پیرانشهر در استان آذربایجان غربی واقع است و یکی از شهرهای مهم و تاریخی ایران به شمار می رود. این شهر به دلیل دارا بودن سنگ های گرانیتی نه تنها در ایران بلکه در سطح جهان نیز دارای شهرت است. ذخایر شناخته شده سنگ‌های گرانیت این شهر چهار میلیون تن برآورد می‌شود که به لحاظ تنوع رنگ و طرح استحکام در ایران و جهان منحصر بفرد است. موقعیت جغرافیایی این شهر در ناحیه کوهپایه ای قرار دارد که تپه ماهورهای آن را بوته های همیشه سبز در ردیف کاری‌های منظم هندسی پوشانده است. این شهر جاذبه های گردشگری بالقوه و جذابی را دارا می باشد که کمی ازدیده های دور مانده است. از همین رو ما در این مطلب از مجله ی گردشگری الی گشت قصد داریم تا درباره روستای خورنج در پیرانشهر صحبت کنیم، اگر علاقمند به آشنایی با این جاذبه ی گردشگری که به گفته کارشناسان تاریخی نهان در آن خفته است هستید ما را در ادامه همراهی کنید.
مطالب مرتبط: جیغ های شبانه در غار آبی سهولان تپه حسنلو نقده، سکونتگاهی باستانی در استان آذربایجان غربی سویوق بلاغ، ترکیبی از تاریخ و طبیعت
همانطور که در متن بالا اشاره کردیم، پیرانشهر شهری تاریخی و پراهمیت در آذربایجان غربی است که تعداد ۱۱۳ تپه باستانی دارد و این امر حاکی از تاریخی بودن این منطقه و همچنین وجود تمدن های نیرومند پیش از اسلام مانند تمدن ماننا، پارسوا، اورارتو، مادها، زاموا و تمدن اسلامی است. در این شهر منطقه به نام موکریان وجود دارد که سنگ های مرموز و عجیبی در آن نیز قرار دارند، برای این سنگ ها داستان ها و روایات فولکلور و تاریخی زیادی وجود دارد که به دلیل نبود مستندات تاریخی به صورت افسانه در آمده اند و افسانه خورنج از جمله آنهاست.
روستای خورنج در پیرانشهر در فاصله ی ۲۰ کیلومتری شمال شرقی این شهر بر سر راه مهاباد نیز قرار دارد. این روستا در مجاورت منطقه ای قرار دارد که با سنگ های عظیم الجثه ای احاطه شده است و این سنگ ها به طرز شگفت انگیزی بر روی هم انباشته شده اند. در اطراف این روستا چندین تپه ی باستانی با تاریخ قبل از اسلام و یک کتیبه و همچنین آثار یک دژ محکم کوهستانی شناسایی شده اند که حکایت از تاریخ کهن و پرفراز و نشیب این منطقه دارد . بعضی از این آثار توسط سازمان میراث فرهنگی ثبت شده اند و بعضی دیگر در شرف ثبت شدن قرار دارند.
نکته ی جالبی که درباره سنگ های به جا مانده در روستای خورنج در پیرانشهر وجود دارد این است که هر کدام از سنگ هایی که در این منطقه وجود دارند اسم خاصی و همچنین داستان های مربوط به خودشان را دارا می باشند. محدوده ای که این سنگ ها اشغال کرده اند در حدود ۵/۲ کیلومتر مربع وبه شکل نواری سنگی در امتداد شرقی-غربی از شمال روستا می گذرد. در میان این سنگ ها، سنگ هایی یافت می شود که دارای نقش برجسته و کنده کاری شده حیواناتی مانند شتر و مار و پرنده هستند که اگر بصورت دقیق وعلمی مورد بررسی قرار گیرند امکان یافتن نقوش ماقبل تاریخی و یا کتیبه های سنگی دور از انتظار نیست.
سطوح خارجی ناهمواری بر روی سنگ های این منطقه وجود دارد که برای کسانی که صخره نورد ابتدایی هستند می توانند یک جاذبه ی جذاب به شمار بیاید.
