علت سرد بودن هوای کویر در شب یکی از موضوعاتی است که بیشتر ما برای یک بار هم که شده به آن فکر کرده‌ایم. اما واقعا چه دلیلی وجود دارد که کویر گرم و همیشه آفتابی در شب تا این حد افت دما دارد و گاهی آنقدر سرد می‌شود که تحمل آن حتی برای چند لحظه امکان‌پذیر نیست؟ اگر این سوالات ذهن شما را هم به خود مشغول کرده یا قصد کویرگردی را دارید و به دنبال آشنایی با شرایط اقامت در این منطقه هستید، با این مطلب از الی گشت همراه باشید.
علت سرد بود هوای کویر در شب چیست؟
کویر منطقه‌ای است که به دلیل حرارت شدید نور خورشید، هیچ پوشش گیاهی ندارد و هیچ منبع آبی هم در آن وجود ندارد. به نظر شما علت سرد بود هوای کویر در شب چیست؟ کویر ممکن است صرفا اکوسیستمی از شن و ماسه یا شوره زاری که از بقایای دریاچه و دریاها باقی مانده باشد. شاید به ظاهر در این سرزمین بی آب و علف و بدون پوشش، گیاه جذابی وجود نداشته باشد اما جاذبه‌های این منطقه آنقدر زیاد است که افراد زیادی را به خود جلب کرده و همواره میزبان گردشگران زیادی است که به دنبال تجربه متفاوتی از گردش و سفر هستند.
البته باید به این موضوع دقت کرد که بعضی افراد بیابان را با کویر اشتباه می‌گیرند اما این دو منطقه، اقلیم و ویژگی‌های کاملا متفاوتی دارند. بیابان سرمای شب‌های کویر را ندارد و عاری از پوشش گیاهی نیست، همچنین بارندگی در آن بیشتر از کویر است و معمولا به میزان ۵۰ میلی‌لیتر در سال می‌رسد اما در کویر هیچ نوع پوشش گیاهی جز مقداری خار و خاشاک وجود ندارد و همچنین بارندگی بسیار اندک و صرفا رگباری است.
چه چیزی سفر به کویر را هیجان‌انگیز می‌کند؟
آیا می‌دانید چه چیزی سفر به کویر را هیجان‌انگیز می‌کند؟ یکی از سوالات عجیب در مورد کویر احساس هیجان در آنجا است، به عنوان مثال علی‌رغم خشکی هوای این منطقه، باران‌های کویری شدیدترین و رگباری‌ترین نوع باران‌ها هستند.
همچنین در کویرعلی‌رغم بادهای شدید و طوفان‌های شنی، همیشه هوا تمیز و آسمان صاف است تا جایی که در شب‌های کویر تصور می‌کنید که آسمان به زمین چسبیده و با دراز کردن دست می‌توانید ستاره‌ها را از آنجا بچینید. یکی دیگر از عجایب شب‌های کویر اما اختلاف دمای شدید با روزهای کویر است، اختلاف دمای روز و شب در کویر گاهی به حدی زیاد می‌شود که گرم شدن تقریبا غیر ممکن می‌شود. اختلاف دمای شب و روز در کویر دلایلی دارند که به بعضی از آنها در ادامه اشاره می‌کنیم.
نبود آب و تاثیرات آن در کویر – علت سرد بودن هوای کویر در شب
یکی از نکاتی که به تعادل دما میان هوای شب و روز در یک منطقه کمک می‌کند، تبخیر آب است. نبود آب و تاثیرات آن در کویر از مهمترین نکان است، مهم نیست که منبع آبی که در منطقه وجود دارد چه چیزی باشد. هر چیزی که در ترکیبات آن آب وجود داشته باشد با تابش نور خورشید در فرآیند تبخیر شرکت کرده و این فرآیند هم هوا را شرجی و دما را متعادل می‌کند. در توضیح کویر اما گفتیم که ویژگی مهم این منطقه، نبود هیچ منبع آبی در آن است. حتی گیاهانی که در کویر وجود دارند هم کاملا خشک هستند و هیچ آبی ندارند، بنابراین در مناطق کویری هیچ تبخیری اتفاق نمی‌افتد و همین موضوع باعث عدم تعادل و تناسب دمای شب و روز می‌شود.
