رودخانه ای که شهری را ساخت و خودش نابود شد!

رودخانه فارست | River Farset: رودخانه فراموش شده بلفاست

رودخانه ها منابع آبی ارزشمندی هستند که در طول تاریخ شهرهای زیادی در کنار آن ها تاسیس شده است اما با افزایش جمعیت و آسیب انسان ها به محیط زیست امروز دیگر تعدادی از این رودخانه ها جریان ندارد. نمونه ی یکی از این رودخانه ها، رودخانه فارست در شهر بلفاست ایرلند است رودی که روزگاری باعث رونق این شهر شد اما امروز دیگر اثری از آن نیست. اگر می خواهید درباره سرنوشت رودخانه بلفاست بدانید در ادامه الی گشت را همراهی کنید.

مطالب مرتبط:
همه آنچه که باید از تاریخ شنیدنی ایرلند بدانید!
هزینه های سفر به ایرلند

شهر بلفاست که در ایرلند شمالی قرار  دارد در قرن ۱۸ شهر پر رونق صنعتی بود اما امروز نسبت به آن زمان تفاوت زیادی پیدا کرده است. در آن زمان رودخانه ای بزرگ از قلب شهر می گذشت و در کناره های آن آسیاب ها و کارخانه های زیادی بود که بهترین پارچه های کتان جهان را درست می کردند. اما مدتی بعد این رودخانه با آجر پوشیده و برای همیشه در زیر شهر ناپدید شد.

امروز خیلی از ساکنان شهر بلفاست باورشان نمی شود که در زیر پای آن ها رودخانه ای در جریان است. بلفاست در زمان تاسیس، روستایی کوچک بود که در محل تلاقی دو رودخانه فارست (River Farset) و لاگان شکل گرفته بود. در قسمتی از این رودخانه یک مسیر شنی بود که در زمانی که سطح رودخانه کم می شد مردم برای عبور از رودخانه از روی آن می گذشتند. اما این ناحیه امروز تبدیل به تقاطع دو خیابان «های استریت» و «ویکتوریا استریت» شده است. ۲۰۰ متر انطرف تر، جریان رودخانه فارست به داخل رودخانه لاگون می ریخت.

تا دهه ۱۶۰۰ بلفاست روستای کوچکی بود که هنوز پر رونق نشده بود اما یک تصمیم این شهر را از این رو به آن رو کرد. در سال ۱۶۴۰، معاون ایرلند حقوق گمرکی بلفاست را بخشید و حتی اداره گمرک را هم به بلفاست منتقل کرد و به این ترتیب همه ی داد و ستدها و تجارت ها به سمت این شهر روانه شد. بلفاست در طول قرن ۱۷، پیشرفت زیادی کرد و کناره های رودخانه فارست خیلی زود تبدیل به اسکله ی این شهر تجاری شدند. تا اواسط قرن ۱۸، تجارت پارچه کتان در شمال ایرلند رونق زیادی گرفت به طوری که ۱/۵ پارچه های کتان صادر شده از ایرلند از شهر بلفاست بارگیری می شدند. با شروع قرن ۱۹ بلفاست تبدیل شد به بزرگ ترین مرکز صادرات پارچه در جهان، و آوازه اش به عنوان شهر پارچه کتان در دنیا پیچید.

با تبدیل شهر بلفاست به یک شهر پر رونق صنعتی رودخانه های فارست و بلک استف (انشعاب اصلی رودخانه لاگان) آسیب زیادی دیدند، رودخانه هایی که شهر بلفاست را به سمت دوره صنعتی سوق داده بودند خیلی زود تبدیل شدند به محل عبور فاضلاب! مواد زاید کارخانه های اطراف و همینطور زباله ها و فاضلاب خانه ها مستقیما به داخل این رودخانه ها سرازیر می شد. طولی نکشید که بوی بد رودخانه های آلوده آنقدر آزار دهنده شد که همه ی مردم به این نتیجه رسیدند که این رودخانه باید مثل یک نهر سرپوشیده در زیر شهر دفن شود.

اختلاف های زیادی درباره ی زمان دقیق ناپدید شدن این رودخانه وجود دارد اما طبق یکی از کتاب هایی که در مورد گذشته ی این شهر در سال ۱۸۹۲ چاپ شده بخش خیابان های استریت در سال ۱۷۷۰ دفن شده و آخرین بخش رودخانه در سال ۱۸۰۴ پوشیده شدند اما به گفته ی یک منبع دیگر، آخرین بخش رودخانه فارست در سال ۱۸۴۸ سرپوشیده شده است . رودخانه بلک استف هم در سال ۱۸۸۱ به سرنوشت رودخانه فراست دچار شد.

رودخانه فارست امروز به آرامی در زیر پای اهالی شهر بلفاست جریان دارد و دیگر همه ی شهر آن را فراموش کرده اند اما میراث این رودخانه امروز همچنان در شهر دیده می شود و خیلی از خیابان ها حتی به یاد این رودخانه و زمان فعالیتش به عنوان اسکله نامگذاری شده اند مثلا در خیابان «های استریت» خیابانی به اسم «اسکیپر» هست که در قدیم در زمان بارگیری کشتی، ناخدا ها در آن جا اقامت می کردند و امروز به نام ناخدا نامگذاری شده اند. در خیابان «بریج» قبلا پلی بود که از روی رودخانه فارست عبور می کرد و اسم امروزی آن به خاطر وجود همان پل قدیمی بود. در این منطقه حتی تعداد زیادی کافه هست که نام همگی آن ها یادآور روزهایی است که در این محل رودخانه ای پر آب در جریان بود.

ساعت یادبود آلبرت که به یاد همسر ملکه ویکتوریا یعنی شاهزاده آلبرت ساخته شده یکی از معروف ترین جاذبه های این شهر است. این برج سنگ آهکی ۳۵ متر طول دارد و از آن جایی که بر روی لجنزارهای بستر رودخانه ساخته شده به شاقولی یک متری تکیه داده است. بعد از جنگ جهانی اول با تولید گسترده ی پارچه های پنبه ای، تجارت پارچه کتان شهر بلفاست کم کم از رونق افتاد. در سال های بعد هم، دیگر صنایع این کشور مثل صنعت کشتی سازی از تب و تاب افتادند. امروز صنعت کشتی سازی و پارچه جای خودشان را به مراکز خرید، دانشگاه ها، فرودگاه ها و هتل ها داده اند چون بلفاست امروز یکی از معروف ترین مقاصد گردشگری بریتانیا ست و گردشگران زیادی در سفر به این شهر از جاذبه های بینظیر آن دیدن می کنند اما احتمالا هیچ کس خبر ندارد که صدها سال پیش در این شهر چه رودخانه بزرگی در جریان بود و تجارت و داد و ستد از طریق کشتی چقدر در این شهر رونق داشت.

منبع: amusingplanet.com