دوران بارداری جزو سخت‌ترین و حساس‌ترین دوران زندگی زنان است. درصورتی‌که بانوان بخواهند در این دوره از سفر هوایی استفاده کنند باید با پزشک خود مشورت کرده و حین پرواز نکاتی را رعایت کنند تا به‌سلامت به مقصد برسند. برخی از دستورالعمل‌های مراقبتی پرواز در دوران بارداری با توجه به ماه‌های بارداری تعیین می‌شوند اما تعدادی دیگر از نکات و مراقبت‌ها بین همه خانم‌ها مشترک هستند. با الی گشت همراه باشید تا در ادامه نکات سفر با هواپیما در دوران بارداری را با هم مرور کنیم.
آیا سفر با هواپیما در دوران بارداری امکانپذیر است و باعث آسیب‌دیدن مادر و جنین نمی‌شود؟ در جواب این سؤال باید بگویم پرواز در دوران بارداری بی‌خطر است اما مادران حتماً باید قبل از سفر با پزشک مشورت کنند. به‌خصوص خانم‌هایی که مشکلاتی مانند دیابت، فشارخون بالا، لکه بینی، سقط‌جنین در گذشته یا زایمان زودرس داشته‌اند باید با رضایت پزشک خود سوار هواپیما شوند.
خانم‌های باردار می‌توانند از ماه‌های اول تا ماه ۳۲ بارداری از پروازهای کمتر از دو ساعت استفاده کنند. همچنین از ابتدای بارداری تا انتهای هفته ۲۸ام سفر با پروازهایی که بیشتر از ۲ ساعت طول می‌کشند امکانپذیر است. اما بهترین و مناسب‌ترین زمان برای سفر خانم‌های باردار، اواسط این دوره( از هفته ۱۴ تا هفته ۲۸ حاملگی) است.
در ماه‌های اول تا سوم خانم‌ها حالت تهوع زیاد و خستگی مفرطی را تجربه می‌کنند و از طرف دیگر خطر جایگزینی نامناسب جنین در سه‌ماهه اول هم شایع است. بنابراین بهتر است مادران باردار در این دوره به سفر نروند. همچنین در ماه‌های آخر حاملگی، نشستن و برخاستن برای مادر سخت می‌شود و سفرکردن با هواپیما می‌تواند احتمال زایمان زودرس را افزایش دهد.
البته شرایط خانم‌هایی که دارای مشکلات خاصی بوده و یا دوقلو یا چندقلو باردار هستند متفاوت است زیرا در این موارد احتمال بروز مشکل و زایمان زودرس بیشتر می‌شود. همچنین طبق توصیه پزشکان بهتر است مادران بعد از هفته ۳۷ سوار هواپیما نشوند زیرا هر لحظه امکان دارد زایمان اتفاق بیفتد.
به‌طورکلی مادران باردار باید تاریخ دقیق پرواز، طول مدت پرواز و شرایط مقصد را در اختیار پزشک قرار دهند و اجازه پرواز در دوران بارداری را از او بگیرند. درصورتی‌که از طرف پزشک متخصص منعی برای پرواز در دوران بارداری نباشد مادر می‌تواند با رعایت اقدامات و دستورالعمل‌های ایمنی به مسافرت برود.
خانم‌های بارداری که با اجازه پزشک خود قصد سفر هوایی را دارند باید نکات ایمنی و دستورالعمل‌هایی را رعایت کنند. نکات مهم پرواز در دوران بارداری شامل موارد زیر هستند:
سفر با همراه از هر لحاظ برای خانم‌های باردار بهتر است. شخص همراه می‌تواند در حمل وسایل، انجام‌دادن کارها و مراقبت، به مادر کمک کند. اما خانم‌های بارداری که مجبور هستند تنها سفر کنند بهتر است چمدان خود را سبک بسته و تنها لوازم ضروری را درون آن قرار دهند. همچنین استفاده از چمدان‌های چرخ‌دار به جای کوله‌پشتی توصیه می‌شود. در این صورت مادر به‌راحتی می‌تواند وسایل خود را جابه‌جا کند.
قراردادن لوازم ضروری در ساک دستی کوچک این امکان را برای مادران فراهم می‌کند تا در طول پرواز به وسایل خود دسترسی داشته باشند. بهتر است مادران باردار برخی لوازم مانند داروها، آخرین نسخه پزشک، خوراکی‌های تقویتی و بالشت کوچکی را درون ساک دستی قرار داده و به داخل هواپیما ببرند.
خانم‌های باردار باید در بازه‌های زمانی مشخص از جایشان بلند شده و کمی قدم بزنند. به همین علت با انتخاب صندلی‌های کنار راهرو خانم‌ها می‌توانند بدون مزاحمت برای دیگران، راحت‌تر از جای خود بلند شده و قدم بزنند و یا به سرویس بهداشتی بروند. همچنین بهتر است مادران باردار صندلی‌هایی را انتخاب کنند که جای پای بیشتر دارند.