مرطوب نبودن هوا – علت سرد بودن هوای کویر در شب
همان‌طور که گفتیم در کویر هیچ آبی نیست و همین موضوع باعث می‌شود که رطوبتی در هوای کویر وجود نداشته باشد. با مرطوب نبودن هوا، خورشید مستقیما به زمین می‌تابد و فورا اثر خود را به زمین می‌گذارد و به همان نسبت با غروب خورشید، گرمای جذب شده توسط زمین زودتر از بین رفته و زمین سریع‌تر سرد می‌شود.
نبود عایق حفظ دما – علت سرد بودن هوای کویر در شب
به غیر از پوشش گیاهی هر چیزی که در محیط وجود داشته باشد، جاذب گرماست و در شب باعث انتقال حرارت به محیط می‌شود اما در کویر هیچ چیزی نیست که این ویژگی را داشته باشد. حتی صخره‌های کویری هم از شن و ماسه ساخته شده‌اند و شن و ماسه جاذب گرما نیستند. به‌علاوه در دیگر محیط‌ها سنگ، گیاهان و بسیاری موارد دیگر عایقی برای سطح زمین می‌شوند که انتقال گرما از زمین دیرتر انجام شود، اما در کویر چنین عایق‌های دما هم وجود ندارند و تمام گرمای جذب شده از نور خورشید در طول روز، به سرعت و در همان ساعات ابتدایی غروب از بین می‌رود که علت سرد بودن هوای کویر در شب است.
نبود پوشش گیاهی
کمبود آب در یک منطقه باعث رشد کم گیاهان در آنجا می‌شود و حالا جایی را تصور کنید که هیچ آبی ندارد و نور خورشید بدون مانع و بسیاری موارد دیگر به زمین می‌تابد. در چنین شرایطی گیاهی هم در این منطقه رشد نمی‌کند و حتی اندک گیاهان منطقه هم طبیعت خشک دارند و دفع آب نخواهند داشت. آب موجود در گیاهان یکی از منابع جذب گرمای خورشید است و در طول شب این گرما را به محیط می‌دهد. بنابراین دیگر علت سرد بودن هوای کویر در شب را می‌توان همین نبود پوشش گیاهی برای جذب گرما و انتقال آن در شب به محیط عنوان کرد.
به نظر شما کدام کویرهای ایران سردترین شب‌ها را دارند؟ موقعیت جغرافیایی ایران به گونه‌ای است که در کنار جنگل‌های سرسبز شمالی و دریای شمال و جنوب، مناطق کویری زیادی هم در آن وجود دارد که اختلاف دمای گفته شده و سرمای شدید شب‌های کویری در آنها هم وجود دارد. در میان کویرهای مختلف ایران به تجربه گردشگران، کویرهای لوت، مرنجاب، ریگ جن و اشتهارد، دشت کویر و برخی موارد دیگر سردترین شب‌ها را دارند که در ادامه قصد داریم نگاهی به این کویرها داشته باشیم.
۱. کویر لوت
کویر لوت یکی از کویرهای بزرگ ایران است که تمام ویژگی‌های یک کویر واقعی را دارد. این دشت همچنین بزرگ‌ترین کویر ایران هم می‌باشد که یک دهم مساحت کشور را به خود اختصاص داده است. جالب است بدانید که گرم‌ترین دمای هوا در زمین به میزان ۷۰ درجه در کویر لوت ثبت شده اما این منطقه با وجود گرمای شدید روز، شب‌های بسیار سردی دارد که تحمل آن برای افراد بدون تجهیزات بسیار سخت و تا حدودی غیرممکن است. کویر لوت از جمله مکان‌هایی است که سفر به آن بدون تجهیزات و آشنایی با شرایط مقابله با شب‌های سرد کویر به هیچ وجه توصیه نمی‌شود.
