سرو ابرکوه ۴,۵۰۰ سال است که زندگی می کند!

سرو ابرکوه

ابرکوه شهری است در استان یزد! همین یک جمله کافیست تا بدانیم یکی از قدیمی ترین درختان دنیا در یکی از باستانی ترین مناطق به چشم می خورد. سرو درختی است که با تاریخچه ایرانیان همیشه در ارتباط بوده است، از نمادها گرفته تا در اشعار کهن ایرانی این درخت به چشم می خورد. اما سرو ابرکوه داستان دیگری دارد. تصور کنید که چیزی حدود چهار هزار و پانصد سال است که روی زمین زندگی می کنید. چه چیزها که ندیده اید و چه چیزها که نشنیده اید. افرادی پیش خود می گویند که اگر این سرو می‌توانست حرف بزند، چه حکایت های جالبی را می شد از زبانش شنید. این درخت کهن ترین میراث زنده ایران است که حفاظت از آن بسیار مهم می باشد و مورد مهم دیگر این است که از از یزد بازدید می کنید، یادتان نرود که به دیدن این موجود زنده هم بروید. برای دیدن سرو ابرکوه باید به استان یزد بروید و از این شهر، در کنار دیگر گردشگران خارجی و ایرانی بازدید کنید. با همراهی الی گشت این موجود کهن سال را بشناسید.

مطالب مربتط:
در باغ دولت آباد یزد بلندترین بادگیر دنیا را ببینید
با دیدنی های یزد شهر جهانی ایران آشنا شوید

زمانی که محققان رو به مطالعه قدمت این سرو آوردند، دانشمندانی از کشورهای ژاپن و روسیه نتیجه گرفتند که این سرو عمری تا حدود ۸۰۰۰ سال دارد. البته مطالعات دقیق تری بعد از آن که توسد الکساندر روف، دانشمند روسی انجام شد، نشان داد که سرو ابرکوه بین ۴ تا ۴ هزار و پانصد سال می باشد که به زندگی خود ادامه داده است. کتاب نزهت القلوب  که توسط حمدالله مستوفی در سال ۷۴۰ هجری قمری نوشته شده است عبارتی را در توصیف این سرو آورده است که می گوید «آنجا سروی است که در جهان شهرتی عظیم دارد. چنانچه سرو کشمیر و بلخ شهرتی داشته و اکنون این از آنها بلندتر و بزرگتر است». سرو ابرکوه در سال ۱۳۸۳ به عنوان سومی اثر طبیعی ملی انتخاب شد و در این لیست به ثبت رسید. مردم بسیاری تا کنون به دیدن این سرو آمده اند و آن را بسیار عجیب و شاید مرموز خوانده اند.

مشخصات ظاهری

این سرو کهن، در حال حاضر ۲۵ متر ارتفاع دارد. تاج درخت چیزی حدود ۱۴ متر است و تنه آن حدودا ۴ متر یا بیشتر قطر دارد. شاخه های سرو ابرکوه قطر ۱.۸۵ متری دارند که دور درخت را بسیار با شکوه احاطه کرده اند. درتحقیقاتی که روی باستانی ترین درختان دنیا انجام شده است، این درخت را پس از درخت مسوسلاه (صنوبری در کوه های سلسله جبال سفید) در کالیفرنیا دومین درخت قدیمی دنیا می باشد. گونه سرو ابرکوه از سروهای مدیترانه ای با نام علمی Cuppresus Sempervirens است.

افسانه ها

داستان ها و افسانه های اساطیری زیادی در مورد سرو ابرکوه وجود دارد. بعضی اعتقاد دارند که نهال این سرو را حضرت نوح کاشته است. البته برخی دیگر می گویند که نهال را پسر حضرت نوح، یافث کاشته است. افسانه‌های دیگری نیز وجود دارد که بر این باورند که این سرو، روح خاصی دارد که می تواند خود را سرپا نگه دارد. به هر حال همه این افسانه ها، داستان هایی هستند که اثباتشان کار محالی محسوب می شود. نکته مهم این است که این سرو همچنان به زندگی خود ادامه می دهد و افراد را مبهوت خودش می کند.

حفاظت

این سرو در یک فضای باز قرار گرفته است که از چندی پیش حصاری دور آن کشیده شده که علاوه بر تاکید بر اهمیت آن باعث شود که از آن به خوبی حفاظت شود. البته بعضی اعتقاد دارند که بیشتر شناخته شدن این سرو به ضرر آن تمام می شود. وجود خیابان‌هایی که به آن منتهی می شوند باعث آلوده شدن آن شده و شاید حجم گردشگران و وسایل نقلیه‌ای که از کنار آن عبور می کنند، بر ریشه های این درخت کهن سال که در زیر زمین رشد کرده اند تاثیر منفی و مخربی بگذراد. البته سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان یزد اقداماتی را نظیر کشتن آفت های موجود آن انجام داده تا سرو ابرکوه بتواند همانطور که از هزاران سال پیش زندگی کرده، به حیات خود ادامه دهد.

دسترسی

برای بازدید از این نماد ملی می توانید به یزد رفته و از آن جا به جاده ای که به سمت تفت می رود، بروید. پس از عبور از تفت، اسلامیه و دهشیر به شهرستان ابرکوه در جنوب غربی یزد خواهید رسید که از آن جا می توانید با توجه به تابلوهای راهنما به محل زندگی این موجود دسترسی پیدا کنید.

(راهنمای سفر به یزد)

شهرستان ابرکوه

یکی از قدیمی ترین شهرستان‌های استان یزد، ابرکوه نام دارد. در این منطقه دیدنی های تاریخی متفاوتی وجود دارند. از جاذبه هایی که می توان در این شهرستان نام برد، گنبد عالی، مسجد جامع ابرکوه، گنبدخانه، یخچال خشتی، خانه صولت و آرامگاه عزیز الدین نسفی هستند. یکی از آثاری که در اینجا وجود دارد و در بهمن ۱۳۷۵ در آثار ملی کشور به ثبت رسید، خانه آقازاده و بادگیر آن است. در پشت اسکناس‌های ۲۰ هزار ریالی می‌توانید عکس این خانه و بادگیر معروف آن را مشاهده کنید. این بادگیر ۱۸ متر ارتفاع دارد که یکی از بهتری نمونه های بادگیرهای یزد به حساب می آید. نکته قابل توجه این است که بر خلاف بسیاری از بادگیرهای دیگر، بادگیر خانه آقازاده دو طبقه است.

گنبد عالی ابرکوه نیز یکی از نمونه های خوب معماری زمان سلجوقی در یزد و ایران می باشد. این ساختمان از سنگ و ساروج ساخته شده و در آن سنگ نوشته هایی به خط کوفی دیده می شوند. گنبدعالی ابرکوه در در سال ۱۳۱۲ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. یخچال خشتی این شهرستان نیز بنایی مخروطی شکل دارد که به شکل گرد دیده می شود. طرح این یخچال بسیار جالب است و می شود گفت که در دیگر نقاط کویری کشورمان نیز قابل مشاهده است. پیشنهاد می کنیم که اگر قصد بازدید از سرو ابرکوه را داشتید، دیدنی های دیگر این شهر را نیز فراموش نکنید.