شیراز، مهد شعر و ادب، یکی از زیباترین شهرهای ایران است که جاذبه های گردشگری بسیار زیادی دارد. بخش بزرگی از ایران‌گردی با تاریخ ایران گره‌خورده است و یکی از جذابیت‌های سفر در ایران، کاوش تاریخچه شهر است. شیراز شهر تاریخی و خوش آب‌وهوای ایران است که با عطر بهارنارنج حال و هوایی بهشتی دارد.
یکی از پربازدیدترین مکان‌های دیدنی شیراز حافظیه و سعدیه است که سالانه میلیون‌ها گردشگر را به خود جذب می‌کند. طبق آمار ۱۴۰۲ تعداد بازدیدکنندگان از این شهر تاریخی ۱.۵ میلیون نفر بوده است. از این تعداد گردشگران حدود ۴۵۰ هزار نفر از حافظیه و ۲۵۵ هزار نفر از سعیدیه بازدید کرده‌اند. ۹۷۱ نفر را نیز بنای باشکوه تخت‌جمشید به خود جذب کرده است. در این مقاله از الی گشت قصد داریم ۳۰ تا از جاذبه‌های گردشگری شیراز را به شما معرفی کنیم تا یک لیست کامل برای بازدید از مکان‌های دیدنی این شهر داشته باشید.
فهرست مطالب
شیراز پنجمین شهر بزرگ و پرجمعیت ایران است که به دلیل جاذبه های گردشگری فراوان بسیاری از مسافران و گردشگران را به خود جذب می‌کند. وجود شکوفه‌ها بهارنارنج قدم‌زدن در خیابان‌های شیراز را بسیار لذت‌بخش نموده است و حسی ناب و تکرارنشدنی به شما می‌دهد. جاذبه‌های گردشگری شیراز بسیار گسترده است و تماشای مناطق بکر این شهر بازدید از شیراز را لذت‌بخش کرده است.
شیراز آرامش غیر قابل توصیفی دارد و کسانی که حداقل یک بار به این شهر سفر کرده‌اند این مسئله را به‌خوبی درک می‌کنند. برای سفر به شیراز یک لیست از جاذبه های گردشگری این شهر تهیه کنید تا به تمام مکان‌های دیدنی سر بزنید. در ادامه به معرفی ۳۰ جاذبه‌های گردشگری شیراز می‌پردازیم.
بسیار سفر باید تا پخته شود خامی / صوفی نشود صافی تا در نکشد جامی
سعدیه یکی از جاذبه های گردشگری شیراز است که یکی از آرامش‌بخش‌ترین مکان‌های شیراز به شمار می‌رود. ترکیب سنت و مدرنیته در این مکان آن را به مکانی خاص و دیدنی تبدیل کرده است. ویژگی‌های این مکان به شرح زیر است:
- آرامگاه شاعران معروف مانند شوریده شیرازی
- دو حوض سکه و ماهی
- ترکیب عناصر سنتی و مدرن
- مکانی برای دوستداران ادبیات
- آرامش فضا به دلیل حوض، درختان و گل‌های رنگارنگ
آدرس: انتهای خیابان بوستان، جنب باغ دلگشا
شب صحبت غنیمت دان که بعد از روزگار ما / بسی گردش کند گردون بسی لیل و نهار آرد
آرامگاه شاعر و غزل‌سرای بزرگ ایران، حافظ، در این مکان قرار دارد. حافظ با القابی همچون لسان‌الغیب، ترجمان‌الاسرار و لسان‌العفا نیز شناخته می‌شود. حافظیه در شب بسیار زیباتر است و آرامش برای شما به ارمغان می‌آورد. طاق هشت ضلعی بر روی آرامگاه بسیار دیدنی است.
جالب است بدانید معماری این بنا به دوران هخامنشیان و زندیه تعلق دارد و بر روی سنگ‌های مرمر آرامگاه اشعار حافظ به شیوه زیبایی کنده‌کاری شده است. مساحت این مکان حدود ۲ هکتار است. در این میعادگاه می‌توانید فال حافظ بگیرید و در فضای رمزآلود اشعار حافظ فرو بروید. زیبایی‌های حافظیه به شرح زیر است:
- درختان زیبا
- گل‌های رنگارنگ
- چایخانه حافظیه
- گرفتن فال حافظ در این مکان
آدرس: میدان حافظیه، آرامگاه حافظ
پادشه ملک‌ستان، داریوش / چون که بپرداخت ز بنگاه شوش
تاخت سوی پارس به عزت سمند / تا کند از سنگ، بنایی بلند
یکی دیگر از جاذبه های گردشگری شیراز تخت‌جمشید است که از معروفترین جاذبه های شیراز شناخته می‌شود. این مکان مقر پادشاهی هخامنشی و اولین پایتخت ایران بوده است. مجموعه تخت‌جمشید حدود ۲۵۰۰ سال پیش بهره‌برداری شده است و ۱۲۵ هزار متر مربع وسعت دارد.
سومین پادشاه هخامنشان، داریوش اول، دستور ابتدایی ساخت این بنا را داده است. اما ساخت بنا بسیار زمان‌بر بود و در چندین مرحله، پادشاهان مختلف دستور تکمیل تخت‌جمشید را صادر کردند. این بنا عظمت تاریخ ایران را نشان می‌دهد و بیانگر عدالت پادشاهان هخامنشی است. این بنا دارای چندین کاخ است که با اصول مهندسی و معماری مطابقت دارد. برای ورود به تخت‌جمشید مبلغی را به عنوان ورودی باید پرداخت کنید. زیبایی‌های تخت‌جمشید به شرح زیر است:
- نقش‌رستم
- نقوش برجسته از سه دوره تاریخی عیلامی، هخامنشی و ساسانی
- نقش رجب
- مجسمه‌های باشکوه
- کاخ‌های تاریخی
آدرس: استان فارس، شهرستان مرودشت (۱۰ کیلومتری شمال مرودشت)، مجموعه تخت‌جمشید
«من کوروش هخامنشی فرمان دارم که بر مردمان ملال نرود که ملال مردمان ملال من است و شادمانی مردمان شادمانی من.»
آرامگاه کوروش، پادشاه عدل گسترده، بر فراز دشتی زیبا قرار گرفته است. این شهر به فرمان کوروش و با نظارت او بنا شد. این مکان شاهدی بر تمدن ایران، هوش، فرهنگ و معماری ایران باستان است و یک میراث جهانی به حساب می‌آید. پاسارگاد یکی از زیباترین جاذبه های گردشگری شیراز است که قلب شما را سرشار از حس غرور و وطن‌دوستی می‌کند. پاسارگاد مجموعه‌ای از بناهای مختلف و زیبا است. این بناها به شرح زیر است:
- آرامگاه کوروش
- کاخ دروازه
- کاخ اختصاصی
- آب‌نماهای باغ شاهی
- محل عبارت پاسارگاد
- کاروانسرای مظفری
- محوطه مقدس
- ساختارهای دفاعی تل تخت
- آرامگاه کمبوجیه
آدرس: ۳۰ کیلومتری شیراز، مجموعه پاسارگاد
مطالب مرتبط
در سفر به شیراز بازدید از باغ نظر و موزه پارس را فراموش نکنید
یکی از جاذبه های گردشگری شیراز نقش‌رستم است که آرامگاه شاهان بزرگ هخامنشی همچون داریوش بزرگ و خشایارشاه است. تصویر نقش‌رستم یکی از باشکوه‌ترین مکان‌های شیراز است. در سفر به شیراز بازدید از این مکان زیبا را از یاد نبرید. این بنا در اطراف شیراز واقع شده است. از زیبایی‌های نقش‌رستم می‌توان موارد زیر را نام برد:
- نقش تاج‌گذاری اردشیر بابکان از شاهان ساسانی
- پیروزی شاپور اول بر رومیان
- کعبه زرتشت
آدرس: روستای زنگی آباد واقع در شمال مرودشت
جاذبه های گردشگری شیراز بسیار متنوع است. دروازه‌قرآن یکی از مکان‌ها بسیار قدیمی در شیراز است. این مکان در زمان عضدالدوله دیلمی، از امیران آل بویه در خروجی شهر شیراز به سمت مرودشت بنا شد. تنها دروازه از بین ۶ دروازه از آن دوران، دروازه قرآن است. عضدالدوله دیلمی دستور داد قرآنی بالای دروازه بنا کنند تا مردم از زیر آن عبور کرده و در امان بمانند. این قرآن در موزه پارس نگهداری می‌شود.
به دستور رضاخان در سال ۱۳۲۸ دروازه جدیدی به جای آن دروازه قدیمی احداث شد. این مکان دیدنی به چند مکان دیدنی شیراز مانند حافظیه و آرامگاه خواجو کرمانی نزدیک است.
آدرس: آزادراه شیراز، مرودشت، بلوار امام رضا، ورودی شهر شیراز
آستان مقدس شاهچراغ متعلق به میر سید احمد، فرزند امام موسی کاظم است و از مهمترین و وسیع‌ترین جاذبه های گردشگری شیراز است. معماری اصیل ایرانی و اسلامی در این مکان چشم‌نواز است. ضریح مقدس با بدنه نقره در زیر گنبد قرار گرفته است. هنر کاشی‌کاری و آینه‌کاری این بنا هر بیننده‌ای را حیرت‌زده می‌کند. زیبایی‌های شاهچراغ عبارت‌اند از:
- بقعه میرمحمد فرزند کوچک‌تر امام موسی کاظم
- موزه شاهچراغ
آدرس: خیابان لطفعلی‌خان زند، بلوار دستغیب، خیابان ۹ دی
مدرسه خان یکی دیگر از جاذبه های گردشگری شیراز است که مراکز علم‌آموزی در زمان شاه‌عباس بوده است. این مدرسه در زمان صفویان ساخته شده است و به دستور حاکم فارس، الله‌وردی‌خان گرجی، بنا شد. فلسفه و فقه دروس اصلی این مرکز بودند؛ اما دروس دیگری همچون ادبیات، ستاره‌شناسی، ریاضی، شیمی، هندسه، زمین‌شناسی و گیاه‌شناسی تدریس می‌شد و ملاصدرا به دعوت الله‌وردی‌خان در این مرکز فعالیت داشته است.
آدرس: خیابان لطفعلی‌خان زند، جنوب شهدا، نرسیده به خیابان طالقانی
ما سر بنهادیم و به سامان نرسیدیم / در درد بمردیم و به درمان نرسیدیم
یکی از شاعران پرآوازه و خوش‌نام در قرن هفتم و هشتم قمری خواجوی کرمانی است. آرامگاه خواجو کرمانی در سال ۱۳۱۵ در تنگ الله اکبر شیراز بنا شد. این مکان مشرف به دروازه قرآن است. گدر آب چشمه رکن‌آباد از کنار این آرامگاه، فضایی دلپذیر و زیبا ایجاد کرده است. در دوران گذشته رسم بود دو سنگ در بالا و پایین آرامگاه شاعران و عارفان می‌گذاشتند. طبق این رسم قدیمی، دو ستون در بالا و پایین این آرامگاه به چشم می‌خورد.
