نام پاریس با القاب زیادی گره خورده است: عروس شهرهای جهان، پایتخت فشن و مد، شهر محبوب روشنفکران و هنرمندان و … شهر پاریس به عنوان پایتخت فرانسه، تاریخ پرفراز و نشیبی را پشت سر گذاشته است و هریک از این حوادث تاثیر زیادی بر فرهنگ و تاریخ این شهر گذاشته اند. امروز می خواهیم در مورد ۱۲ واقعه تاریخی سرنوشت ساز پاریس صحبت کنیم که این شهر را به شکل امروزی درآورده است. پاریس امروزی با تمام زیبایی ها و افسون گری هایش حاصل این واقعه های تاریخی است که در دوره های مختلف پیش آمده اند. در ادامه با الی گشت همراه باشید تا برخی از وقایع تاریخی مهم پاریس آشنا شویم.
مطالب مرتبط: بهترین سوغاتی های پاریس راهنمای سفر به پاریس ۸ کلیشه کاملا اشتباه در مورد مردم پاریس!
پاریزی ها نام مردمانی از اقوام سلتی بودند که در فاصله سال های ۲۵۰-۲۲۵ قبل از میلاد در جزیره سیته یا ایل دو لا سیته (Île de la Cité)، یکی از جزایر طبیعی در میانه رود سن ساکن بودند. در سال ۵۲ قبل از میلاد ارتش روم باستان به این منطقه حمله کردند و پاریزی ها را شکست دادند و شهر گالو رومی به نام لوتتیا را بنیانگذاری کردند.
نخستین پادشاه فرانسه و همین طور بنیانگذار کشور فرانسه، شاه کلوویس یکم بود. او ساختار قدرت قبایل و طوایف را تغییر دارد، رهبران محلی را از کشور اخراج کرد و مردم را تحت یک قانون واحد با همدیگر متحد کرد و میراث جانشینی خویشاوندی را در این کشور بنیان نهاد. پادشاهی او یکی از تاثیرگذارترین وقایع تاریخی مهم پاریس هستند و این شهر را به شکل امروزی شکل داده اند. تاکتیک های نظامی درخشان، سیاست های هوشمندانه و پایبندی مذهبی اش باعث شد تا بر منطقه گل غلبه کند و بعد از سقوط امپراتوری روم باستان و در سال ۵۰۸، پاریس را به عنوان پایتخت انتخاب کند.
کلیسای «بانوی ما» که بیشتر با نام فرانسوی اش، نوتردام شناخته می شود یکی از مشهورترین کلیساهای جامع در جهان و نمونه ای تحسین برانگیز از معماری گوتیک فرانسوی است. این کلیسا شاید به اندازه برج ایفل شهرت دارد و در این میان، نقش رمان مشهور ویکتور هوگو، «گوژپشت نوتردام» در معروفیت جهانی این کلیسا نقش مهمی داشته است. معماری خاص این کلیسا به خوبی سبک معماری آن دوره فرانسه را به نمایش می گذارد؛ سبکی که در قرن ۱۲ در فرانسه متداول شد و تا ۴ قرن بعد هم همچنان وجود داشت. برخی از ویژگی های بارز این سبک عبارتند از آرک ها و طاق های نوک تیز و گنبدهای شیاردار که در کلیساهای جامع کاتولیک به وفور استفاده می شده اند. ساخت این کلیسا در سال ۱۱۶۳ و در دوران پادشاهی لویی هفتم آغاز شد و تا سال ۱۳۴۵ ساخت آن طول کشید. امروزه اگرچه بناهای متعددی به سبک گوتیک در فرانسه به جا مانده اند، اما کلیسای نوتردام پاریس بدون شک نماد مشهور این سبک به حساب می آید.
همان طور که در ابتدا هم اشاره کردیم پاریس القاب زیادی دارد و یکی از این عناوین «شهر نورها» است و این عنوان مسلما به خاطر نورپردازی های برج ایفل نیست. در اواسط قرن هجدهم، اروپا وارد مرحله روشنگری شد و پاریس مقر اصلی این تحول فکری و فرهنگی به شمار می رفت. در جریان عصر روشنگری، فلاسفه و متفکران تصمیم گرفتند تا به جای سلطنت مطلق و سرکوب و خفقان مذهبی بر عقل و منطق، آزادی، تحمل نظرات مخالف و پیشرفت و ترقی تمرکز کنند. این روند فرهنگی تاثیرگذار که توسط نویسندگان فرانسوی مثل ولتر و روسو هدایت می شد زمینه های مختلفی مثل هنر، علوم مختلف، اقتصاد و به طور ویژه سیاست را در بر می گرفت.در حقیقت همین همین روشنگری های بشردوستانه و روشنفکرانه بود که الهام بخش و تاثیرگذار انقلاب کبیر فرانسه شد.
