ایران کشوری است که دارای تاریخ غنی است و با دارا بودن تاریخی طولانی و پر فراز و نشیب طبیعی است که، موزه های زیادی داشته باشد. موزه هایی که هر کدام از آن ها و اشیائی که در آن نمایش داده می شود، بیانگر بخشی از تاریخ ایران است و بازدید از آن ها می تواند ما را تا حد زیادی با تاریخ و وقایع ایران و آن چه که در گذر زمان اتفاق افتاده است آشنا کند. یکی از این موزه ها موزه جواهرات ملی است که در زیر زمین بانک ملی ایران قرار دارد و جواهرات و اشیای سلطنتی و پر ارزش تاریخی کشور ایران از دوران باستان گرفته تا دوران معاصر در آن نگهداری می شود و به نمایش عموم گذارده می شود. با الی گشت در ادامه همراه باشید تا اطلاعات بیشتری از این موزه به دست بیاورید.
در همه جای دنیا از زمان های قدیم و حتی تا به الان، جواهرات جمع آوری می شده اند تا هم نمایشی از قدرت باشند هم حس طلادوستی پادشاهان را اغنا کنند. اما به صورت خاص و در کشور ایران، شاید تاریخچه ی جمع آوری جواهراتی که گران بها باشند به دوران صفویان باز گردد. بعد از تمام شدن دوران پادشاهی شاه سلطان حسین و ورود شخصی به نام محمود افغان به ایران، خزینه های دولتی که در آن جواهرات نگهداری می شدند غارت شدند و بعضی از این جواهرات که در دست اشراف افغان بودند، به دست نادرشاه افشار افتادند وکه خوشبختانه اجازه ی خروج از ایران پیدا نکردند.
البته تا قبل از نادر تعدادی از جواهرات به خارج از ایران منتقل شده بود که مثلا یکی از آن ها کشور هند بود اما در نهایت نادرشاه تصمیم گرفت تا این جواهرات را به ایران برگرداند و به همین منظور هم نامه ای به حکومت پادشاهی هند نوشت.
اگر چه در ابتدا دربار هند از برگرداندن جواهرات به ایران سر باز زد اما بعد از لشکر کشی که نادر شاه به هند انجام داد، آن ها مقداری از این جواهرات به همراه اسلحه و غنایم دیگر را به نادرشاه پس دادند. نادرشاه این جواهرات را به ایران آورد اما همه ی آن ها در ایران نماندند. طبق رسمی که در آن روزها وجود داشت، نادرشاه بخشی از این جواهرات را به حکام ایران و پادشاهان کشورهای دیگر داد.
از طرفی متاسفانه بعد از کشته شدن نادر، یکی از سرداران نادرشاه خزانه ی جواهراتی را با جواهرات گرانبهای آن را غارت کرد که کوه نور هم جزئی از آن ها بود. گفته می شود که در حال حاضر کوه نور در تاج ملکه الیزابت، ملکه ی انگلستان قرار گرفته است. گنجینه ی حاضر از یک طرف بیانگر فرهنگ و تاریخ کهن سال و پر تلاطم ملت ایران و گویای داستان بخشی از زندگی پر ماجرای گذشتگان و از طرفی دیگر بازگوی قصه اشک های خاموش مردم ستم دیده و جور کشیده است که نتیجه ی خود آرایی و فخر فروشی قدرتمندان و صاحبان زور در دوران گذشته بوده است.
اهمیت جواهرات موجود در خزانه ی جواهرات ملی به ارزش اقتصادی آن محدود نمی گردد بلکه، نمایانگر ذوق و سلیقه ی صنعتگران و هنرمندان ایران در دوره های مختلف تاریخ است. این جواهرات در طول تاریخ، زینت و جلال و شکوه دربار را نشان می داده و لیکن پشتوانه ی قدرت و ذخیره ی خزانه مملکتی نیز محسوب می شود. به گفته ی سیاحان خارجی همچون: ژان باتیست تاورنیه و شوالیه شاردن و دیگر سیاحان اروپایی و خارجی در زمان سلاطین صفوی شروع به جمع آوری گوهرهای با ارزش از بازارهای هند، عثمانی، فرانسه و ایتالیا و انتقال آن به اصفهان کردند.