در نزدیکی این آرامگاه زیبا، ۳ غار وجود دارد. یکی از این غارها در گذشته محل عبادت و ریاضت زاهدان و شیخ‌ها بوده است. خواجوی کرمانی نیز مدتی را به عبارت در این غار می‌پرداخته است. یکی دیگر از غارها محل خاکسپاری خواجه عمادالدین محمود است. در درون این غارها نقش برجسته از اساطیر ایرانی، فتحعلی شاه و پسرانش و وقایع تاریخی وجود دارد. پس از بازسازی در سال ۱۳۷۰ مجسمه خواجوی کرمانی به این بنا اضافه شد.
آدرس: دامنه کوه صبوی، ابتدای جاده شیراز به اصفهان، تنگ الله‌اکبر
از دیگر جاذبه های گردشگری شیراز مسجد وکیل است. مسجد وکیل نمایانگر تاریخ زندیه است. این مجموعه خوش‌رنگ و لعاب هر ساله گردشگران زیادی را به خود جذب می‌کند و در دوران زندیه بنا شده است. از ویژگی‌های مسجد وکیل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- آینه‌کاری
- کاشی‌کاری
- منبت‌کاری
- سقف گنبدی‌شکل
برای واردشدن به این مکان دیدنی باید مبلغی را به عنوان ورودی پرداخت کنید.
آدرس: خیابان طالقانی، بین زیرگذر زند و خیابان لطفعلی‌خان زند
یکی از جاذبه های گردشگری شیراز که شما انگشت‌به‌دهان خواهد کرد، حمام وکیل است. این بنا شاهکار معماری سنتی ایران است و طراحی بسیار خاص و هوشمندانه‌ای دارد. این حمام به صورتی ساخته شده که اجازه نمی‌دهد گرمان از حمام خارج شود و اجازه ورود سرما به داخل حمام را هم نمی‌دهد.
ساختار هشت ضلعی سر بینه یا رخت‌کن حمام به دلیل نور و رنگ‌بندی زیباترین قسمت این حمام است. حمام وکیل حکایتگر روزهای گذشته و دوران زندیه است. برای ورود به این حمام زیبا باید مبلغی برای ورودی پرداخت کنید.
آدرس: خیابان طالقانی، بین زیرگذر زند و خیابان لطفعلی‌خان زند، جنب مسجد وکیل
تا به امروز بازار وکیل یکی از محل‌های اصلی تجارت در شیراز است. این جاذبه های گردشگری شیراز را کریمخان زند، وکیل‌الرعایا، در دوران حکومتش بنا کرده است. بازار وکیل در قلب شیراز قرار گرفته است. با قدم‌زدن در این بازار به دوران گذشته می‌روید و تصاویر دوران زندیه در ذهنتان نقش می‌بندد.
بازار وکیل حجره‌های زیر را دارا است:
- پارچه‌فروشی
- سوغاتی شیراز
- فرش‌های رنگارنگ
- ظروف مسی
- عرقیات
- خاتم‌کار
آدرس: خیابان لطفعلی‌خان زند، جنوب شرقی میدان شهرداری
آب‌انبار وکیل امروزه به موزه آب تبدیل شده است و در آن سیستم آبیاری گذشته به نمایش گذاشته شده است. آب‌انبار وکیل یکی از جاذبه های گردشگری شیراز که شما را با سبک زندگی گذشته آشنا می‌کند. مهارت در سیستم آبیاری گذشته یکی از مواردی است که گردشگران را به خود جذب می‌کند.
علاوه بر آب‌انبار، بادگیری نیز در این مجموعه قرار گرفته است که از زیبایی‌های شیراز است. این بادگیر مانند یک خنک‌کننده عمل می‌کند و روزهای گرم تابستانی شیراز را در گذشته خنک می‌کرده. شما با بازدید از این مکان با سیستم آب‌رسانی و سرمایشی دوران گذشته آشنا می‌شوید.
آدرس: شرق میدان شهدا، انتهای خیابان طالقانی، بعد از زیرگذر زند، حوالی پارک ابوذر
سرای مشیر یکی از جاذبه های گردشگری شیراز است که متعلق به دوران قاجار است. این سرا بازاری است که در جنوب شرقی بازار وکیل واقع شده است و در گذشته به کاروانسرای مشیر نیز شناخته می‌شده. ساختار این بنا به‌صورت هشت ضلعی است و شباهت زیادی به بازار وکیل دارد. بازدید از سرای مشیر، یکی از زیباترین جاذبه‌های گردشگری شیراز، رایگان است و همه‌روزه به جز روزهای تعطیل می‌توان از آن دیدن کرد.
آدرس: تقاطع خیابان لطفعلی‌خان زند و طالقانی، به سمت بازار وکیل شیراز
در معرفی تنگه ی آناهتیا سری به شهرستان نورآباد ممسنی استان فارس می‌زنیم و با یکی از زیباترین جلوه‌های طبیعت کشورمان آشنا می‌شویم. این تنگه در دامنه رشته‌کوه زاگرس قرار دارد و برای دسترسی به آن باید مسیر سختی را بپیمایید.
تنگه آناهیتا توسط دیواره‌های صخره‌ای بلند احاطه شده است، در بعضی قسمت‌ها ارتفاع این دیواره‌ها به ۲۰۰ متر هم می‌رسد و این امر شکوه و زیبایی تنگ آنا را دوچندان کرده است.
همچنین در طول این تنگه رودخانه خروشان و زیبای فهلیان جریان دارد. این رودخانه از مهمترین رودهای شهرستان ممسنی محسوب می‌شود و از به هم پیوستن رودخانه‌های رودشیر و شش‌پیر به وجود می‌آید.
رودخانه فهلیان پس از عبور از کنار کوه قلعه سفید، وارد منطقه فهلیان می‌شود و در طول تنگه آناهیتا جریان پیدا می‌کند. به جز این رودخانه، در داخل تنگه هم چشمه‌ای زلال به نام «آنا» از دل کوه می‌جوشد و در مسیر خود آبشار و حوضچه‌ای بسیار زیبا و زلال ایجاد می‌کند.
رود جاری، چشمه‌ای جوشان، حوضچه‌ای با آب زلال و صخره‌های بلند و باشکوه تنها دیدنی‌های این تنگه نیستند و اطراف تنگ آنا هم پر از درختان بلوط است. این درختان کهنسال و زیبا با قامتی ایستاده تنگه و گردشگران آن را نظاره می‌کنند.
به‌طورکلی تنگ آنا با مناظر بی‌نظیر خود از بهترین مناطق طبیعت‌گردی نورآباد ممسنی است و اگر به دنبال مکانی برای پیاده‌روی و کوهنوردی باشید بدون شک از سفر به این منطقه لذت می‌برید.
دشت ارژن در حوالی شیراز و همسایگی کازرون، در جوار کوه‌های زاگرس جنوبی قرار گرفته و یکی از جاذبه های گردشگری استان فارس به حساب می‌رود. قرارگیری این دشت با مساحت تقریبی ۹۰ کیلومتر مربع در مجاورت کوه‌های زاگرس باعث ایجاد آب‌وهوایی عالی در این منطقه شده است.
در شمال این دشت روستای دشت ارژن و در غرب آن شهر کازرون قرار دارند. لازم به ذکر است که محیط سرسبز و وجود حیوانات مختلف، دشت ارژن را به مقصدی ایده‌آل برای بسیاری از گردشگران تبدیل کرده است.
علاوه بر این برخی آثار تاریخی و دریاچه‌ای به همین نام هم در نزدیکی این دشت وجود دارد که می‌توان با سفر به این منطقه از تمام آنها بازدید کرد. همچنین اگر اهل عکاسی باشید، این دشت فرصت خوبی برای ثبت مناظر زیبا در اختیارتان خواهد گذاشت و در تمام فصول می‌توانید از عکاسی در آن لذت ببرید.
دریاچه ارژن در ۶۰ کیلومتری از غرب شهر شیراز و در مسیر جاده شیراز به سمت شهر کازرون، در ارتفاع ۲۰۰۰ متری از سطح دریا قرار دارد. ضمن اینکه این دریاچه در منطقه‌ای کوهستانی و در دامنه رشته‌کوه‌های زاگرس واقع شده است. این موقعیت جغرافیایی باعث شده که دریاچه و دشت اطراف آن از آب و هوای معتدل و مطبوعی برخوردار باشند.
منطقه حفاظت شده آبشار مارگون در شمال غربی استان فارس و ۱۲۸ کیلومتری شهر شیراز و در ادامه در ۵۰ کیلومتری سپیدان در کنار روستای مارگون سپیدان واقع شده است. پس از گذر از شهرستان سپیدان و یک پیاده روی کوتاه، به آبشار مارگون می رسیم. آنچه در اینجا لذت سفرمان را دو چندان می کند تماشای رقص آب و گوش سپردن به موسیقی طبیعی کم نظیر آن است. مارگون آبشاری است که بر دیواره ای صخره ای جریان دارد و بینندگان را محو زیبایی های خود می کند. کمتر کسی می تواند به راحتی از کنار این جاذبه طبیعی عبور کند و لحظه ای غرق جلوه های آن نشود.
آب خنک این آبشار در چهار فصل سال پذیرای گردشگران بوده و دمای آن در گرم ترین فصل سال هم به بالای ۱۰ درجه نمی رسد. آب این آبشار جوشان است بنابراین می توانید از آب آن بنوشید و یا تن به آن بزنید و نگران عوارضی چون بیماری و پادرد نباشید. زیبایی های آبشار مارگون سبب شده است تا لقب زیباترین آبشار خاورمیانه را به آن بدهند و جزو پنج منطقه نمونه گردشگری به حساب آید.
شیراز به قدری زیبا است که می توان به آن لقب بهشت را داد. اما اگر بدانید در دل همین بهشت، بهشت گمشده ی دیگری هم وجود دارد چه! در شهرستان مرودشت شیراز، منطقه ای است که به دلیل زیبایی بی حد و حصر طبیعت آن، به عنوان بهشت گمشده شناخته می شود. تصور کنید یک روز را دل چنین طبیعت زیبایی بگذرانید. صدای دلنشین آبشار، باد ملایم و آفتاب دلچسب تابستان، بدون شک اینجا قطعه ای از بهشت است.
نام اصلی این منطقه «تنگ بستانک» است که در بخش کامفیروز شهرستان مرودشت در فاصله ی ۱۲۰ کیلومتری از شهر شیراز قرار گرفته است. در گذشته این منطقه که در امتداد رشته کوه دنا واقع شده است، منطقه ای ییلاقی محسوب می شد که تنها در بین افراد محلی شهرت داشت.
از جاذبه های گردشگری شیراز ارگ کریمخان است که از حیرت‌آورترین جاذبه‌های گردشگری است. این بنا حدود ۲۵۷ سال پیش توسط کریم خان بنا شده است و محل زندگی او بوده. معماری این بنا ویژگی‌های منحصر به فردی دارد. از جمله این ویژگی‌ها به شرح زیر است:
- معماری به‌صورت مربع‌شکل
- چهار برج استوانه در چهارگوش آن
- ۱۲ متر ارتفاع برای برج‌ها
- وجود مخزن آب در برج شمال شرقی
برج‌های ارگ کریمخان در گذشته زندان بوده است؛ اما امروزه از زیبایی‌های ارگ کریمخان است.
