مدینه الزهرا، شهری گم شده در اسپانیا

آشنایی با شهر مدینه الزهرا در اسپانیا | Medina Azahara in Spain

در کشور اسپانیا شهری به نام مدینه الزهرا وجود دارد که قدمت آن به قرن ۱۰ میلادی بر می گردد و در آن زمان پایتختی برای خلافت اموی اندلس محسوب می شده است. این شهر جاذبه های گردشگری، بناهای تاریخی و فرهنگی بسیاری دارد که می توانید هنگام سفر به اسپانیا از آن هم دیدن بنمایید. این شهر همواره به عنوان یکی از مهمترین مراکز تمدن و فرهنگ اسلامی یاد می شود و جالب است بدانید مساجد بزرگی نظیر قرطیه در این شهر بنا شده است، که هم اکنون از آن به عنوان جاذبه ی گردشگری در این شهر یاد می شود. در این مطلب از مجله ی گردشگری الی گشت قصد داریم تا درباره ی شهر مدینه الزهرا در اسپانیا خدمتتان اطلاعاتی را بدهیم، اگر برایتان جالب است بدانید که برای این شهر چه اتفاقاتی افتاده است با ما در ادامه همراه باشید.

مطالب مرتبط:
آشنایی با پارک ملی دونیانا در اسپانیا، مکانی ایده آل برای پرنده نگری!
کاخ ویانا، قصری بی نظیر در کوردوبا اسپانیا
عبور اسب سواران از روی آتش در جشنواره لاس لومیناریاس اسپانیا!!!

همانطور که در بالا اشاره شد شهر مدینه الزهرا در استان کوردوبا اسپانیا قرار دارد که معنای آن شهر درخشان است. قدمت این شهر قدیمی در اسپانیا به قرن ۱۰ میلادی باز می گردد و عنوان پایتخت خلافت اموری اندلس را برای خود کسب کرد. این شهر زمانی یکی از مهمترین شهر اسپانیا به شمار می رفته و ساختمان های دولتی و مذهبی، خانه ها، باغ ها و کارگاه ها و محل اقامت خلیفه در آن وجود داشته است. جالب است بدانید که شهرت این منطقه‌ ی باستان ‌شناسی به کاخ الحمرا در گرانادا نمی‌ رسد، اما کسانی که به تاریخ علاقمند هستند بازدید از این منطقه را هرگز از دست نمی دهند. شهر مدینه الزهرا در تاریخ و فرهنگ مردم اروپا نقش زیادی داشته و از همین رو بخش بعدی در آن صحبت می کنیم.

تاریخ شهر مدینه الزهرا در اسپانیا

بعد از میلاد مسیح یعنی در سال ۷۰۰ فتوحات مسلمانان در بخش های جنوبی اسپانیا به حکومت قوم ویزیگوت در شبه جزیره ی ایبری به پایان رسید. تا سال ۱۰۰۰ میلادی تاثیر بخش مسلمان به اکثر بخش های اسپانیا و پرتغال سرایت کرده بود و تنها بخش های شمالی آن مستقل از قدرت خلیفه‌ی کوردوبا فعالیت داشتند. استان کوردوبا در این دوره به عنوان پایتخت اسپانیا انتخاب شد و در زمان حکومت عبدالرحمن سوم در سال ۹۱۲ میلادی توانست به اوج شکوفایی خودش برسد. جالب است بدانید که در این مدت زمان استان کوردوبای جتی پرجمعیت ترین شهر در جهان هم شد و جز تاثیرگذارترین ها در اروپای غربی به شمار می رفت. جمعیت این شهر به چیزی حدود نیم میلیون می‌ رسید و برای درک بهتر عظمت آن، شهر لندن را مثال می ‌زنیم که یکی دیگر از شهرهای مهم اروپایی در آن زمان بود و فقط ۱۵ هزار نفر جمعیت داشت.

چند سال بعد عبدالرحمن سوم تصمیم گرفت که پایتخت جدیدی را برای حکومت خود خارج از شهر کوردوبا بسازد و این شهر قرار بود به نمادی از قدرت خلیفه تبدیل شود، از همین رو تصمیم در ساخت شهری گرفته شد که نسبت به رقیبان خود برتری ویژه ای داشته باشد. این شهر ویژه نامش مدینه الزهرا بود که بر روی کوهپایه های رشته کوه سیرا مورنا تاسیس شد، شکوه و عظمتی که این شهر داشت باعث شده بود تا تاریخدانان به آن لقب ورسای قرون وسطی را بدهد. هزینه های بسیاری برای ساخت شهر مدینه الزهرا در اسپانیا صرف شد و در مرکز آن، کاخ بزرگی را ساختند تا از همان ابتدای ورود، ابهت خلیفه را به بازدیدکنندگان نشان دهد و آن‌ها را به احترام وادارد. خلیفه حتی سیستم قنات شهر را گسترس داد و آب لوله‌ کشی را به تمام قسمت‌های شهر رساند. در واقع مدینه الزهرا، شاهکار معماری این دوره به شمار می‌ رود که در آن سبک اسلامی با زیر ساخت ‌های رومی منطقه تلفیق شده است.

