کویر با جاذبه‌های طبیعی حیرت‌انگیز و شب‌های پرستاره‌ی خود هر بیننده‌ای را شگفت‌زده می‌کند. با توجه به وجود کویرهای متعدد در ایران، گردشگران زیادی در ایام مختلف سال به خصوص فصلهای پاییز و زمستان راهی این مناطق می‌شوند. اما سفر به کویر به این سادگی‌ها نیست و اگر با این مکان اسراسرآمیز آشنا نباشید یا با گروه‌های حرفه‌ای همراه نشوید خطرات زیادی شما را تهدید خواهد کرد. در این مقاله قصد داریم شما را با مهم‌ترین و اصلی‌ترین نکات سفر به کویر آشنا کنیم. اگر راهی کویرهای ایران هستید تا پایان مقاله با الی گشت همراه باشید.
تضمین بهترین قیمت بلیط هواپیما، بلیط قطار و رزرو هتل در تمامی نقاط جهان فقط در الی گشت.
انتخاب زمان درست، از مهم‌ترین نکات سفر به کویر است. برخلاف دیگر مناطق که در هر زمان و هر فصلی با رعایت برخی مسائل می‌توان به آنها سفر کرد، کویر این امکان را ندارد. برای مثال کویرها پوشش گیاهی بسیار ناچیزی دارند و همین مسئله باعث می‌شود در طول روز نور خورشید به‌صورت مستقیم بر کویر بتابد و باعث آزار گردشگران شود. بنابراین سفر به این مناطق در اواخر بهار و تابستان که روزها بلند هستند دردسرساز خواهد بود. البته آب و هوای مناطق کویری کمی با یکدیگر تفاوت دارند، برای مثال دشت لوت حتی در اوایل بهار هم بسیار گرم و سوزان است اما در دو ماه اول بهار می‌توان به کویرهای مرنجاب و مصر سفر کرد.
همچنین با گرم‌تر شدن هوا و فرا رسیدن فصل تابستان حیوانات و حشرات کویر از خواب زمستانی بیدار شده و مشکلاتی برایتان ایجاد می‌کنند. اما در فصلهای پاییز و زمستان حیوانات به خواب زمستانی می‌روند و از این بابت دغدغه‌ی کمتری خواهید داشت.
توصیه می‌کنیم ابتدا مقصد خود را مشخص کرده و قبل از راهی شدن، حتماً آب و هوا را بررسی کنید تا از بارانی نبودن آن مطمئن شوید زیرا حضور در کویر هنگام بارندگی خطرناک است. به طور کلی می‌توان گفت بهترین زمان سفر به کویر از پاییز تا اواسط بهار است.
پرهیز از سفر تکی به کویر یکی از ضروری‌ترین و اساسی‌ترین نکات سفر به کویر است. حتی سفرهای گروهی یک الی سه نفره هم به این مناطق با وجود داشتن ماشین‌های آفرود اصلاً کار عاقلانه‌ای نیست. اگر قصد بازدید از کویر را دارید حتماً با گروه‌هایی که اعضای آنها حداقل ده نفر بوده و دارای راهنمای طبیعت‌گردی حرفه‌ای هستند همراه شوید. توصیه‌ی ما شرکت در تورهای طبیعت‌گردی حرفه‌ای است. همچنین اگر علاقه‌مند هستید با گروه‌های کوچک سفر کنید حتماً از راهنمای محلی یا طبیعت‌گرد حرفه‌ای کمک بگیرید. در نظر داشته باشید که گاهی یک سفر کویری هیجان انگیز می‌تواند به فاجعه تبدیل شود و جان شما را به خطر بیندازد.
یکی دیگر از مهم‌ترین نکات سفر به کویر آشنایی با مسیر و محل اقامت در این منطقه است. قبل از اینکه راهی کویر شوید از سرپرست گروه خود بخواهید برای شما توضیح دهد سفرتان از کجا شروع شده و چگونه به اتمام می‌رسد و برای رسیدن به نقطه‌ی پایان باید کدام مسیرها را طی کنید و همچنین در زمان بروز مشکلات احتمالی مانند گم کردن مسیر چه واکنشی باید انجام دهید. یا اگر به اقامتگاه مطمئنی دسترسی نداشتید چگونه یک اقامت ایمن در کویر داشته باشید.
اطلاع از غذاهای مناسب کویر یکی دیگر از نکات سفر به کویر است که باید به آن توجه داشته باشید. زیرا هر غذایی در منطقه‌ی کویری قابل استفاده نیست و در صورت خوردن غذاهای نامناسب ممکن است در سفرتان دچار بیماری یا مشکلات جدی شوید. این مسئله زمانی اهمیت بیشتری پیدا می‌کند که اقامتگاهی در کویر وجود نداشته باشد و بخواهید شب را در چادر بمانید. مثلاً با توجه به احتمال فاسد شدن لبنیات، مصرف این مواد غذایی در کویر باید به حداقل برسد. همچنین استفاده از غذاهای چرب و شور باعث گرمازدگی می‌شود. بهتر است از سبزیجات که به پایین نگه‌داشتن دمای بدن کمک کرده و آب بدن را تأمین می‌کنند استفاده کنید و مواد غذایی سبک و انرژی‌زا مانند مغزهای خشکبار و میوه و سبزی تازه همراه داشته باشید.
