ایران سرزمینی که در آن متولد شده و زندگی می‌کنیم از دیرباز دارای طبیعتی شگفت‌انگیز و دیدنی بوده است. از طرفی همان‌طور که می‌دانیم کشورمان دارای پیشینه‌ی تاریخی پر فراز و نشیب، شکوهمند و طولانی‌ای است که باعث میشود گردشگران از سراسر دنیا از آن دیدن کنند. ترکیب طبیعت زیبا و قدمت تاریخی را اما می‌توانید در بهشت کوچک گیلان یعنی ییلاق دیلمان یا همان روستای دیلمان پیدا کنید. این منطقه که در استان گیلان واقع شده یکی از توریستی‌ترین و دیدنی‌ترین مناطق شمال کشور است. اگر دوست دارید درباره این ییلاق زیبا و خوش آب‌وهوا بیشتر بدانید در این مقاله با الی گشت همراه باشید.
ییلاق دیلمان یا همان روستای دیلمان که به بهشت کوچک گیلان هم معروف است در استان گیلان و در ۴۶ کیلومتری جنوب شهرستان سیاهکل و ۱۵ کیلومتری لاهیجان واقع شده. دیلمان همچنین با ارتفاعی بیش از ۲۰۰۰ متر از مرتفع‌ترین ییلاق‌های ایران به شمار می‌رود.
منطقه دیلمان در واقع زیباترین ییلاق شرق گیلان است و یکی از بکرترین و زیباترین نواحی خطه سرسبز شمال کشور به‌حساب می‌رود. این ناحیه به آب‌وهوای ییلاقی و چشمه‌های بسیار و چشم‌اندازهای سبز و قله‌های پربرفش معروف است. گفتنی است دیلمان از دو بخش پیرکوه و دیلمان تشکیل شده که از شمال به رشته کوه البرز و از شرق به قله درفک می‌رسد.
اما این منطقه باشکوه ییلاقی تنها به طبیعت شگفت‌انگیزش مشهور نیست و دارای قدمتی تاریخی هم هست که آن را به یکی از توریستی‌ترین نواحی ایران تبدیل کرده. مردم روستای دیلمان شامل اقوام مختلف ایرانی گیلک، تالش، کرد و آذری می‌شوند.
اما شاید بخواهید بدانید ییلاق دیلمان دارای چه تاریخچه‌ای است؟ گفتنی است در مکتوبات تاریخی و حتی شاهنامه فردوسی آمده که نخستین انسان‌های غارنشین که بعدتر موفق به کشف آتش و سلاح‌های فلزی شدند در پای کوه‌های البرز و شهر دیلمان می‌زیسته‌اند. همچنین آثار زندگی غارنشینی و ابزار و ظروف مسی و مفرغی و سفالی کشف شده در این ناحیه نشان می‌دهد که از ۲۰۰۰ سال پیش از میلاد مسیح در این منطقه زندگی وجود داشته است.
علاوه بر این مهری استوانه‌ای در یکی از گورستان‌های دیلمان پیدا شده که قدمت آن به ۵ هزار سال پیش از میلاد مسیح برمی‌گردد. از طرفی باید به حضور قومی به نام دیلم هم اشاره کرد که ۲۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح در دیلمان زندگی می‌کرده‌اند. بر اساس اسناد تاریخی در دوران ساسانیان هم به این منطقه دیلمستان گفته می‌شده. اما در مجموع باید گفت قدمت دقیق وجود این قوم در منطقه مشخص نیست.
دیلمیان تا پیش از ورود اسلام به ایران و حتی اوایل آن زرتشتی بودند و با مقاومت مقابل اعراب از سرزمین خود محافظت کردند. اولین مسلمانانی که وارد ییلاق دیلمان شدند علویان بودند. آنها به دلیل مخالفت با حاکمان عباسی به این منطقه پناه آوردند و با ورود آنها دیلمیان مسلمان شیعی شدند.
