در سفر به ترکیه لیر ببریم یا دلار؟ این سوالی است که شاید در ذهن بسیاری از ما قبل از سفر به کشور ترکیه شکل گرفته باشد. در واقع همه افرادی که قصد سفر به خارج از کشور را دارند، یکی از اولین سوال‌هایی که به ذهنشان می‌رسد این است که باید دلار با خودمان ببریم یا ارز آن کشور را؟ جواب به این سوال تاثیر مستقیمی بر میزان رفاه ما در مسافرت دارد و با گرفتن تصمیم درست و منطقی می‌توانیم بدون ضرر مالی اوقات خوشی را در کشور ترکیه تجربه کنیم و از تفریحات و امکانات رفاهی بیشتری بهره ببریم. الی گشت در این مقاله تمامی نکاتی را که در زمینه ارز لیر و دلار باید بدانید را بررسی می‌کند.
برای رزرو تور استانبول روی عکس زیر کلیک کنید
ترکیه یکی از کشورهای همسایه ایران است که در مرزهای شمال غربی کشور ما واقع شده است و هر ساله ایرانی‌های بسیاری از این کشور بازدید می‌کنند. واحد پول این کشور «لیر» و پول خرد آن «کروش» نام دارد. هر لیر ۱۰۰ کروش است که تا مبالغ زیر ۵ لیر به‌صورت سکه و ۵ لیر به بالا به‌صورت اسکناس‌های ۵، ۱۰، ۲۰، ۵۰، ۱۰۰ و ۲۰۰ لیری موجودند.
ترکیه جزو بیست کشور قدرتمند دنیا به‌شمار می‌رود اما وضعیت اقتصادی آن همواره درحال تغییر است. خصوصا از سال ۲۰۱۵ تا بحال نرخ تورم در آن رشد کرده است. از این رو وضعیت برابری لیر در مقابل سایر ارزهای اصلی دنیا مانند دلار و یورو نیز وضعیت مناسبی ندارد و همواره نرخ آن در حال تغییر است. طبق آخرین آمارها، لیر ترکیه در سال ۲۰۲۱ رتبه نخست بیشترین افت ارزش واحد پولی در مقابل دلار با ۴۴.۳۵ درصد کسب کرد و در سال ۲۰۲۲ نیز برابری لیر در مقابل دلار در پایین‌ترین سطح خود طی سال‌های اخیر قرار گرفته است.
با اطلاعاتی که داده شد، در جواب این سوال که در سفر به ترکیه لیر ببریم یا دلار می‌توان پاسخ داد که لیر ترکیه واحد پول باثباتی نیست و بهتر است در سفر به ترکیه از دلار با خود ببریم. در کل اگر بخواهیم جواب قطعی و یک کلمه‌ای بدهیم، باید بگوییم بله، بردن دلار به کشور ترکیه عاقلانه‌تر به‌نظر می‌رسد هرچند این جواب استثنائات کوچکی دارد که در ادامه مقاله به آن‌ها خواهیم پرداخت.
مطالب مرتبط
آشنایی با بهترین صرافی ها در استانبول
چطور سفر ارزان به استانبول داشته باشیم؟
معرفی کامل فرودگاه های استانبول + راهنمای مسیر
نکات مهم درباره باید ها و نباید های سفر به استانبول!
امروزه با به وجود آمدن ارزهای الکترونیکی، راه جدیدی برای انتقال پول به سراسر دنیا پیش پای همگان قرار گرفته است. در مجموع ۳ راه قانونی برای انتقال پول از ایران به ترکیه وجود دارد:
- بردن اسکناس
- انتقال پول به کیف‌پول الکترونیکی به‌صورت تتر که در صرافی‌های ترکیه قابل نقد شدن هستند.
- واریز به حساب بانکی خود در صورت داشتن حساب بانکی در ترکیه
با وجود اینکه شهروندان ایرانی امکان افتتاح حساب بانکی در ترکیه را ندارند اما می‌توانند در بانک‌های دولتی ترکیه حساب باز کنند. در صورتی که حساب بانکی در ترکیه دارید، می‌توانید پول خود را از طریق صرافی‌های ایران به حساب خود در ترکیه منتقل کنید و با استفاده از کارت بانکی خود که طرف قرارداد مستر کارت یا ویزا کارت هستند، تمام هزینه‌های سفر خود را پرداخت کنید. در این صورت می‌توانید در زمان رزرو هتل و پرواز نیز از تخفیف‌های فصلی وگوناگونی که روی کارت‌های بانکی داده می‌شود، استفاده کنید تا در هزینه‌های سفر خود صرفه‌جویی کنید.
