برای دیدن دودکش جن باید به ۲۰ کیلومتری شهر ماهنشان و ۱۲۰ کیلومتری زنجان بروید. در آنجا ستونی بلند از جنس خاک رس را می بینید که در اثر فرسایشی طولانی مدت به وجود آمده و تخته سنگی مسطح در بالای آن ظاهری شبیه دودکش را به آن داده است. شاید بپرسید چرا محلی ها به این دودکش ها «دودکش جن» می گویند؟ چون در گذشته ساخت هر بنایی که برای انسان سخت بوده را به جن و دیو نسبت می دادند. هودوها همیشه پدیده‌ای قابل توجه برای زمین‌شناسان هستند اما از هودوهای زنجان هیچ حفاظتی انجام نمی شود و در معرض تخریب قرار گرفته است.
در پای این دودکش ها دژی کهن قرار دارد که خبر از قدمت طولانی این محل می دهد. با گذر از دودکش ها به بقایای قلعه بزرگی برمی خوریم که به آن قلعه بهستان با تخت دیو می گویند. این قلعه با ۶۴ اتاق و دو راه پله در لیست آثار ملی قرار دارد و بازدید از آن بسیار خاطره انگیز است. شکل ظاهری بیرون قلعه شبیه دیواره ای از دودکش های به هم چسبیده و تعدادی دودکش های جداست. در پایین قلعه روزنه هایی به چشم می خورد که ظاهر آن را را مرموز و اسرار آمیز کرده است. دلیل این که به این قلعه، «تخت دیو» می گویند این است که محلی ها بر این باور بودند که دیوها بر روی سنگ های مسطح بالای ستون ها می خوابند. قدمت بنای اولیه این قلعه به دوره ساسانی برمی گردد اما از آن در قرن های ۵ و ۷ هجری استفاده می شده و برای ساختن اتاق های آن کوه ها را حفر کرده اند.
فضای کلی قلعه به ۳ قسمت اتاق‌ها، دالان‌ها و راه پله‌ها تقسیم می‌شود. در ضلع‌های غربی و شرقی، راه پله‌های زیگزاگی وجود دارد که طبقات زیرین آن فرسایش زیادی پیدا کرده اند و عبور از آن ها خطرناک است. راه پله‌های ضلع شمال‌غربی قلعه کاملا سالم و دست نخورده اند و در بالای آن ها، اتاقی به شکل طاق محراب‌های مسجد های اسلامی قرار گرفته است.
۷ نظرات