روستای دیلمان همچنین خواستگاه یکی از قدرتمندترین سلسله‌های ایران یعنی دیلمیان است. دیلمان در واقع از مهم‌ترین مکان‌ها برای پناه‌دادن به مخالفان خاندان عباسی به شمار می‌رفت. دیلمیان موفق شدند مقابل عباسیان مقاومت کرده و شکستشان دهند و حتی بخش‌هایی از عراق را به تصرف درآورند.
سلسله آل‌بویه اما سرانجام به دست سلجوقیان از بین رفت. سپس فردی به نام علی‌ابن‌بویه دیلمی از تبار دیلمیان تلاش کرد تا دوباره نام دیلمیان و سنت‌هایشان را زنده کند. گرچه او هرگز نتوانست قدرت و حکومت خود را به‌اندازه سلسله قبل از خود گسترش دهد، اما به کمک سه فرزندش به نام‌های احمد، علی و حسن مذهب شیعه را تا حدی گسترش و ترویج داد.
شاید کنجکاو باشید بدانید که چرا روستای دیلمان به این نام شناخته میشود؟ جالب است بدانید دیلمان در زبان گیلکی «دیلمون» تلفظ میشود. برخی معتقدند این نام ترکیبی از سه واژه «دیل»، «ام» و «ان» است. واژه «دیل» معنای محلی را می‌دهد که دام در آن نگهداری می‌کنند. «ام» به بلند بودن منطقه اشاره دارد و «ان» هم پسوند مکان است. با این اوصاف دیلمان به معنای مکان بلندی است که در آن دامداری می‌کنند. از آن جایی که از گذشته تا امروز از ییلاق دیلمان برای نگهداری دام استفاده می‌شده این وجه تسمیه دورازذهن به نظر نمی‌رسد.
اما عده‌ای هم بر این باورند که نام دیلم از دو واژه «دیل» و «لم» تشکیل شده. «دیل» به معنای میان و درون و «لم» هم به معنای بیشه و جنگل است. در مجموع دیلم طبق این تعریف به معنای دل جنگل است که باز هم به دلیل موقعیت جغرافیایی دیلمان درستی این وجه تسمیه هم محتمل است.
یکی از مواردی که حتماً به هنگام صحبت درباره ییلاق دیلمان باید به آن اشاره کرد، آب‌وهوای ییلاقی آن است. دیلمان در واقع ییلاقی بسیار خنک و کوهستانی است و بهترین فصل بازدید از آن بهار و تابستان است.
در فصل بهار به‌خصوص ماه‌های فروردین و اردیبهشت در این منطقه بارندگی میشود؛ اما هوا فوق‌العاده است. با شروع تابستان بارندگی متوقف شده و در ماه‌های تیر و مرداد هوا گرم میشود. اما با شروع شهریور هوا دوباره خنک میشود.
با شروع نیمه دوم سال بارندگی در روستای دیلمان شروع میشود و دمای هوا کاهش پیدا می‌کند. طبیعت استثنایی پاییزی این ناحیه در این فصل بسیار دیدنی است. در فصل زمستان هم دیلمان کوهستانی و برفی و بسیار سرد میشود. در مجموع می‌توان گفت آب‌وهوای این منطقه حتی در تابستان هم ممکن است گاهی سرد شود و بر اساس آستانه تحمل خود نسبت به سرما باید زمان سفر به آن را در نظر بگیرید؛ اما پیشنهاد ما فصل بهار است.
یکی از نکاتی که درباره روستای دیلمان جالب‌توجه است وجود گونه‌های مختلف حیوانات همچون پلنگ، گربه وحشی، شغال، گراز، خرس قهوه‌ای، سمور و انواع دیگر جانوران در این منطقه است.
نکته جالب‌تر این است که گردشگران می‌توانند بدون هیچ ممنوعیتی از این ناحیه و حیواناتش دیدن کنند. اما لازم است بدانید این منطقه شکار ممنوع است و هیچ شکارچی نمی‌تواند در آن دست به شکار بزند.
قبل از بازدید از هر منطقه گردشگری دوست داریم قدری با جاذبه‌های گردشگری مختلف آن آشنا شویم تا بتوانیم بهتر برای سفرمان برنامه‌ریزی کنیم. ییلاق دیلمان دارای جاذبه‌های گردشگری مختلفی است که برای راحتی حال شما ما آنها را به دودسته دیدنی‌های طبیعی و تاریخی تقسیم کرده‌ایم و در ادامه به معرفی مختصر آنها می‌پردازیم.