منطقه ای که این سنگ ها در روستای خورنج در پیرانشهر واقع شده است دارای آب های زلال و خوش طعمی هم می باشد که مردم محلی این منطقه و همینطور گردشگرانی که این به این روستا سفر می کنند می توانند از آن به بعنوان دارویی برای رفع سنگ کلیه و بیماری هایی مرتبط با کلیه نیز استفاده کنند.
مکانی غار گونه در محدوده ی اطراف روستای خورنج در پیرانشهر وجود دارد که نام آن کونه پیست است. مردم از این حفره جهت نگهداری پنیز نیز استفاده می کنند و این جالب است که در تمام این سال های از حفره ای که در این غار وجود دارد باد سرد و شدیدی نیز می وزد که حتی در مواردی هم دیده شده است که نیمه های تابستان نیز لاشه های حیواناتی یخ بسته اند.
در سال ۷۳۰ هجری قمری، حمیدالله مستوفی در نزهه القلوب پیرانشهر را جز شهرستان های آذربایجان ذکر کرده است و در سفرنامه ی رابینو به پیرانشهر نیز اشاره ای شده است و همچنین عالم آرا این روستا را یکی از آبادترین مناطق آذربایجان معرفی کرده است.
اولین کسی که به این افسانه و افسانه های مشابه آن اشاره کرد نیز فردی به نام کرپورتر بود که از سیاحان انگلیسی به شمار می رفت وی در سال ۱۸۲۰ حکایتی را از یک پیر مسن این چنین نقل کرده است:
“شیخ تصریح کرد که در مسافتی نه چندان دور از دهکده‌ای که خورنج نامیده می‌شود، بقایای یک شهر بزرگ است که در آن تعداد بیشماری اشکال سنگی به شکل انسان وجود دارد که در اثر قهر و غضب پروردگار تبدیل به سنگ شده‌اند. او من را برای پیدا کردن این ویرانه‌های عجیب ترغیب کرد و اکنون من برای کشف حقیقت، در کمتر از ۳ فرسنگی شرق خورنج هستم.”
بنابر مشاهدات این سیاح، انبوهی ازسنگ های قائم به اشکال نامنظم و به ارتفاع چهار تا پنج پا دیده می شود که هیچ یک از آنها کوچکترین شباهتی به مرد یا زن و یا حتی نشانه ای شبیه به آنها ندارند و کسی درباره زمان و دلیل تجمع زیاد آنها در این مکان چیزی نمی داند.
متاسفانه در حال حاضر بدون هیچ گونه توجه به قابلیت های توریستی که در روستای خورنج در پیرانشهر امکانش وجود دارد اما در کمال بی توجهی قرار گرفته و زمانی که به سمت آن بروید شاهد فعالیت های بی رویه صنایع و معادنی هستید که در اطراف آن در حال انجام است و این فعالیت ها می توانند به ظرفیت های گردشگری این منطقه آسیب وارد بنمایند و طبیعت بکر و وجود آثار تاریخی بی نظیر آن را به چالش بکشد.
مدیر میراث فرهنگی و صنایع گردشگری آذربایجان غربی گفته است که قابلیت های طبیعی این می تواند در توسعه گردشگری و اقتصادی روستای خورنج در پیرانشهر نیز بسیار موثر باشد و از همین رو باید از فعالیت های غیر مجاز و بدون کسب مجوز های لازم برای کار بر روی معادن جلوگیری شود. چرا که گردشگران به دنبال مناطق بکر طبیعی هستند که بتوانند با اقامت در این فضاها با مردم بومی منطقه ارتباطات فرهنگی داشته و با آداب و رسوم آنها آشنا شوند.بدون شک با توجه به اینکه خورنج در زمره روستاهای هدف گردشگری قرار گرفته معرفی مطلوب این روستا می تواند در توسعه اقتصادی و ایجاد اشتغال برای جوانان منطقه نقش بسزائی داشته باشد.