مردم جزیره قشم نان و شیرینی های سنتی متنوع و خوشمزه‌ای دارند. تمامی این نان‌ها و شیرینی‌ها در نانوایی‌ها، فروشگاه‌های سوغات و شیرینی‌فروشی‌های جزیره موجود هستند و در دسترس مشتریان قرار دارند. اگر شما هم علاقه‌مند به طعم‌های متفاوت هستید با الی گشت همراه باشید تا با انواع نان سنتی و شیرینی های سنتی قشم آشنا شویم.
نان تموشی یا توموشی معروف‌ترین نان سنتی قشم است که از آرد و آب تهیه می‌شود. برای تهیه این نان نازک و خوشمزه ابتدا آرد و آب را با یکدیگر ترکیب کرده و خمیر به دست آمده را روی تابه داغ پهن می‌کنند. پس از آن که خمیر کمی جمع شد، پنیر یا تخم‌مرغ روی نان پخش می‌کنند.
همچنین برخی‌ها در زمان پخت نان توموشی، کمی به آن مهیاوه (مایعی تیره رنگ و خاکستری که بوی تندی دارد) یا سوراغ (نوعی چاشنی یا مربای محلی جنوبی) می‌زنند. این مواد علاوه بر خوشمزه‌تر کردن نان، باعث زیبایی ظاهری آن هم می‌شود.
نان توموشی یک صبحانه یا عصرانه بسیار مقوی و خوشمزه است و می‌توانید آن را با چای یا به تنهایی نوش جان کنید.
نان رخته یا نان ریخته از خوشمزه‌ترین نان های سنتی قشم است. برای تهیه این نان ابتدا آرد را الک کرده و آن را کم‌کم با آب ولرم مخلوط می‌کنند تا خمیری سفت‌تر از خمیر نان توموشی به دست آید. سپس خمیر را بر روی تابه داغ ریخته و آن را با دست یا ملاقه پخش می‌کنند.
پس از برشته شدن یک طرف نان آن را برگردانده و روی نان را با روغن، مهیاوه یا سوراغ می‌پوشانند. همچنین برخی‌ها به جای این مواد، روی نان تخم‌مرغ می‌ریزند. مردم قشم نان ریخته را به تنهایی یا همراه با تخم‌مرغ برای صبحانه میل می‌کنند.
گرده یک نان ساده و خوشمزه است که مواد اولیه آن شامل آرد، نمک و آب هستند. برای تهیه این نان سنتی قشم آرد، آب و نمک را با یکدیگر مخلوط می‌کنند. سپس خمیر به دست آمده را بر روی تابه یا درون تنور پهن کرده و آن را می‌پزند.
پس از آنکه دو طرف نان برشته شد آن را از تابه یا تنور خارج کرده و کمی سوراغ یا روغن محلی روی نان می‌ریزند. با این کار نان گرده طعم بهتری پیدا می‌کند.
خمیر شیرین یا نان خمیره تره شیرین‌ترین نان سنتی قشم است. برای تهیه این نان ابتدا موادی مانند آرد، شکر، ماست، آب و تخم‌مرغ را با هم مخلوط می‌کنند. سپس خمیر به دست آمده را چند ساعت در جای گرم استراحت می‌دهند تا ور بیاید.
در ادامه خمیر را به چانه‌های کوچک تقسیم کرده و آن‌ها را روی تابه داغ برشته می‌کنند. برخی از افراد محلی قشم این نان را داخل روغن سرخ می‌کنند.
تجربه ای متفاوت از سفر را با تورهای الی گشت تجربه کنید
خمیر ترش معروف به نان خمیر خشکه یکی دیگر از نان های سنتی قشم است که مواد اولیه آن شامل آرد، آب و نمک هستند. مردم محلی قشم ابتدا خمیر سفتی از ترکیب این مواد آماده می‌کنند و بعد آن را با چانه‌های متوسط و ضخامت نسبتاً زیاد روی تابه داغ برشته می‌کنند.
