موزه ها به طرق مختلفی دسته بندی می شوند. موزه های تاریخ، موزه های مردم شناسی، موزه های علوم مختلف و تاریخ طبیعی، کاخ موزه ها، موزه های فضای باز، موزه های نظامی و… از جمله دسته بندی های رایج موزه ها در سطح جهان اند. یکی از بزرگترین و بهترین موزه های فضای باز دنیا، در گیلان خودمان جا خوش کرده است. موزه ای که از افتتاح آن، زمان زیادی نمی گذرد. برای قدم گذاشتن در میان خانه های سنتی و بومی گیلان و آشنایی بیشتر با موزه میراث روستایی گیلان با الی گشت همراه شوید.
مطالب مرتبط: راهنمای سفر به گیلان اینجا سوباتان است، بهشت ایران
موزه میراث روستایی گیلان، گنجینه ایست ارزشمند از فرهنگ، آداب و رسوم، بافت و تمدن مردمان خطه سرسبز گیلان. این موزه تنها موزه ای است که می توان آن را در دو دسته بندی رایج موزه ها قرار داد. اینجا، هم یک موزه مردم شناسی است و هم یک موزه فضای باز. در موزه میراث روستایی، می توان معماری سنتی، آداب و رسوم، صنایع دستی و شیوه ساخت آن ها، خوراک محلی، نحوه پوشش و شیوه زندگی مردم گیلان در گذشته را مشاهده کرد.
موزه میراث روستایی گیلان در زمینی به مساحت ۲۶۳ هکتار از پارک جنگلی ۱۴۸۰ هکتاری سراوان احداث شده است. این پارک در کیلومتر ۱۸ جاده رشت – تهران قرار دارد.
مطالعات مقدماتی برای احداث این موزه، از سال ۸۱ آغاز و تا سال ۸۳ ادامه داشت. عمده این مطالعات پیرامون مکانیابی مناسب برای احداث موزه بود. پس از اتمام مطالعات مکانیابی، پارک جنگلی سراوان به دلایلی نظیر دسترسی مناسب و قرارگیری این پارک در کنار یک جاده پر تعدد، وجود برخی زیرساخت های مناسب در جوار این پارک و توپوگرافی مناسب این منطقه، برای احداث این موزه انتخاب شد.
دکتر محمود طالقانی موسس این موزه است. او بعد از زلزله وحشتناکی که در سال ۶۹ در گیلان و حوالی زنجان رخ داد، به این فکر افتاد که میراث گرانبهای مردم گیلان، هر چند در قالب یک موزه باید برای سالیان دراز و نسل های آینده حفظ شود. بنابراین با هدف صیانت از فرهنگ، معماری و آداب و رسوم گیلان، عملیات احداث این موزه آغاز شد. ساخت این موزه حدود ۱۰ سال به طول انجامیده است و هنوز هم در بخش هایی از آن ادامه دارد.
در این موزه علاوه بر بافت و معماری خطه گیلان در گذشته، شیوه زندگی، شغل ها و ابزارهای مورد استفاده در آن ها، نحوه پوشش زنان و مردان گیلکی، خوراک و سایر عناصر فرهنگی و تاریخی آن خطه را می توان به نظاره نشست.
بر اساس مطالعات گسترده ای که صورت گرفت، صاحبنظران معماری گیلان را به ۹ حوزه تقسیم کردند تا از هر کدام یک یا دو نمونه شاخص معماری را در داخل این موزه بازسازی کنند.
این ۹ حوزه عبارتند از ۲ حوزه اصلی شرق و غرب که هر کدام از آن ها دارای ۴ زیرشاخه ساحلی، جلگه ای، کوهپایه ای و کوهستانی هستند. حوزه اصلی دیگر، حوزه جلگه مرکزی است. از هر یک از این حوزه های استان گیلان، یک یا دو اثر برجسته به همراه عناصر فرهنگی و آداب و رسوم آن، به طور نمادین در موزه بازسازی شده اند.
