سوغاتی های معروف شهرهای جنوبی ایران

خطه جنوب ایران، یکی از زیباترین و پر جنب و جوش ترین نواحی کشورمان است و هر کس که به این نواحی سفر می کند، برای آوردن سوغاتی از سفر و اوقات خوشش برای دوستان و عزیزانش دستش بسیار باز است. در جنوب بسیاری از خوراکی ها و غذاهای خوشمزه و محصولات و صنایع دستی به صورت متنوع و فراوان وجود دارد. در این مطلب سعی ما بر این است تا به صورت کاربردی و جامع سوغاتی های جنوب ایران را برای شما خوانندگان گرامی گرد آوریم تا شما در سفر خود به این نواحی، بهترین راهنما را برای خرید آن ها داشته باشید. با الی گشت همراه باشید.

همانطور که در سطرهای بالاتر توضیح دادیم، سوغاتی های مناطق جنوبی ایران که شامل استان های خوزستان، بوشهر و هرمزگان می شوند، اقلامی چون غذاها و خوراکی ها، محصولات و صنایع دستی و سنتی و در برخی از شهرها، لباس و دیگر ملزومات مصرفی است. سوغاتی هایی همچون خرما، کلیچه، حلوا شکری، مرکبات و انواع ماهی و میگو از معروف ترین سوغاتی های خوردنی نواحی جنوب ایران و گبه و گلیم، حصیربافی، گرگور بافی، سفال و سرامیک از سوغاتی هایی ماندگار جنوب ایران است. در ادامه این راهنمای سوغاتی های جنوب ایران، سوغاتی های خوراکی و غیر خوراکی هر کدام از این ۳ استان را به تفکیک برای شما می آوریم.

سوغاتی های جنوب ایران – خوزستان

خوزستان یکی از قدیمی ترین سکونتگاه های ایران است که ایرانی ها تا به امروز در آن سکونت داشته اند. سوغاتی های جنوب ایران در خوزستان بیشتر شامل انواع مرکبات، کلوچه های خوش طعم محلی، انواع خرما و صنایع دستی است. مرکز استان خوزستان، شهر اهواز است و به عنوان پنجمین استان پرجمعیت کشور نیز شناخته می شود. به خاطر فراوانی آب در استان خوزستان، جلگه های حاصل خیزی در این استان به وجود آمده است که باعث رونق کشاورزی در این منطقه شده است و کشاورزی صنعتی و سنتی با هم انجام می شوند. از محصولات این استان می توان به برنج، گندم، مرکبات، نیشکر و صیفی جات اشاره کرد.

این غذاهای بوشهر را نباید به هیج وجه از دست داد!

سوغاتی های خوراکی

کلیچه – سوغاتی های جنوب ایران

نوعی شیرینی بومی است که در همه جای استان خوزستان از جمله؛ خرمشهر، دزفول و شوشتر پختش رواج بیشتری دارد. در خمیر این شیرینی معروف، زیره و ماست می ریزند و در بین خمیر آن، خرما می گذارند. بر روی آن هم کنجد می ریزند. کلیچه یکی از خوراکی هایی است که بسیار مورد اقبال گردشگرانی است که به استان خوزستان می آیند و اکثرا از این شیرنی به عنوان یکی از بهترین سوغاتی های جنوب ایران به همراه خود می برند.

هر شهر ایران چه سوغاتی دارد؟

خرما

استان خوزستان در ایران به عنوان قطب تولید خرما و صادرات آن شناخته می شود. خرمای استان خوزستان هم کیفیت بالایی دارد و هم طعمی فوق العاده دلنشین دارد. از جمله انواع خرماهای استان خوزستان می توان به استعمران، خضراوی، کبکاب، زاهدی، گنتار، برهی، خاصویی، دیری، شکر و حلاوی اشاره کرد.

سوغاتی های بوشهر، از خوراکی های خوشمزه تا صنایع دستی ماندگار

صنایع دستی

گلیم افشار خوزستان

 این گلیم های زیبا به وسیله ی عشایر عرب و بختیاری استان بر روی دارهای عمودی بافته می شوند. این گلیم از نوع پشمی و زبر است و تعداد رنگ های محدودی در آن به کار می رود که البته بیشتر این رنگ ها تیره هستند. بعضی از بافندگان این نوع گلیم ها برای بافت این قالی، از روش جفت قلاب متصل استفاده می کنند. بر روی گلیم افشار عمدتا نقش طرح های هندسی ساده مثل لوزی در قالب یک طرح ساده بافته می شوند.

عبا بافی

در برخی نقاط استان خوزستان همچون بهبهان، عبا بافی در حدود پنج قرن قدمت دارد و کاملا هم به شیوه ی سنتی بافته می شوند. جنس این عباها پشمی است و از نخ های دست ریس پشم گاو درست می شوند. این عباها به این علت که از پشم طبیعی هستند، رنگی طبیعی دارند و معمولا سفید، قهوه ای، خاکستری و سیاه هستند.