یکی از راه‌هایی دیگر واریز پول به کیف‌پول الکترونیکی خود به صورت تتر یا دلار الکترونیکی است. در این روش می‌توان از طریق کیف‌پول‌های الکترونیکی یا سخت‌افزاری پول خود را به دلار تبدیل کرد و هنگام سفر به ترکیه این پول را از طریق صرافی‌های تمامی شهرهای ترکیه به اسکناس دلار یا لیر تبدیل کرد. بهتر است در زمان تبدیل ارز، به اندازه مصرف‌تان لیر دریافت کنید تا دو بار کارمزد صرافی نپردازید. در صورتی که حساب بانکی خارجی یا کیف پول تتر ندارید، باید پول نقد همراه خود ببرید.
تا اینجا به طور کلی متوجه شدیم که به همراه داشتن دلار تصمیم درست‌تری می‌تواند باشد. دلایل مختلفی برای ارجحیت دلار بر لیر وجود دارد که در این بخش به بررسی آن‌ها می‌پردازیم. این دلایل عبارتند از:
- نرخ تورم ترکیه مانند ایران بالای ۱۲ درصد است، به همین دلیل اگر زمان خرید لیر شما با تاریخ خرج آن فاصله زیادی داشته باشد، احتمالا تورم بر روی ارزش پول شما تاثیر خواهد گذاشت و ارزش لیرتان کاهش پیدا می‌کند.
- اگر به صرافی‌های تهران رفته باشید، مشاهده کرده‌اید که همه صرافی‌ها دلار می‌فروشند و اختلاف قیمت خرید و فروش آن بین ۱ الی ۲ درصد است. اما همۀ صرافی‌ها لیر نمی‌فروشند و اگر هم بفروشند اختلاف قیمت آن‌ها بین ۵ تا ۱۰ درصد است. بنابراین می‌توانید در ایران، دلار را با قیمت مناسب‌تر و دسترسی آسان‌تر تهیه کنید تا لیر.
- قیمت دلار و لیر امروز را بررسی کنید و متوجه می‌شوید اگر از ایران دلار به ترکیه ببرید و آنجا به لیر تبدیل کنید، ارزش آن یا برابر است یا به سود شماست. البته ساعت کاری صرافی‌ها و بانک‌های ترکیه را باید مد نظرتان داشته باشید. ولی اگر لیر به ترکیه ببرید و بخواهید آن را در ترکیه به دلار تبدیل کنید، قطعا نرخ تبدیل به ضرر شما خواهد بود.
- دلار ارز محبوب بسیاری از مکان‌های توریستی، تفریحی، عمده‌فروشی‌ها و حتی بعضی ادارات دولتی است؛ برای مثال سفارت ایران در ترکیه جهت پرداخت هرینۀ خدمات خود، دلار و یورو می‌پذیرد اما لیر قبول نمی‌کند. همچنین دولت و اداره مهاجرت ترکیه برای خرید خانه در ترکیه توسط خارجی‌هایی که قصد اقامت یا اخذ شهروندی دارند، فقط ارز دلار و یورو قبول می‌کند. بنابراین احتمال اینکه شما در ترکیه به دلار نیاز داشته باشید زیاد است و در تبدیل لیر به دلار قطعا ضرر خواهید کرد.
- ممکن است تمام پولی که به همراه برده‌اید را خرج نکنید، بنابراین در پایان سفر یا باید مازاد پولتان را تبدیل به ریال کنید و یا به صورت لیر نگه دارید و یا حتی دوباره به دلار تبدیل کنید. در هر صورت شما ضرر خواهید کرد. پس بهتر است از ابتدا دلار داشته باشید.
- متداول ترین اسکناس دلار، ۱۰۰ دلاری است. با وجود اینکه اسکناس ۲۰۰ لیری وجود دارد، ولی متداول‌ترین اسکناس لیر ۱۰۰ لیری است. بنابراین در بهترین حالت شما برای مقدار مشخصی ارز، حداقل ۷ برابر بیشتر اسکناس کاغذی حمل کنید که مشکلات و خطرات زیادی برای شما خواهد داشت.
حال که به پرسش نخست پاسخ دادیم و متوجه شدیم که در سفر به ترکیه لیر ببریم یا دلار، ببینیم که صرافی‌های ترکیه فرآیند تبدیل ارز را چگونه انجام می‌دهند؟
به صرافی در ترکیه Döviz گفته می‌شود و در آن می‌توانید بدون پرداخت کمیسیون ارز خود را تبدیل نمایید.اما چون صرافی‌ها متعلق به بخش خصوصی هستند، نرخ ارز مناسبی به شما پیشنهاد نخواهند داد. به ویژه در آخر هفته‌ها و ایام تعطیل دیگر که بانک‌ها بسته‌اند، این موسسات نرخ سود خودسرانه‌ای از شما درخواست می‌کنند. بنابراین تبدیل ارز در روزهای تعطیل در این صرافی‌ها اصلا پیشنهاد نمی‌شود.