به انقلاب کبیر فرانسه می رسیم. یکی از وقایع تاریخی مهم پاریس و فرانسه که بدون شک تاثیر زیادی در تاریخ این کشور، اروپا و جهان گذاشت. ده سال پرآشوب و خونین که منجر به از دست رفتن جان هزاران فرانسوی شد در نهایت باعث خاتمه سلطنت مطلق لویی چهاردهم و سیستم فئودال و زمین داری شد. این انقلاب پس از افت و خیزهای زیاد در نهایت منجر به استقرار جمهوری توسط ناپلئون بناپارت شد. فرانسوی ها که تحت تاثیر آرمان های روشنگرانه قرار داشتند در برابر سیستم شاهنشاهی قیام کردند تا به حقوق سیاسی، اجتماعی و … خود برسند. انقلاب فرانسه اگرچه از نظر میزان تلفات بسیار پرهزینه بود اما در نهایت باعث تغییر حکومت در فرانسه شد و الهام بخش انقلاب های دیگر در سرتاسر اروپا و همین طور جهان شد. در ۱۴ جولای ۱۷۸۹ شهروندان پاریسی زندان باستیل را فتح کردند و زندانیان سیاسی و عقیدتی را آزاد کردند. همین اقدام، زمینه ساز و جرقه اصلی انقلاب کبیر فرانسه شد و امروزه به عنوان یکی از مهم ترین و تاثیرگذارترین وقایع تاریخی پاریس و جهان قلمداد می شود.
ناپلئون بناپارت که رهبر انقلاب فرانسه در سال های آخر بود از سال ۱۸۰۴ تا ۱۸۱۴ امپراتور فرانسه بود. ناپلئون به دلیل ذکاوت و هوشمندی سیاسی و نظامی بالایی که داشت انقلاب فرانسه و ایده های آرمانی اش را در سرتاسر اروپا و کشورهای دیگر منتشر کرد. نقش او در تاریخ و فرهنگ فرانسه بسیار پررنگ و غیرقابل چشم پوشی است: تدوین قانون فرانسه، همگانی کردن آموزش، فراهم کردن آزادی مذهبی، ساخت و سازهای گسترده و مدرن کردن پاریس و فرانسه و استقرار مالیات و قوانین تجاری جدید از جمله اقدامات مهم ناپلئون هستند.
در معرفی وقایع تاریخی مهم پاریس جا دارد به اقدامات و آثار معمار مشهور پاریسی، بارون هوسمان هم اشاره ای بکنیم. اگر امروزه در خیابان های زیبا و مشجر پاریس قدم می زنید و تحت تاثیر شکوه و زیبایی ساختمان ها و بناهای شهر قرار می گیرید تا حد زیادی باید سپاسگزار فردی به نام ژرژ اوژن اوسمان باشید. اوسمان که به بارون اوسمان شهرت دارد توسط ناپلئون سوم مسئول مدرن سازی و ساخت و سازهای هنری و مدرن در پایتخت فرانسه بود. خیابان های عریض، تخریب محله های قرون وسطایی که مملو از کثیفی و بیماری بود، اضافه کردن مناطق حومه ای به پاریس، ساخت و احداث پارک ها، میادین، آبنماها و ساخت شبکه کانال های فاضلاب از جمله اقدامات مهم او هستند. بسیاری از ساختمان ها و بناهای نمادین پاریس مثل ساختمان اپرای پاله گارنیه، ایستگاه گار دو نور، پارک موناکو و میدان شاتله تحت مدیریت و نظارت این فرد ساخته شده اند.