۲. کویر مرنجاب
مرنجاب یکی دیگر از کویرهای سرد و توریستی ایران است که برخلاف دیگر کویرها نمونه‌های مختلفی از گونه‌های گیاهی و جانوری کویری را می‌توان در آن مشاهده کرد. در این کویر هم شب‌ها بسیار سرد است. البته کویر مرنجاب برخلاف کویر لوت، دارای کاروان‌سرایی است که با امکانات مناسب، مسافران را از سرمای بیش از اندازه بعضی شب‌ها و حرارت و گرمای بالای روز حفظ می‌کند.
۳. کویر ریگ جن – علت سرد بودن هوای کویر در شب
یکی از معروف‌ترین کویرهای ایران اما کویر ریگ جن است که علاوه بر سرمای شدید هوای آن در شب، به دلایل مختلف دیگری هم شهرت دارد. درست مانند کویر لوت در این کویر هم هیچ‌گونه پوشش گیاهی یا دریاچه و برکه‌ای وجود ندارد اما موضوع جالب در مورد این کویر، اعتقاداتی است که مردم محلی و قدیمی‌ها در مورد این کویر داشته‌اند. در گذشته‌های دور بسیاری از کویرگردانی که به این منطقه سفر می‌کردند ناپدید می‌شدند و این اتفاق تا جایی ادامه پیدا کرد که به ریگ جن لقب مثلث برمودای ایران را دادند و مقامات محلی اقامت و سفر گردشگران به این منطقه را ممنوع کرده بودند. البته امروزه مشخص شده که تفاوت دمای شدید شب و روز، نبود هیچ پوشش گیاهی و آب می‌باشد، البته سفر کویرگردان بدون امکانات کافی، از دلایل بروز این مشکل و لقب گرفتن این منطقه به عنوان مثلث برمودای ایران است.
نکاتی برای تحمل شب‌های سرد کویر
حالا که با علت سرد بودن هوای کویر در شب آشنا شدید، نکاتی را به شما خواهیم گفت که با رعایت آنها تحمل شب‌های سرد کویر ساده‌تر می‌شود. اگر قصد کویرگردی را دارید و تا به حال تجربه این کار را نداشته‌اید، باید با این نکات آشنایی داشته باشید در غیر این صورت احتمال ابتلا به بیماری به دلیل سرمای عجیب و شدید کویر وجود دارد و در نتیجه آن ممکن است از تجربه لذتبخش‌ترین سفر زندگی خود جا بمانید.
برای شب‌های کویر حتما لباس گرم داشته باشید
اولین نکته‌ای که به تحمل سرمای کویر و دمای پایین آن کمک می‌کند، داشتن لباس گرم است. لباس گرم یکی از ملزومات سفر به کویر است و اگر به کویری سفر می‌کنید که هیچ شناختی از وضعیت آن ندارید حتما تعداد مناسبی لباس گرم همراه داشته باشید. البته بسته به فصل سال ممکن است نیازی به استفاده از لباس گرم در شب نباشد و با لباس‌های معمولی هم بتوان دمای هوای شب را تحمل کرد، اما همان‌طور که می‌دانید احتیاط شرط عقل است و بهتر است با تجهیز کردن خود از بروز هرگونه مشکلی در طول سفر جلوگیری کرد.
شب‌ها در کیسه خواب بخوابید – علت سرد بودن هوای کویر در شب
دیگر موضوعی که به تحمل سرمای شب‌های کویر کمک می‌کند بردن کیسه خواب، برای خوابیدن در کویر است. البته باید دقت کنید که کیسه خواب نه فقط برای تحمل سرما بلکه برای ایمنی شما در شب‌های سرد کویر است. موجودات زنده مانند مارها، موش، مارمولک و بسیاری موارد دیگر که از جانوران ساکن کویر هستند هم مانند دیگر موجودات زنده در گرمای هوا استراحت می‌کنند و شب‌ها از لانه خارج می‌شوند. به همین دلیل کیسه خواب و نحوه استفاده آن، شما را در برابر موجودات کویری هم محافظت می‌کند.
