در آن سوی اقیانوس آرام جزیره ای کوچک به اسم یاپ وجود دارد که اقتصاددان ها عاشقش هستند! دلیلش هم این است که این جزیره معنی و مفهوم واقعی پول را برای آن ها روشن کرده است! در اینجا هیچ نقره یا طلایی وجود ندارد اما صدها سال قبل کاوشگرانی که پا به این جزیره گذاشتند یک سری رسوبات سنگ آهکی کشف کردند و تصمیم گرفتند که آن ها را به پول های سنگی تبدیل کنند! در ادامه الی گشت را همراهی کنید تا از پول های سنگی عجیب این جزیره بیشتر حرف بزنیم.
مطالب مرتبط: واحد پول کشورها آیا چاق ها باید پول بیشتری برای بلیط هواپیما پرداخت کنند؟
هیچ کسی نمی داند که مردمان جزیره یاپ (Yap) از چه زمانی از دیسک های سنگی به عنوان پول استفاده کردند اما این پول های سنگی منحصر بفرد قرن هاست که بین مردم دست به دست می شود و جالبه که حتی امروز هم همچنان رواج دارد. پول رسمی جزایر میکرونزی که این جزیره کوچک در آن قرار دارد دلاره اما در منطقه یاپ مردم از یک پول عجیب و غیرعادی هم استفاده می کنند: دیسک های غول پیکر که وزن بعضی از آن ها حتی از یک ماشین هم بیشتر است!
در گوشه گوشه ی این جزیره صدها دیسک پراکنده شده اند بعضی از آن ها در بیرون هتل ها و بعضی هم در اعماق جنگل ها هستند اما جالبه بدانید که در هر روستا بانک هایی مخصوص پول های سنگی هست که بیشتر این پول ها در آن ها نگهداری می شوند. در منطقه ی یاپ حدود ۱۳ هزار پول سنگی در گردش است که اندازه ی قطر هر کدام از آن ها بین ۳۰ سانتی متر تا ۳.۵ متر است. این پول ها یک قانون جالبی هم دارند: هر چه دیسک های سنگی بزرگ تر ارزش آن ها بیشتر!
مشخص نیست که از چه زمانی استفاده از این دیسک های سنگی رواج پیدا کرد اما اگر پای صحبت افراد محلی بنشینید از دریانوردی حرف می زنند که به کشور پالائو رفت و در آنجا سنگ آهک پیدا کرد. او به کارگران دستور داد تا این سنگ ها را به شکل یک ماهی دربیاورند بعد نگاهی به بالا و ماه کامل انداخت و سنگ ها او را یاد رنگ های درخشان ماه انداخت. برای همین نظرش عوض شد و این بار به کارگران گفت که سنگ ها را به شکل دیسک دربیاورند و در وسط آن هم حفره ای ایجاد کنند تا با قرار دادن یک تکه چوب در آن حفره بشود آن را به راحتی حمل کرد.
در ابتدا از این دیسک ها به عنوان هدیه استفاده می شد اما وقتی افراد بیشتری پی به ارزشمند بودن این دیسک ها بردند کاربری دیسک ها عوض شد و تبدیل به پول شدند. ارزش این پول ها را اندازه ی آن ها مشخص می کند اما مطمئنا اندازه، تنها معیار ارزشمندی آن ها نبود.
حرف ها و سنت هایی که پشت هر دیسک بود هم در ارزشمندی آن تاثیر زیادی داشت. مثلا هر کدام از این دیسک های سنگی شجره نامه ی مخصوص خودش را داشتند اگر یک دریانورد در انتقال آن پول سنگی دست داشته باشد در آن صورت ارزش آن ها بیشتر می شود اما اگر افراد زیادی برای انتقال این دیسک های سنگی نقش داشته باشند باز هم پول ها ارزش بیشتری پیدا می کند.
ویژگی جالب این پول های سنگی این است که به ندرت جابجا می شوند حداقل در صورتی که واقعا اندازه ی بزرگی داشته باشند. بعضی از این دیسک ها چندین تن وزن دارند و حرکت دادن آن ها تقریبا غیر ممکن است و گاهی حتی حرکت آن ها خطرناک است. اما چیزی که مشخصه این است که با اینکه محل این دیسک ها تغییر نمی کند اما صاحبانشان عوض می شوند. تصور کنید این پول های سنگی در همه ی قسمت های جزیره باشند؛ شخصی آن را به شخص دیگری می دهد اما پول ها اصلا تکان نمی خورند! و همه ی مردم روستا هم می فهمند که این پول سنگی صاحب جدید پیدا کرده است.
حتی نیازی نیست که این سنگ واقعا در جزیره باشد تا بشود روی آن حساب کرد! بر اساس داستان هایی که درباره ی این پول های سنگی وجود دارد روزی یک قایق در حال حمل پول سنگی بزرگی به سمت جزیره بود که ناگهان طوفانی بزرگ آن را منهدم کرد و پول سنگی به اعماق اقیانوس رفت افراد این قایق که دیگر از پیدا کردن این پول سنگی ناامید شده بودند به جزیره رفتند و اتفاقی که بر سر این پول آمد را برای مردم تعریف کردند. امروز بعد از یک قرن، با اینکه از زمان غرق شدن آن دیسک دیگر کسی آن را ندیده اما یکی در جزیره هست که صاحب آن دیسک شده! تصور کنید پول در اعماق اقیانوس است اما هنوز هم در جزیره یکی از آن استفاده می کند!
نکته مهم دیگری که باید درباره این پول های غول پیکر بدانید این است که این سنگ ها هیچ وقت به عنوان پول روزانه استفاده نمی شوند بلکه مثل نوعی طلا می مانند. در واقع این پول ها آنقدر ارزشمندند که برای خریدهای ساده ی روزانه به کار نمی روند بلکه از این پول های سنگی فقط برای خرید چیزهای مهم مثل خرید جهیزیه ی دختران و یا خانه استفاده می شود. امروز اسم پول های سنگی غول پیکر جزیره ی یاپ در کتاب های اقتصاد هم آورده می شود تا نمونه ی کلاسیک پول واقعی را به مردم معرفی کند. شاید با تعجب بپرسید که چرا افراد این جزیره این سنگ ها را ارزشمند می دانند؟ شاید جواب این سوال را بشود با سوال دیگر جواب داد! اصلا چرا افراد دیگر کشورها نقره یا طلا یا کاغذهای رنگی را ارزشمند می دانند؟ چون همه ی مردم جامعه قبول کردند که این پول های سنگی وسیله ای برای خرید و فروش باشد.
منبع: odditycentral.com