شاید سرای عامری ها را دیده باشید. اگر به کاشان سفر کرده اید بدون شک بارها نام این بنا یا سرا را شنیده اید. این بنای قدیمی که در حال حاضر تحت عنوان بزرگترین هتل سنتی ایران شناخته می شود مملو از زیبایی است. این بنای سنتی و قدیمی که از زندیه به ما رسیده است در حال حاضر از جاذبههای پر طرفدار کاشان محسوب میشود. خانه ای که قسمتی از تاریخ ایران را مصور را نشان میدهد و ما را به سیر و سلوکی عاشقانه و عارفانه دعوت می‌کند تا با رسیدن به خود قدمی به خالق هستی نزدیک‌‌تر شویم. این بنا در معماری هم بسیار شگفت انگیز است و حرف‌های زیادی برای گفتن دارد.
مطالب مرتبط: ایرانگردی امروز در گنبد سلطانیه، بلندترین گنبد آجری جهان خانه تاریخی طباطبایی در کاشان، عروس خانه های ایران
سرای عامری ها و خانه ای پر از عجایب
سرای عامری ها حالا به یکی از جذاب‌ترین جاذبههای کاشان مبدل شده است. این خانه قدمتی ۸۰۰ ساله داشته و دیدنی‌‌ها و شنیدنی های زیادی را تجربه کرده است. روایت‌های مختلفی در مورد ساخت این بنا وجود دارد که همگی اشاره به ساخت سرای عامری‌ها در دوران زندیه دارند. ناگفته نماند که این بنا در سال ۱۳۹۲ به دلیل زلزله‌ای که رخ داد، فرو ریخت و تا مدت‌ها هیچ استفاده ای از آن انجام نمی‌شد.
اما در زمان آقا محمد خان قاجار سرای عامری ها را مجدداً بازسازی کرده و مورد بهره برداری قرار دادند. در این دوران فردی به نام سهام السلطنه عامری دقیقاً در میانه‌های قرن سیزدهم اقدام به بازسازی این بنا کرد و مجدداً از آن بهره برداری شد. سپس در سال ۱۳۷۴ بنای عامری‌ها توسط دولت وقت مورد توجه قرار گرفت و فضای حیاط‌های بیرونی و اندرون آن مورد بازسازی قرار گرفت.
تقریبا ۵ سال بعد از آن نیز سرای عامری ها را در طرح بزرگ و جامع پردیسان میراث فرهنگی قرار دادند و بر اساس برنامه ریزی‌های مدونی که برای این بنا اجرا شد آن را به یک مهمانسرا تبدیل کردند. در نهایت در سال ۱۳۹۳ بود که خانه عامری ها به شکل امروزی بعد از چند سال مرمت، فعالیت خود را در قالب یک اقامتگاه سنتی در کاشان آغاز کرد.
رزرو هتل اقامتگاه سنتی خانه عامری ها کاشان در الی گشت
راهنمای رزرو تور کاشان در الی گشت
گذری بر تاریخچه سرای عامری ها
بر اساس مستندات به دست آمده مالکیت این بنا در زمان زندیه در دستان ابراهیم خان کلانتر بوده و بعد از آن نیز سهام السلطنه که از تبار مردمان عرب بود، این بنا را از آقا محمد خان قاجار به عنوان پاداش دریافت می‌کند. سپس آن را مرمت و بازسازی کرده و مجدداً مورد بهره برداری قرار میدهد. جالب است که بدانید سرای عامری ها با عرصه ۹ متری و اعیان ۱۲ متری از چندین بنای گوناگون و به هم پیوستن آن‌ها تشکیل شده است. بعد از فوت سهام السلطنه عمارت و حیات اصلی به پسر ارشد ایشان یعنی ابراهیم خلیل خان عامری می‌رسد. دیگر قسمت‌ها هم به اعضای دیگر خاندان تعلق می گیرد. دقیقاً در همین نقطه از تاریخ است که خانه عامری ها شکلی امروزی به خود گرفته و آن را سرای زیبای عامری ها می نامند.
معماری و اجزای سرای عامری ها
برخی معتقدند سرای عامری ها بزرگترین بنای تاریخی ایران است که جایگاهی ویژه و نقشی اساسی در معماری ما دارد. این بنا از دو طبقه تشکیل شده و حیاط‌های بیرونی و اندرونی دارد که رابطه میان اجزای مختلف بنا را برقرار می‌کنند.
در ابتدای ورود شما از یک هشتی عبور می کنید که اولین نشانه و نمود بارز از معماری سنتی ایران است. این بنا با اینکه در یک نقطه گرم و کویری از کشور ما قرار گرفته اما به نحوی ساخته و پرداخته شده که مطبوع‌‍ترین آب و هوا را برای شما فراهم می کند. حوض‌‌ها و استخر‌های متفاوتی که در ۷ عدد حیات بیرونی و اندرونی مستقر شده اند، کمک می‌کنند تا شما هیچ ملاقاتی با گرمای طاقت فرسای این منطقه نداشته باشید.
نسیمی که از سطح آب خنک عبور می‌کند و خود را به پنجره‌های منبت کاری و مشبک و ارثی می‌‌رساند هم از دل انگیز ترین ویژگی‌‌های این بنا محسوب میشود. ناگفته نماند که حیات این مجموعه به سبک گودال باغچه طراحی شده که منجر به ایجاد آب و هوای خنک و مطبوعی در محوطه این مجموعه خواهد شد.
در ادامه قدم به قدم با تمام اجزای این سرای بزرگ آشنا می شویم.