در نهایت پس از برشته شدن دو طرف نان، آن را به مهیاوه یا روغن آغشته می‌کنند. در صورتی که تمایل داشتید این نان خوشمزه را به عنوان سوغات تهیه کنید می‌توانید به سوغاتی فروشی‌های قشم سر بزنید.
نان قشمی یا نان حفصه یک میان‌وعده‌ی مقوی و لذیذ و یکی دیگر از نان های سنتی قشم است که مواد اولیه آن شامل آرد، شکر، خمیر مایه و شیر خشک هستند. برای تهیه نان حفصه مواد اولیه را درون یک ظرف بزرگ با یکدیگر مخلوط می‌کنند.
سپس وسط مخلوط را گود کرده و تخم‌مرغ زده‌شده را در این بخش می‌ریزند. در ادامه کمی آب به مواد اضافه کرده و مخلوط را هم می‌زنند. بعد خمیر به دست آمده را چند ساعت استراحت می‌دهند و پس از حجیم شدن، آن را با چانه تقسیم می‌کنند.
حالا خمیرهای چانه زده شده را با پارچه می‌پوشانند و کمی دیگر به آن استراحت می‌دهند. در مرحله بعد روی خمیرها تخم‌مرغ، مهیاوه، سیاهدانه و کنجد زده می‌شود. حالا نوبت سرخ کردن خمیرها درون روغن داغ می‌رسد.
نان حفصه پس از پخته شدن ظاهری شبیه به پیراشکی پیدا می‌کند. همچنین مردم محلی قشم در زمان سرو روی این نان را با زعتر (ترکیبی از سبزیجات خشک) و کمی روغن می‌پوشانند. این کار عطر و طعم بهتری به نان می‌دهد.
نان دستی ساده‌ترین نان محلی قشم است که از آرد، نمک و آب تهیه می‌شود. مردم محلی قشم برای پخت این نان ابتدا مواد اولیه را با یکدیگر ترکیب می‌کنند و سپس خمیر به دست آمده را روی تابه داغ پهن کرده و می‌پزند.
پس از برشته شدن دو طرف نان، با استفاده از یک شاخه‌ی درخت خرما کمی سوراغ روی آن اضافه می‌کنند و در نهایت آن را از روی تابه برمی‌دارند. پیشنهاد می‌کنیم در سفرتان به قشم نان دستی را در وعده صبحانه یا عصرانه همراه با عسل یا پنیر نوش جان کنید.
نان خمیر عربی نوعی نان نرم و شیرین و یکی دیگر از نان های سنتی قشم است. برای تهیه این نان ابتدا شیر، آرد، شکر، مایه خمیر و آب را با یکدیگر ترکیب کرده و خمیر به دست آمده را مدتی استراحت می‌دهند.
سپس خمیر پف کرده را چانه زده و آن‌ها را بر روی تابه داغ می‌پزند. در مرحله آخر روی نان‌ها با کمی کنجد و تخم‌مرغ پوشانده می‌شود.
بالاتاوه یک نان سنتی مرغوب در جزیره قشم است که در بین اهالی محبوبیت زیادی دارد. برای تهیه این نان آرد را با آب و نمک ترکیب کرده و سپس آن را یک شب استراحت می‌دهند تا پف کند.
صبح روز بعد خمیرها را چانه می‌زنند و روی آن را به روغن آغشته می‌کنند. سپس خمیرها را روی تابه داغ پهن می‌کنند تا برشته شود.
نان ریخته سوراغی متفاوت‌ترین نان سنتی قشم است. برای پخت این نان ابتدا آرد، آب و سوراغ را با یکدیگر ترکیب کرده و سپس به آن پیاز اضافه می‌کنند. در نهایت خمیری شل به دست می‌آید. در مرحله بعد با استفاده از یک فنجان مقداری خمیر روی تابه داغ پخش کرده و آن را می‌پزند.
پس از برشته شدن یک طرف نان، آن را برمی‌گردانند تا طرف دیگر هم برشته شود. حالا نان ریخته سوراغی آماده است.