آدرس: شمال شرقی میدان شهدا
جاذبه های گردشگری شیراز احساس شگفت‌انگیزی در انسان ایجاد می‌کند. یکی از زیباترین جاذبه‌های گردشگری شیراز باغ نارنجستان قوام است. این بنا در دوران ناصرالدین‌شاه بنا شده است. بنای ساختمان به‌گونه‌ای بود که خدمه‌ها در ضلع جنوبی اقامت داشتند و ضلع شمالی متعلق به صاحبان بود و محلی برای پذیرایی از مهمان‌ها به شمار می‌رفت. از ویژگی‌های این باغ می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- وسعت ۳۵۰۰ متر مربع
- شیشه‌کاری
- آینه‌کاری
- نقش‌پردازی
- منبت‌کاری
- سنگ‌تراشی
- گچ‌کاری
- مقرنس‌کاری
بازدیدکنندگان باید مبلغی را به عنوان ورودی به این باغ زیبا پرداخت کنند.
آدرس: خیابان لطفعلی‌خان زند
یکی از باغ‌های زیبا شیراز باغ دلگشا است. این باغ در کنار یک قنات به نام ماریز سعدی قرار دارد و دارای درختان سرسبز و با طراوتی است. این باغ در نزدیکی سعدیه واقع شده است. وجود گل‌های رنگارنگ این فضا را به فضایی بسیار دلنشین و زیبا تبدیل کرده است. شما می‌توانید از عمارت داخل این باغ نیز دیدن کنید.
آدرس: سعدیه شمالی، بلوار بوستان، خیابان نارنجستان – به فاصله ده دقیقه پیاده‌روی تا سعدیه
یکی دیگر از جاذبه های گردشگری شیراز باغ جهان‌نما است. در کل شیراز باغ‌های بسیار رنگارنگ و زیبایی دارد که می‌توانید در شب‌های تابستانی از آنها دیدن کنید و اوقات خوشی داشته باشید. باغ جهان‌نما یکی از این باغ‌های زیبا است که نمای آجری شگفت‌انگیزی دارد. درون این باغ عمارتی مجلل با دوطبقه با طرح هندسی هشت ضلعی وجود دارد.
این باغ توسط درختان احاطه شده است و هوای بسیار دلپذیری در تابستان دارد. این باغ نیز مانند سایر باغ‌های شیراز از گل‌کاری بسیار زیبایی بهره‌مند است که قدم‌زدن در این باغ را بسیار دلپذیر کرده است.
آدرس: ضلع شرقی خیابان حافظ (دروازه‌قرآن)، بالاتر از میدان حافظیه، باغ جهان‌نما
باغ عفیف‌آباد از جاذبه های گردشگری شیراز است که امروزه متعلق به ارتش است. اما بازدید از آن میسر است. شما باید برای ورود به این باغ مبلغی به عنوان ورودی پرداخت کنید. عفیف‌آباد در گذشته مکانی برای تفریح و سرگرمی شاهان بوده است. از زیبایی‌های این باغ می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کاخ سلطنتی باشکوه
- موزه اسلحه‌های قدیمی
- باغ با درختان سرسبز
- گل‌های رنگارنگ و زیبا
آدرس: انتهای خیابان عفیف‌آباد
باغ ارم شیراز یکی از زیباترین باغ‌های این شهر است. باغ ارم حس آرامش و رهایی به شما می‌دهد. چراکه مملو از درختان مرکبات و سروهای خوش‌قامت است. این باغ در طول تاریخ مالکان بسیار زیادی داشته است و شاهد گذر تاریخ بوده است. در بسیاری از شهرهای ایران از جمله اصفهان و کرمانشاه باغ ارم وجود دارد. اما باغ ارم شیراز اسرار زیادی را در خود نهفته است و زیبایی خاص خود را دارد. برای واردشدن به این باغ لازم است ورودی پرداخت کنید. از زیبایی‌های این باغ می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- عمارت سه‌طبقه
- موزه سنگ
- موزه گوهر دریای نور
- گل‌های رنگارنگ
- درختان مرکبات و سرو خوش‌قامت
آدرس: خیابان ارم، میدان ارم، باغ ارم
پارکهای ملی جاهایی هستند که به دلیل منابع و چشم‌اندازهای طبیعی خاص، از جمله جنگل، بیشه، دشت و رودخانه، از اهمیت و جایگاه بالایی برخوردارند و به همین خاطر تحت نظارت و حفاظت دولت قرار دارند.
پارک ملی بمو شیراز، یکی از ۲۶ پارک ملی ایران به حساب می‌رود که از نظر جغرافیایی در رشته کوه‌های زاگرس جنوبی قرار گرفته و طبیعت بکر و دیدنی آن ترکیبی از مناطق کوهستانی، صخره، دشت و چشمههای جوشان است.
این منطقه دارای سه رشته کوه است که از شرق تا غرب به موازات هم کشیده شده‌اند. دره‌های میان این رشته کوه‌ها، زیستگاه امنی برای آهو‌های پارک به شمار می‌رود. این پارک علاوه بر چشم‌اندازهای بی‌نظیرش، از نظر تنوع حیات وحش، سومین پارک ملی مهم ایران بعد از پارکهای ملی گلستان و ارومیه است.
این منطقه همچنین یکی از بهترین زیستگاه‌ها برای پلنگ ایرانی هم به حساب می‌رود. با وجود جنگل‌های بادام و بنه به طور کلی این منطقه از پوشش گیاهی متراکمی برخوردار نیست.
باغ جنت یکی از زیبایی‌های شهر شیراز است که ورودی دریافت نمی‌کند و بازدید از آن رایگان است. این باغ در دوره قاجار بنا شده و در ابتدای جاده شیراز به بوشهر است. سرو و کاج‌های این باغ فضای دل‌انگیزی به باغ بخشیده است. با قدم‌زدن در این باغ پر از حس سرخوشی و آرامش می‌شوید.
آدرس: بلوار امیرکبیر، روبه‌روی خیابان شهید ابوالفتحی
از دیگر جاذبه‌های گردشگری شیراز عمارت شاپوری است. این بنا در زمان رضاخان بنا شده است و از زیبایی‌های این شهر است. باغ شاپوری ملکی شخصی بوده است و متعلق به یک تاجر بزرگ بوده. سبک معماری این بنا به شرح زیر است:
- معماری اروپایی – ایرانی
- وسعت ۴۶۳۵ متر مربع
- حوض بزرگ و زیبا
آدرس: بلوار کریمخان زند، خیابان انوری
تنگ گمبیل به خاطر مناظر طبیعی شگفت‌انگیز، آبشارها و چشمههای فراوان شهرت دارد. رودخانه‌ای زلال و خنک از دل این تنگه می‌گذرد و مناظر سرسبز و خیره‌کننده‌ای خلق می‌کند. همچنین، وجود غارهای کوچک و بناهای خشتی زیر صخره‌های عظیم، بر جذابیت این منطقه افزوده است.
یکی دیگر از جاذبه‌های گردشگری شیراز عمارت دیوان‌خانه است. این عمارت در نزدیکی ارگ کریمخان احداث شده است و ساخت آن به دوران زندیه برمی‌گردد. عمارت دیوان‌خانه از تالاری بزرگ روی ستون‌های چوبی تشکیل می‌شود و عمارت کلاه‌فرنگی یا موزه پارس را به تصویر می‌کشد. عمارت کلاه‌فرنگی کاشی‌کاری‌ها و نقش‌های زیبایی دارد که به‌صورت هشت ضلعی بنا شده است. این بنا تجلی‌گر دوران زندیه است. بازدید از این عمارت رایگان است.
آدرس: میدان شهدا، خیابان زند
رصدخانه ابوریحان بیرونی یکی از جاذبه‌های گردشگری شیراز است که بعد از رصدخانه مراغه جایگاه دوم را دارد. این رصدخانه در دانشگاه شیراز قرار گرفته است. این بنا بر بلندای تپه‌ای در شمال غرب شیراز است. از نظر موقعیت مکانی این بنا کمی صعب‌العبور است اما بازدید از آن بسیار حیرت‌انگیز است.
آدرس: دانشگاه شیراز
در ارتفاعات ۲۰۶۵ متری از سطح دریا، یک دنیای زیبا و شگفت‌انگیز به نام قلات شیراز خود را به نمایش می‌گذارد. این روستای فراموش‌نشدنی با جمعیتی نزدیک به ۷۰۰۰ نفر، نه تنها به خاطر آثار باستانی و جاذبه‌های فرهنگی و تاریخی خود شهرت دارد، بلکه به خاطر زیبایی‌های طبیعی و تجربه‌ی فراموش‌نشدنی که در آنجا شما را در بر می‌گیرد. وقتی از دور به سوی قلات حرکت می‌کنید، حتی نمی‌توانید به تمامی زیبایی‌های آن پی ببرید. از جاری شدن چشمههای سرسبز کوه‌ها تا غرق شدن در دره‌های عمیق و خنک در ایام گرم، هر زاویه‌ای از این روستا به یاد ماندنی است.
قلات شیراز به عنوان یکی از مقاصد گردشگری برجسته استان فارس شناخته می‌شود، و دلیلش نه تنها در قدمت تاریخی ویژه‌ای که دارد، بلکه در جلوه‌های زیبای طبیعتی و آثار باستانی چشمگیر آن است. همچنین، بافت مسکونی متمرکزی که در آغازین سوگ همچنان با افتخار در آغازین سوگ خود به همراه داشته، شاهکاری از معماری سنتی را در بی‌نهایت زیبایی کوهستانی ارائه می‌دهد. اینجا جایی است که شاهد ارثیه‌هایی از گذشته باشید که از بی‌مهری‌ها و سختی‌های زمان خود کم نکرده‌اند و همچنان با زیبایی از گذشته خود باقی‌مانده‌اند، حتی اگر برخی از آنها به دیواره‌های خشتی خاموشی سقوط کرده باشند.
حضرت آستانه یا سید علاءالدین حسین (ع) برادر حضرت شاهچراغ، واقع شده در میدان آستانه است. سنگ بنای این مسجد را به زمان قتلغ خان والی منطقه فارس نسبت داده اند. این ساختمان که یکی دیگر از مساجد تاریخی شیراز محسوب می شود، بنای اصلی آن در زمان حکومت صفویه و توسط شخصی با نام میرزا علی که اصالتا اهل مدینه منوره بوده، گذاشته شده است. گنبد این بنا بر خلاف ۲ گنبد قرار گرفته در صحن شاهچراغ که هر دو نقوش گیاهی دارند، ار نقوش هندسی تشکیل شده است.