از آنجا که در کویر دمای بدن بالاتر از حالت عادی است شما با افزایش تعریق و دفع آب بیشتر از بدن مواجه می‌شوید، استفاده از غذاهای سبک و پرانرژی به بدن شما کمک می‌کند با این موارد مقابله کنید. نکته‌ی مهم دیگر این است که اگر از مشکلاتی مانند یبوست رنج می‌برید نباید در کویر از غذاهایی که باعث یبوست می‌شوند استفاده کنید.
همراه داشتن آب کافی و جلوگیری از کم‌آب شدن بدن در این منطقه‌ی گرم و خشک از ضروری‌ترین نکات سفر به کویر است. در زمان پیمایش در کویر حتماً به دفعات مختلف نیاز به نوشیدن آب خواهید داشت و باید از قمقمه‌های سفری استفاده کنید. قمقمه‌های سفری مخصوص طبیعت، آب را برای چندین ساعت خنک نگه می‌دارند و برای سفرهای کویری مناسب هستند.
توصیه می‌کنیم قبل از شروع سفر از طریق سرپرست گروه درباره‌ی میزان آب کافی اطلاعاتی کسب کنید. برای مثال در سفرهای چند روزه به کویر، برای هر نفر حداقل ۴ لیتر آب نوشیدنی ضروری است. در فصول سرد مانند پاییز و زمستان که هوا سردتر است این مقدار آب کم‌تر می‌شود.
استفاده از لباس، کفش و کوله‌ی مناسب یکی دیگر از نکات سفر به کویر است که حتماً باید به آنها توجه ویژه‌ای داشته باشید. لباس‌های نخی خنک گشاد با رنگ سفید و آستین بلند برای کویر مناسب هستند. این لباس‌ها پوست شما را از آفتاب‌سوختگی محافظت می‌کنند. در عوض لباس‌های نازک و چسبان با جنس پلاستیک با افزایش تعریق باعث می‌شوند آب بدنتان را از دست بدهید و دچار دردسر شوید. همچنین از لباس‌هایی که جیب زیاد دارند استفاده نکنید چون هنگام فعالیت شن‌های کویر وارد جیب‌های لباس می‌شوند. برخلاف روزهای گرم و سوزان کویری، در این مناطق شب‌ها دمای هوا افت می‌کند، بنابراین حتماً باید در سفرتان، لباس گرم هم همراه داشته باشید. حتی اگر شب قصد ماندن در کویر را ندارید بهتر است یک دست لباس گرم بردارید تا در صورت بارش باران‌های سیل‌آسا دچار مشکل نشوید.
کفش کویرنوردی باید در عین سبک بودن پاهایتان را در مقابل نیش حشرات و خطر گزیدگی آنها و شن‌های داغ محافظت کند. دقت داشته باشید که عقرب‌ها در رمل‌های کویری زندگی می‌کنند؛ بنابراین با خیال راحت روی رمل‌ها نرفته و حتماً از کفش مناسب استفاده کنید. همچنین هنگام بازگشت به خانه حتماً شن، ماسه و ذرات نمک کفش‌هایتان را خالی کنید. ماندن ذرات نمک در داخل کفش و لباس‌هایتان موجب پوسیدگی آنها خواهد شد.
استفاده از کوله‌ی مناسب سبک برای سفر به کویر بسیار مهم است. بهتر است از کوله‌های کوچک استفاده کنید تا هنگام پیمایش خسته نشوید. کلاه آفتاب‌گیر، عینک آفتابی، دستمال‌گردن و اسکارف برای محافظت از چشم‌ها و پوست صورت و گردن از دیگر لوازم ضروری برای سفر به کویر هستند. در صورت بروز باد و یا طوفان شن در کویر می‌توانید برای پوشاندن بینی و دهان خود از اسکارف یا دستمال گردن استفاده کنید.
یکی دیگر از نکات سفر به کویر همراه داشتن جعبه‌ی کمک‌های اولیه و کیت بقا در سفر است. مخصوصاً اگر شب قصد ماندن در کویر را دارید حتماً باید این لوازم را همراه داشته باشید. از مهم‌ترین وسایل داخل جعبه‌ی کمک‌های اولیه می‌توان به چسب زخم، قرص مسکن، بتادین، پمادهای بعد از گزیدگی، پمادهای ضد حشرات، اسپری دفع کننده‌ی حشرات، دستمال مرطوب، گاز استریل، باند و ژل ضدعفونی‌کننده اشاره کرد.
همچنین کیت بقا باید دارای وسایلی مانند آتش‌گیر، کبریت، چاقو، باند، بطری آب کوچک، سوت، چسب زخم، نایلون سبک وزن، چند متر طناب و کرم ضدآفتاب باشد. در مواقع حساس می‌توانید از این لوازم استفاده کنید.
