راهنمای سفر به بیرجند

مرکز استان خراسان جنوبی شهر بیرجند است. بزرگترین شهر در شرقی ترین ناحیه استان خراسان جنوبی بوده و مردمی بسیار مهمان نواز همانند دیگر شهرهای ایران دارد. جاذبه های گردشگری درون و اطراف شهر توانسته هر ساله گردشگران متعددی را به خود جذب کند. گردشگرانی که برای سفر به بیرجند برنامه ریزی می کنند، می توانند راهنمای سفر به بیرجند را مطالعه نموده و با اطلاعات کافی سفرشان را شروع نمایند. در این مطلب از مجله ی گردشگری الی گشت به موقعیت جغرافیایی شهر، راهنمای گشت و گذار و بازدید از جاذبه های بیرجند، مکان های اقامتی و هتل ها، رستوران ها و بسیاری دیگر پرداخته ایم.

مطالب مرتبط:
موزه میراث پهلوانی بیرجند و آشنایی با ورزش زورخانه ای
ارگ بهارستان بیرجند، بازمانده ای از دوران افشاریه
باغ های تاریخی بیرجند

شهری با مساحت ۳۹۴۹ کیلومتر مربع است. نام های قدیم این شهر ابتدا برجند، برجن، برکن و بیرگند بوده است. از همسایه های این شطرنجی باید به شهرستان قاینات در شمال، کشور افغانستان در شرق، شهرستان نهبندان و کرمان در  جنوب و شهر فردوس و طبس در غرب اشاره کرد. همانند دیگر شهرهای کویری کشورمان آب و هوای این شهر در زمستان ها بسیار سرد بوده و تابستان های گرم و خشک دارد. چرا که این شهر در منطقه ای بیابانی و نیمه بیابانی قرار گرفته است. مردم شهر به گویش بیرجندی صحبت می کنند و بسیار به شهر خود می بالند. بیرجند در واقع اولین شهر عصر حاضر در ایران (سال ۱۳۰۲) است که سازمان آبرسانی داشته و بنگاهی به نام بنگاه آبلوله بیرجند به عنوان اولین سازمان آبرسانی ایران شناخته می شود.

فواصل شهری در بیرجند بسیار کم بوده و همه جاذبه ها نزدیک به هم هستند. شما در مدت زمان ۵ دقیقه یا زمانی در همین حدود می توانید خود را از جاذبه ای به جاذبه دیگر برسانید. حتی برای رسیدن به جاذبه های پیرامون شهر، مسافت های کوتاهی را باید رانندگی نمایید.

باغ اکبریه

تنها جاذبه بیرجند بوده که در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است. از باغ ها و بناهای دوره قاجاریه است که شوکت الملک دستور ساخت آن را در دو طبقه درون باغی بسیار سرسبز با درختان کاج و سرو و پرچین هایی سرتاسری صادر نمود. این باغ هم اکنون درون شهر بیرجند واقع شده است و در سال ۲۰۱۱ به ثبت میراث جهانی یونسکو رسید.

• آدرس: بیرجند، انتهای خیابان معلم

مدرسه شوکتیه

سومین مدرسه در ایران به شیوه تدریس نوین است که در بیرجند قرار دارد. برای ساخت مدرسه شوکتیه از محل موقوفات امیر اسماعیل خان معروف به شوکت الملک اول توسط محمد ابراهیم خان علم ،پدر اسدالله علم استفاده شد. استادان و معماران یزدی در سال ۱۳۰۸ قمری به این شهر آورده شدند و در نهایت بنای کامل مدرسه را در سال ۱۳۱۲ قمری تحویل دادند. همانند دیگر بناهای تاریخی این شهر، مدرسه نیز درون یک باغ بسیار زیبا قرار گرفته است.

قلعه بیرجند

بزرگترین و قدیم ترین قلعه و بنای شهر است که در روی تپه ای در ورودی و ناحیه شرقی شهر بیرجند قرار گرفته است. برای ورود به این قلعه می توانید از پله های بالا رفته تا به در ورودی آن برسید. همچنین در روبروی ورودی پارکینگی برای ماشین ها در نظر گرفته شده است. این بنای تاریخی دو طبقه بوده و چهار برج در چهار گوشه و یک برج مرکزی در میانه بارو در ناحیه جنوبی دارد.

بند دره

از مکان های تفریحی و پیک نیکی مردم بیرجند است که آب و هوایی خوش دارد. آب این ناحیه بسیار سالم است به طوری که مردمان محلی از آن چشمه های آن برای نوشیدن استفاده می کنند. این سد بزرگترین سد استان خراسن جنوبی است.

