در اراک به خانه ای تاریخی بر می خوریم که امروز به موزه صنایع دستی و هنرهای سنتی تبدیل شده تا با تماشای آثار آن مشاغلی که در گذشته رواج داشته را بشناسید و شناخت خود درباره هویت ایرانی را بالا ببرید. در این خانه شانس این را دارید تا به غیر از بازدید از آثار موزه، معماری بنایی را تماشا کنید که بیش از ۱۰۰ سال قدمت دارد. می خواهیم درباره خانه حسن پور حرف بزنیم و از تاریخچه و معماری اش بگوییم، در ادامه الی گشت را همراهی کنید.
مطالب مرتبط: ۱۰ مورد از جاذبه های شهر اراک آتش سوزی در تالاب میقان اراک
در شهرهای ایران خانه های تاریخی زیادی هست که حال و هوای آن ها با دنیای امروز فرق دارد. با رفتن به این خانه ها انگار از زمان حال فاصله گرفته اید و دست در دست زمان به گذشته ها رفته اید. در شهر اراک یکی از این خانه های تاریخی نظرها را به خود جلب می کند: خانه حسن پور، خانه ای که در سال های پایانی دوره قاجار ساخته شده اما بارها و بارها کاربری اش تغییر کرده است.
اینجا اولین بار یک شرکت فرش بود اما چند سال بعد به مدرسه تبدیل شد تا اینکه مرحوم جواد حسن‌پور آن را خرید و چند سالی را در آن زندگی کرد. اما امروز این خانه به موزه صنایع دستی و هنرهای سنتی تبدیل شده و نمایشگاه های زیادی در آن برگزار می شود.
این طور که از تحقیقات مشخص شده باعث و بانی ساخت این خانه شخصی به اسم حاج علی مشیری بوده که در آن زمان از تاجران معروف فرش بود. او این خانه را درست کرد تا آن را به یک شرکت فرش تبدیل کند اما به دلایلی این خانه بعدها به مدرسه تبدیل شد و در نهایت هم خانه ی مسکونی جواد حسن پور شد.
ارزش تاریخی و معماری جذاب این خانه باعث شد تا در سال ۱۳۴۷ اداره کل میراث فرهنگی آن را از وارثان بخرد و مرمت کند. این خانه در نهایت در سال ۱۳۸۲ موزه صنایع دستی و هنرهای سنتی شد و از ان زمان تا به حال هنردوستان و تاریخ دوستان زیادی به بازدید از آثار آن می روند. خانه حسن پور در بافت تاریخی اراک جای دارد و در نزدیکی آن قدیمی ترین مدرسه و حمام شهر قرار گرفته است، از طرفی، این خانه در لیست آثار ملی ایران قرار دارد و خیلی از گردشگران اراک از آن دیدن می کنند.
خانه حسن پور یک ساختمان دو طبقه است که ۶۰۰ متر مربع مساحت دارد. در میان اتاق هایی که در طبقه ی همکف هستند مطبخ، انبار آذوقه و ورودی بنا به چشم می خورد، دیگر اتاق های این طبقه هم در فصل زمستان مورد استفاده قرار می گرفتند. اتاق های طبقه اول شاه نشین و تابستان نشین بودند و در فصل تابستان اهالی خانه به این اتاق ها می رفتند. با نگاهی به معماری خانه کاملا مشخصه که اینجا هم مثل دیگر خانه های قدیمی این شهر به صورت درون گرا ساخته شده و به طور کلی از یک حیاط مرکزی، و اتاق هایی در سه سمت شرق، غرب و شمال تشکیل شده اند که درب همگی آن ها رو به حیاط باز می شود و تنها راه ورود نور به آن ها از سمت حیاط است.
خانه حسن پور با سنگ آهک، آجر، خشت، گل و چوب ساخته و نمای آن کاملا با آجر پوشیده شده و تزئیناتش شامل آجرکاری و کاشی کاری می شود. این خانه از سه طرف غرب، شرق و شمال از بخش های شبستان و اعیان نشین تشکیل شده و در سمت شبستان آن اتاق‌های مسکونی، آشپزخانه، انبار، دستشویی و تنور قرار گرفته است. بعد از گذر از درب ورودی برای رسیدن به حیاط باید از چندین پله پایین بروید چون کف حیاط حدود ۱/۵ متر از سطح خیابان پایین تر است.
در این خانه موزه های زیادی تشکیل می شود که در زیر آن ها را معرفی می کنیم:
نمایشگاه خط و خطاطی: در این قسمت مجموعه آثار خوش‌نویسی و تذهیب هنرمندان معاصر به نمایش در آمده که بازدید از آن برای علاقمندان به هنر جالب است.
نمایشگاه اثرهای چوبی: اگر از تماشای آثار چوبی منبت و معرق لذت می برید به هیچ وجه تماشای این بخش از موزه را از دست ندهید.
نمایشگاه فلز و آثار حجمی: آثار این موزه خیلی متنوع است و هر نوع سلیقه ای را راضی می کنند. در اینجا آثار قلم زنی هنرمندان اراکی، برنج بروجرد، ملیله کاری زنجان و دیگر آثار ساخته شده با فلز را می بینید و در آن حتی شانس این را دارید تا آثار هنر قلمزنی استادانی مثل استاد بابا خانی را هم از نزدیک تماشا کنید.
نمایشگاه منسوجات: در این قسمت انواع و اقسام لباس های سنتی نظرتان را جلب می کند با تماشای این لباس ها به خوبی با لباس های سنتی ایران آشنا می شوید. البته به غیر از این لباس ها، با دیدن آثار ترمه دوزی حسابی غافلگیر می شوید.
نمایشگاه سفال، شیشه و سرامیک: در این قسمت تا دلتان بخواهد می توانید ظروف سفالی، شیشه و سرامیک را در طرح ها و رنگ های مختلف ببینید.
نمایشگاه فرش و گلیم: فرش‌های منطقه ساروق از معروف ترین فرش های استان مرکزی است که در این نمایشگاه به نمایش در آمده اند در اینجا به غیر از این فرش ها، گلیم نقش برجسته خمین هم دیده می شود.