نان ستپوری معروف به پاراتا یکی دیگر از نان های سنتی قشم است که طعم بسیار خوب و بافتی لایه‌لایه دارد. برای تهیه این نان آرد، آب و نمک را با هم مخلوط می‌کنند. سپس خمیر به دست آمده را چانه زده و هر چانه را با وردنه صاف می‌کنند.
در ادامه روی خمیرها روغن می‌ریزند و آن‌ها را تا می‌کنند. بار دیگر نان را با وردنه پهن کرده و روی آن را با روغن می‌پوشانند. این کار سه الی چهار بار دیگر تکرار می‌شود. در نهایت خمیر را روی تابه داغ برشته می‌کنند. نان سپتوری پس از آماده شدن حالت ورقه‌ورقه پیدا می‌کند.
نان تنوری، نان اصیل جزیره قشم محسوب می‌شود. برای تهیه این نان خوشمزه آرد، آب و نمک را با یکدیگر ترکیب می‌کنند. سپس خمیر به دست آمده را چانه می‌زنند و کمی پهن می‌کنند. در ادامه خمیرها را به دیواره تنور گِلی می‌زنند و روی آن روغن و تخم‌مرغ می‌مالند.
این نان سنتی قشم پس از آماده شدن بافت نرم و فشرده‌ای پیدا می‌کند. افراد محلی معمولاً این نان را در کنار غذا یا به تنهایی میل می‌کنند.
نان کروسی، نان سنتی قشم با مزه شیرین و چرب است که طرز تهیه کاملاً متفاوتی دارد. همچنین این نان نسبت به دیگر نان های سنتی قشم دارای ضخامت بیشتری است. برای تهیه نان کروسی از تابه مخصوص دارای شش گودال حفره مانند استفاده می‌شود.
مردم محلی قشم ابتدا این تابه را داغ می‌کنند و سپس داخل هر شش حفره آن روغن ریخته و در ادامه درون آن‌ها خمیر می‌ریزند. پس از پخته شدن نان‌ها، آن‌ها را به درون کاسه‌ای پر از شیر و شکر می‌اندازند تا طعم چرب و شیرین پیدا کند.
کپوک نان سنتی روستاهای قشم است که بیشتر مصرف خانگی دارد و به ندرت می‌توان این نان را در فروشگاه‌های جزیره پیدا کرد. در برخی از روستاهای قشم، زنان آرد را خمیر کرده و سپس آن را چانه می‌زنند و در نهایت درون تنور می‌پزند.
تنورهای پخت نان کپوک کوچک‌تر از تنورهای معمولی هستند و معمولاً برای گرم کردن آن‌ها از هیزم استفاده می‌شود.
شیرینی لیگمات با ریشه عربی یکی از خوشمزه‌ترین و معروف‌ترین شیرینی های سنتی قشم است. از این شیرینی به عنوان دسر هم در ماه رمضان استفاده می‌شود. برای تهیه لیگمات ابتدا آرد، مایه خمیر و شکر را با یکدیگر ترکیب می‌کنند.
سپس خمیر را برای مدتی استراحت می‌دهند. بعد خمیر را با استفاده از قاشق یا قیف مخصوص به شکل گلوله‌های کوچک درست کرده و آن‌ها را درون روغن سرخ می‌کنند. در نهایت لیگمات‌های سرخ شده درون یک شیره‌ی مخصوص (تهیه شده از زعفران، گلاب، شکر یا عسل رقیق شده) غوطه‌ور می‌شوند.
شیرینی مالوکی، از خوشمزه‌ترین شیرینی های سنتی قشم است که به عنوان سوغات این جزیره هم شناخته می‌شود. برای تهیه این شیرینی موادی مانند تخم‌مرغ، آرد، بکینگ‌پورد یا خمیرمایه و ماست را با یکدیگر ترکیب می‌کنند.
سپس خمیر به آمده را به شکل گلوله‌های کوچک درآورده و آن‌ها را درون روغن داغ سرخ می‌کنند. در ادامه آن‌ها را از روغن خارج کرده و به پودر قند آغشته می‌کنند. برخی از افراد محلی، مالوکی را پس از آماده شدن به شربت تهیه شده از شکر، آب، گلاب، زعفران و پودر هل آغشته می‌کنند.