آن چه که امروزه به عنوان موزه جواهرات ملی می شناسیم در سال ۱۳۳۴ ساخته شده است. وسعت این خزانه ۱۰۰۰ متر مربع است و به انواع سیستم ها و قفل های امنیتی که توسط متخصصان آلمانی ساخته شده مجهز است. در جریان انقلاب این موزه مدتی تعطیل شد تا اینکه در سال ۱۳۶۹ دوباره بازگشایی شد اما گفته می شود که هیچ آسیبی به جواهرات وارد نشد و حتی در ایام بعدی۲ گوهر هم به آن اضافه شد.
قدمت جواهرات ارزشمندی که در موزه جواهرات ملی ایران نگهداری می‌شود در بعضی از جواهرات به دوران ماقبل از تاریخ برمی‌گردد و این نشان از مهم بودن موزهٔ جواهرات ملی ایران است و به طور یقین باید گفت موزهٔ جواهرات ملی ایران یکی از موزه های جواهرات مهم در جهان است که شهرت بین المللی دارد.
در دوران پهلوی جواهرات توسط یک شرکت فرانسوی ارزش گذاری شدند و به بانک ملی اهدا شدند در سال ۱۳۱۶ هم به عنوان پشتوانه ی پولی به بانک ملی منتقل شدند.
شاید کلیهٔ جواهرات ملی در زمان شاه‌عباس بزرگ به زیورآلات بر نگردد به قول ژان شاردن سیاح و جواهرفروش فرانسوی که دربارهٔ جواهرات ملی و غنیمت‌های ایران می‌گوید:
مجموعهٔ جواهرات و دفینه‌های ایران یکی از بزرگترین و معتبرترین مجموعهٔ ارزشمند جواهرات در زمان خود بوده است که از چندین منبع جمع‌آوری گردیده است از جمله:
۱- میراث قبل از دوره ی صفویان که در خزانه ی دولتی نگه داری می شد و مربوط به شاهان و غنایم گذشتگان بوده است.
۲- از تولیدات معادنی که در خراسان و ترکستان بدست می آمد و از مرواریدهای خلیج همیشه فارس بوده است.
۳- هدیه و پیشکش هایی از بزرگان و اساطیر خارجی نصیب ایران می گردید.
۴- جواهراتی که حاصل غنیمت های جنگی بوده است.
۵- خریدن جواهرات و زیور آلات گرانبها و قیمتی از تجار بزرگی چون ژان باتیست تاورنیه و ژان شاردن
۶- خریدن جواهرات قیمتی از بازارهای بزرگ جهانی همچون هند و ایتالیا و فرانسه و عثمانی.
قسمت جالب و هیجان انگیز بازدید از این موزه این است که برای دیدن این اشیا باید وارد گاوصندوق می شوید! در آن جا می توانید تمام جواهرات قیمتی را ببینید. در بین تمام اشیای چشم گیری که در این گاوصندوق وجود دارند، تاج ها و نیم تاج های پادشاهی، تخت، گل سینه و سنجاق های قیمتی و گران بها، جواهرات تزیینی و عصای جواهر نشان تنها بخشی از آن ها هستند.
جالب است بدانید که الماس دریای نور، تخت طاووس و کره ی جواهر نشانی که هیچ قیمتی نمی توان روی آن گذاشت هم بخش دیگری از دیدنی های موزه جواهرات ملی هستند. جواهراتی که در این موزه نگهداری می شوند به اندازه ای پر ارزش و گرانبها هستند که هیچ کارشناسی تا حالا نتوانسته چه بصورت دقیق وچه حتی تقریبی قیمتی برای آن ها تعیین کند و به همین دلیل هم هیچ اطلاعاتی از ارزش این جواهرات در دست نیست.
مطمئنا با توجه به آن چه که گفته شد کنجکاو شدید تا در مورد این جواهرات اطلاعات بیشتری به دست بیاورید. در این صورت به ادامه توجه کنید.
مطالب مرتبط:
یکی از مشهورترین گوهرها و الماس های جهان که دارای القابی همچون بزرگ ترین، درخشان ترین و چشمگیرترین جواهر و برلیان نه تنها ایران بلکه در جهان است، الماس دریای نور است که گفته می شود هزار سال پیش استخراج شده است. الماس دریای نور که در موزه جواهرات ملی نگهداری می شود در واقع جواهری صورتی رنگ با وزنی معادل ۱۸۲ قیراط است. این الماس از قدیمی ترین جواهرات جهان است و زوج مشهوری به نام کوه نور دارد که هر دو از متعلقات نادرشاه بودند اما کوه نور حالا بر روی تاج پادشاهی ملکه الیزابت در انگلستان قرار دارد.
