و پلو، مارک دوپلو، بی زمستان، چای نعنا سباستین، برگ اضافی و سه رنگ. سبک نگارش این سفرنامه بسیار روان است و عکس های موجود در کتاب ها هم به آشنایی هر چه بیشتر مخاطب با حال و هوای مقصد بسیار کمک می کنند.
کتاب های گردشگری خارجی
تاریخ هرودوت – Herodotus Histories -کتاب های گردشگری
از ادیسه هومر اغلب به عنوان اولین روایت سفر یاد می شود که داستان کهن یک سرگردان تنها به نام اودیسه را خلق می کند، در سفری پر از خطرات اسطوره ای، از هیولاهای وحشتناکی مانند سیکلوپ تا اغواگران و جادوگران جذاب. اما اولین سفرنامه نویس واقعی، آنطور که امروز این اصطلاح را می فهمیم، هرودوت نویسنده یونان باستان بود که در سراسر مدیترانه شرقی سفر کرد تا درباره تاریخ تحقیق کند.
روایت واضح او از مصر باستان، تصویری ماندگار از این سرزمین عجیب و غریب ایجاد کرد. کار او الهام بخش دیگر مسافران باستانی برای کاوش در این سرزمین جادویی شد و جذابیتی ایجاد کرد که در دوران ویکتوریایی دوباره ظهور کرد و تا امروز هم باقی مانده است. در واقع، هرودوت نه تنها به عنوان پدر تاریخ، بلکه پدر سفرهای فرهنگی نیز شناخته شده و برای یونانیان باستان – که به ندرت جوامع خارجی را شایسته توجه می دانستند – پاداش کاوش در دنیایی دوردست و بیگانه را آشکار کرد.
سفرهای مارکوپولو -The Travels of Marco Polo
زمانی که مارکوپولو تاجر ونیزی قرن سیزدهمی پس از دو دهه سرگردانی در چین، ایران و اندونزی به خانه بازگشت، روایت های او و دو برادرش به عنوان یک داستان کاملاً تخیلی رد شد.:
مارکوپولو که در سال ۱۲۹۸ میلادی پس از یک نبرد دریایی توسط جنوایان زندانی شد، از اوقات فراغت اجباری خود استفاده کرد تا خاطراتش را به هم سلولی اش دیکته کند. این اثر که از برجسته ترین کتاب های گردشگری در جهان به شمار می آید؛ مملو از مشاهدات شگفت انگیز در مورد شهرها و آداب و رسوم چین و مواجهه با کوبلای خان قدرتمند بوده و از آن زمان تاکنون پرفروش است و دیدگاه غرب از شرق را در طول قرن ها شکل داده است.
شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد مارکو پولو قصد داشت کتابش یک راهنمای عملی برای بازرگانان آینده باشد تا راه او را دنبال کنند. چشم انداز ثروت افسانه ای چین مطمئناً الهام بخش یک خواننده مشتاق و ماجراجو، یعنی کریستف کلمب شد تا مسیر اقیانوسی جدیدی را به سمت شرق جستجو کند.
سفری احساسی در فرانسه و ایتالیا – A Sentimental Journey Through France and Italy
در قرن هجدهم میلادی، تورهای بزرگ اروپا محبوب و در جریان بودند. اشراف جوان ثروتمند بریتانیایی، سفرهای آموزشی را به مکان های فرهنگی بزرگ پاریس، ونیز، رم و ناپل انجام می دادند و به دنبال مکان های کلاسیک و آثار هنری دوره رنسانس بودند.
این کتاب اما ناگهان پایه این نوع تورها را زیر سوال بود. راوی عمدا از تمام بناهای تاریخی و کلیساهای بزرگ دوری می کند و در عوض سفری شخصی را آغاز می کند تا با افراد غیرمعمول ملاقات کند و به دنبال تجربیات جدید و خودانگیخته باشد. این یک سفر آرام در تعقیب طبیعت است. سفر پر پیچ و خم راوی در سراسر فرانسه و ایتالیا پر از برخوردهای سرگرم کننده است که اغلب ماهیتی عاشقانه دارند که دیدگاه دوران رمانتیک از گردشگری را به عنوان سفری برای کشف خود نشان می دهد. حتی امروزه هم بسیاری از مسافران روی یافتن تجربیات زنده و منحصربه فرد به جای عکس های فوری توریستی تاکید می کنند.
بیگناهان خارج از کشور – The Innocents Abroad
نویسندگان عصر طلایی (اصطلاحاتی که مارک تواین آن را ابداع کرد) هزاران مورد کتاب های گردشگری جدی و خسته کننده تولید کردند، گرایشی که تواین به طرز ماهرانه ای با کتاب بیگناهان خارج از کشور تغییر داد.
تواین که به عنوان یک روزنامه نگار در یک تور کروز گروهی برای دیدن مناظر بزرگ اروپا و سرزمین مقدس فرستاده شده بود، مجموعه ای از نوشته های فکاهی را به روزنامه آلتا کالیفرنیا ارسال کرد که بعداً آن ها را به یک اثر کلاسیک تبدیل کرد.
این اثر با طنز عمیق خود خوانندگان را تحت تأثیر قرار داد، و ساده لوحی آمریکایی ها را به باد سخره گرفت و سبک جدیدی از سفرنامه نویسی را آغاز کرد که امروزه توسط نویسندگان بسیار محبوب مدرن مانند بیل برایسون منعکس می شود. امروزه، بی گناهان خارج از کشور یکی از معدود کتاب های گردشگری قرن نوزدهمی است که هنوز هم با اشتیاق خوانده می شود.
