کاروانسرایی در کویر بی نظیر و هیجان انگیز مرنجاب وجود دارد، که این روزها پناهگاهی برای مسافران کویر مرنجاب به شمار می رود. با توجه به این که صدها سال از قدمت کاروانسرای مرنجاب می گذرد اما همچنان به عنوان یک مقصد گردشگری برای کسانی که علاقمند به سفرهای کویری هستند، به شمار می رود. این بنا در سال ۱۰۱۲ هجری قمری به دستور شاه عباس ساخته شد و موقعیت دقیق آن در مسیر جاده ی ابریشم بوده و راهی ارتباطی بین شهر های مهمی مثل اصفهان و خراسان از آن می گذشت، دلیل ساخت این پناهگاه هم قطعا برای رفاه حال مسافران این مسیر بوده تا در این مکان استراحتی کوتاه داشته باشند و سپس بقیه مسیرشان را ادامه دهند. در ادامه همراه الی گشت باشید تا بیشتر درباره کاروانسرای مرنجاب خدمتتان شرح دهیم.
مطالب مرتبط: آشنایی با جاذبه های نیاسر کاشان رد پای تمدن ۷ هزار ساله در تپه های سیلک کاشان
همانطور که در بالا هم اشاره کردیم، قدمت کاروانسرای مرنجاب به صدها سال پیش بر می گردد و شاه عباس در سال ۱۰۱۲ هجری قمری دستور ساخت این کاروانسرا را در یکی از پر رفت و آمدترین مسیرهای ایران داد تا هم رفاه حال مسافران برقرار شود و هم این که در رونق اقتصادی این منطقه گام مثبتی برداشته باشد. اسکندر بیک منشی نیز در کتاب عالم آرای عباسی از کاروانسرای مرنجاب به عنوان کاروانسرایی معتبر در کنار جاده‌ای که شاه عباس در وسط کویر نمک احداث کرده نام برده است.
این کاروانسرا دارای پایه هایی از جنس سنگ و ملاط بوده و در داخل آن حیاطی به مساحت ۳۰ در ۲۰ نیز قرار گرفته است. تعداد ۲۹ اتاق در این کاروانسرا وجود دارد که تنها چند پله با کف زمین فاصله دارند. در پشت اتاق های این کاروانسرا هم اصطبل هایی ساخته بودند تا مسافران بتواند اسب ها و قاطرهایشان را آنجا نگه بدارند. به طور کلی این کاروانسرا به شکل قلعه‌ای مربع شکل به مساحت ۳۵۰۰ متر مربع است که شش برج در دیوارهای آن تعبیه شده است. در بالای این کاروانسرا سنگرهایی به منظور دیدبانی ساخته بودند که حدود ۵۰۰ پاسدار مسلح وظیفه پاسداری و محافظت از قلعه را داشتند. همچنین این کاروانسرا دارای قنات آب شیرین است. شور نبودن آب قنات کاروانسرای مرنجاب همه ساله بسیاری از گردشگران داخلی و خارجی را به سوی خود می‌کشاند.
این کاروانسرای تاریخی تا قبل از سال ۷۸ که توسط سازمان میراث فرهنگی خریداری شود به عنوان یک مخروبه در این منطقه مورد استفاده قرار می گرفت و توسط فردی به نام عباس شیبانی به منظور آغلی برای گوسفندان استفاده می نمود. در سال ۷۸ اما این کاروانسرا با حمایت سازمان میراث فرهنگی مورد مرمت قرار گرفت و با برخی از بناهای دیگر نظیر خانه عامری ها که در اطراف آن قرار دارند نیز مرمت و بازسازی شدند. این بازسازی تا سال ۸۲ ادامه داشت و بسیار از اتاق های این کاروانسرا که تبدیل که به خرابه شده بودند نیز همانند یک اتاق مناسب برای اقامت بازسازی شدند. از آن پس تحت نظارت صندوق حفظ و احیای اماکن تاریخی که زیر نظر میراث فرهنگی در کشور فعال می‌باشد، قرار گرفت و حفظ و نگهداری از آن بر عهده این سازمان می باشد.
در ده سال گذشته تعداد گردشگرانی که برای بازدید از این کاروانسرا به این منطقه آمده اند و علاوه بر بازدید از کاروانسرا از اتاق های آن به عنوان اقامتگاهی در دل کویر هم استفاده می کنند. اگر خواستید آسمان شب را در دل کویر تماشا کنید می توانی یکی از اتاق های این کاروانسرا را اجاره کنید و شب بی نظیری را تجربه بنمایید.
همانطور که مشخص است که آب و هوای این منطقه با توجه موقعیت کویری که دارا هست گرم و خشک است. میانگین دمای روزانه در این منطقه ۱۹ درجه سانتی گراد بوده و متوسط گرم ترین ماه سال هم ۳۲ درجه اندازه گیری شده است. بهترین زمان برای سفر پاییز و زمستان است که دمای هوا حدود ۵ درجه سانتی گراد است. از اواسط مهر تا اوایل بهار شب‌ها سرد و از اواسط خرداد تا اوایل شهریور گرم است. شب‌های اواخر فروردین تا اوایل خرداد مطبوع است.
به منظور دسترسی به این کاروانسرای مرنجاب سه مسیر اصلی پیش رویتان است، اولین مسیر شهر آران و بیدگل است که به جاده ی خاکی مرنجاب ختم می شود. کنار امامزاده هلال بن علی در واقع سرآغاز جاده‌ی کویر مرنجاب است. تقریبا حدود ۵۰ کیلومتر فاصله دارد اما نمی توانید خیلی از دیگر اتومبیل هایی که در جاده هستند سرعت بگیرید، پس برای رسیدن به این منطقه بر روی دو الی سه ساعت زمان برنامه ریزی کنید. ورودی کویر از پنج هزار تا پانزده هزار تومان متغیر است. از آران و بیدگل تا کاروانسرای مرنجاب هیچ روستایی نیست، فقط چند کشتزار کوچک آن هم در آغاز راه هست. در طول مسیر تنها یک چاه آب قرار دارد که در نزدیکی جاده خاکی کاروانسرا است.
مسیر دیگر پارک ملی کویر به قصر بهرام و کاروانسرای سفیدآب و مرنجاب منتهی می‌شود. مسیر سوم هم از کاشان به ابوزید و از آنجا به مرنجاب ختم می‌شود.
تقریبا در فاصله ی ۱۲ کیلومتری از شرق کاروانسرای مرنجاب تپه هایی روان از شن وجود دارند که زیبایی بی نظیری را به این منطقه ی کویری بخشیده است. این تپه‌های شنی در محدوده ای تقریبا وسیع و با شیب‌های تند مکان بسیار مناسبی برای آن دسته از دوستداران طبیعت است که به دنبال سوژه های بکر و فوق العاده هستند می تواند گزینه بسیار مناسبی باشد. البته در فصل تابستان، مارهای غیر سمی، و گهگاه سمی، در این تپه‌های شنی دیده می شوند پس حتما توجهات لازم را به کار ببرید و ترجیحا در این فصل به این منطقه سفر نکنید. از تپه‌های شنی به سمت شمال شرقی، جاده‌ای خاکی وجود دارد که از شرق دریاچه بزرگ نمک می‌گذرد و به کاروانسرای قصر بهرام در شمال دریاچه می‌رسد.
۱ نظرات