مسیرهایی با تابلوهای راهنما، برای هر یک از این حوزه ها در این موزه مشخص شده اند که گردشگران از طریق آن ها می توانند با معماری و سنن بخش های مختلف گیلان آشنا شوند.
در این موزه شما به تماشای تاریخ و فرهنگ مردم گیلان خواهید نشست. اگر از اهالی گیلان باشید خاطرات گذشته برایتان زنده می شود و اگر از اهالی مناطق دیگر کشور هستید، شیوه زندگی مردم گذشته گیلان شما را به وجد خواهد آورد. در اطراف موزه، محل های مخصوصی برای بازارچه های فروش صنایع دستی، چایخانه ها و محل های برگزاری برخی مراسم ها ایجاد شده است.
در موزه میراث روستایی گیلان با صنایع دستی این استان آشنا خواهید شد و نحوه ساخت آن ها را در کارگاه ساخت صنایع دستی موجود در موزه از نزدیک خواهید دید. حصیر بافی، کوزه گری، آهنگری و… از جمله هنرهایی اند که می توانید ساخت آن را از نزدیک ببینید.
در جای جای این موزه، زنانی با لباس های رنگ و وارنگ محلی مشغول پخت نان های بومی گیلان هستند. طعم این نان ها اینقدر خوشمزه اند که هرگز از خرید آن پشیمان نخواهید شد. پخت آش و برخی دیگر از غذاهای محلی گیلان از جمله باقلا قاتق، کباب ترش، ترشه تره و… هم در این مکان صورت می گیرد که باعث آشنایی شما با نحوه تهیه آن ها خواهد شد.
در بخشی از موزه، لباس های محلی گیلکی اجاره داده می شود. می توانید قبل از بازدید از مناطق مختلف موزه، یکی از این لباس ها را به تن کنید و بعد در فضای سنتی موزه به گشتن بپردازید. عکاسی با این لباس ها، هنگامی که کوزه ای قدیمی یا تفنگی را بر دوش گرفته اید، خاطراتی بسیار خوش برایتان خواهد ساخت.
در ایامی از سال در این موزه، جشنواره ها و جشن هایی خاص برگزار می شود. جشن هایی مانند جشن شالیزار، مراسم عروسی محلی، جشن برداشت برنج و… موسیقی و آواز زنده محلی، رقص های محلی و نمایش های بومی که بدون شک می توانند اوقات خوشی را برای هر کسی رقم بزنند.
بازدید از این موزه در تمام فصول زیبایی خاص خود را دارد. ولی به یاد داشته باشید که در فصول پائیز و زمستان میزان بارندگی در این منطقه نسبتا زیاد است.
آدرس: ایران، گیلان، کیلومتر ١٨ آزادراه رشت- قزوین، نرسیده به پلیس راه، جادهی سراوان- شفت | موزه میراث روستایی گیلان
تلفن: ٣٣۶٩٠٩٧٠-٠١٣
٣٣۶٩٠٩٧١-٠١٣
بهای بلیط برای بازدیدکنندگان داخلی: هر نفر ۳۰۰۰ تومان
بهای بلیط برای بازدیدکنندگان خارجی: هر نفر ۲۰۰۰۰ تومان
وبسایت موزه: gecomuseum.com
موزه میراث روستای گیلان در میان طبیعتی از جنس گیلان و به همت افرادی بنا شده است که هدفشان پاسداشت و صیانت از از فرهنگ و رسوم گذشتگان ماست. هر ساله گردشگران بسیاری از این موزه فضای باز دیدن می کنند و از این طریق علاوه بر آگاهی از فرهنگ گذشتگان خود به معیشت بومیان این منطقه نیز کمک می کنند. یک نمونه بسیار مشهور از این نوع از موزه ها، موزه فضاب باز تفلیس در گرجستان است که شهرت بسیار زیادی در دنیا برای خود دست و پا کرده است. بازدید از این موزه به تمامی دوست داران فرهنگ و تمدن این مرز و بوم پیشنهاد می شود.