بقعه متبرکه و صحن حضرت علی ابن حمزه (ع) که در کنار پلی قدیمی با همین نام قرار دارد، از جمله مساجد تاریخی شیراز است که طرح توسعه حرم، وسعت صحن افزایش یافته داده شده است. پل قدیمی قرار گرفته در کنار این بنا را پل دروازه اصفهان می نامند که که همجوار با این بقعه قرار دارد و شهرت خود را مدیون آن است. حضرت علی ابن حمزه از فرزندان امام هفتم شیعیان، امام موسی کاظم (ع) است. ضریح متبرکه این حضرت درست در زیر گنبد واقع شده و تزئینات، آینه کاری ها، شیشه های رنگی و کاشی کاری های این بنا، شکوه و عظمت آن را صد چندان کرده اند.
از جمله مساجد تاریخی شیراز می توان به مسجد شهدا یا مسجد نوع اشاره کرد، که درست در جهت غربی میدان احمدی یا سه راه احمدی و دقیقا مقابل حرم حضرت شاهچراغ علیه السلام واقع شده است. مسجدی که بعد از مسجد جامع عتیق، قدیمی ترین و کهن ترین مسجد شهر شیراز نام گرفته است. همچنین این مسجد را بعلت قدمت فراوانی که دارد در دسته آثار تاریخی این شهر گنجانده اند. مسجد نو به زمان اتابکان و شخص سعد بن زنگی نسبت داده شده که در سال‌های ۵۹۸ هجری قمری تا ۶۱۵ هجری قمری حاکم وقت منطقه فارس بوده. نام قدیمی این مسجد در آن زمان مسجد اتابک بوده است.
آخرین مسجد یکی دیگر از مساجد در میان مساجد تاریخی شیراز است که منسوب به دوره قاجاریه بوده و در محله دیدنی سنگ سیاه، در خیابان قاآنی قرار دارد. مسجد مشیرالملک که بنایی تاریخی و بسیار دیدنی محسوب می شود. این مسجد به دستور مستقیم حاج میرزا ابوالحسن خان مشیرالملک که والی وقت منطقه فارس بوده، ساخته شده است.
سال شروع به ساخت بنای مسجد را برابر با سال ۱۲۶۴ هجری قمری می دانند که در سال ۱۲۷۴ هجری قمری درست بعد از ۱۰ سال ساخت آن به پایان رسیده است. این مسجد که یکی دیگر از مساجد تاریخی شیراز است معماری محکم و مثال زدنی همچون معماری مسجد وکیل شیراز دارد. ساختمان اصلی مسجد از چند حجره و شبستان در ۲ طبقه تشکیل شده است. همچنین در قسمت غربی این بنا، طاق نمایی بسیار بلند وجود دارد که در پشت آن شبستان اصلی مسجد را طراحی و تعبیه کرده اند.
از دیگر جاذبه‌های گردشگری شیراز مسجد نصیرالملک است که روزها به دلیل رقص رنگ‌ها در پس شیشه‌ها یکی از برترین مکان‌های دیدنی شیراز محسوب می‌شود. تابش آفتاب روی شیشه‌های رنگی و انعکاس آنها روی کاشی‌ها حیرت‌انگیز است و دل هر بازدیدکننده‌ای را می‌رباید. بهترین زمان برای بازدید از این مکان دیدنی ۹ تا ۱۰ صبح است. برای وارد شدن به این مسجد لازم است ورودی بپردازید.
آدرس: خیابان لطفعلی‌خان زند، محله گود عربان
از خاص‌ترین جاذبه‌های گردشگری شیراز می‌توان به مسجد جامع عتیق اشاره کرد. این مسجد در دوران صفویه احداث شده است و محل تجمع شیرازی‌ها در روزهای جمعه است. هزینه ورود به این مسجد رایگان است و شما می‌توانید فرهنگ مردم شیراز را در این مسجد مشاهده کنید. این مسجد بارها مرمت و بازسازی شده است. مسجد جامع عتیق به نام مسجد جمعه هم شناخته می‌شود و در سال ۱۳۱۰ در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفته است.
خانه زینت ملوک یکی از جاذبه‌های گردشگری شیراز است که متعلق به سال ۱۲۹۰ می‌باشد. ساخت این بنا در سال ۱۳۰۲ به اتمام رسید و مالک آن زینت الملوک بوده است. از معماری خانه می‌توان به صورت زیر یاد کرد:
- حوض مستطیل‌شکل
- تالار شاه‌نشین
- چوبی بودن کل بنا
- مجسمه‌های تمامی اشخاص برجسته، پرندگان و گل‌های متنوع
آدرس: خیابان لطفعلی‌خان زند، ضلع غربی نارنجستان قوام
یکی از مکان‌های دیدنی و رایگان شیراز موزه هفت تنان است. این موزه در نزدیکی آرامگاه حافظ است و قدمتی طولانی دارد. نام این موزه به دلیل هفت‌سنگ قبری است که داخل آن قرار گرفته است. عفت آرامگاه متعلق به هفت عارف در ایران است.
آدرس: پای کوه چهل مقام، شمال آرامگاه حافظ
از جاذبه‌های گردشگری شیراز موزه مادام توسو است. در عمارت زینت الملوک موزه‌ای به نام موزه مادام توسو واقع شده است که از مکان‌های زیبای شیراز است. هنگام ورود به این موزه با مجسمه مشاهیر روبه‌رو می‌شوید که صاحب‌خانه یعنی زینب الملوک یکی از این مشاهیر است. هنگام بازدید از این موزه حس میزبانی صاحب‌خانه به شما دست می‌دهد.
آدرس: خیابان لطفعلی‌خان زند، محله گود عربان
محمد بن خفیف شیرازی یکی از بنیان‌گذاران سلسله خفیفه در شیراز بود که از عرفای قرن سوم و چهارم هجری است. فضای مقبره او یکی از جاذبه‌های گردشگری شیراز است که بسیار خلوت و دلنشین است. برای دریافت یک فضای روحانی و عارفانه می‌توانید از این مکان زیبا دیدن کنید.
آدرس: خیابان طالقانی، به سمت راسته شمالی بازار وکیل، آرامگاه محمد بن خفیف شیرازی
این باغ یکی از قدیمی‌ترین موزه‌های شیراز است که با نام موزه پارس شناخته می‌شود. این موزه به دستور کریمخان زند به‌صورت هشت ضلعی بنا شده است و ظروف سفالی، سکه‌های قدیمی، دو قرآن دست‌نویس دروازه‌قرآن و… در آن نگهداری می‌شود.
مهمترین بخش این باغ متعلق به کریمخان زند است. در دوران قاجار به دستور محمد خان پیکر کریمخان زند به کاخ گلستان در تهران منتقل شد و به دستور او پیکر در درون پله‌ها قرار می‌گیرد تا هر روز بتواند کریمخان را لگدمال کند. با روی کار آمدن سلسله پهلوی درباره استخوان‌های کریمخان به آرامگاه او در باغ نظر منتقل شد و امروزه مقبره او یکی از جاذبه‌های گردشگری شیراز است.
بوستان بعثت که در ورودی باغ عفیف آباد قرار دارد یکی از پاکیزه‌ترین پارک های شیراز است که به دلیل قرار گرفتن کوشک تاریخی و مرکز فرهنگی شیرازشناسی، طراحی فضای مدرن و طبیعت سرسبز و زیبا در بین مردم شیراز محبوبیت بالایی دارد. پارک بعثت از آب و هوای مطبوع و مناسبی برخوردار است و محل مناسبی برای ورزش صبحگاهی، پیاده‌روی و گردش و تفریح است. از جمله امکانات رفاهی و تفریحی و آیتم‌های این پارک می‌توان به زمین ورزش، زمین فوتبال، میزهای پینگ پنگ، آبنما و فواره موزیکال، آلاچیق، فضای خانوادگی برای پیک نیک، فضای سبز زیبا با درختان سرو، نیمکت، سرویس بهداشتی و پارکینگ اشاره کرد.
یکی از معروفترین پارک های شیراز، پارک کوهستانی کوهپایه است که در دروازه قرآن شیراز قرار دارد. این پارک کوهستانی دارای ۱۹هزار متر مربع مساحت است و به دلیل وجود امکانات تفریحی و رفاهی بسیاری که دارد در بین مردم شیراز و گردشگران بسیار محبوب و معروف است. پارک کوهستانی کوهپایه دارای امکاناتی مثل شهربازی کودکان، سینما سه بعدی، غرفه‌های نارنجی رنگ معروف فروش محصولات، وسایل ورزشی، سرویس بهداشتی، نمازخانه، تاکسی سرویس و بوفه است. همچنین یکی از جاهای دیدنی این پارک گهواره دید است که با کمی پله‌نوردی و بالا رفتن می‌توانید به آن برسید و چشم‌اندازی از شهر زیبای شیراز و دروازه قرآن را تماشا کنید.
بوستان سایه یا پارک نماز یکی دیگر از پارک های شیراز و از جدیدترین ها است که در حاشیه کوه‌های شرقی شیراز قرار دارد و از جمله پارک‌هایی است که برای استفاده معلولین بهینه‌سازی شده است. این پارک دارای امکانات رفاهی و تفریحی بسیاری مثل مسیر پیاده‌روی، زیپ‌لاین، دریاچه مصنوعی، آبنمای ۱۰ متری، آبشارهای سنگی، کارگاه صخره‌نوردی، زمین بازی، پیست دوچرخه‌سواری، کافه و رستوران، طبیعت و فضای سبز زیبا و آب و هوای پاک و مناسبی است که باعث محبوبیت این پارک شده است.
پارک جنگلی انقلاب زرقان یا پارک جنگلی پالایشگاه شیراز دارای ۲۵۰ هکتار مساحت است که به دلیل امکانات رفاهی مناسب از بهترین پارک های شیراز با طبیعت زیبا برای کمپ کردن و چادر زدن است. از جمله امکاناتی که در پارک جنگلی انقلاب زرقان برای مسافران فراهم شده می‌توان به فضای سبز مناسب برای پیک نیک، آلاچیق، امکان قایقرانی در دریاچه، فضای بازی کودکان، آبنما، بوفه، نمازخانه و سرویس بهداشتی اشاره کرد.
پارک مروارید شیراز که در گذشته پارک عطاخان نام داشت از جمله پارکهای مناسب برای حضور کودکان است. در این پارک می‌توانید به کودکان خود به صورت عملی قوانین راهنمایی و رانندگی مثل عبور از خط عابر پیاده، چراغ قرمز، علائم تابلوهای راهنمایی و رانندگی و بسیاری موارد دیگر را آموزش دهید. از جمله سایر امکانات رفاهی این پارک به‌غیر از محل آموزش عملی و تئوری قوانین راهنمایی و رانندگی می‌توان به فضای سبز زیبا، وسایل ورزشی، وسایل بازی و سرویس بهداشتی اشاره کرد.
پارک کوهستانی بوستان با طراحی زیبا که دارد از دیگر پارک های شیراز است که در نزدیکی جاذبه‌های دیدنی شیراز از جمله باغ دلگشا و آرامگاه سعدی واقع شده است. این پارک دارای فضای سبز زیبا، آبشار و مسیرهای پلکانی است که به بالای کوه راه دارد و چشم‌انداز زیبایی دارد. پارک کوهستانی بوستان دارای فضایی بزرگ و آرام است و به دلیل قرارگیری در موقعیت جغرافیایی نزدیک به کوه محل مناسبی برای علاقه‌مندان به کوهنوردی است.