· سرای عامری ها و بزرگترین بادگیر ایران
شاخص‌ترین قسمت بنا، بادگیر جذاب آن است که بر بالای بام خودنمایی می‌کند. این بادگیر که در پشت بام این بنا قرار گرفته به راحتی می‌تواند باد خنک شبانه کویر را از قسمت سطح بالای بام به سرداب، زیرزمین و حوض خانه هدایت کرده و تمام فضاها را خنک کند. برخی بر این باورند که یکی از بادگیرها در این بنا از تمام بادگیرها بزرگتر بوده و آن را بزرگترین و عظیم‌ترین بادگیر کشور ایران می‌دانند. این بادگیر که در خانه عامری ها قرار دارد نمادی شاخص از بادگیر‌های ایران است.
همچنین از دیگر زیبایی‌های خانه عامری ها می توان به عنصر تقارن اشاره کرد که در معماری خانههای سنتی ایران نقش مهمی دارد. سه دری‌ها، پنج دری‌ها، هفت دری‌ها و بیشتر عناصر موجود در این خانه همگی با هم متقارن هستند و عظمت شکوه و زیبایی این بنا را صد چندان کرده‌اند. در تمام سردرها هم قوس‌های پنج و هفتی را می بینید که در نوع خود بی‌نظیر هستند. البته قسمت‌هایی که قوس از آن‌ها حذف شده دستخوش مرمت و بازسازی قرار گرفته‌اند.
· حمام های تاریخی سرای عامری ها
همانطور که در قسمت پیشین اشاره کردیم سرای عامری ها ۷ حیاط مجزا و در عین حال یکپارچه دارد که شامل حیات بیرون، حیات اندرونی، حیات خدمه، مهمان خانه و ۳ حیاط بزرگ دیگر برای اقوام و همین طور نزدیکان شخص سهام السلطنه بوده‌اند. جالب است که بدانید در قسمت شرق شاه نشین این بنا راه‌های متعدد زیرزمینی هم وجود دارد که دو بخش خانه را به یکدیگر کاملاً متصل می‌‌کردند.
از دیگر قسمت‌های جذاب خانه عامری‌ها می توان به حمام‌‌های کاملاً مجزای بانوان و آقایان اشاره کرد که استفاده از این فضا را برای اهالی خانه به راحتی ممکن ساخته بودند. به طور معمول در خانههای سنتی این فضا وجود نداشته اما در خانه عامری‌ها به وفور یافت میشود.
فضاهای داخلی همگی سرشار از هنر و تزیینات هستند و در و دیوار فضاها به آینه کاری، گچ بری و کاشی‌کاری‌های هنرمندانه مزین شده است. ناگفته نماند که مقرنس کاری‌ها، منبت کاری‌ها، رسمی بندی‌ها، گره چینی‌ها و نقاشی‌های متعدد و حکاکی‌های قرار گرفته بر روی چوب و گچ هم از دیگر جاذبههای این سرای تاریخی محسوب می‌شوند.
خانه عامری ها و تجربه یک استراحت جذاب در جوار کریمخان زند
در حال حاضر سرای عامری‌ها به یک اقامتگاه سنتی و البته بزرگترین هتل سنتی کشور ایران تبدیل شده و آن را یکی از ۲۵ هتل برتر در منطقه خاورمیانه می‌دانند. وقتی که قرار است این بنای قدیمی و جذاب را برای استراحت خود انتخاب کنید در همان ابتدای ورود حیاط گسترده و چشم نواز ابراهیم خان به استقبال شما می‌آید. همچنین در قسمتی از این حیاط یک سرداب بزرگ را مشاهده می کنید که در حال حاضر به یک قهوه سرا تبدیل شده است. در گوشه دیگر هم برای عاشقان چای یک چایخانه مجلل ترتیب داده اند که نوشیدن یک فنجان چای کمر باریک در این فضا خالی از لطف نخواهد بود.
جالب است که بدانید این اقامتگاه از تمام امکانات مانند اتاق‌های یک تخته، دو تخته، سوئیت پرزیدنتال، سوئیت رویال، شاه نشین و حتی سوئیت ماه عسل برخوردار است. این بنای تاریخی می‌تواند بهترین و پرخاطره‌ترین اقامت را برای شما رقم بزند. تمام بنا به سیستم تهویه مطبوع و لوله کشی مدرن و به روز مجهز شده و در تمام نقاط آن شما به اینترنت بی سیم دسترسی کامل و بدون مشکلی خواهید داشت.
البته در این بنا فضاهای عمومی هم مانند تالار آینه، صبحانه خوری، حوضخانه، سرداب سرای قهوه، تالار همایش، غرفه های تجاری، حیاط بهاربند، شاه نشین، ایوان‌های زمستانی و تابستانی، حیاط ابراهیم خان، نگار خانه سهراب سپهری، نگار خانه ملک الشعرای بهار هم تعبیه شده است.
خانه عامری ها و خاطراتی پراکنده از مدرنیته در دل زندیه
این مطلب به سرای عامری ها اختصاص داده شد. این سرا که یکی از بناهای تاریخی و جذاب ایرانی است در حال حاضر به یک اقامتگاه سنتی و بسیار پررونق تبدیل شده است. البته این تصمیم شما است که برای اقامت در شهر کاشان کدام هتل یا اقامتگاه را انتخاب کنید. اما انتخاب بناهای سنتی و قدیمی مانند خانه عامری ها بعنوان یک اقامتگاه در سفر می‌تواند بهترین و اصیل‌ترین خاطرات را از یک شهر و منطقه برای شما رقم بزند.