داشتن قطب نما در سفر به کویر حتی برای باتجربه‌ترین افراد هم ضروری است. گاهی با یک طوفان شن یا گردباد مجبور به تغییر مسیر می‌شوید به قطب‌نما نیاز پیدا می‌کنید.
اگر قصد دارید شب را در کویر بمانید اطلاع از وسایل اقامت یکی دیگر از نکات سفر به کویر است که باید به آن توجه کنید. حتماً قبل از سفر از کسی که تجربه‌ی کویرنوردی دارد درباره‌ی لوازم موردنیاز راهنمایی بگیرید و در پایان وسایل خود را با دقت انتخاب کرده و از برداشتن لوازم غیرضروری خودداری کنید.
در سفرهای چندروزه باید حتماً کیسه خواب، چادر مسافرتی مناسب، چراغ قوه، هدلایت، پاور بانک و جی‌پی‌اس همراه داشته باشید. توصیه ما استفاده از کیسه خواب‌هایی از جنس پشم شیشه است. معمولاً گوشی‌های همراه در کویر آنتن‌دهی ندارند اما با داشتن پاور بانک می‌توانید گوشی خود را روشن نگه دارید و در اولین فرصت از آن استفاده کنید.
پس از رسیدن به مقصد یکی از مهم‌ترین نکات سفر به کویر که باید به آن توجه کنید فاصله‌نگرفتن از گروه است. به خصوص هنگام حضور در مناطق بکر احتمال این اتفاق بیشتر می‌شود. دقت داشته باشید که طوفان‌های شن در کویرها به صورت ناگهانی رخ می‌دهند و در بیشتر موارد قابل پیش‌بینی نیستند بنابراین ممکن است در یک لحظه که از گروه دوره شده‌اید با طوفان شن مواجه شوید و مسیر خود را گم کنید.
پوشش گیاهی و گونه‌های جانوری کویرهای ایران بسیار ارزشمند هستند؛ بنابراین یکی دیگر از نکات سفر به کویر که اهمیت زیادی دارد مراقبت از اکوسیستم منطقه است. هنگامی که در کویر هستید آرام راه بروید و با سروصدای ماشین‌های سافاری خود باعث آزار جانوران این منطقه نشوید. رفت‌وآمد بیجا در این مناطق جان جانوران و حشرات کویری را به خطر می‌اندازد. همچنین سروصدای زیاد باعث می‌شود این موجودات زیستگاه خود را ترک کنند. در سفرهای کویری مسیرهای سافاری و آفرود باید محدوده کوچک و مشخصی داشته باشند تا علاوه بر محافظت از اکوسیستم منطقه، از گم شدن و تصادف افراد با یکدیگر هم جلوگیری شود.
آمادگی برای مقابله با پدیده‌های طبیعی کویر مانند طوفان شن مسئله دیگری است که حتماً باید از آن اطلاع داشته باشید. بهتر است قبل از سفر درباره اقدامات ایمنی لازم در زمان بروز این پدیده مطالعه کنید. در صورت بروز طوفان شن تا زمانی که باد آرام است از راهنما یا سرپرست گروه خود کمک بگیرید و محل را ترک کنید و یا در صورت شدید بودن طوفان چهره، دهان و بینی خود را بپوشانید تا دچار مشکلات تنفسی نشوید.
مراقبت از خودتان در برابر حشرات و جانوران کویری مانند مار و عقرب یکی دیگر از مهم‌ترین نکات سفر به کویر است. دورشدن از گروه و نشستن در محل‌های ساکت باعث می‌شود جانوران و حشرات بیشتری جذب شما شوند. بهتر است بااحتیاط روی رمل‌ها راه رفته و در محدوده‌ی مشخصی بنشینید تا دچار عقرب گزیدگی نشوید.
همراه‌نداشتن وسایل غیرضروری آخرین مورد از نکات سفر به کویر است که در این مقاله به آن اشاره می‌کنیم. در سفرهای کویری زیورآلات و جواهرات همراه نداشته باشید زیرا در صورت گم‌شدن آنها، دیگر باید قید جواهرات خود را بزنید. همچنین از بردن لباس‌های تنگ و چسبان و لوازم الکترونیکی غیرضروری مانند اسپیکرها به کویر بپرهیزید.
در این مقاله مهم‌ترین نکات سفر به کویر را با شما در میان گذاشتیم. همان‌طور که گفته شد در صورت عدم آشنایی با این مناطق گرم و رعایت نکردن نکات گفته شده ممکن است در سفرهای کویری با مشکلات جدی روبرو شوید. به طور کلی اگر قصد رفتن به کویر را دارید بهتر است برنامه‌ی سفرتان را با یک یا دو نفر از عزیزانتان در میان بگذارید. در این صورت اگر با مشکل و یا حادثه‌ای مواجه شوید آنها با گروه‌های امداد به کمک شما می‌آیند. در پایان امیدواریم از سفر به کویرهای بکر و تماشایی ایران لذت ببرید و با خاطره‌ای خوش به خانه بازگردید.
مطالب مرتبط
ریگ جن سفری به ترسناک ترین کویر ایران
اقامت در هتل های لوکس و سنتی یزد در دل کویر