سرزمین پول ها
تا به حال به این فکر کرده اید این کاغذهای مستطیلی که جنس خاصی از کاغذ را دارند و ما هر کداممام هر روزه به این فکر هستیم که چگونه مقدارش را بیشتر کنیم، از کجا آمده اند؟ دقیقا کدام شخص و در کدام سرزمین و به چه انگیزه ای این کاغذ بهادار را برای معامله اختراع کرد؟ امروز می خواهیم به همراه شما داستان های عجیبی که در پشت صحنه ی اختراع پول وجود دارد را به اتفاق شما مورد بررسی قرار دهیم. با ما همراه باشید تا ببینیم که پول از کجا به وجود آمده است.
مطالب مرتبط: چرا تاج محل از عجایب جهان است شهر گمشده اینکاها، عجایب هفتگانه جهان کشف دوباره ی یکی از عجایب طبیعی جهان
پول همیشه به شکل امروزیش نبوده و بی شک به شکل فعلیش هم در آینده نخواهد بود. پول از شکل کالا به تکه فلزی بهادار و حتی بی بها بوده است تا امروزه به شکل کاغذ، چک، کارت اعتباری، چک، بیت کوین، … و بسیاری از اشکال دیگر درآمده است. در گذشته های بسیار دور همانطور که به گوش همه ی ما خورده است، مفهومی که امروزه به نام اعتبار و پول ایفای نقش می کرده است، معامله ی کالا با کالا یا به صورتی دیگر پایاپای بوده است.
گوسفند می داده اند و مثلا عسل می گرفته اند یا هر چیز دیگری که بر سر آن به توافق می رسیده اند. اما روزی رسید که بشر فهمید که شاید کالاهایی که می دهد، بهایی بیش از چیزی که می گیرد باشد و به همین ترتیب تصمیم گرفت که مفهومی قراردادی و پذیرفته شده بین همگان را اختراع کنند. اگر به منابع تاریخی جهان رجوع کنیم خواهیم دید که هنگامی که فینیقی ها که جایی در لبنان امروزی است زندگی می کرده اند، وسیله ای به نام پول را برای داد و ستد با بازرگانان سرزمین های دیگر، اختراع کردند هرگز نمی دانستند که اختراعشان روزی تا این حد هم پراهمیت و هم تا حدودی دردسرساز شود.
فکر نمی کنم که این مردم به این فکر کرده اشند که وسیله ای را می سازند که یکی از پر قدرت ترین اهرم های جهان است. البته ارزش داخلی پول هر سرزیمن به کنار است و ارزش کلی آن تحت تاثیر عوامل بسیار دیگری است. به شکل ظاهری پول ها تا به حال توجه کرده ایدتا به حال به این فکر کرده اید که زیباترین پول های جهان متعلق به کدام کشور هستند و حتی زشت ترین پول هم ممکن است متعلق به کشوری باشد؟
برای تمام این سوال ها پاسخی منطقی وجود دارد اما تا قبل از آن فکر هنوز کار ما با پیشینه ی اختراع پول تمام نشده است. فنیقی‌هایی که پول را اختراع کردند، مردمی بودند که تقریباً در ۲۵۰۰ سال پیش از میلاد از شمال شرقی خاورمیانه سر برآورده و بعدها در کرانه های دریای مدیترانه در لبنان سکنی گزیدند.
این مردم کشف های دیگری همچون ترکیب رنگ ارغوانی و اختراع شیشه و اختراع الفبا را داشته اند ولی به هر حال تاثیرگذارترین این اختراعات پول بوده است. البته در این میان که چه کسانی پول را اختراع کردند، اختلاف نظرهایی وجود دارد زیرا برخی از مورخان می گویند که اختراع سکه از سده ی هفتم پیش از میلاد مسیح در کشور لیدی که یک پادشاهی باستانی در عصر آهن در غرب آناتولی بوده است و در حال حاضر با استان های امروزی ازمیر و مانیسا در ترکیه می باشد اختراع شده است، اما در اکتشافاتی که اخیرا در کشور هندوستان شده مسکوکاتی به دست آمده که ظاهرا مربوط به ۵ هزار سال قبل است.
البته گروهی از محققین علوم باستان شناسی معتقدند که ضرب کنندگان سکه، مهاجرین یونانی بوده اند که در خدمت دولت لیدی سکه زدند و جهانیان این اختراع را که پس از اختراع خط بزرگترین اختراع است را باید مدیون یونانی‌ها باشد.