کره ی جواهر نشان یکی دیگر از اشیای معروف و بی قیمت نگهداری شده در موزه جواهرات ملی ایران است که به دستور ناصرالدین شاه قاجار و در سال ۱۲۹۱ ساخته شد. گفته می شود که در این کره حدود ۳۴ کیلوگرم طلای خالص و ۳۶۵۶ گرم هم جواهرات دیگر به کار رفته است. نکته ی جالبی که درباره ی این کره وجود دارد این است که به دستور شاه، جواهراتی که برای ساخت این کره به کار رفته اند از جواهرات بی استفاده در خزانه بوده اند. در ساخت این کره از زمردها و یاقوت ها برای نشان دادن دریا و خشکی استفاده شده است و حتی خط استوا و بقیه ی تقسیمات جغرافیایی هم نشان داده شده اند که البته همه ی آن ها با الماس نمایش داده شده اند.
ایت تخت در سال ۱۲۱۶ به دستور فتحعلی شاه قاجار ساخته شد. تخت طاووس که در موزه جواهرات ملی ایران است در واقع، تختی مجلل ساخته شده از طلاها و جواهرات قیمتی است. البته این تخت به تخت خورشید هم معروف است و دلیل آن هم تصویر خورشیدی است که در بالای این تخت قرار دارد. این تخت تا سال ۱۳۶۰ در کاخ گلستان بود اما از آن سال به بعد به خزانه ی جواهرات بانک ملی منتقل شد.
جواهرات و اشیای خزانه جواهرات ملی در ۳۶ بخش مختلف دسته‌بندی شده اند که برخی از آن ها شامل زیورآلات تزئینی، تاج و نیم تاج، جقه ها یا همان پیش‌کلاه، گلدان، سرپوش غذا، قلیان، آینه، عصا، تخت، سنجاق و گل‌سینه می شوند. اصلی‌ترین جواهرات موجود در موزه نیز الماس دریای نور، تخت طاووس یا تخت خورشید، تخت نادری و کره ی جواهر نشان هستند که کمی بالاتر برخی از آن ها را به اتفاق شما مورد بررسی قرار دادیم.
موزه جواهرات ملی ایران جزو سرمایهٔ ملی ایران است و همه ی ما مردمان کشورمان در قبال آن مسئول هستیم و در حفظ و نگهداری آن کوشا هستیم و برای آن ارزش والایی قائلیم.
با روی کار آمدن رضا شاه پهلوی، جواهرات سلطنتی به زیر زمین کاخ مرمر منتقل شده در سال ۱۳۱۶ و پس از تکمیل ساختمان بانک ملی ایران قسمت عمده ی این جواهرات به موزه ی بانک ملی منتقل و پشتوانه اسکناس گردید. بعدها این جواهرات به عنوان وثیقه ی دولت بابت بدهی به بانک قرار گرفت. خزانه ی جدید بانک مرکزی در تپه های عباس‌آباد تهران در حال ساخت است.
این خزانه در ساختمان بانک مرکزی ایران قرار دارد و به صورت موزه نیز استفاده می شود. بسیاری از جواهرات سلطنتی ایران از دوره ی صفوی، دوره ی افشار، قاجار و پهلوی در این موزه به نمایش گذارده شده است. از جمله می‌توان به الماس دریای نور (بالاتر توضیح دادیم درباره ی آن)، جقه نادری، تاج فرح پهلوی، تاج کیانی، کره ی جواهر نشان، تخت طاووس قاجاری و تخت نادری اشاره کرد. موزه ی جواهرات ملی، روبروی سفارت ترکیه در خیابان فردوسی تهران قرار گرفته است و به بانک مرکزی ایران تعلق دارد. این گنجینه تماما از تاریخ و فرهنگ کهن ایران زمین برای هر کسی که از آن بازدید می کند را می‌گوید.
همان‌طور که گفته شد بعد از جمع‌آوری جواهرات و تحت نظارت قراردادن آن، بازدید برای عموم آزاد است.
