وقتی می گوییم شهر سنگی، همه فکر می کنند که منظور شهری است که حتی جنس آدم هایش نیز از سنگ بوده است اما به هر حال این تعبیری اشتباه است زیرا شهری که همه ی جاذبه هایش از سنگ باشد، معلوم است که انسان هایی از جنس گوشت و خون و با تلاشی ستودنی و ظرافتی خاص، آن را ایجاد کرده اند تا امروز ما آن را به عنوان یکی از جاذبه های معروف گرجستان و شهر باتومی معرفی کنیم. اوپلیستیخه یا همان شهر سنگی باتومی (Stone City Uplistsikhe) دقیقا همان شهر سنگی است که ما در ابتدای این مقدمه درباره ی آن صحبت می کردیم. در ادامه با ما در الی گشت همراه باشید تا به اتفاق یکدیگر، شهر سنگی باتومی در گرجستان را بررسی کرده و بهتر بشناسیم.
مطالب مرتبط: ۱۵ جاذبه ی معروف باتومی راهنمای سفر به باتومی سفری در تاریخ با بازدید از موزه های باتومی
شهر سنگی باتومی که به آن اوپلیستیخه نیز می گویند همانطور که از اسمش نیز بر می آید، در باتومی شهری معروف، محبوب و گردشگر پذیر در کشور گرجستان قرار گرفته است. اوپلیخیسته که به این صورت უფლისციხე نیز نوشته می شود، به عنوان بزرگ ترین شهر سنگی جهان در فاصله ی ۱۰ کیلومتری شهر گوری در گرجستان قرار گرفته است.
این شهر سنگی در باتومی در کتب مختلف به نام شهر سنگی اوپلیستسیخه و یا به عبارتی دیگر Stone City Uplistsikhe معرفی شده است. حال بیایید تا بررسی کنیم و ببینیم که اوپلیستسیخه به چه معنایی است؟ در گویش گرجی، این واژه به معنای تالار مقدس است و نشان از این دارد که این شهر برای مردم این منطقه دارای چه درجه ی اهمیتی بوده است.
این شهر که در قرن ۶ قبل از میلاد ساخته شده است، به عنوان شهر سنگی باتومی و یا همان اوپلیستیخه معروف شده و به عنوان یکی از مهم ترین آثار باقی مانده از مردم پیکانیزم در گرجستان می باشد که در تاریخ باستانی این کشور دارای اهمیت ویژه ای نیز می باشد.
نکته ای که در این میان وجود دارد و جالب توجه است این است که، قدمت و اهمیت این شهر در نوشته های مربوط به قرون وسطی در گرجستان به مراتب و برای چندین بار ذکر شده است. این منابع شکل گیری این شهر و همچنین پیدایش آن را به اوپْلُسْ زاده ی پسری کارْتْلُسْ نسبت می دهند. کارْتْلُسْ، جد بزرگ مردم گرجی بر اساس گفته های اساطیر گرجستانی است.
افسانه ها بیان می کنند که او پسر تارْگامُسْ و برادر هائُسْ (Haos)، بارْدُسْ (Bardos)، مُواکانُسْ (Movakanos)، لِکانُسْ (Lekanos)، هِرُسْ (Heros)، کاوْکاسُسْ (Kavkasos) و اِگرُسْ (Egros) بوده است. این ها اسامی کسانی هستند که می گویند که جد دیگر مردم با نژاد قفقازی بوده است. یکی دیگر از روایاتی که درباره ی کارتلس وجود دارد این است که این فرد، مردم خود را متحد کرد و در نهایت رهبر آن ها شد و شهر کارتلی را بنیان نهاد و پسرش هم شهر اوپلیخیسته را بنیان نهاد.
شهر سنگی باتومی دارای قدیمی ترین سد، داروخانه، بازار، آمفی ﺗﺌﺎتر، کلیسای قدیمی معروف به سن جورجی، تالارهای مختلف، زندان، سیاه چال و صد ها اثر باستانی دیدنی دیگر در سرتاسر جهان است که این خود این شهر باستانی را بسیار متفاوت تر از دیگر آثار باستانی در سراسر جهان می نماید. یکی دیگر از نام هایی که به شهر سنگی باتومی اطلاق می گردد، اوپلیس تسیخه است. شهر سنگی باتومی بر روی یک صخره ی بسیار بلند و در ساحل غربی رودخانه ی متکواری باتومی ساخته شده است.
اوپلیتیسخه با این که شهری سنگی است اما ساختارهای مختلفی را از اوایل عصر آهن تا اواخر قرون وسطی را در خود جای داده است. در این جا یکی دیگر از ویژگی های ممتاز این شهر به وجود می آید که آن را نسبت به دیگر شهرهای دنیا متمایز می سازد.
همچنین ترکیب غیر معمول سبک هایی مختلف از صخره تراشی آناتولی و فلات ایران و نیز همزیستی معماری مسیحی و غیر مسیحی، این شهر را از دیگر شهرهای سنگی دنیا متفاوت می سازد. شهر سنگی اوپلیستیخه که از مهم ترین جاذبه های گردشگری گرجستان محسوب می شود و به سه بخش شمالی، جنوبی و در نهایت مرکزی تقسیم می شود که منطقه ای با وسعت تقریبی ۸ هکتار را در بر می گیرد و همچنین نیز گفته می شود که در حدود ۵ هزار نفر در این شهر زندگی می کرده اند.
بخش میانی شهر سنگی باتومی وسیع تر است و قسمت عمده ی ساختار های صخره تراشی این شهر را در خود جای داده است و به این صورت بیشتر مورد اقبال بازدیدکنندگان قرار گرفته است. این بخش از طریق یک گذرگاه و یک تونل به بخش جنوبی شهر متصل می شود. در این قسمت گذرگاه ها و گاهی پله های شهر از طریق خیابان اصلی به ساختار های مختلف شهر اوپلیخیسته انشعاب پیدا می کنند.