همچنین برخی‌ها این شیرینی را به صورت مغزدار تهیه می‌کنند. برای این کار باید درون خمیرها را با مخلوط گردو، پودر هل و پودر قند پر کرده و سپس آن‌ها را درون روغن سرخ کرد.
رنگینک یا رنگینه، شیرینی تهیه شده از خرما است که در قشم طرف‌داران بسیاری دارد. برای تهیه این شیرینی مردم محلی قشم آرد را درون کره محلی سرخ می‌کنند. سپس به آرد هل، دارچین و خرما اضافه کرده و مخلوط را درون یک ظرف می‌ریزند.
در پایان مخلوط را برش می‌زنند و آن را همراه با چای میل می‌کنند. شیرینی رنگینک یک خوراکی سالم و مقوی است.
مسقطی جنوبی، یک شیرینی خوشمزه با ریشه عربی است که از نشاسته، کره، زعفران، گلاب و انواع مغزیجات تهیه می‌شود. برای آماده کردن این شیرینی باید مواد را کاملاً با هم ترکیب کرد و به هم زد تا ظاهری چسبناک و ژله‌مانند به خود بگیرید. جنوبی‌ها مسقطی را همراه با چای یا قهوه سرو می‌کنند.
کیک هلر خاص‌ترین شیرینی محلی قشم است. هلر نام یکی از روستاهای معروف جزیره قشم است که دو کارگاه شیرینی‌پزی دارد و انواع شیرینی‌های سنتی جنوبی از جمله کیک هلر را تولید و پخش می‌کند. در تهیه کیک هلر از موادی مانند آرد، تخم‌مرغ، شکر و وانیل استفاده می‌شود.
بلالیت، دسری تهیه شده از رشته‌های ماکارونی است که طعمی بسیار لذیذ دارد. برای تهیه این دسر یا شیرینی ابتدا رشته‌های ماکارونی را خرد کرده و با شکر یا شیره خرما و روغن تفت می‌دهند. سپس به آن کمی گلاب، زعفران و آب اضافه می‌کنند و منتظر می‌مانند تا رشته‌ها نرم شوند.
شیرینی بلالیت یکی از شیرینی های سنتی قشم است که در وعده صبحانه یا میان‌وعده‌ها سرو می‌شود.
کلوچه خرمایی، از معروف‌ترین شیرینی های سنتی قشم است. برای پخت این کلوچه آرد را با تخم‌مرغ، خرما و آب مخلوط کرده و بعد از تقسیم‌بندی، روی آن‌ها کمی زیره می‌ریزند. این شیرینی ممکن است به شکل مغزدار هم تهیه شود.
در این مقاله انواع نان سنتی قشم و شیرینی‌های سنتی این جزیره را معرفی کردیم. همان‌طور که گفته شد اکثر این نان‌ها و شیرینی‌های خوشمزه در فروشگاه‌ها و سوغاتی فروشی‌های جزیره قشم موجود هستند و می‌توانید در سفرتان به جزیره آن‌ها را خریداری کنید.
نان ستپوری یا نان پاراتا بافتی لایه‌لایه دارد و از موادی مانند آرد، آب و نمک تهیه می‌شود.
نان سنتی کپوک بیشتر در روستاهای جزیره قشم پخته می‌شود و مصرف خانگی دارد. این نان به ندرت در فروشگاه‌ها موجود است.
شیرینی بلالیت یکی از شیرینی های سنتی قشم است که از رشته‌های ماکارونی تهیه می‌شود.
بله، در صورت تمایل می‌توانید نان‌ها و شیرینی‌های سنتی قشم را به عنوان سوغات خریداری کنید.
مطالب مرتبط : صبحانه های جنوبی که از خوردن آن ها سیر نمی شوید! چشیدن طعم غذاهای جنوبی در بهترین رستوران های قشم خوشمزه ترین غذاهای جنوب ایران