باید بازدیدکنندگان و علاقه‌مندان به تاریخ و حتی آیندگان به موزه ملی جواهرات ایران سر بزنند و از تمامی زحماتی که نیاکان ما برای قدرتمندی و پایداری کشور عزیزمان ایران چه زحمت‌ها و رشادت‌هایی به جان خریده‌اند.
اما شما سروران گرامی چنانچه قصد بازدید از این مکان رؤیایی را دارید باید چند نکته مهم را به‌خاطر داشته باشید که مبادا در زمان بازدید دچار سردرگمی و اضطراب شوید.
قبل از هر چیز بعد از رزرو هتل و محل اقامت خود زمانی مناسب را برای بازدید از موزه جواهرات ملی ایران در نظر بگیرید که در ساعات کاری موزه به آن مکان عزیمت کنید که مبادا زودتر از موعد مقرر و یا دیرتر به موزه ملی جواهرات ایران برسید.
از طرفی، فراموش نکنید که همراه‌داشتن دوربین عکاسی و حتی تلفن همراه به داخل موزه ملی جواهرات ممنوع هست. مطمئن باشید تمامی شرایطی که برای بازدید از این مکان ارزشمند قرار داده‌اند به امنیت این مجموعهٔ فرهنگی می‌افزاید و به صلاح ما و کشورمان است.
راستی کلام آخر دربارهٔ ورود به موزهٔ ملی جواهرات ایران این است که بازدید فقط شامل افراد بالای ۱۲ است و برای کودکان اجازه ی ورود به شما داده نمی شود.
زمانی که می خواهید به جذاب‌ترین مکان که محل نگهداری جواهرات نفیس کشورمان است بروید سعی کنید علاوه بر روز مناسب برای بازدید از موزه ملی جواهرات، زمانی کافی برای بازدید از این مجموعه را در نظر داشته باشید.
طبق زمان تخمینی برای دیدن از تمامی قسمت‌های موزه دست‌کم شما نیازمند ۶۰ دقیقه یا به عبارتی ۱ ساعت هستید.
دربارهٔ هزینهٔ ورودی به موزه جواهرات ملی باید گفت بستگی به بخشی که دارد که شما برای بازدید انتخاب کرده‌اید زیرا موزهٔ ملی جواهرات ایران از دو بخش اساسی به نام ایران باستان و دوران اسلامی تشکیل شده است.
اما خبر خوش این است که چنانچه جزو بازدیدکنندگان از نوع دانشجویی باشید با نشان‌دادن کارت دانشجویی هزینهٔ ورودی به هر بخش برای شما نصف می‌گردد و اما اگر جزو بازنشستگان دولتی هستید با همراه‌داشتن کارت شناسایی بازدید برای شما رایگان خواهد بود.
موزه جواهرات ملی ایران به دلیل ارزش بسیار بالای آثار موجود در آن و همچنین ملاحظات امنیتی، ساعات بازدید محدودتری نسبت به سایر موزه‌های تهران دارد.
موزه جواهرات ملی ایران از شنبه تا سه‌شنبه باز است. بازدید از این موزه از ساعت ۲ بعدازظهر تا ۴:۳۰ بعدازظهر انجام می‌شود.
شما دوستداران موزه و تاریخ ایران و علاقه‌مندان از دو طریق می‌توانید به موزهٔ جواهرات ملی ایران سر بزنید.
چنانچه قصد شما از طی مسیر همراه با مترو است بنابراین، شما باید ابتدا در ایستگاه مترو امام خمینی پیاده شوید که آن هم از دو مسیر دیگر که با مترو عازم می‌شوید به‌راحتی می‌توانید در مسیر ایستگاه امام خمینی قرار بگیرید.
بعد از مسیر خیابان امام خمینی شما راهی ابتدای خیابان سی تیر خواهید شد و در خیابان شماره یک پروفسور رولن شما متوجه ساختمان موزه جواهرات ملی ایران می‌شوید.
از طرفی می‌توانید با استفاده از خودروی شخصی خود به این مکان بروید ولی درگیر ترافیک خواهید شد از طرفی برای امنیت بهتر مناسب است که با وسیله نقلیه عمومی از جمله مترو جابه‌جا شوید.
ما برای شما بازدیدی لذت‌بخش و دوست‌داشتنی را آرزو می‌کنیم.
۳ نظرات