این شهر را باید به عنوان یکی از مهم ترین مراکز سیاسی و مذهبی قبل از مسیحیت گرجستان معرفی نمود. باید بر روی این مسئله تاکید نماییم که این شهر در حال حاضر به عنوان بزرگ ترین شهر سنگی در سراسر دنیا مطرح و معروف می باشد.
در این شهر و در طی تحقیقات باستان شناسی که به عمل آمده، تعداد زیادی تالارهای مختلف و وسایل مرتبط به نجوم و انواع و اقسام وسایلی که تا قبل از ورود مسیحیت به گرجستان مورد استفاده ی مردم بوده است نیز کشف شده است. شهر سنگی باتومی در شروع قرن حاضر بسیار کامل تر و زیباتر بود تا این که در زلزله ی سال ۱۹۲۰ میلادی، چندین بخش از مناطق آسیب پذیر این شهر سنگی بسیار غنی و باستانی به طور کامل در ویران شدند. البته لازم به ذکر است که حفظ و بقای این اثر تاریخی هنوز هم نیز مورد تهدید قرار دارد و به همین منظور صندوق میراث فرهنگی گرجستان که طی پروژه ای مشترک بین بانک جهانی و دولت گرجستان به وجود آمده است، برای راه اندازی یک برنامه ی محدود برای حفظ و نگهداری این اثر در سال ۲۰۰۰ میلادی پافشاری نمود.
بر اثر همین فعالیت ها، سرانجام شهر سنگی باتومی و یا همان اوپلیستسیخه در سال ۲۰۰۷ میلادی در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار گرفت و به این صورت به عنوان یکی از مهم ترین آثار باستانی باستانی و قدیمی برای جهانیان به ثبت رسید و علاوه بر آن، از مهم ترین جاذبه های گردشگری گرجستان نیز در حال حاضر محسوب می گردد.
برای بازدید از این جاذبه تماشایی و اقامت در شهر به صفحه رزرو هتل باتومی بروید.
باتومی یا باطوم شهری بندری بر کرانه ی دریای سیاه است و بنابر روایات تاریخی هردوت، سکاها از طریق آزوو یا به عبارت دیگری آزف به باتومی وارد شده اند. باتومی در دوره ی حکومت سلسله ی هخامنشیان نیز از متصرفات پادشاهان هخامنشی شمرده می شده است.
این شهر در محل بندرگاه قدیمی رومی باتوس، که احداث آن را به آدریانوس نسبت می دهند، بنا شده است. بعدها یوستی نیانوس از پادشاهان روم شرقی آنجا را تصرف کرد و پس از بنای دژ پترا در شمال آن، باتوس اهمیت خود را از دست داد و مدتی بعد نیز جزئی از متصرفات پادشاهی جدید شد. آب و هوای باتومی به شدت تحت تأثیر جریان های هوایی دریای سیاه است و در نتیجه ی بارش عمده ی باران در اکثر فصول سال، باتومی تبدیل به مرطوب ترین شهر گرجستان شد.
در تاریخ شهر گوری آمده است که، این شهر به اوپلیستیخه کاملا مشرف بوده است. تالار سیونی یکی از آثار بسیار معروف معماری قرن ۷ قبل از میلاد گرجستان است که در نزدیکی روستای آتنی قرار گرفته است. در این تالار نقاشی های دیواری بسیاری که به قرن ۱۰ میلادی تعلق دارند و بسیار هم معروف هستند، قرار گرفته است.
شاید برایتان جالب باشد تا بدانید که ژوزف استالین در این شهر به دنیا آمده بود و تا سال ۱۸۹۴ در آن جا زندگی می کرد. امروزه خانه ی استالین به موزه تبدیل شده است و همچنین مجسمه ی بزرگی از استالین در شهر گوری ساخته شده بود که تا چندی پیش نیز پا برجا بود. البته توجه داشته باشید که شهر گوری از سال ۱۸۰۱ میلادی، به عنوان یک شهر شناخته می شود.
اهمیت اقتصادی این شهر از سال ۱۸۷۲ پس از ساخت راه آهن تفلیس – پوتی افزایش یافت. پیش از انقلاب بزرگ گرجستان، هیچ گونه صنایعی در این شهر وجود نداشت و فقط صنایع دستی و بازرگانی فعالیت عمده را در کنار کشاورزی تشکیل می داد. زمین لرزه سال ۱۹۲۰ گوری سبب شد که بخش های زیادی از این شهر نابود شود.
در حال حاضر نیز، گوری یک شهر صنعتی است. اکثریت جمعیت آن را نیز کارکنان بخش های صنعتی تشکیل می دهند. ساکنان این شهر بیشتر در صنایع گوناگون از جمله صنایعی همچون ساختمان سازی و صنعت حمل و نقل اشتغال دارند.
در ساحل راست رود لیاخوی، کارخانه ی نساجی فعال است که از سال ۱۹۴۵ تأسیس شده است. کارخانه ی کنسروسازی و صنایع غذایی گوری، در زمره ی کارخانه های معتبر مواد غذایی گرجستان نیز به شمار می روند. کمپوت میوه تولیدی این کارخانه در تمام منطقه و خارج از مرزهای کشور از شهرت زیادی برخوردار است. گوری یکی از مراکز مهم تولید میوه در کشور گرجستان است.
گوری نیز همچنین سهم بسیار زیادی از صنعت تولید آلومینیم و آهن آلات سنگین در کشور گرجستان برخوردار است.