از گرمای آتش استفاده کنید
طبیعتا جایی که هیچ نشانی از زندگی بشری در آن وجود نداشته باشد از نعمت برق و بسیاری موارد دیگر هم محروم است، بنابراین در کویر هیچ وسیله گرمایشی خاصی جز پتو و آتش همراه خود نخواهید داشت. البته برای روشن کردن آتش در کویر و استفاده از گرمای آن برای تحمل سرمای شب باید به بادهای شدید کویر هم دقت کنید. نداشتن پوشش گیاهی و عدم وجود مانعی در مقابل باد باعث وزش بادهای بسیار شدید در کویر می‌شود و این بادها شعله آتش را به اطراف پخش می‌کنند. اگر آتش در نزدیکی محل اسکان شما باشد احتمال آتش گرفتن وسایل و چادر در اثر وزش باد وجود دارد.
شب‌ها هم فعال باشید – علت سرد بودن هوای کویر در شب
یکی دیگر از راهکارهایی که تحمل سرمای شب‌های کویر را ساده می‌کند، فعالیت در شب است. تحرک و فعالیت بدنی، بدن را گرم می‌کند، بنابراین افزایش تحرک مانند پیاده‌روی در شب تحمل گرما را ساده‌تر می‌کند. به خصوص که در شب فرآیند تعریق کمتر است و حفظ آب بدن هم مانعی برای احساس سرما می‌شود.
نزدیک پوشش گیاهی چادر بزنید
در نهایت آخرین روشی که می‌توان برای تحمل سرمای هوای کویر در شب از آن استفاده کرد، برپایی چادر و محل اقامت در نزدیکی پوشش گیاهی است. حتی کاکتوس هم می‌تواند مقداری گرما جذب کند و همچنین مانع وزش باد و رسیدن آن به محل اسکان شما می‌شود.
نتیجه‌‌گیری درباره علت سرد بودن هوای کویر در شب
علت سرد بودن هوای کویر در شب هر چیزی که باشد، چیزی از زیبایی‌های این منطقه کم نمی‌کند. در هر حالتی این منطقه گردشگران زیادی را به خود جلب می‌کند و برای سفر راحت به آن، آشنایی با نکات اقامت در این منطقه و شرایط خاص آن الزامی است. در این مطلب از الی گشت بعضی از مهمترین دلایل سرد بودن هوای کویر در شب را توضیح دادیم تا اگر مسافر این مناطق زیبا هستید، سفری خاطره‌انگیز و بدون دغدغه را تجربه کنید. برای آشنایی بیشتر با شرایط کویرگردی سایر مطالب ما در این زمینه را دنبال کنید.
سوالات متداول درباره علت سرد بودن هوای کویر در شب
۱. علت سرد بودن هوای کویر در شب چیست؟
دلایل زیادی برای سرمای هوای کویر در شب وجود دارد که از جمله آنها می‌توان به نبود پوشش گیاهی، عدم بارش باران، خنک شدن سریع محیط و بسیاری موارد دیگر اشاره کرد.
۲. نبود آب در کویر چه تاثیری در سرمای هوای این منطقه دارد؟
یکی از مسائلی که باعث تعادل دمای محیط می‌شود، رطوبت هوا و تبخیر آب است و چون در کویر آبی برای تبخیر وجود ندارد روزها بسیار گرم و شب ها بسیار سرد می‌شوند.
۳. تاثیر شن و ماسه در سرمای شب‌های کویر چیست؟
در محیط‌های شهری، جنگلی و برخی مکان های دیگر عایق‌های زیادی برای جذب گرما در طول روز و انتقال آن در شب وجود دارند اما شن و ماسه که پوشش اصلی کویر هستند این خاصیت را ندارند و به همین دلیل گرمایی جذب نمی‌شود و افت دمای شب با سرعت اتفاق می‌افتد.
مطالب مرتبط:
معرفی کامل کویر های ایران که نباید آنها را از دست داد!
اگر در بیابان گم شدیم چطور نجات پیدا کنیم؟