منارجنبان یکی از صدها آثار تاریخی و جاذبه‌های گردشگری زیبای اصفهان است که به‌صورت سالیانه تعداد زیادی مسافر را جذب این شهر می‌کند. مناره‌هایی که امروزه در منارجنبان مشاهده می‌شوند، در واقع در ابتدا بخشی از این بنا نبوده و بعدها به آن اضافه شده‌اند. اگر مناره‌های این بنا به ایوان آن در مزار شیخ زاهد اضافه نمی‌شد، به‌احتمال زیاد این بنا امروزه یکی از بهترین جاذبه‌های توریستی اصفهان نبود. اگر شما هم دوست دارید تا با این بنای تاریخی زیبا آشنایی بیشتری پیدا کرده و در سفر بعدی خود به اصفهان از آن بازدید کنید، ادامه این مطلب از مجله گردشگری الی گشت را به‌هیچ‌عنوان از دست ندهید. در ادامه این مطلب سعی داریم تا همه چیز را درباره رقص مناره‌ها در منارجنبان اصفهان به شما بگوییم.
در ابتدا باید به این موضوع اشاره کرد که اصفهان تنها شهر دارای منارجنبان ایران نیست. منارجنبان در واقع نام نوعی معماری در کشورهای اسلامی مانند ایران، عراق، عربستان و… است. در این سبک از معماری، بنای مناره دار به صورتی ساخته شده است که با تکان دادن یکی از مناره‌های آن، مناره دیگر هم به لرزش در می‌آید. اما یکی از معروف‌ترین منارجنبان‌های ایران، در اصفهان قرار داشته و همین موضوع باعث میشود که افراد فکر کنند تنها منارجنبان، متعلق به اصفهان است.
منارجنبان اصفهان بر روی مزار یک شیخ و زاهد معروف به نام عمو عبدالله بن محمود صقلایی ساخته شده است. هیچ کدام از تاریخ دانان نمی‌توانند به طور دقیق سال ساخت این بنا را اعلام کنند، اما مزار این شیخ سال ۷۱۶ را نشان داده و بسیار از باستان شناسان هم عقیده دارند که مواد سازنده این بنا مربوط به دوران ایلخانیان میشود. اما اگر کمی به ساخت بنا و تزئینات رو آن توجه کنیم، می‌توانیم نتیجه بگیریم که این بنا بی شک در دوران صفویان یک بازسازی عمده داشته است.
یکی از دلایلی که نمی‌توان به طور قطع دوره ساخت یا معمار اصلی منارجنبان اصفهان را مشخص کرد، این است که این بنا به طور بخش‌بخش ساخته شده است. در ابتدا این بنا تنها ایوانی بر روی مزار عمو عبدالله بن محمود صقلایی بود، اما پس از مدتی، مناره های بنا هم به آن اضافه شدند. نکته جالبی که درباره منارجنبان اصفهان وجود دارد، این است که به نظر می‌آید معمار ناشناس آن در ابتدا قصد ساخت یک بنا با معماری پیچیده را نداشته و تنها قصد داشته است تا یک عمارت تک ایوانی بنا کند. اما بعدها مناره‌های جنبان با هدفی نامشخص به این بنا افزوده شده‌اند. در زمانی که به عنوان سال ساخت این بنا تخمین زده شده است، به احتمال زیاد هنوز مردم با معماری منارجنبان‌ها آشنایی کامل نداشتند.
رزرو بهترین هتل های اصفهان از سایت الی گشت
معماری اصلی و پایه منارجنبان یک عمارت تک ایوانی است که به نظر می‌رسد قدمت آن به دوران ایلخانیان باز گردد. در این عمارت یک قبرستان که محل دفن شیخ زاهد است به همراه دو اتاق چله برای ریاضت و انجام کارهای عرفانی ساخته شده است. بعدها مناره‌های منارجنبان به این عمارت افزوده شده و آن را تکمیل کرده‌اند. بنای اصلی عمارت بی شک بسیار قدیمی بوده و جوری که از روی سنگ مزار شیخ می‌توان فهمید، این بنا به هیچ عنوان در لیست بناهای معاصر قرار نمی‌گیرد. اما اگر به کاشی‌کاری‌های فیروزه‌ای و تزئینات سنگی روی عمارت نگاه کنیم، می‌توانیم آثاری از معماری دوران صفویه را مشاهده کنیم. در بین مواد سازنده‌ای که در این بنا به کار رفته است هم می‌توانیم موادی مانند خشت و چوب را مشاهده کنیم.
با وجود این که معماری و طراحی این بنا بی شک زیبایی‌های بسیاری دارد، اما دلیل اصلی شهرت آن که مسافران زیادی را به اصفهان می‌کشاند، تکان خوردن مناره‌های این بناست. اما شاید برای بسیاری از شما این سؤال به میان آمده باشد که چرا مناره‌ها می‌لرزند؟ این نوع معماری یکی از معماری‌های بسیار محبوب در دوران اسلام بوده است و همان طور که در بخش‌های پیش به این موضوع اشاره شد، نمونه‌های این معماری را می‌توان در بسیاری از کشورهای اسلامی مشاهده کرد. اما دلیل اصلی و دقیق تکان خوردن مناره‌ها به صورت قطع مشخص نشده است.
اما نظریه‌ای که به نظر می‌آید درست‌ترین و فنی‌ترین نظریه در این باره باشد، این است که منارجنبان از قانون رزونانس پیروی می‌کند. قانون رزوناس درباره ارتعاش و بازتاب این ارتعاش صحبت می‌کند. دو بنایی که به یکدیگر متصل هستند، زمانی که یکی از آن‌ها تکان بخورد، دیگری هم به همراه آن می‌لرزد.