از دیگر جاذبه های این شهر می توان به آبشار گیوک، مسجد جامع چهار درخت، موزه مردم شناسی بیرجند، موزه حیات وحش بیرجند، بنای تاریخی خواجه خضر، باغ شوکت آباد، پارک توحید، برج چشمه مولید، باغ معصومیه، قلعه فورک، باغ امیر آباد، بازالت های منشوری سربیشه، روستای میریک، روستای چاج، دریاچه خوسف، روستای حصار سنگی، غار و دره روبیات، خانه پردلی، باغ و عمارت رحیم آباد، باغ و عمارت مود، سنگ نگاره کال جنگال، خانه اعتمادی نیا، ساختمان اداره پست، ارگ بهارستان، حسینیه نواب، باغ بهلگرد، ارگ کلاه فرنگی، بند امیر شاه، ارگ بهارستان، کنسولگری انگلیس و یخدان رحیم آباد اشاره کرد.

بیشتر اقامتگاه ها و هتل های این شهر برای مهمانان دولتی و کارکنانی هستند که برای مراسم ها و همایشات وارد این شهر می شوند. در واقع کم پیش می آید که گردشگری خارجی برای تماشا و بازدید از جاذبه های بیرجند در این هتل ها اقامت داشته باشد. با این حال اگر با خانواده خود قصد اقامت در بیرجند را دارید، در راهنمای سفر به بیرجند توصیه می کنیم که یکی از هتل های زیر را انتخاب کنید. امکانات و خدمات این هتل ها بسیار عالی عرضه شده است.

• هتل جهانگردی

همانند دیگر شهرهای ایران، در بیرجند هم یکی از شعبه های هتل جهانگردی قرار دارد.

آدرس: بیرجند، خیابان ارتش، روبروی بیمارستان ارتش

• هتل سپهر

از هتل های ۴ ستاره در شهر بوده که ظرفیت پذیرایی از ۴۰۰ مهمان را در رستوران و اتاق های خود دارد. استخر، سونا و جکوزی آن یکی از بهترین شرایط را برای اقامت مهمانان در راهنمای سفر به بیرجند دارد.

• آدرس: بیرجند، بلوار جمهوری، نبش جمهوری ۴

 

• هتل بزرگ کوهستان

همانطور که از نامش پیداست، هتلی بزرگ در میان طبیعت کوهستانی و دره ای بیرجند است. این هتل ۴ ستاره تنها هتل ۴ ستاره بیرجند است که در خارج از شهر واقع شده است. تا مرکز شهر بیرجند حدود ۱۰ دقیقه رانندگی دارد. روبروی ساختمان ۵ طبقه (با احتساب تراس پشت بامی هتل) بند امیر شاه قرار گرفته که یکی از زیباترین بندها و آبشارهای این دره است. در کنار هتل آلاچیق هایی ساخته اند که حتی مردم بومی بیرجند نیز در روزهای تعطیل برای تفریح و استراحت در آن ها می نشینند. ۴۰ اتاق و سوئیت، رستوران و بیشتر فضاهای این هتل پنجره هایی رو به منظره باغات و بند امیر شاه دارند.

• آدرس: بیرجند، مسیر بند امیرشاه، در روبروی بند، دهکده تفریحی برادران ذوالفقاری

رستوران ها و کافه های فراوانی را در هر یک از خیابان های شهر پیدا خواهید نمود. حتی امروزه حدود ۸۵ کافه را در این شهر شمرده اند. در ضمن غذاهای محلی بیرجند یکی از سالم ترین و شاید عجیب ترین غذاهای محلی برای گردشگران و جهانگردان باشد. به عنوان نمونه در این شهر، کشک سیاهی تهیه می شود که با آن غذایی محلی همانند کله جوش با نام قورت بادمجون درست می کنند.

کشک بیرجندی یا کشک سیاه

بسیاری از مردم به اشتباه، کشک سیاه را همان قره قروت می دانند. در صورتی که در ترکیب آن به هیچ عنوان قروت وجود ندارد. تنها کشکی محلی است که طی فرایندی با گردوی فراوان ترکیب شده و کشکی سیاه رنگ (بنفش بسیار تیره) به وجود می آورد. کشک جوش تهیه شده با این کشک، یکی از عجیب ترین و البته خوشمزه ترین غذاهای محلی بیرجند است. در راهنمای سفر به بیرجند به همه مسافران توصیه می کنیم که حتما این غذا را سفارش دهند.

