دروازه ی خورشید در بولیوی
در بولیوی غربی و در ارتفاع ۱۳ هزار فوتی (نزدیک به ۴هزار متری)، شهری باستانی و تاریخی تیاهواناکو قرار گرفته است. اینجا در قدیم پایتخت امپراتوری ای بود که امروزه اثرات و بازمانده های آن را در پرو و شیلی هم می توانید مشاهده کنید. طبق شواهد به دست آمده، به نظر می رسد که که تیاهواناکو یکی از مهم ترین شهرهای آمریکای باستانی بوده باشد. افسانه های آندی بر این باور هستند که مناطق اطراف دریاچه ی تیتیکاکا در واقع مهد اولین انسان های روی کره ی زمین بوده اند. طبق باور آن‌ها، خداوند منطقه تیاهواناکو را به عنوان محل اولین خلقت انتخاب کرده است. با الی گشت همراه باشید تا در ادامه با یکی از شاهکارهای این قوم آشنا شویم.
مطالب مرتبط: خطوط ساجاما چه رازی را فاش می کنند؟ این کوه در بولیوی انسان می خورد!
تیاهواناکو در حال حاضر ۸۰۰ فوت (حدود ۲۴۴ متر) بالاتر از سطح دریاچه تیتیکاکا و در قسمت های غربی بولیوی، در آمریکای جنوبی قرار گرفته است. ولی باستان شناسان بر این باورند که این شهر در زمان گذشته یک دروازه برای دسترسی به دریاچه بوده است. شواهدی در این دریاچه پیدا شده که نشان می دهد سطح آب آن در طول تاریخ به طرز قابل توجهی تغییر داشته است. تیاهواناکو یک شهر باستانی بود که حدود ۱۲ هزار سال قدمت دارد و توسط تحولات سریع و شدید زمین و یا شاید هم حوادث طبیعی نابود شده است. دروازه ی خورشید یکی از معدود بازمانده های به جای مانده از این تمدن است.
در مورد بازمانده ها و ساختمان های این منطقه هنوز اتفاق نظر وجود ندارد. بعضی از محققان می گویند که این سازه ها به ۱۴ هزار سال قبل از میلاد باز می گردند! یکی از آن ها که بیش از باقی سازه ها مورد توجه قرار گرفته، دروازه ی خورشید نام دارد. دروازه ی خورشید تقریباً ۳ متر ارتفاع دارد و روی یک تکه سنگ یکپارچه حکاکی شده است. وقتی در قرن نوزدهم مجدداً توسط اروپایی ها کشف شد، این تکه عظیم سنگ به صورت افقی روی زمین افتاده بود و یک ترک بزرگ هم برداشته و تقسیم به دو تکه شده بود. امروزه دروازه خورشید در همان محل اولیه خود که در آنجا پیدا شد قرار دارد. البته، بعضی بر این باور هستند که اینجا محل اصلی قرارگیری دروازه خورشید نیست و در مورد محل استقرار اصلی آن کسی مطمئن نیست.
قدیمی ترین تقویم خورشیدی جهان؟
نقوش حکاکی شده روی این تکه سنگ به نظر می رسد که برای مصارف مربوط به علم نجوم به کار می رفتند. البته این نقوش تصاویری از موجوداتی شبیه به انسان را نشان می دهند که بال دارند و کلاه به سر کرده اند. البته تفاسیر مختلفی از این نقوش می شود. بعضی ها معتقدند که این دروازه به عنوان نوعی تقویم مورد استفاده قرار می گرفته و بنابراین به آن قلب «دروازه ی تقویم» داده اند. چرا که به نظر می رسد که این دروازه نشان دهنده ی یک سال خورشیدی باشد. البته، نمی توان کارکرد این دروازه را منطبق با چیزی که امروزه به عنوان سال خورشیدی می شناسیم در نظر بگیریم. آن ها معتقدند که در گذر زمان، یک سال خورشیدی دستخوش تغییر شده است و همین علت این امر است که تعداد روزهای این تقویم با روزهای یک سال خورشیدی امروزی همخوانی ندارد. براساس این دروازه، یک سال ۲۹۰ روز دارد که تقسیم به ۱۲ ماه شده که هریک ۲۴ روز دارند. حتی بعضی از افسانه ها و شایعه های دیگری هم مطرح هستند که این دروازه ای برای ورود به جهان های دیگر و یا ابعاد دیگر این جهان است!