با قدم‌زدن و انجام‌دادن حرکات کششی، مادر راحت‌تر می‌تواند مدت‌زمان پرواز را تحمل کند. بدون شک پرواز در دوران بارداری آن هم مدت طولانی برای مادران خسته‌کننده است. بنابراین توصیه می‌کنیم خانم‌های باردار در طول پرواز کمی حرکات کششی انجام دهند و از انداختن پاها روی هم بپرهیزند.
با تنظیم‌کردن دریچه هوا روی صندلی، مادر می‌تواند خود در مقابل سرماخوردگی و دیگر ویروس‌هایی که توسط مسافران در هواپیما پخش شده، محافظت کند.
یکی از موارد مهمی که در سفر با هواپیما در دوران بارداری به مادران توصیه می‌شود مصرف آب زیاد است. معمولا کابین هواپیما رطوبت پایینی دارد. این مسئله برای افراد عادی مشکلی ایجاد نمی‌کند اما از دست‌دادن آب بدن در خانم‌های باردار خطرناک بوده و با نشانه‌هایی مانند خستگی مفرط، تهوع، یبوست و گرفتگی عضلات پا همراه است. همچنین کم‌آبی بدن در دوران بارداری زایمان زودرس را افزایش می‌دهد. بنابراین خانم‌های باردار همیشه باید بطری آب همراه داشته باشند و حتی اگر احساس تشنگی نکنند هم هر چند دقیقه یکبار، کمی آب بنوشند.
معمولا بانوان باردار زودتر از بقیه گرسنه می‌شوند و باید در بازه‌های زمانی مشخص خوراکی بخورند. این افراد نباید با معده خالی روز خود را آغاز کنند و یا سوار هواپیما شوند. خانم‌های باردار باید شیرینی‌ها و خوراکی‌های مقوی مانند میوه‌های حاوی ویتامین(زردآلو خشک، انگور، آلو و پرتقال) همراه داشته باشند تا در صورت نیاز از آن‌ها استفاده کنند. البته حین پرواز در دوران بارداری، خانم‌ها باید تعادل را در خوردن غذاهای چرب و شور رعایت کنند.
بستن کمربند ایمنی نکته مهم دیگر حین پرواز در دوران بارداری است. مادران باردار باید پس از نشستن کمربند ایمنی خود را زیر شکم ببندند تا تکان‌های هواپیما باعث آسیب به آن‌ها نشود.
خانم‌های باردار حتی در طول پرواز هم باید از ضدآفتاب استفاده کنند. معمولا پوست این افراد حساسیت بیشتری نسبت به نور خورشید پیدا می‌کند و استفاده از ضدآفتاب و عینک‌دودی می‌تواند آسیب‌های ناشی از اشعه UV را کاهش دهند.
داشتن استرس و دل‌شوره در سفر با هواپیما مخصوص برای خانم‌های باردار امری طبیعی است. اما این دسته افراد باید روی حفظ آرامش خود تمرکز کرده و با روحیه بالا و انرژی مثبت مدت‌زمان سفر خود را سپری کنند.
یکی از مهم‌ترین مشکلات پرواز در دوران بارداری خستگی پاهای مادران است. زیرا نشستن طولانی‌مدت روی صندلی باعث کاهش جریان خون در رگ پاها می‌شود و عوامل دیگری مانند ارتفاع و آویزان بودن پاها هم معمولا مادران را کلافه می‌کند. خانم‌های باردار می‌توانند از جوراب‌های الاستیکی محکمی که برای دوران بارداری طراحی شده‌اند استفاده کنند. این جوراب‌ها برای شرایط بانوان باردار راحت‌تر و مناسب‌تر هستند.
پرواز در دوران بارداری مستلزم رعایت بیشتر بهداشت است. معمولا در هواپیما سطوحی مانند میز و صندلی‌ها مملو از میکروب هستند و لازم است مادران باردار بیشتر از افراد عادی بهداشت را رعایت کنند. همچنین این افراد می‌توانند با اجازه پزشک خود، دو هفته قبل از سفر واکسن آنفولانزا تزریق کنند.
شرایط ایرلاین‌های مختلف برای پرواز در دوران بارداری با یکدیگر متفاوت هستند. مثلا برخی از ایرلاین‌ها برای مادران باردار در هفته ۳۷ام برای یک قلو و هفته ۳۴ام برای دوقلو، اجازه پرواز نمی‌دهند. همچنین برخی از ایرلاین‌ها، برای سفر خانم‌های باردار بعد از هفته ۲۸ام نامه پزشک معالج درخواست می‌کنند. در این نامه باید مواردی مانند زمان تقریبی فارغ شدن و موارد خاص مربوط به حاملگی بیان شده باشد. بنابراین خانم‌های باردار باید قبل از خرید بلیط، با شرکت هواپیمایی تماس گرفته و شرایط را سوال کنند. در ادامه شرایط برخی از ایرلاین‌های مطرح جهان را برای پرواز در دوران بارداری بررسی می‌کنیم:
ایرفرانس یکی از خطوط هوایی کشور فرانسه است که هیچ محدودیتی برای پرواز بانوان باردار ندارد. همچنین خانم‌های باردار برای سفر با این ایرلاین نیازی به ارائه مدارک پزشکی ندارند.