با توجه به شرایط صرافی‌ها، خدمات ارزی در ترکیه انتخاب مناسب‌تری است. در روزهای کاری، بانک‌ها با نرخ ارزی نزدیک به آنچه بانک مرکزی اعلام کرده است، پول شما را تبدیل می‌کنند. پس از پایان ساعات کاری بانک‌ها ، نوسانات بالا نرخ ارز در بازار آغاز می‌شود. برای مصون ماندن از این نوسانات می‌توانید از شعبه‌های اینترنتی بانک‌ها استفاده کرد.
با توجه به نرخ ارز تعیین شده از سوی بانک مرکزی ایران، می‌توانید یکی از مکان‌های تبدیل ارز را در ترکیه انتخاب کنید. مکانی که نزدیک‌ترین نرخ به نرخ ارز بانک مرکزی را اعلام می‌کند، بهترین مکان است. در طی روز نرخ ارز با تفاوت اندکی در این مکان‌ها ارائه می‌شود، ولی پس از ساعات اداری و بسته شدن بانک‌ها و بازارهای ارزی، تفاوت فاحشی در نرخ ارز عرضه شده، در مکان‌های خصوصی به چشم می‌خورد.
به همین دلیل بانک‌های دولتی که در نوسانات بازار ارز درگیر نیستند، مناسب‌ترین نرخ ارز را پیشنهاد می‌کنند. از طرف دیگر کار با شعبه‌های اینترنتی بانک‌ها یا دریافت ارز از دستگاه‌های خودپرداز مجهز به گزینه‌ی تبدیل ارز در تمامی ساعات امکان‌پذیر است.
در جواب کلی این سوال که در سفر به ترکیه دلار ببریم یا لیر، به این نتیجه رسیدیم که داشتن دلار به‌صرفه‌تر است. اما حتما از ابتدای سفر به ترکیه تا انتهای سفر، مقداری لیر به همراه داشته باشید تا بتوانید در صورت نیاز تاکسی بگیرید، به رستوران رفته و غذایی بخورید یا نیازهای پیش‌بینی‌نشده دیگرتان را رفع کنید و به مشکل نخورید.
در ساعات کاری اختلاف بین خرید و فروش ارزهای مختلف برای بانک‌ها و صرافی‌های معتبر کمتر از ۲ درصد است ولی در ساعات تعطیل این اختلاف به ۱۰ درصد خواهد رسید. بنابراین اگر هنگامی که چند تعطیلی پشت سرهم قرار گرفته است به ترکیه سفر کرده‌اید مانند آخرهفته یا تعطیلات عید فطر و قربان و قصد تبدیل ارز به لیر و یا برعکس را داشته باشید، ضرر خواهید کرد.
اکنون که دلایل و مسائل اصلی مربوط به تبدیل ارز در ترکیه را مطالعه کردید و مشخص شد که بهتر است در سفر به ترکیه لیر ببریم یا دلار، به چند نکته بسیار مهم اشاره خواهیم کرد تا بدون هیچ‌گونه دغدغه‌ای سفر لذت‌بخشی را به کشور ترکیه تجربه کنید.
- صرافی فرودگاه، مراکز خرید (AVM)، جواهرفروشی‌ها و هتل‌ها مکان‌هایی هستند که فقط در مواقع اضطراری باید در آن ارز خود را تبدیل کنید. زیرا تبدیل ارز شغل اصلی آن‌ها نیست و سود بیشتری برای خود برمی‌دارند.
- قبل از تبدیل ارز، نرخ ارز تعیین شده توسط بانک مرکزی را بررسی کنید تا بتوانید نزدیک‌ترین قیمت به آن را در فروش ارز خود انتخاب نمایید.
- سعی کنید کم‌کم و به حد نیاز، دلارتان را به لیر تبدیل کنید. (مزایای تبدیل دلار به لیر را مجدد مطالعه فرمایید.)
- همانطور که ذکر شد، بهتر است کار تبدیل دلار و یا هر ارز دیگر به لیر را در ساعات اداری بانک‌ها (دوشنبه تا جمعه از ۹ صبح تا ۵ بعد از ظهر) انجام دهید.