یکی از بزرگترین پارکهای کوهستانی کشور و از بهترین پارک های شیراز، پارک کوهستانی دراک است که به دلیل قرارگیری در دامنه کوه دراک از آب و هوای عالی و پاک برخوردار است. این پارک کوهستانی دارای امکانات رفاهی و تفریحی بسیاری مثل تله‌کابین، کافه، رستوران و فست‌فود، شهربازی، حیات وحش و زیستکاه حیوانات و پرندگان متنوع، دریاچه مصنوعی، پل معلق، پیست دوچرخه‌سواری، زیپ‌لاین، مسیر پیاده‌روی، مسیر موتورسواری، باغ گیاهان دارویی، آلاچیق، زمین بازی، نیمکت و سرویس بهداشتی است که باعث شده تا این پارک به یکی از محبوب‌ترین پارکهای کوهستانی شیراز در بین گردشگران و مردم شیراز تبدیل شود.
یکی از پارکهای قدیمی و بزرگترین پارک این شهر، پارک آزادی شیراز است که با مساحت ۲۰۰ هزار متر مربع در سال ۱۳۴۵ افتتاح شده است. این پارک از چند مسیر قابل دسترسی است و شما می‌توانید از بلوار آزادی در شمال، خیابان مشکین فام در جنوب، میدان آزادی در غرب و خیابان سمیه در شرق به این پارک بروید.
پارک آزادی از پارک های شیراز، علاوه‌بر امکانات رفاهی و تفریحی بسیاری که دارد از فضای سبز و مناظر زیبایی برخوردار است و می‌توانید از طبیعت زیبا با درختان انبوه و کهنسال و چشم‌انداز طبیعت و کوهستان لذت ببرید. از جمله امکاناتی که در این پارک برای گردشگران فراهم شده می‌توان به محوطه قایقرانی، شهربازی، مجموعه بادی کودکان، تالار نمایش، دریاچه مصنوعی با امکان قایقرانی، آبنمای زیبا، امکان کرایه دوچرخه، غرفه فروش خوراکی، نمازخانه، سرویس بهداشتی و نیمکت اشاره کرد.
لونا پارک شیراز یکی از پارکهای تفریحی محبوب شهر شیراز است که می‌توانید در آن بازی‌های مختلفی را تجربه نمایید. این پارک در نزدیکی یکی از اصلی‌ترین نمادهای شهر شیراز یعنی دروازه قرآن واقع شده و در قسمت شمالی شهر قرار دارد. لونا پارک شهر شیراز در منطقهٔ کوهستانی شهر شیراز واقع شده و به همین علت در اکثر مواقع سال از آب و هوای خوبی برخوردار است.
دسترسی به لونا پارک بسیار راحت می‌باشد، به صورتی که موقعیت مکانی این پارک یکی از مزایای اصلی آن برای گردشگران به‌حساب می‌آید. یکی دیگر از مزایای پارک لونا هیجان‌انگیز بودن امکانات موجود در آن می‌باشد که همین موضوع باعث شده تا بسیاری از ساکنین بومی شیراز و همچنین گردشگران، بازدید از این پارک را در لیست خود قرار دهند. لونا پارک شهر شیراز قدمتی در حدود سی سال دارد، با این حال با وجود بازسازی‌هایی که در آن به صورت مکرر انجام گرفته است همچنان یک مکان شاد و پر از فعالیت‌های هیجان‌انگیز برای همه سنین، از جمله جوانان و نوجوانان به‌شمار می‌رود.
در کشور عزیزمان ایران، پناهگاه های حیات وحش و پارک های ملی متعددی به ثبت رسیده اند که باید در حفظ و نگهداری آن ها کوشید. یکی از این پارک ها، پناهگاه حیات وحش بختگان شیراز است که به دلیل وسعت بسیار و تنوع زیست محیطی و دو دریاچه ای که دارد، بسیار مشهور است. در مجله الی گشت شما را با یکی از محیط های طبیعی ایران که میزبان حیواناتی همچون پلنگ ها، گربه وحشی، روباه، فلامینگوها، پلیکان ها، انواع قوچ ها، کل میش ها و بز هاست آشنا می نماییم.
یکی از آثار تاریخی باشکوه ایرانی که در شیراز قرار دارد، باغ تخت ایرانی یا به عبارتی باغ قراجه ی شیراز است. این باغ نشان دهنده ی یکی از کهن ترین هنرهای ایرانی یعنی باغ آرایی است که به سختی در دوره های کنونی، تکرار آن ممکن باشد. این باغ زیبا که چشم اندازی عالی و متفاوت از شهر شیراز را برای ساکنان دیروز و توصیف کنندگان امروز پدید می آورد، یکی از جاذبه های سابق گردشگری شهر شیراز در ایام قدیم بوده است.
موزه هخامنشی از قدیمی ترین موزه های شهر شیراز است که در تخت جمشید واقع شده است. ساختمان موزه تخت جمشید قدیمی‌ترین بنای ایران است که بازسازی شده و به موزه اختصاص یافته‌است. این بنا یکی از مجموعه کاخ های تخت جمشید است که حدود ۲۵۰۰ سال پیش توسط سلسله هخامنشی بنا شد. قسمت‌هایی از این بنا که فعلاً به عنوان موزه مورد استفاده است، شامل یک ایوان، دو گالری و یک تالار است. در واقع ساختمان این موزه، کاخ اصلی حرمسرای خشایارشاه بوده است. در ایوان موزه که در سمت شمال ساختمان واقع شده و ورودی موزه در آن قرار دارد، دو جرز (دیوار اتاق و ایوان پایه ساختمان که از سنگ و آجر سازند) سنگی عظیم یک پارچه به ارتفاع تقریبی هشت متر و عرض ۲۰/۱ متر به وزن حدود ۸۰ تن در جلو و طرفین قرار دارد.
هر یک از این دو جرز بزرگترین سنگ یک پارچه‌ای است که در تخت جمشید به کار رفته‌است. سقف ایوان را هشت ستون چوبی با سر ستون‌های گاو دو سرنگه می‌دارد. پایه این ستون‌ها اصلی و به شکل زیبا و بسیار جالب از سنگ خاکستری حجاری شده است. انواع اقلام و اشیای باستانی که در سایت جهانی تخت جمشید کشف شده در موزه هخامنشی نگهداری می شود.
در سال ۱۳۱۷ شمسی ایده ساخت موزه ساسانی، توسط پروفسور گیرشمن مطرح شد. ساختمان این موزه از دو بخش تشکیل شده؛ بخشی متشکل از یک سالن بزرگ به مساحت ۹۱ متر مربع و بخش دیگر که خود یک بنای تاریخی محسوب می‌شود. این موزه بعدها به عنوان مقر هیأت حفاری مورد استفاده قرار گرفت. در حال حاضر اشیای موجود در موزه شامل قطعاتی از موزائیک های ایوان، موزائیک و گچبری های کاخ ها، سنگ های حجاری شده، کوزه و سفال های عصر ساسانی و دوره اسلامی است که طی ۱۰ فصل کاوش در قسمت‌های مختلف به دست آمده است و همگی در موزه ساسانی شیراز جمع آوری شده اند.
موزه پارس یکی دیدنی ترین موزه های شیراز است که در باغ نظر قرار دارد. عمارت کلاه فرنگی این باغ در سال ۱۳۱۵ به موزه تبدیل شد و اشیایی که درون آن قرار دارد مربوط به دوران پیش و پس از اسلام است. از جمله آثاری که در موزه پارس می توانید مشاهده کنید قرآن خطی نفیس، مفرغ های لرستان، آثار نقاشی لطفعلی خان صورتگر در قرن ۱۳ و شمشیر کریم خان زند هستند. آرامگاه کریم خان زند نیز در شاه نشین شرقی این عمارت می باشد. این اثر تاریخی به عنوان یکی از موزه های شیراز در سال ۱۳۱۴ به ثبت ملی رسید.
در انتهای خیابان عفیف‌آباد و جنوب خیابان قصرالدشت، موزه‌ای قرار دارد موسوم به موزه نظامی باغ عفیف آباد که در باغی به همین نام واقع شده است. موزه عفیف‌آباد یکی از بزرگترین موزه‌های نظامی خاورمیانه است در موزه نظامی عفیف‌آباد، مجموعه‌ای از ابزارهای جنگی و سلاح‌های مختلف از دوران‌های تاریخی گوناگون است. طبقه نخست موزه عفیف‌آباد به نمایش سلاح‌های قدیمی اختصاص پیدا کرده است و طبقه دوم آن هم اقامتگاه خاندان پهلوی بوده است.
این روزها به طبقه دوم، لقب «موزه عبرت» هم داده شده است. در طبقه زیرین این موزه هم سلاح‌های پادشاهان و افراد مشهور ایرانی نگهداری می‌شود: تفنگ مخصوص فتحعلیشاه قاجار، رضاخان، محمدرضا پهلوی، دلاوران نهضت جنگل، دکتر حشمت و… . مجموعه سلاح‌هایی که از دوره صفوی تا دوران معاصر در این موزه گردآوری شده‌اند هم در نوع خود بسیار جالب توجه و دیدنی هستند. در قسمت موزه عبرت هم می‌توانید شاهد برخی از اسباب و اثاثیه مجلل دوران پهلوی باشید. مثلا پیانویی بزرگ که میراث جشن‌های ۲۵۰۰ ساله شهر شیراز است یا مبل‌ها و میزهایی که به سبک فرانسوی ساخته شده‌اند.
فروغ‌الملک یک بانو فرهیخته ایرانی بوده است که به هنر، عرفان و مشروطه خواهی شهرت داشت. خانه او که در اواخر دوره قاجار و اوایل دوره پهلوی ساخته شد در سال ۱۳۷۷ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید. این روزها، این بنای زیبا که بنایی مسکونی بوده به موزه هنرهای تجسمی یا هنرهای معاصر شیراز تبدیل شده است. در واقع، در سال ۱۳۸۱، این ساختمان ۳ طبقه مرمت و بازسازی شد و برای نمایش آثار هنرمندان شیرازی به ویژه خانواده هنردوست و هنرمند مشکین فام به حسین مشکین فام واگذار شد.
اگر هوای قدم زدن در خیابان های بافت قدیمی شیراز به سرتان زده و در محله سنگ سیاه در حوالی امام زاده بی‌بی دختران هستید حتما سری به موزه هنرهای تجسمی فروغ الملک بزنید و از آثار هنری شیرازی های اهل دل در قالب: خوشنویسی، عکاسی و دیگر هنرها دیدن کنید. کاشی‌کاری‌ها، نقاشی‌های روی سنگ، دیوارهای آجری و سقف‌های تیرچوبی شما را به موزه فروغ الملک در شهر شیراز شما را به گذشته ها خواهد برد؛ به گذشته های زنی آزاده که هنر و انسانیت را به خوبی می دانست و نزد کمال‌الملک نقاشی را به نیکویی فرا گرفته بود. موارد مذکور، تنها دیدنی‌های موزه فروغ الملک نیستند، در این موزه می توانید از کتابخانه ای با بیش از ۱۰۰ جلد کتاب و مجله تخصصی هم دیدن کنید.
