آشنایی با صنایع دستی بوشهر

در مسافرت به شهر گرم و دلپذیر بوشهر می توانید از کارگاه ها و مغازه هایی که صنایع دستی را تولید می کنند دیدن کنید و در صورتی که تمایل داشته باشید یک نمونه یا تعدادی از صنایع دستی این شهر را خریداری کنید. صنایع دستی بوشهر بسیار متنوع هستند و برخی از آن ها قیمت بالایی هم دارند، با این حال خرید آنها خالی از لطف نیست چرا که دوام و ماندگاری بالایی هم دارند و می توانند خاطرات سفر به بوشهر را برای شما زنده نگه دارند. در این مقاله قصد داریم تا محبوب ترین و مهمترین صنایع دستی بوشهر را به شما معرفی کنیم. پیشنهاد می دهیم با مطالعه این مقاله ما را همراهی کنید تا با صنایع دستی استان بوشهر بیشتر آشنا شوید.

صنایع دستی بوشهر بخش قابل توجهی از میراث فرهنگی بوشهر است که در سفر به  این شهر شما می توانید ده ها هنر  صنایع دستی را ببینید. همان طور که می دانید برای گردشگری پایدار تنها با خرید یک هنر بومی اصیل باعث حفظ و حراست آن می شوید. به طور مثال اگر شما در شهر بوشهر یک سبد حصیر بافی و یا یک گبه را خریداری کنید، می توانید با این کار به جامعه محلی و هنر دستی کمک کنید و تنها با خرید آن باعث حفظ و زنده ماندن این هنر باشید  و کالای مرغوب و اصیل بوشهری را به خانه خود ببرید.

 امروزه جوان های بیشتری تمایل دارند که صنایع دستی را حفظ کنند و این به خاطر چرخه گردشگری و خرید صنایع دستی به عنوان سوغات از سوی مسافرهای خارجی و ایرانی است. در این مقاله الی گشت به معرفی صنایع دستی شهر بوشهر می پردازد تا اگر به این شهر سفر کردید، صنایع دستی آن را کامل بشناسید.

خرید آنلاین بلیط هواپیما بوشهر از وب سایت الی گشت

• صنایع دستی

صنایع دستی به آن دسته از کالاهایی گفته می شود که با هنر دست و بدون ماشین تولید می شود. از آنجا که یک هنرمند به تولید کالا می پردازد معمولا کالای تولید شده مرغوبیت بالاتری دارد و قیمت بالایی هم دارد. برخی از صنایع دستی چون فرش، گلیم و گبه امروزه از گران ترین صنایع دستی شهرهای ایران محسوب می شوند. تعداد از صنایع دستی به خاطر این که از مواد تولید کننده ارزان قیمت تولید می شوند قیمت ارزان تری دارند. به طور مثال حصیر بافی، سبد بافی در بوشهر از ارزان ترین صنایع دستی هستند. صنایع دستی بوشهر طیف وسیعی دارد که در ادامه با هنر دست ساکنان شهر بوشهر آشنا می شویم.

• گبه بافی

یکی دیگر از صنایع دستی بوشهر گبه بافی است. هم چنان گبه بافی در اکثر شهرهای ایران بافته می شود. گبه های بوشهری هم در شهرستان دشتستان و‌گناوه استان بوشهر تولید می شود. گبه از نخ پشم گوسفند بافته می شود. موردی که برای بسیاری از خریدارها جالب است که دو نوع گبه داریم. یکی گبه ای که با نخ های طبیعی بافته می شود و دیگری گبه ای که با نخ های شیمیایی تولید می شود. منظور از گبه با نخ های طبیعی این است که نخ های گبه به صورت سنتی و با رنگ های گیاهی رنگریزی می شوند. رنگریزی با رنگ های طبیعی چون پوست گردو، پوست انار و ریواس ماندگاری بالاتر دارد و برای پوست بدن انسان هم خاصیت های خوبی را دارد.

 آن دسته از گبه هایی که با نخ های رنگ شیمیایی بافته می شوند قیمت کم تری دارند. برای خرید گبه با نخ های رنگریزی طبیعی باید مهارت بالایی داشته باشید تا جنسی مرغوب را تهیه کنید. نقوش گبه های بوشهری حاصل ذوق و سلیقه بافندگان این منطقه است که شما می توانید طرح های درختی، شیری، خشتی و چهار فصل را ببینید و بنا به سلیقه خودتان یکی را انتخاب کنید. امروزه محصولات گبه بوشهر در ابعاد کوچک هم بافته می شود که برای مسافر ها قابل حمل باشد.

