هورتوباجی یک پارک ملی ۸۰۰ کیلومتر مربعی در شرق مجارستان است که در سال ۱۹۷۳ به عنوان پارک ملی انتخاب شده و در سال ۱۹۹۹ در لیست میراث جهانی یونسکو قرار گرفته است. این پارک بزرگ ترین منطقه محافظت شده ی مجارستان و بزرگ ترین مراتع نیمه طبیعی در اروپاست. هر چند این پارک جذابیت های پارک های ملی معروف دنیا را ندارد اما ویژگی های منحصربفردی دارد که آن را یکی از مهمترین جاذبه های مجارستان است. در ادامه الی گشت را هرماهی کنید تا درباره پارک ملی هورتوباجی بیشتر بدانید.
مطالب مرتبط: بی دلیل به مجارستان « پاریس شرق» نمی‌گویند! این خانه در وسط رودخانه معلق مانده است!
پارک ملی هورتوباجی (Hortobagy National Park) بزرگ ترین مرتع طبیعی دنباله دار اروپاست این که می گوییم طبیعی، منظورمان این است که این دشت در نتیجه جنگل زدایی و قطع درختان به وجود نیامده است. این پارک ویژگی های چشم اندازی خیره کننده ای دارد و نمونه ای منحصر به فرد از زندگی هماهنگ انسان ها و طبیعت در کنار همدیگر است. در نگاه اول شاید فکر کنید هیچ چیزی در این پارک وجود ندارد اما با کمی دقت متوجه می شوید که ویژگی بار آن این است که هیچ ساختمان، کوه و یا تپه ای در آن نیست. این پارک تابستان های گرمی دارد و این ماه ها دیدن سراب کاملا طبیعی است و چشم اندازهای خیال انگیزی را به وجود می آورد.
بهترین راه برای کشف گنجینه ی این ناحیه سفر به قسمت های مختلف آن است. چیزی که بیشتر از همه به چشم می آید مراتع و چمن زارها و تالاب هایی است که مابین آن ها قرار گرفته اند. باتلاق ها و تالاب های پارک، زیستگاه پرندگان بومی و مهاجر مختلفی هستند که در ماه های خاصی از سال به این قسمت از پارک می آیند و اینجا را تبدیل به جایی عالی برای علاقمندان به تماشای پرندگان می کنند. بدون شک این تالاب ها در فصل پاییز یکی از خیره کنند ترین چشم اندازهای پارک را رقم می زنند و این شانس را برایتان به وجود می آوردند که کمیاب ترین پرندگان دینا را از نزدیک ببینید.
این پارک نمونه ای عالی از چشم اندازهای فرهنگی است که کاملا دست نخورده باقی مانده اند و به خوبی چراگاه های سنتی و تعامل بین انسان ها و طبیعت را نشان می دهد. بر اساس تحقیقات، این ناحیه از اواخر دوره زمین شناسی پلیستوسن، به یک دشت بدون درخت تبدیل شده و از آن جایی که چراگاه های مناسبی را برای چرای دام ها داشته برای سکونت آدم های باستانی جای مناسبی بوده است برای همین در دوره ماقبل تاریخ افراد زیادی از سمت شرق به سمت جلگه پانونی مهاجرت کردند. عشایری که حوالی ۲ هزار سال قبل از میلاد به این دشت آمدند مقبره های باستانی زیادی را در این ناحیه به وجود آورده اند که بیشتر آن ها در نزدیکی منابع آبی هستند و گاهگاهی در میان مراتع به چشم می خورد.
مجارستانی ها در اواخر قرن ۹ به کناره ی جلگه پانونی رسیدند و زمین های اطراف رودخانه تیسزا را تصرف کردند. از قرن ۱۴ به بعد کم کم مردم، این ناحیه را ترک کردند و فقط تعداد کمی از عشایر باقی ماندند که آن ها هم سکونت گاه های موقتی برای سکونت داشتند. چوپان هایی که در مراتع زندگی می کنند هیچ خانه ای برای خود و یا دام هایشان خانه های دائمی درست نمی کنند و بیشتر خانه های باستانی ای که از آن ها به جای مانده ساختار ساده ای دارند و از نی درست شده اند اما با این حال بسیار کاربردی بوده اند. چاه هایی که برای آب دادن به حیوانات حفاری شده اند تبدیل به نماد مراتع مجارستان شده اند.
هورتوباجی در قرن های اخیر هیچ وقت جمعیت زیادی نداشته و معدود روستاهایش هم در جریان حمله ی ترک ها و تاتارها از بین رفتاه اند. هزاران سال است که حیوانات وحشی زیادی در مراتع و چمنزارهای این پارک می چرند هر چند که کم کم گاوها و اسب های وحشی جای خود را به حیوانات اهلی عشایر داده اند. در بازدید از این پارک ملی توقع دیدن حیوانات وحشی و کمیاب را نداشته باشید اما حتما حیواناتی مثل گوسفند و گاو خاکستری را در حال چرا می بیبنید.
در این پارک در کنار جاذبه های طبیعی فرصت تماشای جاذبه های تاریخی را هم دارید؛ مهمترین بناهایی که از قرن ۱۸ و ۱۹ به جای مانده اند پل ها و مسافرخانه ها هستند. یکی از معروف ترین پل ها، پل ۹ قوس است که جذابیت خاصی را برای پارک به وجود آورده و از آجر و سنگ درست شده است. در کنار جاده ای که در میان این پارک کشیده شده هر ۱۰ کیلومتر مسافرخانه های قدیمی ای را می بینید که برای استراحت مسافران در آن محل ساخته شده اند. معماری این مسافرخانه ها از دو ساختمان یک طبقه و روبروی هم تشکیل شده که بیشتر کاهگلی و گاهی پشت بام هایشان آجرکاری شده است.
از اواسط قرن ۱۹، برای جلوگیری از طغیان رودخانه تیسزا اقداماتی انجام شد که در نتیجه ی آن بعضی از تالاب ها خشک و به مرتع تبدیل شدند. کمبود آب در چراگاه های طبیعی باعث کاهش جمعیت دام های پارک شد. همان طور که گفتیم از این پارک بیشتر برای چرای دام ها استفاده می شد اما با تلاش هایی که در قرن بیستم انجام شد کاربردهای این پارک تنوع بیشتری پیدا کرد به طوری که در سال های ۱۹۱۴ تا ۱۹۱۸ یک حوضچه ی مصنوعی برای پروزش ماهی به وجود آمد. یکی دیگر از کارهایی که در پارک انجام شد ساخت دریاچه مصنوعی تیسزا (Lake Tisza) در دهه ۱۹۷۰ است که مخزنی برای نگهداری آب شده است.
منبع: whc.unesco.org