موزه تاریخ طبیعی درواقع یک موزه زمین‌شناسی و جانور شناسی است که در آن اشیایی همچون فسیل ها و کانی ها نگهداری می‌شوند. خوب است بدانید که این موزه که در بلوار مدرس شیراز واقع شده و زیر نظر دانشگاه شیراز است، بخش های دیگری نیز دارد که از جمله آنها می توان به موزه آناتومی، موزه تکنولوژی، موزه گیاه شناسی و موزه تمبر و اسکناس اشاره کرد.
مجموعه موزه با بیش از ۲۵۰۰ نمونه از جانوران بی‌مهره و مهره‌دار، ۶۰ گونه گیاهان دارویی، فسیل ماهی با قدمت ۷۰ میلیون سال و انواع کانی معدنی، مقصدی ایده آل برای علاقمندان به تاریخ طبیعی و تکنولوژی است. اصلی ترین هدف این موزه نمایش انواع گونه های جانوری، گیاهی و سنگواره ها و بالا بردن سطح شناخت مردم در مورد طبیعت و گونه های جانوری دنیای پیرامون شان است. در این موزه می توانید نمونه هایی جالب از حیوانات، مارهای زنده، بزغاله دو سر، مرغ چهارپا، گوساله دو سر، بره هشت پا و قوچ چهار شاخ را ببینید. اثر جالب دیگر موزه، نقش برجسته ای از سیاه خان لپویی ست، مردی با قد ۲۵۶ سانتی متر که بیماری غول آسایی یا ژیگانتیسم داشت را مشاهده کنید.
حمام وکیل در دوره زندیه به دست کریم خان زند ساخته شد. این بنا بدون شک یکی از شاهکارهای معماری ایرانی است که هر ساله گردشگران و توریست های بسیاری را به سمت خود جذب می کند. بنایی که امروزه به یکی از بی نظیرترین موزه های مردم شناسی تبدیل شده است.
حمام وکیل در گذشته بعد از یک دوره مرمت و بازسازی به رستوران و سپس به موزه فرش تبدیل شد اما بعد از مدتی با توجه به کاربری اصلی ساختمان، به عنوان موزه گرمابه شیراز با شماره‌ی ۹۱۷ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. درحال حاضر در قسمت سربینه حمام وکیل ۳۰ مجسمه مومی در حالت‌های مختلف طراحی شده که نمایشی از نحوه استحمام و آداب ویژه آن است. با ورود به موزه گرمابه شیراز می‌توان به آداب و رسوم، نحوه پوشش و فرهنگ مردم شیراز در گذشته پی برد.
در آرامگاه شاهچراغ شیراز هم موزه ای به همین نام قرار دارد. موزه شاهچراغ، یک سالن بزرگ و وسیع است که در آن، آثاری از دوران قبل و بعد از اسلام به نمایش گذاشته شده است. پس هر وقت به شیراز رفتید حتما در حوالی میدان احمدی، سری هم به موزه شاه چراغ بزنید و در آن شاهد: قرآن های نفیس، نسخ خطی، سکه‌های باستانی، ظروف و اشیای ارزشمندی از جنس های شیشه، سفال و…، اشیایی دیدنی مانند شمعدان ها و نقاشی های افراد مشهور باشید. این موزه که در سال ۱۳۴۴ برای بازدید گردشگران و زائران حرم شاه چراغ تأسیس شده است، هر روز از ساعت ۸ صبح تا ۹ شب برای دیدار عموم باز است. علاوه بر همه دیدنی‌هایی که نام برده شد، بخشی از موزه هم به وسایل شخصی آیت‌الله دستغیب اختصاص داده شده است.
در بافت تاریخی شیراز و در محله سنگ سیاه در مجاورت آرامگاه سیبویه، خانه ارزشمندی قرار داره که به خانه سعادت معروفه. این خانه دارای حیاط مرکزی و اتاق های سه دری و پنج دری همراه با تزئینات وابسته به معماری شامل کاشی کاری، آجرکاری، گره چینی، سنگ های حجاری و سقف های چوبی تزئینی است که عمارت سعادت نام دارد.این عمارت یک بنای تاریخی است که در دوران قاجار ساخته شده و یادگاری از آن دوران پر نقش و نگار ایرانی می باشد.
در این بنا به دلیل نام مالک اصلی اش، حاج میرزا آقا سعادت، عمارت سعادت نامگذاری شد. گفتنی است که خانه سعادت،سومین خانه تاریخی و زیبای شیراز شناخته شده است. این بنای زیبای قاجاری در سال ۱۳۸۲ پس از مرمت وبازسازی، به موزه خاتم یا همان خانه خاتم شیراز تبدیل شد. در واقع سازمان میراث فرهنگی و صنایع دستی و گردشگری استان فارس ، علاوه بر حفظ و احیا این بنای تاریخی ارزشمند قجری، به منظور برپایی موزه و نمایشگاهی دائمی از آثار صنایع دستی شیراز و ایجاد اشتغال و حمایت از بخش خصوصی این اقدام را ترتیب داده و در جهت حفظ هنرهای سنتی ایرانی تلاش های لازم را به عمل آورده است.
از دیگر موزه های شیراز که در خانه زینت‌الملک واقع شده موزه مشاهیر شیراز است. بنا این موزه متعلق به خاندان قوام‌لملک است که در سال ۱۳۰۲ هجری قمری توسط محمدرضا هان قوام‌الملک سوم ساخت آن به اتمام رسید. در این موزه می‌توانید آثاری از مشاهیر ایران و شیراز را مشاهده کنید.
موزه مشاهیر شیراز در خیابان لطفعلی خان زند واقع شده و همه روزه از ساعت ۸ صبح تا ۸ شب میزبان بازدیدکنندگان است.
موزه موسیقی شیراز یکی از موزه های شیراز است که به صورت تخصصی به موسیقی و سازهای ایرانی پرداخته است. در این موزه که در خانه منطقی‌نژاد متعلق به دوره قاجار قرار دارد بخش‌های مختلفی برای آشنایی با موسیقی ایرانی طراحی شده که از جمله آنها می‌توان به اتاق شنیداری، اتاق تصویری و صوتی، اتاق دیداری، دست نوشته‌های موسیقی‌دانان بزرگ و گالری سازهای ایرانی و محلی اشاره کرد. همچنین موزه موسیقی در میدان احمدی، پشت مسجد نو واقع شده و همه روزه میزبان بازدیدکنندگان است.
موزه آب شیراز که در ضلع شرقی ارگ کریم خان قرار دارد به جا مانده از دوره زندیه است که در گذشته به عنوان یکی از آب انبارهای کریم خان زند کاربری داشت. در این موزه که به ثبت ملی رسیده انواع ماکت سازه‌های آبی دوره‌های مختلف طراحی و نگهداری می‌شوند.
این موزه در میدان توپخانه، ضلع شرقی ارگ کریمخان زند واقع شده و همه روزه از ساعت ۹:۳۰ صبح تا ۲ بعدازظهر میزبان بازدیدکنندگان است.
موزه لباس‌های سنتی یکی دیگر از موزه های شیراز است که در سال ۱۳۸۴ به عنوان موزه لباس‌های سنتی در خانه صالحی که متعلق به دوره قاجار است، تاسیس شد. در این موزه که بنا آن به سبک معماری ایرانی اسلامی و از گچکاریها، سقف‌های چوبی، نقوش زیبا، کاشی‌کاری و تزیینات گره چینی
ساخته شده و دارای دو بخش اندرونی و بیرونی با اتاق‌های سه دری و پنج دری است می‌توانید انواع لباس‌های سنتی و آیینی شیرازی را که از گذشته تا به امروز طراحی شده‌اند تماشا کنید.
گفتنی است موزه لباس‌های سنتی شیراز روبه رو حرم شاهچراغ، کوچه هفت پیچ قرار دارد.
یکی دیگر از موزه های شیراز، موزه مردم شناسی است که در محل حمام وکیل متعلق به کریم خان زند قرار دارد. بنا این موزه شاهکاری از معماری ایرانی است که بعد از مرمت و بازسازی به موزه مردم شناسی شیراز تبدیل شده و در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
این موزه محل نگهداری ۳۰ مجسمه مومی در اندازه‌ها و حالات مختلف است که آداب استحمام و پوشش و فرهنگ گذشته شیراز را به نمایش گذاشته است.
موزه مردم شناسی در خیابان لطفعلی خان زند، خیابان طالقانی واقع شده و همه روزه از ساعت ۸ صبح تا ۸ شب باز است.
گذر تاریخی سنگ سیاه را می‌توان قدیمی‌ترین منطقه شیراز به‌حساب آورد که آثار تاریخی زیادی را در خود جای داده است. بخش زیادی از بافت تاریخی شیراز مربوط به همین محله است، به‌طوری که وسعت آن تقریبا به ۸۰ هکتار می‌رسد.
دلیل نامگذاری سنگ سیاه برای این منطقه به آرامگاه شیخ سیبویه مربوط می‌شود؛ چراکه مزار این شیخ در این محله قرار دارد و یک سنگ سیاه بزرگ از فاصله‌های دور بر مزار این شیخ خودنمایی می‌کند.
از جمله مهمترین بناهای تاریخی برجسته این محله می‌توان به امامزاده بی‌بی دختران، مسجد تاریخی مشیر الملک، موزه هنر مشکین فام و خانه‌های تاریخی سعادت و ضیائیان اشاره کرد.
قدمت امامزاده بی‌بی دختران به دوره صفویه و زندیه برمی‌گردد که طبق روایات، آرامگاه یکی از فرزندان امام سجاد (ع) است. کاشی‌کاری‌ها و منبت‌‌کاری‌های زیبای امامزاده بی‌بی دختران توجه گردشگران زیادی را به‌خود جلب می‌کند.
مسجد تاریخی مشیر الملک در بازار ارمنی‌ها قرار گرفته است و قدمت آن به سال ۱۲۷۴ هجری قمری برمی‌گردد. در کنار این مسجد، حسینیه‌ای قرار دارد که برای سالیان دراز مراسم تعذیه در آن برگزار می‌شود و کلیسای حضرت مریم با آن bjkghsdjk hsگچبریها و نقاشی‌های فوق‌العاده تماشایی، از دیگر ساختمان‌های کنار مسجد است.
در پشت امامزاده بی‌بی دختران در خانه تاریخی فروغ الملک، موزه هنر مشکین فام قرار گرفته است که دارای چهار حیاط، یک عمارت شاه‌نشین زیبا، حوض‌خانه و حمام است که آثار زیادی از هنرمندان معاصر این شهر در زمینه‌های مختلف در این موزه به‌چشم می‌خورد.
همان‌طور که گفتیم بازدید از محله های قدیمی شیراز را باید در برنامه خود قرار دهید، اما بازدید از گذر تاریخی سنگ سیاه در اولویت بیشتری قرار دارد.