عجیب هم نیست که با توجه به این که تمدن ها در حال پیشرفت بوده اند، افرادی در یک بازه ی زمانی نسبتا یکسان به فکر اختراع وسیله ای باشند که با آن بتوانند معاملات خود را به صورت یکسان و مشخص انجام دهند. تداوم حیات برای افراد نیاز به تلاشی متفاوت از دیگر نیازهایش داشت.
تا قبل از این که پول اختراع شود، هر فرد با تلاش خود در شکار، تولید و … مایحتاج روزانه اش را تامین می کرد ولی همانطور که می دانید وجود کمال طلب انسان به یک نقطه اکتفا نمی کند و با گذشت زمان هرگز به تولید شخصی قانع نبود و اگر در آن روز بشر نمی‌توانست با زور هرچه برای رسیدن به چیزهای بیشتر، دیگر معامله ی کالا با کالا جواب نمی داد و اینگونه شد که در هر جای جهان، افراد به فکر اختراع و ساخت وسیله ای به نام پول گشتند.
قبل از اختراع پول، انسان ها در ابتدا برای حل چنین مشکلاتی اشیا و یا کالاهایی را به عنوان واسطه مبادلات به جهت سهولت داد و ستد انتخاب کرد و انتخاب آن بستگی به نوع و فراوانی آن شی یا کالای واسطه در آن محدوده یا شهر داشت مثل صدف در سواحل دریا و گوسفند و گاو در نواحی کوهستانی و معتدل به داد و ستد می پرداختند.
البته بعد از اختراع رسمی پول، تنوع تولید و لزوم رفع نیاز بشر از تولیدات مختلف در سیر گسترش اقتصاد کشورها موجب پیدایش دو کالای اقتصادی با ثبات ارزش نسبی که مورد قبول عامه باشد گردید و این دو کالای فلزی طلا و نقره بود.
بعدها برای رونق داد و ستد و توسعه تجارت نسبت به ضرب سکه‌های طلا و نقره اقدام نمودند. برای انجام این کار، شمش های طلا و نفره را به سکه های کوچک و متنوع تبدیل و سپس آنها را به مهر خود ممهور و در قلمرو جغرافیایی خویش رایج ساختند.
در قلمرو حکومت هخامنشیان درآمد در اکروسارس پایتخت لیدی کارگاه سکه زنی وجود داشته است. اولین سکه ای که در ایران رواج یافت، در زمان داریوش اول در ۵۱۶ قبل از میلاد ضرب شد و نام آن دریک بود. پول کاغذی زمانی اختراع شد که نشر پول کاغذی در دوران پیشین به اشکال مختلف وجود داشته که در زمان ها و مکان های گوناگون دارای نقش و وظایف محدود و خاصی بوده است. مثلا در روم قبل از میلاد، صراف ها اسناد کاغذی و دست نوشته هایی در اختیار مشتریان خود می‌گذاشته اند سندی به عنوان قبض رسید می دادند.
این رویه پایه گذار سیستم پول کاغذی به اسکناس شد که از بدو انتشار رابطه ثابتی بین ارزش اسکناس معاملاتی با طلا و نقره برقرار ساخت و قانونمند گردید و از قرن ۱۹، در چارچوب مقررات و قوانین پولی و بانکی هر کشور و تحت عنوان پول قانونی، رایج و در اقتصاد و سرمایه داری متداول و مطرح شد. با این حال پول های هر کشو در زمان فعلی، اشکال مختلف و خصوصیات منحصر به فردی دارند.
پول های ۱۲ وجهی بریتانیایی ها، هنوز به بازار راه نیافته اما باید بدانید که این سکه با فناوری پیشرفته و ضد جعل خود، یکی از جذاب ترین پول های دنیا به شمار می رود. سکه های فنلاندی با استفاده از هولوگرام، امنیت این سکه ها را تامین می نماید. اما بی شک عجیب ترین اسکناس های جهان متعلق به کشور کشور کاناداست. اگر طراحی کوبیسم این اسکناس ها را در نظر نگیریم، این پول ها از برگه هایی جادویی درست شده اند که اگر شما آن ها را زیر نور نگاه کنید، یک حلقه متن می بینید که ارزش پول را نشان می دهد.