• گلیم بافی

از دیگر صنایع دستی بوشهر، گلیم بافی است. گلیم در سیرجان، تبریز، زنجان، اصفهان، نائین و ده ها شهر دیگر ایران بافته می شود. گلیم ها از فرش و گبه ضخامت کم تری دارند و بسیاری برای تزیین اتاق خواب های خانه از این طرح سنتی و اصیل بهره می برند. در بافت گلیم معمولا از نخ پشم گوسفند  استفاده می شود. گلیم ها هم از نوع دو نخ بافته می شوند. گلیم های که نخ شان با رنگ ریزی طبیعی است و یکی دیگر گلیم هایی که نخشان با مواد شمیایی رنگ ریزی می شود. نخ های به دست آمده از پشم گوسفند را  در کارخانه های بزرگ و مواد شیمیایی رنگ ریزی می کنند.

دانه دانه گره زدن گره های گلیم زحمت فراوانی دارد تا هنرمند با کار دست خود گلیم مرغوبی را ببافد از این رو قیمت گلیم هم بالا است. مهم ترین نقش های گلیم بوشهری هم دانه بیگی، نقش حوض، نقش خراسانی چنگ و طهرانی، آیینه گل و آقاجاری است. بهترین مکان برای خرید گلیم در محله دهدشتی های بوشهر است.

• گیوه دوزی

از آنجا که شهر بوشهر در شش ماه از سال گرمای فراوانی دارد برای پاپوش خود اکثر بوشهری ها از گیوه استفاده می کرده اند. گیوه دوزی یکی از صنایع دستی بوشهر به حساب می آید که می توانید ساخت و پرداخت گیوه اصیل را در شهر بوشهر مشاهده کنید. گیوه اصیل از روده گوسفند تهیه می شود و زیر و کف آن از رود گوسفند است و روی گیوه با نخ های ضخیم بافته می شود و در تابستان پاپوش بسیار خنکی است. در گذشته فقط گیوه به رنگ مشکی و سفید بوده است اما امروزه رنگ های متنوع و جوان پسند هم تولید می شود.

• عبا بافی

شاید هنگامی که نام عبا بافی به میان می آید شهرهای استان خوزستان در ذهن مان تداعی می شود. اما جالب است بدانید که در بوشهر هم عبابافی انجام می شود. عبابافی یک پارچه پشمی به حساب می آید. این پارچه از موی شتر بافته می شود. تولید موی شتر به عنوان نخ، کار با مشقتی است و از همین رو عبا بافی بوشهر قیمت بالایی را دارد. بافتن عبا دارای چندین مرحله است، ابتدا پشم شتر را آماده می کنند و از پشم شتر نخ های ظریفی ایجاد می کنند. این نخ ها را در کارگاه های عبابافی می برند. در کارگاه های عبابافی بوشهر دستگاه های چوبی قدیمی برای بافت پارچه است که یک بافنده به بافتن آن مشغول می شود و در نهایت یک عبای بوشهری را برای بازار آماده می کند. عبابافی یکی از معروف ترین صنایع دستی بوشهر محسوب می شود.

• نمد مالی

یکی دیگر از صنایع دستی بوشهر، نمدمالی است. از آنجا که بوشهر شهری گرم و مرطوب است نیاز به زیراندازی دارد که نم و رطوبت را بگیرد. به همین خاطر هم چنان نمدهای اصیل تولید می شود و یکی از زیباترین صنایع دستی بوشهر هم به شمار می رود. امروزه کیف های نمدی هم در بوشهر تولید می شود که هنرمندها در تولید صنایع دستی طرحی نو را به کار برده آمد و مسافرها که به دنبال کالای سبک و ارزان از شهر بوشهر هستند می توانند کیف های نمدی  خود را انتخاب کنند.

• منبت کاری

در بوشهر درهای منبت کاری در گذشته تولید می شده است و به درهای چوبی سبک منبت معروف بوده است. امروزه این صنایع دستی هم چنان انجام می شود اما تولید بسیار کمی دارد. جعبه و کالاهای دکوری چوبی منبت کاری شده اما  بیشتر تولید می شود و اگر میخواهید کالای مرغوب و گران قیمتی را انتخاب کنید محصولات منبت کاری بوشهر گزینه مناسبی است. منبت کاری از اصیل ترین صنایع دستی بوشهر محسوب می شود.

• قلیان سازی

قلیان یکی دیگر از صنایع دستی بوشهر است. قلیان های ناحیه جنوب با مرکز ایران متفاوت است. در این نوع قلیان سازی از کوزه های سفالی استفاده می شود که آب داخل قلیان را نشان نمی دهد. هم چنین لوله سر قلیان از جنس چوبی است که بر روی آن هنر تزیینی به کار برده می شود. قلیان های جنوب برای دکور خانه هم مورد استفاده قرار میگیرد و اگر دنبال یک قلیان خاص هستید در شهر بوشهر می توانید آن را تهیه کنید.