محله قدیمی بالا کفت شیراز از جمله محله‌های قدیمی در این شهر به‌حساب می‌آید که در جنوب این شهر قرار گرفته است و مانند محله سنگ سیاه، وسعت زیادی به این محله اختصاص پیدا کرده است.
کفت در زبان محلی به‌معنای باغ بزرگ است و از آن‌جایی که در گذشته باغستان‌های زیادی در آن وجود داشته است، نام بالا کفت را برای آن انتخاب کرده‌اند. همچنین با نام درب آستانه نیز شناخته می‌شود.
آثار تاریخی زیادی از جمله بقعه سید علاءالدین حسین (ع)، آرامگاه شیخ روزبهان، نارنجستان قوام، خانه زینت الملوک، مسجد قورخانه، حمام گودی، مسجد و امامزاده سید ابوطالب و مدرسه هاشمیه در این محله قرار گرفته است و موزه نارنجستان قوام یکی از برجسته‌ترین جاذبه‌های تاریخی شهر شیراز به‌حساب می‌آید.
محله قدیم بالا مرغ از جمله محله های قدیمی شیراز است که در هسته اصلی این شهر قرار گرفته است. در زمان‌های گذشته شاهچراغ و بالا مرغ دو محله جدا بودند، اما بعد از پیوستن به یکدیگر، آرامگاه شاهچراغ در این محله قرار گرفت و جزو جاذبه‌های دیدنی این منطقه به‌حساب می‌آید.
در گذشته محله بالا مرغ از معروفترین مناطق تجاری این شهر به‌حساب می‌آمد. از جمله برجسته‌ترین آثار تاریخی که در این محله به‌چشم می‌خورد می‌توان به شاهچراغ (ع)، بقعه سید میر محمد (ع)، مسجد جامع عتیق، بازار حاجی، سرای مشیر، بازار مسگرها، بازار قیصریه و مدرسه حکیم اشاره کرد.
اگر به‌دبنال یکی از خوش آب وهواترین محله های قدیمی شیراز هستید، بازدید از محله لب آب را در برنامه خود قرار دهید؛ چراکه این محله به‌دلیل دسترسی به قنات‌های فراوان آب‌وهوای فوق‌العاده‌ای دارد.
از آن‌جایی که این محله به قنات‌های فراوان دسترسی داشت و خانه‌های آن در نزدیکی نهرهای جاری بودند به محله لب آب معروف شده است. باغ‌های سرسبز زیبایی را با بازدید از این محله شاهد خواهید بود.
البته متاسفانه بخش زیادی از بافت تاریخی این محله تخریب شده است و به‌جای آن آپارتمان‌های بلند قرار گرفته است. دروازه شاه داعی الله، مسجد علی، بازار، مدرسه منصوریه و آرامگاه سید اشرف جرجانی از جمله جاذبه‌های تاریخی این محله به‌شمار می‌رود.
در زمان‌های گذشته، سر دزک و دشتک دو منطقه جدا از یکدیگر بودند که به‌تدریج به یکدیگر پیوستند. از آن‌جایی که در گذشته محله امنی برای زندگی نبود و چندین بار مورد حمله راهزنان قرار گرفته به آن سر دزک می‌گفتند.
مسجد حاج باقر، مسجد بغدادی و بقعه سید میر آخور بخشی از جاذبه‌های تاریخی مشهور محله قدیمی سر دزک به‌شمار می‌روند.
یکی از لوکس‌ترین محله های قدیمی شیراز محله میدان شاه بود که بیشتر بناهای پادشاهی در دوره صفویه تا قاجار در آنجا ساخته شدند. بسیاری از آثار تاریخی برجسته‌ای که به دستور کریمخان زند ساخته شدند، در این محله قرار داشتند، اما متاسفانه بخش زیادی از آنها تخریب شده است.
از جمله مهمترین بناهای تاریخی این محله می‌توان به مسجد سپهسالار، کنیسه یهودیان و مسجد آقا احمد اشاره کرد.
محله درب شاهزاده به‌دلیل وجود آرامگاه شاهزاده منصور به این نام شناخته می‌شود. از آن‌جایی که امکان دسترسی از این محله به آرامگاه سعدی میسر بود، شهرت زیادی داشت.
مسجد و حمام وکیل، بازار نو، بازار وکیل، مسجد مولا، مسحد آقا باباخان، کاروانسرای احمدی و بازار مسگرها از جمله بناهای تاریخی معروف در محله درب شاهزاده است.
محله قدیمی اسحاق بیگ شیراز در مرکز شهر قرار گرفته است، به‌طوری که دسترسی آن به دیگر محله های قدیمی شیراز آسان است. نام این محله از نام شاه جمال الدین ابو اسحاق، پادشاهی عادل و توانا که در رونق شیراز نقش موثری داشت، گرفته شد.
بناهای تاریخی معروفی مانند مسجد نصیر الملک، مسجد حاج میرزا کریم صراف، مدرسه خان و مسجد رمضان خان در محله اسحاق بیگ شیراز قرار گرفته است.
در زمان‌های گذشته قشر ثروتمند شیراز در محله سر باغ ساکن بودند که در بین این قشر ارامنه‌ها نیز به‌چشم می‌خوردند. از آن‌جایی که محله سرباغ در نزدیکی باغ عضدی قرار داشت، آب‌وهوا آن بسیار فوق‌العاده بود.
یکی دیگر از محله های قدیمی شیراز به درب مسجد معروف است که بیشتر تاجران و شیخ‌ها در این محله ساکن بودند. مشیرالملک یک تاجر ثروتمند شیرازی بود که مالک بیشتر ساختمان‌های معروف این محله مانند مسجد مشیر بود.
محله ارمنی ها به محله عیسویون و نصرانی نیز در شیراز شناخته می‌شود. یکی از جاذبه‌های این محله، کلیسا ارامنه است که قدمت آن به دوره صفویه برمی‌گردد. زیباترین بنای تاریخی این محله به تالار نمازگاه اختصاص پیدا می‌کند که گچکاریها و طراحی و نقاشی سقف آن، توجه گردشگران را در بدو ورود به‌خود جلب می‌کند.
یکی از بازارهای محلی معروف شیراز در محله‌های ارمنی‌ها قرار دارد و به بازارچه ارامنه معروف است و با گذشت سالیان طولانی همچنان به فعالیت خود ادامه می‌دهد.
اگر به‌دنبال یکی از محله های قدیمی شیراز هستید که بافت تاریخی آن تا حد زیادی حفظ شده باشد، می‌توانید سری به محله کلیمی ها بزنید. این محله بین میدان شاه و بالا مرغ قرار دارد و اغلب ساکنان آن را کلیمیان شیراز تشکیل داده‌اند. مسجد کلیمی‌ها، بازارچه و حمام از جمله معروفترین جاذبه‌های تاریخی این محله در شهر شیراز به‌حساب می‌آید.
آدرس: شهرداری منطقه ۸ شیراز، بلوار شهید دستغیب، نزدیک به مسجد نو.
خانه منطقی نژاد یکی از آن خانه های تاریخی شیراز است که تا از نزدیک آن را نبینید و درودیوار آن را لمس نکنید، محال است که عمق آرامش آن در جانتان نفوذ کند. این خانه از همان ابتدای ورود شما را به یک بزم نور و رنگ و موسیقی دعوت می‌کند. در وسط خانه مانند تمام خانه های تاریخی شیراز شما یک حوض آبی می‌بینید که دورتادور آن اتاق‌ها با پنجره‌های ارسی خود، در حال تماشای مهمانان هستند. حیاط این خانه نیز به‌رسم تمام خانه های شیراز مملو از درختان بهارنارنج است. حیاط آجرفرش است و زیباترین تصویری را که می‌توان از یک‌خانه تاریخی در ذهن مجسم کرد، در مقابل شما به نمایش درمی‌آورد. این خانه باقیمانده از دوران قاجار است و در فاصله کوتاهی از حرم حضرت شاهچراغ قرار گرفته است.
عمارت اعیان‌نشین باشکوهی که متعلق به یکی از تجار نامدار شهر بوده و با تزیینات زیبا و چشمگیرش همچنان جلوه‌گری می‌کند. از جمله تزیینات آن می‌توان به تزیینات ورودی اشاره کرد. مالک این خانه که از پارچه‌های باارزش هندی استفاده می‌کرده، کتیبه‌ای از قرآن را در سر در این خانه قرار داده است. گل‌های شمعدانی در حیاط، در کنار تخت‌های چوبی نشیمن و حوض آبی این خانه فضای حیاط را به‌شدت دلنشین کرده است.
شاید ندانید که در دیوار شاه‌نشین نقاشی‌هایی چشمگیر و تماشایی وجود دارد که در کنار هنر آیینه‌کاری این عمارت و گچ‌بری‌هایش، شما را به یک سمفونی زیبا از نور و رنگ دعوت می‌کند که متعلق به سقف اتاق شاه‌نشین است. در حال حاضر این خانه‌موزه موسیقی است و سازهای قدیمی، اتاق‌های دیداری و شنیداری، کارگاه ساخت ساز، آرشیو موسیقی‌های تصویری و صوتی و اسناد دست‌نوشته و همین‌طور تندیس هنرمندان در آن نگهداری می‌شود. موزه موسیقی خانه منطقی نژاد به موزه آواها و نواها نیز شهرت دارد.
آدرس: شهرداری منطقه ۸ شیراز، خیابان ۲۲ بهمن، بین خیابان ناصرخسرو و خیابان فردوسی در محله زندیه.
در میان خانه های تاریخی شیراز خانه محتشم یکی از قدیمی‌ترین خانه ها در شهر شیراز به حساب می‌آید که قدمت آن از زندیه آغاز شده و به قاجاریه می‌رسد. این خانه در حوالی ارگ کریمخان و البته در محله زندیه قرار دارد که شما در مدت‌زمان ۱۰ دقیقه از این خانه تا ارگ کریمخان را با پای پیاده طی خواهید کرد. موقعیت جغرافیایی این خانه تاریخی و قدیمی در خیابانی قدیمی است که سابقاً به آن خیابان شاپور گفته می‌شده است.
بخش غربی این بنا متعلق به دوران زندیه و قسمت شرقی آن کاملاً متعلق به دوران قاجاریه است. این خانه قسمت‌هایی مانند اتاقک پستو، شاه‌نشین، حیاط، تالار اصلی، ستون‌های سنگی، اُرسی، اتاق‌های سه‌دری و قسمت‌های دیگر دارد. سنگ‌های متعدد حجاری شده با نقش‌های زیبای حیوانات و گیاهان، گچبریها، نقاشی‌های زیبای رنگ‌روغن بر روی سقف چوبی بنا، آینه‌کاری‌ها، کاشی‌کاری‌ها، گره چینی‌ها و سایر تزیینات معماری اصیل ایرانی، در این خانه کهن به‌وضوح دیده می‌شود. این بنا در حال حاضر متعلق به میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان فارس است و معاونت این حوزه در خانه تاریخی محتشم شیراز مستقر شده است.