جاذبه‌های طبیعت‌گردی روستای دیلمان بسیارند و اگر اهل طبیعت‌گردی هستید نباید دیدن‌کردن از آنها را از دست بدهید. در ادامه به معرفی برخی از این جاذبه‌ها می‌پردازیم.
یکی از بهترین قسمت‌های دیدنی ییلاق دیلمان، دشتی سرسبز و خرم مملو از گل‌های شقایق قرمزرنگ است. این دشت سرخ‌رنگ و دلربا در فاصله ۶ کیلومتری شرق دیلمان واقع شده. بازدید از این دشت برای هر گردشگر عاشق طبیعتی تجربه‌ای استثنایی خواهد بود. گفتنی است بهترین موقع بازدید از این دشت شقایق در فصل بهار و به‌خصوص ماه خرداد است که گل‌ها شکوفه می‌کنند و عطرشان مستتان می‌کند.
کوه درفک یکی دیگر از جاذبه‌های طبیعی منطقه روستای دیلمان است که کوهی زیبا و پربرف است و منظره زیبایی را در این منطقه ایجاد کرده. این کوه که در زمره کوه‌های آتشفشانی قرار می‌گیرد دارای دو غار مشهور است. یکی از این غارها غار یخی نام دارد که به‌عنوان یک یخچال طبیعی در دل دیلمان قرار گرفته و یخ‌های آن منبع آب آشامیدنی روستاست. در کنار این غار، غار دیگری به نام نوچاه وجود دارد که به دلیل دفن چهار امامزاده در آن برای محلی‌ها مقدس است. گرچه امروزه از این غار چیز زیادی باقی نمانده.
از دیدنی‌ترین قسمت‌های ییلاق دیلمان آبشار لونک است. این آبشار در منطقه‌ای زیبا در ۲۲ کیلومتری جنوب سیاهکل در سمت راست جاده واقع شده و به دلیل قرارگیری در بین درختان مختلف جنگل، حال و هوای ویژه‌ای دارد و محلی مناسب برای اسکان موقت و پیک‌نیک و کمپینگ به‌حساب می‌رود. همچنین در بالای آبشار، جنگلی سرسبز با بهترین امکانات رفاهی برای تفریح و گشت‌وگذار مسافران مهیا شده است.
دشت سوسن چلچراغ از دیگر دیدنی‌های منطقه روستای دیلمان است و در مسیر دیلمان به روستای داماش قرار گرفته و جایی استثنایی برای طبیعت‌گردی به‌حساب می‌رود. منظره این دشت شما را یاد تصاویر کارت‌پستال‌ها می‌اندازد! گفتنی است سوسن چلچراغ از نادرترین انواع گل در دنیاست و حتی به‌عنوان سمبل ایران شناخته میشود.
اما همان‌طور که گفتیم روستای دیلمان منطقه‌ای تاریخی است و دارای جاذبه‌های تاریخی بسیار که در ادامه به برخی از آنها اشاره می‌کنیم.
یکی از دیدنی‌های تاریخی روستای دیلمان حمام دیلمان است. این حمام چند گنبد دارد که با نورگیر‌هایی در قسمت بالایشان که از آنها برای روشنایی داخل حمام استفاده می‌شده است. عمر این حمام به دوران ایلخانیان می‌رسد. از آن جایی که اولین‌بار بعد از آن دوران، کسی به نام میرزاعلی میربلوک حمام را پیدا و مرمت کرده، به حمام دیلمان، حمام میربلوک هم گفته میشود. این حمام بعدتر توسط سازمان میراث‌فرهنگی هم مرمت شده و در فهرست آثار میراث‌فرهنگی هم قرار دارد.
این حمام به موزه مردم‌شناسی دیلمان هم معروف است چرا که امروزه کاربردی همچون موزه دارد.