- برخلاف باور بسیاری، در ترکیه نرخ تبدیل صرافی‌های مناطق توریستی و بازارهای بزرگ، مناسب‌تر از مناطق دیگر شهر است.
- پول نقد کمی همراه خود به بیرون از هتل ببرید. بقیه پولتان را در Safety Box هتل بگذارید یا بین همسفران‌تان تقسیم کنید یا حداقل آن را در جیب‌های متفاوتی بگذارید.
- اگر قصد دارید مدت زمان زیادی در ترکیه اقامت کنید یا مبلغ پول زیادی همراهتان دارید، می‌توانید با پاسپورت در بانک ترکیه حساب باز کنید، این کار شدنی است و بسیار امن‌تر از حمل پول نقد است.
- صرافی‌های مجاز در تمامی شهرهای ترکیه دارای تابلویی هستند که روی آن بزرگ نوشته شده است DÖVIZ یعنی صرافی. مغازه‌هایی که خیلی ریز و به فارسی نوشته‌اند صرافی یا کارت‌خوان ایرانی، صرافی نیستند و مجوز ندارند و به صورت غیرقانونی فعالیت می کنند. بنابراین به آن‌ها مراجع نکنید زیرا در صورت بروز هرگونه مشکلی، امکان شکایت و پیگیری قانونی از آن‌ها را نخواهید داشت.
نتیجه‌گیری
هر روزه توریست‌های فراوانی ایران را به مقصد کشور ترکیه ترک می‌کنند. یکی از سوالاتی که ذهن مسافران به ترکیه را همیشه به خود مشغول می‌کند این است که در سفر به ترکیه لیر ببریم یا دلار. با توجه به مطالبی که گفته شد می‌توان نتیجه گرفت که همراه داشتن دلار در سفر به ترکیه گزینه‌ی مناسب‌تر و به‌صرفه‌تری است. همچنین پیشنهاد می‌شود ارز خود را برای مصارف روزانه سفر در صرافی‌های مجاز سطح شهر یا بانک‌ها در ساعات اداری تبدیل به لیر کنید تا کارمزد کمتری پرداخت کنید و اگر در پایان سفر پولی اضافه ماند، به صورت دلار باشد تا هنگام بازگشت یا در سفرهای بعدی به کشورهای دیگر بتوانید از دلار استفاده کنید.
این مقاله در مجله گردشگری الی گشت، به سوال مهم و پرتکرار بسیاری از توریست‌ها در مورد ارزش و تبدیل ارز لیر و دلار پرداخت، برای مطالعه سایر مطالب با موضوعات مشابه می‌توانید به سایت ما مراجعه کنید.
۱.آیا می توانم تتر و یا ارزهای دیجیتال دیگری به ترکیه ببرم و آنجا تبدیل به لیر کنم؟
بله، به‌خصوص در انتقال پول‌های بزرگ، راحت‌ترین روش است اما اگر مبلغ شما زیر ۵ هزار یورو و معادل آن است، این راه با توجه به دردسرهایش پیشنهاد نمی‌شود.
۲. ساعات کاری بانک‌ها به چه صورت است؟
در کشور ترکیه معمولا بانک‌ها از دوشنبه تا جمعه، از ساعت ۸:۳۰ صبح تا ۱۲ ظهر و از ساعت ۱۳:۳۰ تا ساعت ۱۷ بعدازظهر مشغول به کار هستند و امکان مراجعه حضوری به شعب وجود دارد. ۱۲ تا ۱۳:۳۰ زمان استراحت و ناهار کارمندان است. شنبه، یکشنبه و تعطیلات آخر هفته در ترکیه، اغلب بانک‌ها تعطیل‌اند. با این حال برخی بانک‌ها در مناطق توریستی و شهرهای بزرگ ترکیه، در زمان‌های خاص سال، هر روز باز هستند.
۳. از نظر قانون ایران سقف مبلغی که می‌توان در سفر ترکیه همراه داشت، چقدر است؟
در حال حاضر هر مسافر می‌تواند تا سقف ۱۰ هزار یورو و معادل آن به کشور دیگر وارد کند. همچنین ذکر شده است که حداکثر ۵ هزار یورو و معادل آن از مرزهای هوایی و ۲ هزار یورو و معادل آن از مرزهای زمینی، ریلی و دریایی را می‌توان از کشور خارج کرد.
۴. از چه راه‌های می‌توان به ترکیه پول برد؟
اسکناس، داشتن ارزهای دیجیتال (تتر) و داشتن حساب بانکی در کشور ترکیه، راه‌هایی قانونی هستند که می‌توانید مبلغ موردنظرتان را از ایران به کشور ترکیه منتقل کنید.