• حصیربافی

هرجا که درختان نخل بسیار زیاد باشند حصیر بافی هم رونق زیادی دارد. امروزه بسیاری از مردم جنوب از وسایل حصیری برای تکمیل وسایل خانه خود استفاده می کنند. حصیربافی یکی از مهمترین و محبوب ترین صنایع دستی بوشهر محسوب می شود و اغلب مسافران این شهر یک یا چند وسیله مناسب که با حصیر بافته شده باشد را تهیه می کنند علت آن هم باز می گردد به قیمت مناسب وسایل حصیری از جمله فرش حصیری، سفره حصری، سبد، تویزه، مخرف، بادبزن، کلاه حصیری، زیر داغی، کپو و اقلامی از این قبیل که طرفداران خاص خود را دارند. اگر می خواهید مراحل تهیه وسایل حصیری را مشاهده کنید می توانید به شهرستان گناوه، دشتی، دشستان و کنگان بروید. البته حصیربافی در سایر شهرها و روستاهای استان بوشهر نیز رواج دارد و می توانید در جای جای این شهر شاهد مراکزی باشید که مشغول حصیربافی هستند.

برای داشتن سفری مطمئن و راحت پیشنهاد می‌کنیم راهنمای سفر به بوشهر را از مجله گردشگری الی گشت مطالعه کنید.

• صنایع دستی بوشهر – عبا شتری

طراحی و دوخت عبا در سراسر استان بوشهر رواج دارد با این حال منظور ما از عبایی که به عنوان سوغات بوشهر معرفی می شود و خاص همین استان است عبای شتری می باشد. البته قیمت این عبا بسیار گران بوده و ممکن است در صورت خرید آن هیچ گونه استفاده ای از این عباها نداشته باشید با این حال یک سوغاتی ارزشمند برای بزرگان فامیل و اعضای خانواده تان به حساب می آید.

ناگفته نماند که تولید عبای شتری به صورت محدود صورت می گیرد با  این حال قدمت آن به ۵۰۰ سال قبل می رسد. اگر اهل خرید سوغاتی های اصیل و لاکچری هستید عبای شتر را به عنوان صنایع دستی بوشهر و یکی از گران ترین سوغاتی های این شهر تهیه کنید. البته می توانید عباهای ساده تر که از اجناس ارزان تر تهیه می شوند را هم خریداری کنید که قیمت کمتری دارند و در زمره صنایع دستی ارزان قیمت بوشهر قرار می گیرند.

• سفالگری و وسایل سفالی

جای تعجب ندارد اگر به مناطق جنوبی کشور بروید و در آنجا با حجم بالای ظروف سفالی مواجه شوید. این مناطق بسیار گرم هستند و در گذشته برای خنک نگه داشتن آب از کوزه و ظروف سفالی استفاده می کردند. این صنعت بعد از اختراع برق و به وجود آمدن وسایل سرمایشی رو به تضعیف نهاد تا اینکه با گسترس صنعت گردشگری باز هم رونق گرفت و امروزه به یکی از مهم ترین صنایع دستی استان بوشهر تبدیل شده است که از قیمت مناسبی در مقایسه با سایر صنایع این شهر برخوردار هستند. در این شهر گرمسیری می توانید انواع کوزه و ظروف سفالی را با قیمت مناسب تهیه کنید.

• گرگور

یکی دیگر از صنایع دستی بوشهر گرگور است. ساکنان اهالی جنوب از استان هرمزگان و یا جنوب خوزستان به خریدن گرگور می پردازند. گرگورها با سیم های فلزی و گالوانیزه ساخته می شوند. گرگورها قفس هایی هستند که می توان با آن صید ماهی انجام داد. معمولا صیادهای ساکنان شهرهای ساحلی جنوب ایران از بوشهر گرگور می خرند. هنوز مردان بوشهری به ساخت گرگور به شیوه سنتی می پردازند. در شهر بوشهر می توانید تولید گرگور را از نزدیک مشاهده کنید. تولید این محصولات در کنگان، گناوه و بوشهر رواج دارد.

