شش نکته جالب در مورد قهوه ترک

قهوه ترک

قهوه ترک از دانه قهوه آسیاب شده عربی (Arabica) به دست می‌آید. مزه عالی و روش خاص آماده‌ سازی و سرو این قهوه در تمام جهان شهرت دارد. اما جدا از طعم خوشمزه قهوه ترک، نکات جالب دیگری نیز پیرامون این نوشیدنی وجود دارند که نگاهی به آنها می‌اندازیم. با الی گشت همراه باشید تا بیشتر از این قهوه بدانیم.

مطالب مرتبط:
خوشمزه های ایستاده در پیاده روهای استانبول
استانبول با پنج غذای لیذیذ خیابانی

تاریخچه قهوه ترک

قهوه برای نخستین بار در سال ۱۵۵۵ و توسط دو تاجر سوری به استانبول آورده شد و تا اواسط قرن هفدهم، به بخشی ضروری از میهمانی‌ها در دربار عثمانی تبدیل گشته بود. مراسم قهوه‌ خوری در رسوم مربوط به ازدواج نیز نقش مهمی بازی می‌کرد و دختران شاه یاد می‌گرفتند که چطور قهوه درست کنند. بدین ترتیب، شوهران، زنان آینده خود را با مهارت آنها در درست کردن قهوه محک می‌زدند. حتی امروزه نیز هنگامی که مردی به خواستگاری دختری می‌رود، با قهوه ترک از او پذیرایی می‌شود.

قهوه‌ خانه ‌های معروف

قهوه‌ خانه ‌ها برای نخستین بار نزدیک به پنج قرن پیش در محله تهتاکاله (Tahtakale) در امینونو (Eminönü) شروع به کار کردند و خیلی زود تبدیل به یکی از مراکز اصلی زندگی اجتماعی مردان شدند. آنها مکان اصلی انتقال فرهنگ زبانی امپراتوری عثمانی و نیز مکانی برای عرضه هنر مردمی بودند (همچون اجرای نمایشنامه‌های کاراکوز و هاکیوات (Karaköz and Hacivat)). امروزه نیز قهوه ‌خانه‌ها همچنان محل گردهمایی مردان برای خوردن قهوه و چای، صحبت در مورد سیاست، تخته نرد بازی و دیگر سرگرمی‌ها هستند.

روش درست کردن قهوه ترک

قهوه ترک در یک قوری خاص و کوچک با نام جزوه (cezve) که یک دستگیره دارد، درست می‌شود. جنس این قوری معمولاً از مس است. برای درست کردن یک فنجان قهوه ترک، باید یک فنجان آب را با دو قاشق غذاخوری پر از قهوه ترکیب کنید. از آنجا که قند هرگز پس از درست کردن قهوه به آن افزوده نمی‌شود، باید قند را به همان جزوه اضافه کنید (دو حبه قند برای قهوه خیلی شیرین، یک حبه برای قهوه نسبتاً شیرین، و بدون قند برای کسانی که قهوه تلخ دوست دارند). همین که قهوه شروع به قل‌قل کرد، اجازه بدهید کف آن بلند شود و سپس درست قبل از آنکه سر برود، آن را از روی اجاق بردارید و بدین ترتیب قهوه شما پر از کف خواهد بود. معمولاً قهوه ترک بدون کف، قابل قبول نیست. همراه کردن قهوه با یک لیوان آب (و یک چیز شیرین، ترجیحاً شیرینی ترک (Turkish Delight)) نیز یکی از آداب سرو قهوه ترک است.

فهرست میراث فرهنگی یونسکو

روش خاص آماده ‌سازی قهوه ترک، فنون دم کشیدن آن و نیز فرهنگ غنی مربوط به آن، همگی موجب شدند تا این نوشیدنی در سال ۲۰۱۳ در فهرست میراث فرهنگی یونسکو قرار بگیرد. خود این سنت نیز به‌عنوان سمبلی از مهمان‌نوازی و مهربانی شناخته شده و افراد محلی که در قهوه ‌خانه‌ها با یکدیگر ملاقات می‌کنند، در مورد قهوه با هم گپ می‌زنند و به نشانه خوش ‌آمدگویی، به گردشگران هم قهوه تعارف می‌کنند. اهمیت این نوشیدنی در مناسبات اجتماعی هم عامل مهمی در قرار گرفتن آن در فهرست یونسکو بوده است؛ چرا که قهوه در طی روزهای تعطیل و مراسم نامزدی نیز سرو می‌شود.

بهترین جاها برای خریدن یا نوشیدن قهوه ترک

بهترین تولیدکننده قهوه ترک در ترکیه، کوروکاهوجی محمد افندی (Kurukahveci Mehmet Efendi) است که محصولات آن را در هر سوپرمارکت می‌توان پیدا کرد. فروشگاه اصلی آن در امینونو (Eminönü) قرار دارد و در آنجا هر روز قهوه تازه آسیاب می‌شود. نوری توپلار (Nuri Toplar) در امینونو که از سال ۱۹۸۰ فعالیت دارد، گزینه خوب دیگری است که خود ترک‌ها هم آن را توصیه می‌کنند. اگر ترجیح می‌دهید فرد دیگری به جز شما برایتان قهوه درست کند، به مانداباتماز (Mandabatmaz) در میدان تقسیم، یا اتهم تزجاکار (Ethem Tezçakar) در بازار اصلی که فقط از قهوه نوری توپلار استفاده می‌کند، سری بزنید.
کوروکاهوجی محمد افندی امینونو (Kurukahveci Mehmet Efendi Eminönü)، تهمیس سوکاک ۶۶ (Tahmis Sokak 66)، امینونو، ترکیه، +۹۰ ۲۱۲ ۵۱۱ ۴۲ ۶۲
نوری توپلار امینونو، هاسیرسیلار کاد. (Hasırcılar Cad.)، شماره ۴۱/۳۹، ترکیه، +۹۰ ۲۱۲ ۵۲۲ ۰۷۲۸
مانداباتماز (Mandabatmaz): استقلال کاد. (İstiklal Cad.)، اولیویا گسیدی ۱/A (Olivia Geçidi 1/A)، بیوگلو (Beyoğlu)، ترکیه
اتهم تزجاکار (Ethem Tezçakar)، آکشمستین (Akşemsettin)، هاسیرسیلار کاد. (Hasırcılar Cad.)، بازار اصلی، استانبول، ترکیه

قهوه ترک و فالگیری

فال قهوه، یکی از سرگرمی ‌های بسیار محبوب در ترکیه برای پیش ‌گویی آینده است. گفته می‌شود شکل‌های باقی مانده از ذرات قهوه، بیانگر گذشته و آینده فرد است. وقتی که قهوه‌ تان را بنوشید، لایه ضخیمی از ذرات آسیاب شده قهوه در کف فنجان باقی می‌مانند. سپس یک نعلبکی روی آن می‌گذارید، یک نیت می‌کنید و آن را برمی‌گردانید. وقتی که فنجان سرد شد، شکل‌هایی روی دیواره فنجان باقی می‌مانند که یک فالگیر (Falcı) می‌تواند آنها را تشخیص دهد. بسیاری از این فالگیرها در استانبول وجود دارند که بعضی‌ها مهارت بیشتری از سایرین دارند.