سؤال دیگری که ممکن است درباره منارجنبان برای شما و بسیاری از گردشگران به میان بیاید، این است که چگونه با وجود لرزیدن و تکان خوردن، این بنا فرونمی‌ریزد؟ عدم تخریب این بنا در طول سالیان سال، دلایل مختلفی داشته که یکی از مهم‌ترین این دلایل، وجود ترک‌هایی در بافت ساختمان است. این ترک‌ها و شیارها که در ساختمان وجود داشته و از فاصله نزدیک می‌توان آن‌ها را مشاهده کرد، به منارجنبان فضای کافی را داده است که بدون فرو ریختن، به راحتی در جای خود جا به جا شود. از جمله دلایل دیگر می‌توان به سبک بودن مصالح به کار رفته و کوتاه بودن مناره‌ها اشاره کرد. همچنین مناره‌ها از بالا و پایین با کلاف‌های چوبی محافظت شده‌اند که به آن‌ها تعادل و استحکام بیشتری می‌دهد.
اما باید این موضوع را یادآور شویم که این بنا هم مانند سایر آثار باستانی امروزه در خطر تخریب قرار گرفته است. در طی چند سال اخیر، به دلیل خیل عظیم مسافران برای بازدید از این ساختمان، مناره‌ها لرزش بیش از حد داشتند و بنا در معرض خطر تخریب قرار گرفت. سازمان میراث فرهنگی برای بازسازی این بنا اقدام کرد و لرزاندن مناره‌ها برای مدتی به طور کل ممنوع شد. اما به دلیل این که تنها دلیل بازدید گردشگران از این بنا لرزش مناره‌های آن بود، تصمیم گرفته شد تا مناره‌ها تنها در ساعت‌های مشخصی، به تعداد دفعات محدود لرزانده شود. در ضمن این کار تنها توسط افراد حرفه‌ای صورت گرفته تا خطر تخریب ساختمان به صفر برسد.
در تمامی طول سال می‌توان از منارجنبان اصفهان دیدن کرد. اما اگر می‌خواهید در یک آب و هوای متعادل که نه خیلی گرم است و نه خیلی سرد به اصفهان سفر کرده و از این بنا دیدن کنید، می‌توانید اوایل بهار یا اوایل پاییز را برای سفر انتخاب کنید. ساعات کاری منارجنبان اصفهان همه روزه از ۹ صبح تا ۱۸ بعد از ظهر است. اما همان طور که در بخش پیش به این موضوع اشاره کردیم، برای محافظت از ساختمان، لرزش مناره‌ها در ساعت‌های خاصی انجام میشود. بنابراین اگر تصمیم دارید که شاهد لرزیدن مناره‌های این بنا باشید، می‌توانید در ساعت‌های ۱۰:۳۰، ۱۲، ۱۳:۳۰ برای بازدید از منارجنبان مراجعه کنید.
موقعیت مکانی منارجنبان اصفهان در ۶ کیلومتری جاده اصفهان نجف آباد است. زمانی که در این جاده سفر می‌کنید، می‌توانید پس از طی کردن ۶ کیلومتر، منارجنبان را در سمت راست جاده مشاهده کنید. امکان دسترسی به این بنای تاریخی با استفاده از تاکسی و خودروهای شخصی وجود دارد. افرادی که با خودروهای شخصی خود به منارجنبان سفر کرده باشند می‌توانند خودرو را در پارکینگ مجموعه پارک کرده و برای بازدید از بنا بروند.
آدرس: اصفهان، ۶ کیلومتری جاده اصفهان به نجف آباد
در این مطلب با یکی از جالب‌ترین جاذبه‌های دیدنی اصفهان، منارجنبان، آشنا شدیم. منارجنبان تنها نام این بنا نبوده و یک نوع معماری است که در سایر شهرهای ایران و کشورهای اسلامی هم مشاهده میشود. اما به دلایلی، منارجنبان اصفهان تبدیل به معروف‌ترین منارجنبان ایران شده و برخی ممکن است فکر کنند که این بنا تنها در اصفهان وجود دارد. تکان خوردن بیش از حد مناره‌ها در طول سالیان سال این ساختمان را در معرض خطر تخریب قرار داده است. به همین دلیل هم امروزه کارشناسان تنها در ساعت‌های مشخصی برای تکان‌دادن مناره‌ها اقدام می‌کنند. اگر می‌خواهید که تکان‌خوردن مناره‌ها را مشاهده کنید، مطمئن شوید که در ساعت‌های مشخص شده به این مجموعه می‌روید. برای آشنایی بیشتر با اصفهان و جاذبه‌های گردشگری آن، سایر مطالب الی گشت را از دست ندهید.
منارجنبان اصفهان کمی دورتر از مرکز شهر، در غرب اصفهان و ۶ کیلومتری جاده اصفهان به نجف آباد قرار گرفته است.
با وجود این که دلیل ارتعاش مناره‌ها به طور قطع مشخص نشده است، اما گفته میشود که قانون رزوناس، دلیل اصلی لرزیدن منارجنبان است.
به دلیل وجود ترک‌هایی که در ساختمان وجود داشته، سبک بودن خشت‌ها، وجود کلاف‌های چوبی و کوتاه‌بودن مناره‌ها، منارجنبان با لرزش‌های اصولی و محدود فرونمی‌ریزد.
امکان بازدید از منارجنبان از ساعت ۹ صبح تا ۶ بعدازظهر وجود دارد. اما مناره‌ها در ساعت‌های محدودی تکان داده می‌شوند.
مطالب مرتبط: ایرانگردی امروز در گنبد سلطانیه، بلندترین گنبد آجری جهان شهر زیرزمینی نوش آباد | در عجیب ترین جاذبه کاشان چه می گذرد؟
۳ نظرات