گفته های بسیاری درباره شهر مدینه الزهرا در اسپانیا وجود دارد که توسط تاریخشناسان مطرح شده است و عده ای می گویند استخرهای بزرگ و ساختمان هایی از جنس طلا و عاج فیل در تمام شهر مشاهده می شود.اما مدینه الزهرا به همان اندازه نیز کاربردی بود و سربازخانه، ساختمان‌های اداری و ضرابخانه را نیز در برمی‌گرفت. پس از مرگ «الحکم دوم»، پسر او هنوز برای حکومت خیلی جوان بود و درنتیجه قدرت به دست «المنصور» افتاد. او قصد داشت تا همانند عبدالرحمن سوم، نام خود را در تاریخ به ثبت برساند و پایتخت دیگری در نزدیکی مدینه الزهرا بسازد که حتی مجلل‌تر از آن باشد. البته این شهر جدید کمی پس از ساخته شدنش در آتش سوخت و به ویرانه تبدیل شد.

نابودی شهر مدینه الزهرا در اسپانیا

در سال ۱۰۱۰ این شهر به دلیل جنگ های داخلی که در آن رخ داده غارت شد و به نابودی پیوست. بِربرها که برای کمک به خلیفه در مقابله با مسیحیان به شهر آمده بودند، علیه او شورش کردند و شهرهای بسیاری از جمله مدینه الزهرا را به تاراج بردند.این شهر طی سال ها بعد کم کم به فراموشی سپرده شد و بخش های زیادی از آن زیر خاک مدفون گردید. تا این که در سال ۱۹۱۰ میلادی تاریخ شناسان و کارشناسان زمین شناسی به حفاری هایی در بخش های مختلف آن که در زیر خاک مدفون شده بود نیز پرداختند. این خرابی‌ ها به مرور زمان به نفوذ یکی از تأثیرگذارترین فرهنگ ‌های اسلامی در اروپا خاتمه داد؛ اما تأثیر عمیقی که پیشرفت ‌های جبر و معماری و ترجمه‌ ی آثار بزرگ ادبی در این دوران بر روی فرهنگ اروپایی گذاشته است را نمی ‌توان نادیده گرفت. خلافت امویان اندلس از سال ۹۲۹ تا ۱۰۳۱ میلادی ادامه داشت و این دوره را عصر طلایی اندلس به حساب می‌ آورند.

کشف شهر مدینه الزهرا در اسپانیا

در حال حاضر اگر تاریخ شناسان توانسته اند تنها ۱۰ درصد از شهر مدینه الزهرا را از زیر خاک بیرون بیاورند که این محدوده شامل کاخ مرکزی و تالار پذیرایی آن، تعدادی ساختمان اداری بسیار بزرگ و یک مسجد می شود. البته برنامه هایی برای حفاری قسمت های آن تهیه شده است اما با توجه به وسعت این شهر بزرگ دارد این اقدام سال های بسیاری طول خواهد کشید. مرکز بازدیدکنندگان  یک نمایشگاه و سینما را دربرمی‌گیرد و نمای احتمالی شهر در اوج شکوفایی آن را به نمایش می‌گذارد. تورهای گردشگری بسیاری برای بازدید از شهر مدینه الزهرا در اسپانیا برگزار می شود که گردشگران می توانند در برای شناخت این شهر شرکت کنند.

مختصری درباره شهر اندلس در اسپانیا

شهر اندلس در جنوب اسپانیا قرار گرفته و رودخانه گوادالکویر که طول آن به ۶۵۷ کیلومتر می رسد نیز از میان این سرزمین پهناور می گذرد. در واقع عمده علت شهرت این شهر به علت وجود کاخ ها، مساجد قدیمی و باغ هایی است که به یادگار از دوره تمدن اسلامی در آن باقی مانده است.  در سال ۷۱۱ میلادی برابر با ۹۲ هجری قمری دسته ای از مسلمانان به رهبری طارق بن زیاد که نام وی در کلمه جبل الطارق ماندگار شده است توانستند بخش زیادی از سرزمین اسپانیا را تصرف کنند و به قلمرو خودشان در بیاورند. حکومت اسلامی توانست تاثیر بسزایی را در اروپا ایجاد کند و اعراب قلمرو جدید خود را در اسپانیا اندلس برپا کردند و شهر قرطبه را به پایتختی انتخاب کردند. بازمانده های فراوانی از معماری موری (مراکشی) در اندلس به جا مانده است، نامدارترین این آثار کاخ الحمرا در گرانادا، مسکینا در کوردوبا و برج های توره دل اورو و خیرالدا در سویل هستند. شهر مدینه الزهرا در اسپانیا پایتختی است که مسلمانان برای خودشان بر فراز کوه ها تاسیس کردند اما سال ها بعد در اثر جنگ های داخلی غارت شد و کم کم به شهری فراموش شده تبدیل گردید، به طور کلی مسلمانان به مدت ۷۸۱ سال بر اندلس و نقاط دیگر اسپانیا حکومت کردند.