برخی بر این باور هستند که دانشمندان آنقدر که باید به این تقویم توجه نمی کنند و اهمیت تقویم دروازه ی خورشید به نوعی فراموش شده است. دلیل آن هم این امر است که تعداد روزهای سال خورشیدی که دروازه ی خورشید نشان می دهد برابر با ۳۶۵ روز نیست. در واقع دروازه ی خورشید تقویمی از زمین با یک ماه/قمر دیگر است و حدود ۱۲ هزار سال پیش طراحی شده بود. این دوره زمانی ملقب به دوره آتلانتیس بوده که در آن تمدن بشر بسیار پیشرفته بود و در سراسر کره ی زمین هم اثرات این تمدن دیده می شود. در این تمدن بوده که شهرهایی بزرگ و پیشرفته، با ساختمان هایی بلند ساخته شده بودند که از سنگ هایی سنگین و چندین تنی در ساخت آن ها استفاده شده بود. آن ها این قطعه های سنگ را احتمالاً توسط تکنولوژی و ابزارهایی حکاکی می کردند که پیشرفته بوده، ولی با ابزارهای امروزی ما تفاوت داشت. تغییراتی که در زمین رخ داد احتمالاً بسیار شدید بودند و منجر به ایجاد سونامی و سیل های عظیمی روی زمین شده و تمامی شهرهای ساحلی را نابود کرده بود که خیلی از آن ها اکنون در زیر آب ها قرار دارند. در طی این دوران، احتمالاً زلزله های شدیدی هم رخ داده و تغییرات زیادی هم در پوسته ی زمین ایجاد شده است. برای مثال، اکنون شواهدی به دست آمده که تئوتیئواکان مکزیک در نزدیکی ساحل بوده است. چراکه شواهدی از یک بندرگاه در نزدیکی آن پیدا شده است. ولی در مورد دروازه ی خورشید، برخی فکر می کنند که زلزله باعث نابودی تمدن اطراف آن شده است. ولی شواهدی به دست آمده که نشان می دهد قطعه های سنگ از مکان های قرارگیری اصلی خود جابجا شده اند و حتی چند کیلومتر دورتر و در زیر لایه های لجن و گل دفن شده اند که این امر نشان دهنده ی یک سیل و یا حتی سونامی قدرتمند است.
جزئیات نقوش دروازه خورشید
اگر از نزدیک نگاهی دقیق تر به این دروازه بیندازیم، متوجه می شویم که کل آن از یک تکه سنگ یکپارچه ساخته شده است و حدود ۳ متر ارتفاع و ۴ متر هم پهنا دارد که مجموعاً وزن آن را به حدود ۱۰ تن می رساند. بنابراین دروازه خورشید هم یکی دیگر از عجایبی است که اجداد باستانی ما با استفاده از تکه های بزرگ سنگ ساخته اند. طراحی ها و زوایای این سنگ ها به نحوی ساخته شده اند که به نظر می رسد سازندگان آن ها هیچ مشکلی در زمینه تراشیدن، حکاکی و یا حتی جابجایی این حجم های سنگین و عظیم سنگ نداشته اند. بعضی ها هم معتقدند که سنگ دروازه ی خورشید، توسط روندی مانند روند ساخت سیمان ساخته شده است. این ادعا بدین معنی است که در ابتدا قالب هایی برای این سنگ ها ساخته شده، و سپس این سنگ ها توسط روندهایی مصنوعی و مانند تزریق سیمان شکل گرفته اند؛ روندی که به آن اسم ژئوپملیر داده شده است.
بیشترین میزان نقوش در قسمت بالایی این دروازه قرار گرفته اند و از آن می توان به عنوان نمادی ترین بخش این تقویم یاد کرد. در این بخش، ۴۸ مربع در اطراف یک شکل مرکزی حکاکی شده اند که هریک از آن ها شبیه به یک موجود بالدار هستند. در این میان، ۳۲تای آن ها با صورت انسان و ۱۶تای دیگر هم با صورت کرکس های آمریکایی هستند که همگی به آدمکی که در مرکز این سازه قرار دارد نگاه می کنند. البته بر اثر فرسایش هایی که در طی تمام این سال ها به دروازه و نقوش آن وارد شده، شاید جزئیات آن به خوبی قابل مشاهده نباشد. ولی محققان طرح های نقش بسته روی دروازه ی خورشید را بازسازی و مجدداً طراحی کرده اند و معتقدند هرکدام از این نقوش، یک معنای خاص دارد.