• لنج و قایق سازی (گلافی)

شهرهای بندری صنایع دستی خاص خودشان را هم دارند که در بقیه شهرها قابل مشاهده نیست. در این خصوص می توان به لنج و قایق سازی به شیوه های سنتی اشاره کرد. این صنعت به عنوان مهم ترین صنایع دستی بوشهر شناخته می شود و از آن به نام گلافی یاد می کنند. کافی است به مراکزی که برای تولید لنج و قایق سازی تاسیس شده اند سر بزنید و با انبوه چوب ها و وسایلی مواجه شوید که برای تولید این صنایع از آن ها استفاده می شود. سپس مهارت بالای استادکارانی را ببینید که با دقت بسیار زیاد مبادرت به طراحی و تولید لنج و قایق می کنند. دیدن این قایق های در حال ساخت انرژی فوق العاده زیادی را به شما منتقل می کند.

• زیور آلات صدفی

اگر در لب ساحل پارک تی وی و یا ساحل ریشهر بوشهر قدم بزنید صدها زیور آلات صدفی را می بینید که از سوی ساکنان بوشهر تولید شده اند. امروزه گردنبدهایی از جنس صدف، دستبند و گوشواره طرفداران بی شماری دارد و اگر می خواهید یک سوغات کم حجم را انتخاب کنید گزینه مناسبی به شمار می رود. ساخت زیور آلات صدفی و استفاده از سنگ های دریایی از گذشته در بوشهر رواج داشته است و یکی از اصیل ترین صنایع دستی بوشهر محسوب می شود. امروزه به خاطر استقبال جوانان رونق زیادی دارد و هنرمندهای بیشتری به تولید زیورآلات صدفی و طراحی زیورآلات با سنگ های دریایی می پردازند. جدا از زیورآلات جعبه های جواهر صدف کوبی، و وسایل دکوری از صدف، سنگ های دریایی، ستاره دریایی  هم در بوشهر ساخته می شود.

• سوزن دوزی و گلابتون دوزی

از دیرباز در بوشهر هنر اصیل سوزن دوزی و گلابتون دوزی انجام می شده است. در گلابتون دوزی به خاطر بسپارید که از نخ های زرد برای تزیین پارچه استفاده می کنند و روی پارچه را گلدوزی می کنند. این هنر هم در سیستان و بلوچستان و هم در استان هرمزگان و استان بوشهر هم چنان انجام می شود. خرید لباس ها با هنر سوزن دوزی و گلابتون دوزی هم از سوی جوانان بیشتر اتفاق می افتد. سوزن دوزی و گلابتون دوزی نوعی گلدوزی بر روی پارچه است که بسیار ظریف دوخته می شود و طرح های متنوعی دارد. یکی از  اصیل ترین صنایع دستی بوشهر سوزن دوزی است و امروزه طرفدارهای بی شماری را هم دارد.

• تور ماهیگیری بافی یا گرگور بافی

ماهی گیری یکی از مهم ترین پیشه های مردم بوشهر است. بسیاری از مردم این شهر همچنان از شیوه های سنتی برای صید ماهی استفاده می کنند. این صنعت در شهر بوشهر به عنوان گرگور بافی شناخته می شود و امروزه برای تولید آن ها از سیم بوکسل استفاده می کنند. گرگور در واقع نوعی تور ماهیگیری فلزی است. البته در گذشته برای گرکوربافی از نوعی چوب خاص که ویژه کشور هند بود استفاده می کردند اما بعد از اینکه سیم بکسل توسط کشتی خارجی ها به خلیج فارس وارد شد و به تبع آن به شهرهای بوشهر راه پیدا کرد برای گرگوربافی هم مورد توجه قرار گرفت.

با توجه به اینکه تورهای فلزی در مقایسه با تورهای چوبی از دوام و ماندگاری بالاتری برخوردار بودند توانستند تغییر قابل توجهی در این صنعت به وجود بیاورند و جای چوب های وارده از کشور هند را بگیرند. مهمترین مراکزی که مبادرت به ساخت و تولید گرگور می کنند شهرستان‌ های دیلم، گناوه و دیر و کنگان هستند.

• گره چینی

یکی از محصولات چوبی بسیار معروف بوشهری، گره چینی است. گره چینی چوبی در شهرهای مرکزی ایران مانند اصفهان، یزد و شیراز انجام می شود اما بسیاری از گردشگرها نمی دانند که در شهر بوشهر هم کالای گره چنینی تولید می شود. گره چینی اتصال قطعات چوب است که بهم متصل می شوند  و در ساخت درها و پنجره ها از آن استفاده می کنند. استفاده از چوب در کنار شیشه های رنگی در بوشهر هم چنان تولید می شود که یکی از جذاب ترین صنایع دستی بوشهر محسوب می شود.

این مطالب را نیز بخوانید:

• معرفی بهترین و معروف ترین کافه های بوشهر
• ۱۰ مورد از جاذبه های دیدنی شهر بوشهر
• معرفی فرودگاه بین المللی بوشهر