دوران زیبا یا عصر طلایی همان طور که از اسمش مشخص است دوره ای طلایی و کوتاه قبل از شروع جنگ جهانی اول بود. این دوره که یکی از دوره ها و وقایع تاریخی مهم پاریس و فرانسه است از سال ۱۸۷۰ و در جریان جمهوری سوم فرانسه شروع شد. عصر طلایی با پیشرفت و رونق اقتصادی، مدرن سازی و پیشرفت علوم، تکنولوژی و فرهنگ، صلح منطقه ای و خوش بینی کلی همراه بود و منجر به موجی هنری شد که پاریس مرکز آن به حساب می آمد. ساخت برج ایفل به مناسبت صدمین سالگرد انقلاب فرانسه، تاسیس متروی پاریس، افتتاح کافه مشهور مولن روژ، سبک امپرسیونیسم در نقاشی و مدرنیسم در ادبیات تنها گوشه ای از وقایع تاریخی مهم پاریس در عصر طلایی هستند.
در سال ۱۸۸۹ و در جریان عصر طلایی، نمایشگاه جهانی به مناسبت صدمین سالگرد فتح زندان باستیل در پاریس برگزار شد. اهداف اصلی این نمایشگاه، بازسازی زندان باستیل و همین طور ساخت وسازهای دیگر در شهر بود. این نمایشگاه در منطقه شان دِمّر، تروکادرو و در امتداد رود سن برگزار شد. اما جذابیت اصلی و مشهور این نمایشگاه بدون شک افتتاح برج ایفل بود که نماد مقاومت مردم بود. این برج تماما از فلز ساخته شده تا بیانگر خلاقیت و نوآوری های دنیای صنعتی جدید باشد.
جنگ جهانی اول یکی از فجایع انسانی و یکی از وقایع تاریخی مهم پاریس و فرانسه است. در جریان این جنگ و به ویژه زمانی که ارتش آلمان در سال ۱۹۱۴ وارد پاریس شد، خیابان های شهر صحنه مبارزات خونین و مرگباری شدند. اشغال فرانسه توسط آلمانی ها باعث شد بسیاری از مردم پاریس از ترس بمباران از شهر فرار کنند و دولت موقتا به شهر بوردو منتقل شد. با این حال، فرانسه باردیگر توانست شکوه و عظمتش را پس بگیرد و با بازسازی هایی که بعد از جنگ انجام شد پاریس دوباره محبوب قلب ها شد و دوران سرخوشی های دیوانه وار آغاز شد.
در فاصله نسبتا کوتاه بین دو جنگ جهانی، فرانسه نتوانست به طور کامل خود را از صدمات و آسیب های ناشی از جنگ جهانی اول بهبود ببخشید و رکود بزرگ اقتصادی در سال ۱۹۳۱ فرانسه و پاریس را دربرگرفت. با این حال، این دوره با پیشرفت های هنری و فرهنگی فراوانی همراه بود و پاریس را به محفلی برای تجمع هنرمندان، متفکران و نویسندگان داخلی و خارجی مثل پابلو پیکاسو، سالوادور دالی، ارنست همینگوی و اسکات فیتزجرالد تبدیل کرد. این جماعت روشنفکر و هنرمند در کافه های مون پارناس و سن ژرمن می نشستند و ساعت ها به بحث و نویسندگی می پرداختند. تحول روشنفکری و فرهنگی شگرفی که در دهه های ۲۰ و ۳۰ پاریس به وجود آمد الهام بخش تغییراتی بنیادین در سرتاسر جهان شد و هنوز هم به عنوان دوران باشکوه هنری پاریس از آن یاد می شود.
ارتش نازی از سال ۱۹۴۰ پاریس را به اشغال خود در آورده بود و سرانجام فرانسوی ها توانستند در ۲۵ آگوست ۱۹۴۴ خاکشان را از آلمانی ها پس بگیرند. هیتلر دستور داده بود که پایتخت فرانسه را کل تخریب کنند و با خاک یکسان کنند و این که بخش های زیادی از پاریس هنوز سالم باقی مانده بیشتر به یک معجزه می ماند. در حقیقت، ژنرال نازی به نام دیتریچ وون شولتیتز عشق و علاقه زیادی به پاریس داشت و زیبایی های آن را تحسین می کرد، به همین دلیل از نابودی و تخریب این شهر خودداری کرد. از این رو، پاریس در طول این دوران مرگبار سالم باقی ماند تا امروزه با جاذبه های تاریخی فراوانش به یکی از محبوب ترین مقاصد گردشگری در جهان تبدیل شود.
منبع: theculturetrip.com