بر اساس قوانین بریتیش ایرویز خانم‌های باردار در دوران بارداری تکی تا ۳۶ هفتگی و بانوان باردار چندقلو تا ۳۲ هفتگی اجازه پرواز با این خطوط هوایی را دارند. همچنین مادران باردار بعد از ۲۸ هفته باید قبل از پرواز، سوابق و گواهی پزشکی خود را ارائه دهند.
هواپیمایی کانتاس(شرکت هواپیمایی استرالیایی) بر اساس ساعت پرواز قوانینی را برای بانوان در نظر گرفته است. بر اساس این قوانین، خانم‌های بارداری که در ۴۰ هفتگی قرار دارند امکان استفاده از پروازهای زیر ۴ ساعت را دارند. بانوان تا ۲۵ هفتگی می‌توانند از پروازهای بالای ۴ ساعت استفاده کنند. خانم‌های باردار بالای ۲۸ هفته هم فقط با ارائه گواهی پزشکی و مدارک خود امکان استفاده از خطوط هوایی این شرکت را خواهند داشت.
مادران باردار در دوران بارداری تکی تا ۳۵ هفتگی می‌توانند از خطوط هوایی سنگاپور ایرلاینز استفاده کنند. بانوان باردار دارای چندقلو هم فقط تا ۳۲ هفتگی امکان پرواز با این ایرلاین را دارند. همچنین مادران باردار در دوران پس از ۲۹ هفتگی برای پرواز با سنگاپور ایرلاینز باید گواهی و مدارک پزشکی خود را ارائه دهند.
پرواز در دوران بارداری با امریکن ایرلاینز برای پروازهای داخلی و خارجی با یکدیگر متفاوت است. طبق قوانین این شرکت، خانم‌هایی که ۴ هفته آخر بارداری خود را سپری می‌کنند باید برای پرواز معاینات خود را انجام داده و گواهی پزشکی و مدارک خود را ارائه دهند و منتظر تأیید بمانند. همچنین مادران باردار، ۷ روز قبل از زایمان و ۷ روز بعد از زایمان نمی‌توانند با این ایرلاین پرواز کنند.
دلتا ایرلاینز محدودیتی برای پرواز بانوان باردار ندارد و نیازی به ارائه مدارک و گواهی پزشکی نیست.
مادران بارداری که در دوران بارداری تکی تا ۳۵ هفتگی و بانوان بارداری چند قلو تا ۳۱ هفتگی با ارائه مجوز و تایید پزشک می‌توانند از هواپیمایی امارات استفاده کنند. بانوانی که در دوران بارداری قبل از ۲۸ هفتگی خود هستند نیازی به ارائه گواهی و مدارک پزشکی ندارند.
خانم‌های باردار تا ۳۵ هفتگی با ارائه گواهی پزشکی می‌توانند از ایرچاینا استفاده کنند.
آسیانا ایرلاینز(مربوط به کره جنوبی) محدودیت خاصی برای پرواز در دوران بارداری ندارد. بانوانی که تک قلو باردار هستند تا ۳۶ هفتگی و بانوان دارای چندقلو تا ۳۳ هفتگی با ارائه مجوز می‌توانند از خطوط این شرکت استفاده کنند. همچنین مادرانی که ۳۲ هفتگی بارداری خود را سپری کرده باشند باید مدارک و گواهی پزشکی خود را ارائه دهند.
بانوان باردار که در هفته‌های قبل از ۲۸ هفتگی قرار دارند محدودیتی برای پرواز با ترکیش ایرلاینز ندارند و فقط کافیست مدارک و اطلاعات پزشکی خود را ارائه دهند. مادران باردار تکی تا هفته ۳۶ بارداری در صورت نداشتن مشکل امکان استفاده از ترکیش ایرلاینز را دارند.
خطوط هواپیمایی یا ایرلاین‌های داخلی مانند ماهان، هما، کیش ایر، ایران ایرتور، آسمان، قشم، تابان، معراج و غیره برای پرواز در دوران بارداری قوانین مشابهی دارند. بانوانی که در دوران پس از ۳۵ هفتگی بارداری هستند مجاز به استفاده از این خطوط نیستند و خانم‌ها باردار در هفته‌های پایین هم برای پرواز، باید مجوز سلامت خود را ارائه دهند.
گواهی‌های پزشکی بانوان باردار دارای تاریخ اعتبار هستند و خانم‌های باردار باید قبل از پرواز آن‌ها را تمدید کنند. نکته دیگر درباره گواهی پزشکی این است که برخی از خطوط داخلی گواهی پزشکی ۴۸ ساعت قبل و تعدادی دیگر گواهی پزشکی ۷۲ ساعت قبل را قبول می‌کنند.
مطالب مرتبط
در این مقاله نکات مهم پرواز برای خانم‌های باردار را توضیح دادیم. همان‌طور که گفته شد مادران باردار برای حفظ سلامت خود و فرزندشان ابتدا باید اجازه پرواز در دوران بارداری را از پزشک معالجشان دریافت کنند و با رعایت نکات ایمنی سوار هواپیما شوند.