ماجرای عجیب پرنده ای که با رفتنش یک جنگل نابود شد!

احتمالا خیلی از شما نام پرنده دودو را شنیده اید، ولی حتما از درخت دودو چیزی نمی دانید. پرنده دودو یکی از شناخته شده ترین گونه های منقرض شده حیوانات در دنیاست که اگر از هر زیست شناسی درباره اش بپرسید، حرف های زیادی از آن برایتان خواهد داشت. این حیوان، پرنده بومی جزیره موریس بود که آخرین گونه اش در سال ۱۶۸۱ میلادی کشته شد. در ادامه با مجله گردشگری الی گشت همراه شوید تا داستان نابودی هکتارها جنگل در این جزیره در اثر انقراض این پرنده را برایتان بازگو کنیم.

مطالب مرتبط:
راهنمای سفر به جزیره موریس
همه آنچه از جزیره موریس باید بدانید…
تجربه ی بی نظیر اقامت در جزیره موریس

موریس یکی از زیباترین جزایر اقیانوس هند در آفریقای جنوبی است که در جنوب شرقی جزیره معروف ماداگاسکار قرار گرفته است. بسیاری از گردشگران دنیا، به خصوص گردشگران اروپایی و آمریکایی، این جزیره زیبا را به عنوان مقصد سفر تعطیلات خود انتخاب می کنند. بیشتر ساکنان این جزیره مهاجران هندی هستند که همگی به زبان انکلیسی صحبت می کنند. زیباترین سواحل مرجانی دنیا را می توان در جزیره موریس پیدا کرد. جزایری که هم تمیز و بکر هستند و هم از نظر توسعه زیر ساخت های گردشگری در بهترین فرم خود قرار دارند. موریس شامل یک جزیره اصلی و چند جزیره کوچک فرعی است که یکی از یکی قشنگ تر هستند. این جزیره، زمانی محل زندگی و زادآوری پرنده معروفی به نام پرنده دودو بود.

پرنده دودو یا Raphus Cucullatus یک پرنده غیر پروازی بومی جزایر موریس است که در نزدیکی های جزیره ماداگاسکار در اقیانوس هند واقع شده است. نزدیکترین بستگان امروزی این پرنده منحصر به فرد، قمری ها و کبوترها هستند. البته دودو به مراتب اندازه بزرگتری نسبت به این دو گونه پرنده داشته است. به طور متوسط هر پرنده دودو حدود ۹۰ سانتی متر قد و ۴۰ کیلوگرم وزن داشت. متاسفانه به دلیل هجوم انسان ها به جزیره موریس در اواخر قرن ۱۷ ام میلادی، نسل این پرندگان ۴ میلیون ساله منقرض شد.

ناشناختگی و انزوای کامل این جزیره، باعث رشد و زنده ماندن این پرندگان تا اواخر قرن ۱۷ ام شده بود. در این جزیره حتی شکارچیان طبیعی نیز تا قبل از ورود انسان ها وجود نداشتند.

سرنوشت این پرندگان بسیار غم انگیز است. چرا که تقریبا تمامی دودوها توسط بازدیدکنندگان اروپایی شکار شدند! این پرندگان بسیار کند و البته شجاع بودند و از انسان ها نمی ترسیدند. به همین خاطر به راحتی در دسترس بازدیدکنندگان جزیره قرار گرفتند. متاسفانه ملوانان بسیاری تا پا در ساحل این جزیره می گذاشتند به راحتی این پرندگان را از زمین بلند می کردند و با چاقوی خود آن ها را می کشتند. پرنده دودو کاملا به انسان اعتماد داشت، چرا که تا به حال هیچ موجودی در جزیره آن ها را اذیت و آزار نکرده بود. اما این تمام ماجرا نیست.

چیز دیگری هم وجود داشت که تاثیر بیشتری در انقراض این گونه منحصر به فرد داشت. حیوانات شکارچی که این ملوانان با خود وارد جزیره کردند، یعنی موش های بزرگ، گربه ها و خوک های وحشی از جمله دلایل اصلی نابودی پرنده دودو در جزیره موریس است. این موجودات رفته رفته در جزیره بیشتر شدند و تقرییبا تمامی تخم های دودو ها را خوردند تا چیزی از آن باقی نماند. !

اما داستان خرابکاری های انسان به همین جا ختم نمی شود! تعداد درختان دودو که بعد ها با نام Sideroxylon grandiflorum یا درخت تامبالاکو (tambalacoque tree) شناخته شد، پس از انقراض پرنده دودو به سرعت در حال کاهش بود. یکی از گیاه شناسان اروپایی تصور کرد که این گیاه برای تولید مثل به پرنده دودو تکیه می کند. این گیاه شناس بعد ها این نظریه را عنوان کرد:

به دلیل اینکه دانه های درخت دودو بسیار ضخیم هستند و درون پوسته ای کلفت قرار دارند، فقط پس از عبور از دستگاه گوارش پرندگان دودو و دفع شدند توسط آنان، می توانند جوانه بزنند.

نظریه این دانشمند، به وسیله آزمایشی ساده اثبات شد. بوقلمون سیستم گوارشی شبیه به پرنده دودو دارد. این دانشمند دانه های درخت دودو را به خورد بوقلمون داد و بعد از دفع آن، آن ها را در زمین کاشت و مشاهه کرد که همه دانه ها جوانه زدند. هرچند این نظریه بعدها توسط دانشمندان دیگری انکار و نقض شد و آن ها عنوان کردند که این دانه های بدون عبور از دستگاه گوارش پرندگان هم رشد کرده اند.

جدیدا برخی دانشمندان نظریات جدیدی را عنوان کرده اند. ما انسان ها همیشه به این فکر کرده ایم که انقراض یک نوع حیوان باعث نابودی گیاهی خاص شده است. اما اگر قضیه برعکس باشد چه؟! اگر حضور انسان ها و آن حیوانات شکارچی در جزیره و تغییرات زیست محیطی ناشی از آن ابتدا درخت دودو را تحت تاثیر قرار داده باشد و در اثر آن پرنده دودو نابود شده باشد چه؟ اخیرا برخی اینگونه فکر می کنند. که کاهش تعداد درختان دودو در جزیره یکی از دلایل نابودی پرنده دودو در آن بوده است. به هر حال هرچه که باشد، نسل این پرندگان باستانی و ارزشمند دیگر منقرض شده است. چیزی که در حال حاضر اهمیت دارد، نجات دادن درختان با ارزش دودو در این جزیره است که دانشمندان در حال کار بر روی آن هستند.

منبع: blog.nus.edu.sg