از دیگر غذاهای ایرانی که به شیوه ای متفاوت در این شهر پخته می شود می توان به اشکنه عدس، اشکنه آلو، اشکنه نخود، اشکنه آرد گندم، اشکنه گوجه فرنگی، کشک زرد، خورشت قوارمه گوشت داغ (قورمه)، خورشت سبزی، کوکو کما، قاتق ماش، آبگوشت، آش رشته، آش عدس، شله زرد، گندم شیر، قاتق عدس، نان جوش، کاچی، بنه، گاورسی، سابری و خرما برشته اشاره کرد.

مغازه بستنی ژله ای ایتالیایی

این مغازه بستنی فروشی را می توان معروف ترین بستنی فروشی بیرجند دانست که بستنی های بسیار خوشمزه ای را تهیه می کند.

• آدرس: بیرجند، میدان موزه، بلوار معلم

برای خرید سوغاتی های بیرجند در راهنمای سفر به بیرجند پیشنهاد می دهیم که به بازار سنتی و سرپوشیده بیرجند بروید. بازار طولی و سرپوشیده بیرجند کوچه های تنگ و باریکی داشته و همانند دیگر بازارهای سنتی ایران دارای کاروانسرایی با قدمت ۳۰۰ ساله است. در سراها و کاروانسراهای آن، اقلام و محصولاتی مانند زعفران، گلیم، گیوه، گندم، جو، عدس، لوبیا، کتیرا و انقوزه، نخود، ترنجبین، قارچ، توت خشک، گردو، برگه هلو، زرد آلو و پشم خرید و فروش می شده است. البته بازار قدیمی بیرجند تنها بازار این شهر نیست.

• آدرس بازار سرپوشیده بیرجند: بیرجند، سه راه اسدی، خیابان جمهوری

از دیگر بازارهای این شهر می توان از بازار سادسی، بازار سرپوش، بازار ملک و بازار چهکندی ها نام برد. فروشگاه های متعددی نیز در سرتاسر شهر وجود دارند که اجناس مورد نیاز مردم و گردشگران را فراهم می کنند.

زعفران

بیرجند تولید کننده ۹۵ درصد از زعفران ایران و حدود ۶۰ درصد جهان است. مغازه های زعفران فروشی در این بازار بسیار معروف هستند و می توانید بهترین زعفران های جهان را از بازارهای این شهر تهیه کنید.

گردو

درون بازار مغازه هایی دیده می شوند که تنها برای فروش گردو هستند. مغازه های گردو فروشی در بازار سرپوشیده بیرجند یکی از جاذبه های دیدنی این بازار هستند.

نبات و آبنبات و قند

اگر به بازار سنتی بیرجند رفتید، یکی از جاذبه های بی نظیر آن، مغازه های فروش نبات و آبنبات هستند. انواع نبات ها در رنگ ها و طعم های مختلف را می توانید در این مغازه های ببینید. همچنین یکی از جذاب ترین سوغاتی های این شهر که در راهنمای سفر به بیرجند به آن اشاره می کنیم، نوعی قندهای مکعبی و طعم دار هستند که در بسته های بزرگ به فروش می رسند.

صنایع دستی بیرجند

از صنایع دستی بیرجند که بسیار طرفدار دارد، می توان به سبدها، ظرف ها، گلدان ها و آبکش هایی حصیری اشاره کرد که زنان و مردان محلی از شاخه های درختانی خاص مانند بید و غیره می بافند. همچنین پارچه ای سنتی در این شهر بافته می شود که یکی از بهترین پارچه های بافته شده در ایران از نظر جنس و خاصیت پارچه است و برک بافی نام دارد.

چهارشنبه بازار

اگر در روزهای چهارشنبه در این شهر هستید، در راهنمای سفر به بیرجند توصیه می کنیم که به دیدن چهارشنبه بازار بروید. در این بازار فروشندگان دوره گرد از اطراف بیرجند برای فروش محصولات خود به دور هم جمع می شوند.

• کد تلفن بیرجند: ۰۵۶
• فاصله از تهران: ۱۰۶۵ کیلومتر
• مدت سفر زمینی با اتوبوس: ۱۴ ساعت
• مدت سفر هوایی: ۱ ساعت و نیم
• مدت سفر با قطار تا طبس: ابتدا باید برای طبس قطار گرفته و سپس از طبس با اتوبوس به بیرجند بروید که ۱۷ ساعت در راه خواهید بود.