سرزمین سایرن – Siren Land – کتاب های گردشگری
جزیره ایتالیایی کاپری در دوران روم باستان شهرت داشت و در اواسط قرن نوزدهم هنرمندان، نویسندگان را از اقلیم های سرد شمالی به خود جذب می کرد. (حتی گفته می شد که اروپا دو پایتخت هنری دارد، پاریس و کاپری). اما شهرت مدرن آن توسط نویسنده آزادی خواه، نورمن داگلاس، نهایی شد. کتاب سرزمین سایرن شرحی از زندگی بی دغدغه جنوب ایتالیا را ارائه می دهد. این کتاب عنوان خود را از اودیسه هومر گرفته است؛ کاپری خانه Sirens بود، زنان شیفته ای که با صدای جادویی خود ملوانان را با کشتی های شکسته به کام مرگ کشاندند.
میلیون‌ها خواننده، مجذوب چشم انداز زیبای مدیترانه‌ای و طنز داگلاس شدند. عمدتاً به لطف نوشته های او، این جزیره در دهه ۱۹۲۰ وارد عصر طلایی جدیدی شد. بازدیدکنندگان شامل بسیاری از نویسندگان بزرگ بریتانیایی بودند که کتاب های کلاسیک سفرنامه نویسی نیز نوشتند.
دره قاتلان – The Valley of the Assassins
عصر ویکتوریا تعداد شگفت‌انگیزی از کتاب های گردشگری زنان ماجراجو را ایجاد کرد – به عنوان مثال، ایزابلا برد در مورد کاوش در هاوایی، کوه های راکی و چین نوشت. اما در دوران آزادتر دهه ۱۹۳۰، کتاب دره قاتلان فریا استارک نشان داد که زنان چقدر خوب می توانند به تنهایی سفر کنند و زندگی کنند و در مورد آن بنویسند.
کتاب موفقیت آمیز او، دره قاتلان، گزارشی هیجان انگیز از سفر او در خاورمیانه بود. نقطه برجسته این کتاب بازدید او از قلعه ویران شده الموت بود، فرقه قرون وسطایی حشاشیون در کوه های البرز ایران که از زمان جنگ های صلیبی در غرب تبدیل به افسانه شده بودند.
در جاده – On the Road
این رمان یا زندگی نامه درباره گروهی از دوستان جوان که در حال گشت و گذار در سراسر ایالات متحده هستند، الهام بخش نسل های خوانندگانی است که به ناشناخته ها تمایل دارند. اگرچه ناشر کرواک، نویسنده کتاب، را مجبور به تغییر نام واقعی کتاب کرد، قسمت هایی از آن تقریباً به طور کامل از زندگی او گرفته شده بود و این کتاب را به عنوان یک کتاب کلاسیک سفرنامه نویسی تبدیل کرد. احساس هذیان آمیز آزادی در این کتاب در حالی که کرواک سوار در مزارع گندم نبراسکا پیش می رود یا با سرعت در کوه‌ه ای راکی وایومینگ به سمت دنور می شتابد، مسری است.
سفر ارزان در سراسر آسیا – Across Asia on the Cheap – کتاب های گردشگری
یکی دیگر از معروف ترین کتاب های گردشگری جهان هنگامی خلق شد که دو مسافر جوان در یک مینی ون از لندن به سیدنی تصمیم گرفتند یک راهنمای عملی در مورد تجربیات خود بنویسند. این دو جوان، فهرستی از هتل های ارزان قیمت و رستوران های ارزان قیمت مورد علاقه‌شان از تهران تا جاکارتا را تایپ کردند، صفحات کپی شده را در یک کتابچه ۹۰ صفحه‌ای منگنه کردند و آن را به قیمت ۱.۸۰ دلار به فروش رساندند.
اشتیاق زیادی برای اطلاعات در مورد چگونگی سفر ارزان در جهان سوم وجود داشت، و از این کتابچه ساده ۱۵۰۰ نسخه در یک هفته فروخت. این موفقیت مبنایی برای ایجاد Lonely Planet شد، یک امپراتوری راهنمای گردشگری که تقریباً در مورد تمام کشورهای روی زمین کتاب دارد.
نویسندگان کتاب با مشکلات مالی در گوشه و کنار نپال، مراکش و تایلند، دور از قلمرو هتل های پنج ستاره و گروه های تور، آسیاگردی می کرند. اما پس از فروش ۱۰۰ میلیون نسخه از کتاب های راهنمای خود، سرانجام Lonely Planet را در سال ۲۰۱۰، کتاب را به قیمت ۱۳۰ میلیون پوند به بی بی سی فروخت.
در پاتاگونیا – In Patagonia -کتاب های گردشگری
در کنار کتاب بازار بزرگ راه آهن بسیار سرگرم کننده پل تروکس، در پاتاگونیا اثر چتوین به طور گسترده ای با تولد مجدد سفرنامه نویسی مدرن نسبت داده می شود. چتوین، حراج دار سابق آثار هنری ساتبی، از طریق تلگرام به سردبیرش مجله ساندی تایمز لندن را ترک کرد و اطلاع داد که “به پاتاگونیا رفته‌ام.” پاتاگونیا در آن زمان کمتر شناخته شده و نقطه دورافتاده ای در آمریکای جنوبی بود.
در پاتاگونیا جست و جوی شخصی با سورئال ترین قسمت های تاریخی منطقه به شکلی شاعرانه، پیوند می خورد. چاتوین با تمرکز بر مکان های دورافتاده و فراموش شده به جای جاذبه های محبوب، فضای دلهره آوری را با نگاره های ماهرانه ای از گذشته تداعی می کند، مانند نحوه زندگی بوچ کسیدی و ساندنس کید در کلبه ای در جنوب آرژانتین، یا چگونگی شکل گیری یک مستعمره ملی ولزی در یک شهر بادگیری. این اثر تا به امروز یکی از برجسته ترین کتاب های گردشگری در جهان به شمار می رود.