قلم نی – سوغاتی های جنوب ایران

اکثر قلم نی هایی که خوشنویسان از آن ها برای خوشنویسی بهره می گیرند، سوغاتی خاص و ویژه استان خوزستان است. مرغوب ترین نوع این قلم ها برای دزفول است و علت آن هم این می باشد که گیاهی که این نی ها از آن ساخته می شوند، در کنار رودخانه به صورت خودرو رشد می کنند و به وفور یافت می شود. استحکام و کیفیت این قلم ها باعث شده است که قلم دزفولی به کشورهای دیگر هم صادر شود و از جمله معروف ترین سوغاتی های جنوب ایران به شمار بیاید.

کپو بافی

کپو بافی نوعی حصیر بافی است که در استان خوزستان و به ویژه در شهرستان دزفول بسیار رواج دارد. در بافت محصولات کپوبافی از کامواهای رنگی استفاده می شود. البته این نکته مهم را درباره ی این سوغاتی در نظر داشته باشید که شیوه های بافت این حصیر متفاوت است و از جمله شیوه های مرسوم در بافت این حصیر بافت فیتیله ای است.

سوغاتی های جنوب ایران – بوشهر

بوشهر یکی از شهرهای بندری در جنوب غربی ایران است که مملو از جاذبه های طبیعی و تاریخی است و سوغاتی های بسیار زیبایی دارد. مهمان نوازی مردم بوشهر این شهر را تبدیل به یکی از ایده آل ترین و مهمان نوازترین شهرهای ایران کرده است. پیشینه ی این شهر را به دوره ی ساسانی مرتبط دانسته اند و یکی از نام های قدیمی آن، ریشهر است. بوشهر موقعیت بسیار مطلوب و مناسبی در صنعت صیادی دارد و در این زمینه یکی از صادرکنندگان به حساب می آید. درادامه با هم مروری بر سوغاتی های این شهر داریم.

سوغاتی های خوراکی

پنیر نخل

 ماده ای ترد و سفید رنگ که بخش میانی درخت خرما است را پنیر نخل می نامند. این ماده بسیار شیرین و خوشمزه است و در جهرم و هرمزگان هم تولید می شود.

ارده بوشهر

 یکی از فرآورده های خوشمزه وخوش خوراک کنجد، ارده است که می توان آن را در کنار شیره خرما و یا شیره ی انگور مصرف کرد. ارده، منبعی مفید و غنی از ویتامین ها، آنتی اکسیدان و چربی اشباع شده است.

خارک – سوغاتی های جنوب ایران

خارک بر دو نوع پخته و خام است. در واقع بوشهری ها به خرمای نپخته خارک می گویند که از لذیذ ترین خوراکی های این استان و از بهترین سوغاتی های جنوب ایران است. خارک پخته از خارک خام و شکر به عمل می آید و یکی از شیرینی های محبوب این استان و سوغاتی محبوب گردشگران  است.

ترشی انبه

ترشی های جنوب ایران بسیار خوشمزه، منحصر به فرد، پرطرفدار و حتی متفاوت از سایر نقاط ایران هستند. در این میان ترشی های انبه بسیار معروف هستند که در بوشهر می توانید ترشی های بسیار خوش طعمی تهیه کنید و اگر دنبال ترشی انبه هستید یکی از بهترین جاها برای تهیه آن بوشهر است.

در این ترشی از انبه، تمرهندی، زردچوبه، رب گوجه و سرکه استفاده می شود. همه مواد را با سرکه ترکیب کرده و مدتی در ظرف در بسته نگهداری می کنید تا آماده شود. ترشی انبه از بازار بوشهر قابل تهیه است. اگر به بوشهر سفر می کنید ترشی انبه که بدون شک یکی از خوشمزه ترین سوغاتی های جنوب ایران است را فراموش نکنید.

نان های محلی – سوغاتی های جنوب ایران

نان های محلی همیشه طعم متفاوتی دارند، اکثر شهرهای ایران نان های محلی خاصی دارند. از نان های محلی بوشهر می توان به نان نازوک و گرده اشاره کرد و پخت این نان ها در بوشهر بسیار رایج است. نان کماج یک نان بزرگ است که با آرد سفید گندم و مخمر درست شده و کنجد و شکر به آن اضافه می شود.

دیگر خوراکی ها

حلوای راشی، سنگک، پسکی، مسقطی و انواع نان ها و شیرینی های سنتی و محلی بوشهری و همچنین ترشی و ماهی و میگوی استان بوشهر از جمله خوراکی های معروف این استان هستند که طرفداران بسیار زیادی هم دارند.

صنایع دستی

گبه و گلیم – سوغاتی های جنوب ایران

 مشهورترین سوغاتی صنایع دستی بوشهر که در روستاها تهیه می شود، گلیم و گبه بافی است که حتی به کشورهای دیگر نیز صادر می شود. گبه نوعی قالی است و از برجسته ترین صنایع دستی بوشهر به شمار می رود. گبه بافی تقریباً در تمام روستاها و شهرهای استان رواج دارد. بافندگان گبه از نقشه برای بافت استفاده نمی کنند و با طرح های مفهومی در ذهن خود می بافند.