کاروانسرای تی تی از دیگر جاذبه‌های تاریخی ییلاق دیلمان است که در ۱۵ کیلومتری جاده دیلمان به سیاهکل واقع شده. این کاروانسرا به عنوان یک محل اقامتی موقت و سر راهی برای افرادی بوده که بین دو منطقه دیلمان و سیاهکل در رفت و آمد بوده‌اند. گفتنی است تی تی در زبان دیلمی به معنی شکوفه بوده و دلیل این نام‌گذاری همین بوده است چرا که این کاروانسرا را فردی به نام تی‌تی خانم از خاندان صفوی بنیان گذاشته.
برج و قلعه گرماور از دیگر آثار تاریخی روستای دیلمان است که قدمت آن به پیش از اسلام بازمی‌گردد. این بنا در واقع باقی‌مانده‌ی قلعه‌ای بزرگ است که در حال حاضر تنها یک برج دیده‌بانی از آن دیده میشود. این برج بر روی تپه‌ای بلند واقع شده تا اشراف کامل به منطقه داشته باشد. گفتنی است در آن دوران مسئله دفاع از قلعه در برابر هجوم دشمنان بسیار مهم بوده. گاهی مردم محلی برای فرار از تهاجم دشمنان به قلعه‌ها پناه می‌بردند. قلعه گرماور در سال ۱۳۸۰ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
از دیگر دیدنی‌های تاریخی ییلاق دیلمان، قلعه کوتی است که به کهن‌ترین بنا در آثار باستانی دیلمان شناخته میشود. کوتی در زبان دیلمی به معنای تپه بوده و علت نام‌گذاری قلعه کوتی هم وجود روستاهایی است که به‌صورت قلعه روی تپه ساخته شده‌اند. گفتنی است محققان تشابهات بسیاری میان قلعه کوتی و آثار تاریخی کشور ژاپن پیدا کرده‌اند. این ناحیه در ۶ کیلومتری شرق دیلمان واقع شده.
اگر قصد رفتن به روستای دیلمان را دارید باید بدانید این ناحیه فاقد ایستگاه راه‌آهن یا فرودگاه است و تنها از مسیر زمینی می‌توانید به این منطقه زیبا و استثنایی بروید. از دو مسیر می‌توان خود را به دیلمان رساند.
مسیر اول از جاده قزوین به رشت شروع میشود. در این جاده، باید از روستای رستم‌آباد، روستای سندس، روستای حاجیده و منطقه حفاظت‌شده سیاه‌رود بگذرید تا به ییلاقی بزرگ و سرسبز برسید. با ادامه همین مسیر از آسیابر رد می‌شوید و به دیلمان می‌رسید.
مسیر دوم که از محبوبیت بیشتری میان گردشگران برخوردار است از میان شالیزارها و جنگل‌های سیاهکل شروع میشود. برای ورود به این جاده، باید از شهر رشت به سمت لاهیجان برانید. در جاده لاهیجان وارد جاده زیبا و جنگلی ۱۵ کیلومتری سیاهکل شوید. سپس از آنجا در مسیری ۴۵ کیلومتری به سمت منطقه ییلاقی دیلمان حرکت کنید تا به ییلاق دیلمان برسید.
ییلاق دیلمان یا همان روستای دیلمان یکی از مرتفع‌ترین، دیدنی‌ترین، خوش آب و هوا ترین و سرسبزترین نواحی شمالی کشورمان است. این منطقه از استان گیلان دارای جاذبه‌های گردشگری فراوانی است و از قدمتی پیشاتاریخی برخوردار است.
از جمله جاذبه‌های طبیعی این ییلاق می‌توان به دشت شقایق، کوه درفک، آبشار لونک و دشت سوسن چلچراغ اشاره کرد. از دیدنی‌های تاریخی این ناحیه هم باید از حمام دیلمان، کاروانسرای تی‌تی، قلعه گرماور و قلعه کوتی یاد کرد. اگر شما هم به بازدید از مناطق دیدنی و خوش آب‌وهوای خطه‌ی شمال علاقه دارید بازدید از این ناحیه را از دست ندهید.
مطالب مرتبط: شکوه طبیعت ایران در بهشت گمشده گیلان، ماسال ییلاق سوباتان کجاست؟
۴ نظرات