هوش مصنوعی
قرن ۲۱ را می توان عصر عجایب و شگفتی ها هم نامید. با گسترش علم و فناوری، هر روزه بشر به حقایقی ناب و یا اکتشافاتی تازه دست پیدا می‌کند که در راحت شدن زندگی اش نقش بسزایی دارد و به یاری بسیاری از سوالات حل نشده ذهن بشر می‌آید. در همین راستا، دانشمندان عرصه کامپیوتر توانسته‌اند تا با استفاده از هوش مصنوعی (AI) برنامه‌ای طراحی کنند که بتواند نتیجه حکم دادگاه‌های قضایی را پیش‌بینی کند. اطلاعات مربوط به ۶۰۰ پرونده قضایی مربوط به دادگاه حقوق بشر اروپا (ECHR) به این برنامه داده شده تا بر پایه‌ی آن به آموزش‌های لازم دست پیدا کند. از این رو برنامه می‌تواند که رای نهایی دادگاه را با دقت ۷۹ درصد پیش‌بینی کند. سازندگان در مورد این برنامه می‌گویند، این قابلیت را دارد که الگوهای رایج در دادگاه‌ها قابل شناسایی باشد. با این حال آن‌ها باور ندارند که هوش مصنوعی بتواند به جای انسان بر جایگاه قضاوت تیکه زند. با الی گشت همراه باشید تا بیشتر از این موضوع بدانید.
مطالب مرتبط: هوش مصنوعی از انسان جلو می زند؟ درس هایی از غول های دنیای فناوری
دکتر “نیکولاس آرتراس” سرپرست تیم تحقیقاتی این برنامه معتقد است: «فکر نمی کنم که هنوز برای ساخت یک هوش مصنوعی قضاوت‌کننده آماده شده یا حتی به آن نزدیک باشیم. هر چند که در حال حاضر دادگاه‌ها اابزارهای تحلیلی رایانه‌ای زیادی را به کار می‌برند اما به نظر من هوش مصنوعی هم می‌تواند در همین حدود کارآمد باشد.»
در پی مطالعه منتشر شده در ژورنال PeerJ Computer Science، برنامه هوش مصنوعی با تجزیه و تحلیل موارد قضایی ارایه شده به ECHR کار کرده است. این موارد شامل خلاصه‌ای از استدلال‌های حقوقی، خلاصه‌ای از سوابق پرونده و کلیاتی از قوانین مربوطه بوده است.این موارد به سه رکن اصلی حقوق بشر یعنی منع شکنجه و رفتار تحقیرآمیز، حق برخورداری از محاکمه عادلانه و حق احترام به حریم خصوصی و زندگی خانوادگی معطوف شده است.
روش کار برنامه‌ی AI به این شکل است که الگوها را بررسی کرده و بین داده‌ها و حکم نهایی دادگاه ارتباط می‌گیرد. پژوهشگران به این مهم دست پیدا کرده‌اند که قضاوت در دادگاه بیشتر وابسته به مستندات پرونده است تا این که بر پایه استدلال‌های حقوقی باشد. به این معنا که قضاوت بیش از آن که یک امر تشریفاتی باشد، موضوعی واقع گرایانه است. ضمن این که منشا قضاوت باید از انصاف باشد نه این که بر مبنای قوانین تعریف شده در یک اپلیکیشن صورت بگیرد. آرتراس در ادامه می‌افزاید:«هدف ما کشف کردن الگوهای تصمیم‌گیری در دستگاه قضایی بود. از این رو ادعایی مبنی بر به کار بردن روشی خاص در صدور حکم وجود ندارد.» وی و همکار محققش در خصوص برنامه‌ی AI براین اعتقادند؛ که در اولویت بندی پرونده‌ها می‌تواند فایده داشته باشد. به عنوان مثال، پرونده‌های ناتمام زیادی وجود دارند که AI می‌تواند موارد برجسته نقض حقوق و قوانین را در آن‌ها یافته و آن‌ها را به جریان بیاندازد. هر چند که امیدوار نیستیم که روزی کامپیوتر‌ها به جای انسان قضاوت کنند اما امید داریم که بتوانند در راستای قضاوت‌های انسانی‌تر کارآمد باشند.