طرح های رایج در میان گبه ‌های این منطقه، سنتی است که در طول هزاران سال ساخته شده است. طرح های گبه در واقع نقوش هندسی، نقاشی های پرندگان، حیوانات و گل ها، نقش های راه راه یا یک تا سه پرتقال ترنج در هر گوشه آن هستند. گبه بوشهر عمدتاً ۲۰۰ سانتی متر طول و ۱۰۰ سانتی متر عرض دارد. به ازای هر گبه، دو بافنده به مدت یک ماه، روزی ۶ ساعت کار می کنند. گبه معمولاً با پشم رنگی و موهر بافته می شود.

گلیم بافی در شهرستان کنگان رواج بیشتری دارد. اگرچه تولید آن کم است اما از صنایع دستی هنری مهم استان و از جمله مرغوب ترین سوغات جنوب ایران است. گلیم بوشهر از موهر و پشم بافته می شود. اندازه این گلیم ها معمولا ۱۱۰×۴۰۰ سانتی متر است.

سفال -سوغاتی های جنوب ایران

 همانطور که می دانید آب و هوای استان بوشهر بسیار گرم است و به همین دلیل برای خنک نگه داشتن آب و مواد غذایی هنر سفال گری بسیار در این استان رواج یافته است و امروزه یکی از معروف ترین سوغاتی های جنوب ایران و استان بوشهر، سفال است.

حصیر بافی

به خاطر وجود الیاف درخت خرما در بوشهر، حصیر بافی یکی از مشهورترین صنایع دستی این خطه ی جنوبی ایران است. از محصولات حصیری که به عنوان سوغاتی های جنوب ایران استفاده  می شوند می توان به بادبزن، زیرداغی، کپو و سبد اشاره کرد.

سوغاتی های جنوب ایران – هرمزگان

استان هرمزگان در جنوب ایران و شمال تنگه ی هرمز قرار گرفته و مرکزش شهر بندرعباس است. این استان از سمت جنوب به آب های خلیج فارس می رسد و یکی از استان هایی است که گردشگران در بیشتر فصل های سال برای تفریح و استراحت به آن سفر می کنند.

سوغاتی های خوراکی

ماهی و میگو -سوغاتی های جنوب ایران

 یکی از مهم ترین شغل هایی که مردم استان به آن مشغول اند، ماهیگیری است و آن هم به خاطر همجواری با دریاهای اطراف این استان است. در واقع به همین خاطر می توان گفت که میگو و انواعی ماهی های مختلف که تازه هم هستند، از معروف ترین سوغات جنوب ایران و استان هرمزگان است.

کیک هُلُر – سوغاتی های جنوب ایران

یکی از معروف ترین شیرینی هایی است که در جزیره قشم پخته می شود. کیک هلر یک کیک اسفنجی است که از مخلوط آرد، تخم مرغ، شکر و وانیل تهیه می شود. در قشم اکثر قنادی ها کیک هلر دارند.

نزدیک جزیره قشم در حدود ۱۸ کیلومتری روستایی به نام هُلر وجود دارد. این روستا دارای دو قنادی و شیرینی فروشی معروف است که در آن چندین شیرینی محلی درست می شود. مردم و گردشگران معتقدند که مانند این کیک خوشمزه و عطر و طعم آن را در هیچ جای دیگری نمی توان یافت. کیک هلر یکی از سوغاتی های جزیره قشم است، اما برای خرید این کیک لازم نیست به این روستا بروید، می توانید آن را در انواع قنادی های جزیره قشم هم خریداری کنید. از آنجایی که این کیک را در هیچ جای دیگر دنیا نمی توانید پیدا کنید، می تواند بهترین انتخاب در میان سوغاتی های جنوب ایران باشد. اگر به شیرینی جات علاقه دارید حتما این کیک را امتحان کنید.

مرکبات – سوغاتی های جنوب ایران

 از دیگر سوغات این استان، مرکبات و محصولاتی است که حاصل مرکبات هستند. هرمزگان مملو از باغ مرکباتی است که سالانه حتی درصدی از محصولات خود را به کشورهای اطراف خلیج فارس هم صادر می کنند.

صنایع دستی

صنایع دستی حصیری و دریایی: انواع و اقسام صنایع دستی که حاصل نعمت ها و فرآورده هایی است که از زمین و دریا، برای مردم استان به ارمغان می آید، در استان وجود دارد. محصولات حصیری چون درپوش کوزه، دمکش، ظرف میوه و تابلوهای نقش برجسته ی صدفی و و زیورآلات و مجسمه های مختلف، حاصل این نعمت ها هستند.

انواع دوختنی ها: گلابتون دوزی، خوس دوزی، کم دوزی، سوزن دوزی، و بافتنی هایی همچون چنته بافی و داربافی از دیگر سوغاتی های معروف استان بوشهر است که حاصل هنرهای دستی است.