آدرس: شهرداری منطقه ۸ شیراز، محله سردزک، روبروی مسجد حاج باقر، ابتدای کوچه هفت پیچ.
این خانه تاریخی در میان خانه های تاریخی شیراز یکی از زیباترین آنها است. این خانه در یکی از قدیمی ترین محلات شیراز است که از یک طرف به حرم حضرت شاهچراغ، از یک سمت به دروازه کازرون شیراز و از سمتی دیگر به آرامگاه سیبویه دسترسی دارد.
یک‌خانه قاجاری که متعلق به شاعر نامدار شیرازی “حاج‌محمد تقی” با لقب “فصیح المک” و متخلص به شوریده شیرازی بوده است. این شاعر قصیده‌ها و قطعه‌های نامدار و معروفی دارد. یک شاعر ادیب ایرانی که در حال حاضر در همسایگی و مجاورت سعدی شیرازی آرمیده و عمارت و خانه تاریخی آن یکی از دیدنی‌ها و جاذبه‌های شیراز به حساب می‌آید. بنای منزل این شاعر شوریده دوطبقه بوده و با حیاط مرکزی در دورانی، بسیار پررونق و پر رفت‌وآمد بوده است. این خانه تاریخی از آن خانه‌هایی است که بیشترین مهمانان سرشناس شیرازی و اشراف را در دوران قدیم به خود دیده است. سقف‌های تزیین شده، کاشی‌کاری‌های منحصر به فرد، گچکاریها، ارسی‌های چوبی، سنگ‌های اِزاره زیبا و مشبک و دیگر تزیینات، از امتیازات بی‌نظیر این خانه تاریخی در شیراز محسوب می‌شوند.
آدرس: مقابل حرم شاهچراغ، ضلع جنوبی مسجد شهدا یا مسجد نو سابق، بخش ابتدایی کوچه هفت پیچ.
خانه خوش‌نقشه و تاریخی صالحی نیز از بازماندگان دوران قاجار است که طرح آن مانند تمام خانه های قدیمی ایرانی، از اندرونی و بیرونی تشکیل شده. این خانه در حال حاضر به عنوان موزه لباس‌های سنتی در شیراز فعالیت دارد. بعد از اینکه از دالان ورودی به حیاط رسیدید، در وسط آن حوضی قرار گرفته است که در سه ضلع خانه با اتاق‌های سه‌دری و پنج‌دری شما را به عمیق‌ترین آرامش دنیا دعوت می‌کند. هنرهای اصیل ایرانی مانند کاشی‌کاری با طرح‌های منحصر به فرد گل مرغ، اسلیمی و پادشاهان ادوار مختلف در جای‌جای این خانه مشاهده می‌شود. همین‌طور کاشی‌کاری‌ها، گچبریها، گره چینی‌ها و دیگر تزیینات در بنای خانه تاریخی صالحی به‌وفور دیده می‌شوند.
اگر با قصد بازدید از این بنا، عازم خانه تاریخی صالحی شدید در کنار مشاهده پوشش سنتی مردمان شیراز قدیم، از معماری منحصر به فرد و بادقت این بنا که تأکید زیادی بر هماهنگی میان رنگ‌ها، طرح‌ها و جزئیات دارد هم لذت ببرید.
آدرس: محله تاریخی گود عربان (گودعربون)، خیابان لطفعلی‌خان زند، کوچه ۱۸۴، پلاک ۸.
از جمله دیگر خانه‌های تاریخی شیراز که دیدن آن ارزش سفر به این شهر را دارد، خانه توکلی است. بنایی متعلق به دوره قاجار که مساحت آن ۳۰۰ متر بوده و پنجره‌های پرکار مشبک آن از امتیازات منحصر به فرد بنا به حساب می‌آیند. این پنجره‌ها را باهدف تهویه و عبور نور بنا کرده بودند که البته سبک خاص آن نشان می‌دهد که کاملاً متعلق به دوران قاجار است.
بنای اصلی یک ایوان به سمت حیاط خانه دارد و زیرزمین سر تا سری آن از دیگر ویژگی‌های خاص آن محسوب می‌شود. کاشی‌کاری‌های انجام شده در محیط داخلی خانه نشان می‌دهند که روزی این بنا یک قهوه‌خانه سنتی بوده است. در زیرزمین می‌توانید هنر کاشی‌کاری معرق و هفت‌رنگ را به‌وضوح مشاهده کنید. داستانی که کاشی‌کاری‌ها روایت می‌کنند تصویر گویای داستان زندگی حضرت یوسف است. اما تمامی کاراکترها پوششی به سبک قاجار دارند. حتی از هنر کاشی‌کاری هفت‌رنگ هم در حیاط استفاده شده و این کاشی‌کاری‌ها با صورت و تصویر اشخاصی نامدار مانند شاه اسماعیل، سلیمان نبی و غیره منقش شده‌اند. دالان و بخش ورودی، ایوان، حوض، حیاط مرکزی با بنای چهارطرفه، مطبخ، اسطبل و قهوه‌خانه از اجزای اصلی این بنا محسوب می‌شوند.
آدرس: مقابل حرم شاهچراغ، محله سر باغ، بن‌بست کدخدا، پلاک ۶۲.
در میان خانه های تاریخی شیراز خانه صابر هم دیدنی و جذاب است. صاحب این خانه یک تاجر شیرازی به نام “حسن‌علی صابر سنگری” بوده که در اواخر دوران زندیه و ابتدای حکومت قاجار این بنا را ساخته است. این بنا در دوران خود یک سبک نوین از معماری و طراحی ایرانی محسوب می‌شده. بد نیست بدانید که این خانه کاملاً قرینه‌سازی شده و ظرافت این قرینه‌سازی در تمام اجزای آن قابل مشاهده است. این قرینگی به نحوی ظریف و کاملاً هوشمندانه اجرا شده که تصویر پلان بنا که از بالای بام آن قابل مشاهده است، یک پلان قرینه کامل با رعایت تمام جزئیات را به‌صورت موازی و یکسان از یک محور مرکزی، به شما نشان می‌دهد.
حیاط مرکزی، اتاق‌های پنج‌دری و سه‌دری، حوض، ایوان با ستون‌های کاملاً چوبی، سقف چوبی و دیگر اجزا، محیط و بخش داخلی آن را تشکیل داده‌اند. قرینگی منحصر به فرد این بنا در کنار آجرکاری‌ها، گچبریها، معرق‌کاری‌ها، مشبک‌کاری‌ها و گره چینی‌ها ظاهری خاص به این عمارت داده است. این مجموعه که از زیباترین خانه های تاریخی در شهر شیراز محسوب می‌شود، در بخش اندرونی و هم در بخش بیرونی با جزئیات کامل اجرا شده است. در حال حاضر این بنا خانه هنر شیراز است و هنرمندان شیرازی نمایشگاه‌های خود را در آن برپا می‌کنند.
آدرس: شهرداری منطقه هشت شیراز، محله سنگ سیاه، خیابان قاآنی کهنه یا شمالی، کوچه مُقَنی ها.
در محله تاریخی و زیبای سنگ سیاه، خانه تاریخی ضیایی قرار دارد که متعلق به یکی از افراد نامدار و سرشناسان شیراز بوده و باقیمانده از دوران قاجار است. گفته‌اند که این خانه بیشتر از صدسال قدمت دارد و البته درودیوار آن گواه این ادعا هستند. از جمله ویژگی‌های آن که سبب شهرت بنا شده سادگی و نجابت بنا است که تزیینات کم در تمام اجزاء آن، گویای این حقیقت هستند. بااین‌حال شما در تمام قسمت‌ها می‌توانید هند کاشی‌کاری هفت‌رنگ را به‌وضوح مشاهده کنید. این کاشی‌کاری‌ها و ضیافت رنگ‌ها در تمام قسمت‌های بنا، در جوار سادگی بی‌مثال آن، بنا را به یک عمارت خاص تبدیل کرده است.
همچنین بد نیست بدانید که در زمان بازدید از این خانه تاریخی زیبا حتماً داستان‌های نقش بسته بر کاشی‌های خوش‌رنگ و لعاب آن را دنبال کنید. این کاشی‌ها که در دیوار حیاط خانه و همین‌طور در حاشیه درب‌ها و پنجره‌های عمارت به چشم می‌خورند، شما را به یک داستان سریالی جذاب از تاریخ ایران دعوت می‌کنند. ایوان، مطبخ، سرداب، حمام، اتاق‌های چهاردری و سه‌دری و دیگر اجزای خانه، این بنا را تشکیل داده‌اند. بد نیست بدانید که خانه تاریخی ضیاییان را در دهه ۸۰ کاملاً مرمت کردند و در حال حاضر تحت عنوان هنر سرای شیراز، فعال است.
آدرس: گذری سنگ سیاه شیراز، خانه تاریخی فروغ الملک.
خانه فروغ الملک هم از دیگر خانه های برجای‌مانده از دوران قاجار و البته دوران پایانی آن است که در کنار بقعه بی‌بی دخترون (بی‌بی دختران) در محله سنگ سیاه قرار گرفته. این خانه سه‌طبقه از آشپزخانه، حوض‌خانه، اتاق‌های پنج‌دری، شاه‌نشین، اصطبل و دیگر اجزا تشکیل شده و تزیینات معماری سنتی آن روایت از شکوه دوران قاجار دارد. مشبک‌کاری‌ها، گچکاریها، آجرکاری‌ها، کاشی‌کاری‌ها و دیگر هنرهای موجود در این بنا، از امتیازات منحصر به فرد آن محسوب می‌شوند. در حال حاضر این بنا موزه مشکین فام شیراز و موزه هنرهای تجسمی است که البته به آن موزه هنرهای معاصر هم گفته می‌شود. هنرمندان شیرازی یعنی خطاطان، عکاسان، نقاشان و دیگر هنرمندان از این بنا به عنوان یک موزه معاصر بهره می‌برند و آثار خود را در آن به نمایش می‌گذارند.
تنوع مکان‌های دیدنی در شیراز بسیار زیاد است. در این مقاله از الی گشت اطلاعات کامل و جامعی در مورد جاذبه‌های گردشگری شیراز به شما ارائه کردیم تا اطلاعات کاملی برای سفر به شیراز داشته باشید. برای دیدن‌کردن از این شهر حتماً از ارگ کریمخان، حافظیه و سعدیه بازدید کنید تا کی سفر به‌یادماندنی برای خود رقم بزنید.
تخت‌جمشید، ارگ کریمخان، بازار وکیل، حافظیه، سعدیه، باغ ارم و بسیاری مکان‌های دیگر از جمله مکان‌هایی است که در فصل بهار می‌توانید بازدید کنید.
دروازه‌قرآن، مقبره خواجو کرمانی و باغ جهان‌نما از مکان‌هایی هستند که در نزدیکی حافظیه قرار دارند.
تخت‌جمشید، حافظیه و سعدیه از مهمترین مکان‌های دیدنی شیراز هستند.
میدان حافظیه، آرامگاه حافظ
باغ نارنجستان قوام در زمان حکومت ناصرالدین‌شاه به دستور علی‌محمد خان ساخته شده است.