آشنایی با جزیره خارکو اثر ملی جنوب ایران

معرفی جزیره خارکو اثر طبیعی ملی ایران

سفر به جنوب ایران یکی از هیجان انگیزترین سفرهایی است که افراد می تواند در زندگی خود تجربه کنند. بازدید از جزایر متعدد و ناشناخته این منطقه و آشنایی با سبک زندگی اهالی که در آن جزایر زندگی هر کدام به نوبه ی خود می توانند جذابیت ویژه ای برای بازدید از جزایر جنوبی ایران باشند. جزایر عباسک، بونه، تنب بزرگ و کوچک، لارک، هرمز، ناز، خور موسی و … از جزایر خلیج‌ فارس هستند که در نزدیکی ۳ استان خوزستان، بوشهر و هرمزگان قرار دارند. در این مطلب از مجله ی گردشگری الی گشت می خواهیم درباره جزیره خارکو که در خارک قرار دارد نیز صحبت کنیم؛ این جزیره ی نسبتا کوچک در فهرست آثار طبیعی جمهوری اسلامی ایران به ثبت رسیده است. در ادامه همراه ما باشید تا بیشتر درباره این جاذبه ی گردشگری در جنوب ایران خدمتتان شرح دهیم.

مطالب مرتبط:
گورستان هزار ساله شغاب در بوشهر!
ساحل ریشهر، شهر باستانی بوشهر
کشف یک محوطه تاریخی مربوط به هزاره پنجم قبل از میلاد در بوشهر

همانطور که در بالا نیز اشاره کردیم جزیره خارکو در خارک که از توابع استان بوشهر است نیز قرار دارد. پناهگاه حیات وحش خارک و خارکو در فاصله ۵۴ کیلومتری شمال غربی بوشهر در آب های ساحلی واقع شده است. مساحت جزیره ی خارکو حدود ۸ کیلومتر و پهنای آن ۴۰۰ نیز می باشد و دارای تعدادی تأسیسات به جای ‌مانده از حضور نظامیان کشور در سال ‌های جنگ ایران و عراق از جمله اسکله و ساختمان‌ های انبار مانند می ‌باشد که امروزه محل مناسبی جهت رشد پرندگان در این جزیره‌ است.  این جزیره در فهرست آثار طبیعی ملی ایران عزیزمان به ثبت رسیده است.

سطح جزیره ی خارکو فاقد هر گونه پستی و بلندی است و به صورت پشته ای بسیار کم ارتفاع از دنباله های طاقدیس های زاگرس جنوبی در ایران نیز می باشد، از همین رو هیچ گونه کوه یا تپه و یا ناهمواری در آن نیز وجود ندارد. بلندترین نقطه آن با ۸ متر ارتفاع در مرکز جزیره و با شیب ملایم به اطراف قرار دارد.  در زمان های گذشته این جزیره محلی برای استقرار نظامیان انگلیسی جهت تسخیر خارک نیز بود.

در این جزیره تعدادی تأسیسات به جای مانده از حضور نظامیان کشور در سال‌های جنگ ایران و عراق از جمله اسکله همچنان موجود است. که امروزه محل مناسبی جهت رشد پرندگان در این جزیره‌است. این جزیره همچنین زمانی محل استقرار نظامیان انگلیسی جهت تسخیر خارک بود و پیش از آن نیز میر مهنای بندر ریگی برای حمله به هلندیان در خارک از خارکو نیروهای خود را به سمت خارک گسیل داشته‌است.

پیش از نظامیان انگلیسی این جزیره محلی برای جنگ میرمهنا با هلندی ها بود و آنان نیروهای خود به سمت این خارک نیز گسیل کردند. درباره جنگ میرمهنا با هلندی ها در آب های جزیره خارگو مولف فارسنامه ناصری نیز گفته است:

میرمهنا به همراه سپاهیانش توسط دست کریم خان زند گرفتار شد و با وساطت میرزا محمد بیک خورموجی دشتستانی داماد میرمهنا بخشیده شده و سپس خدمت مهمی را برای ایران و خلیج فارس انجام داد. میرمهنا شخصی بود که در زمان زندیان زندگی در بندر ریگ زندگی می کرد و به عبارتی دزد دریایی بود. ولی در زمانی که هلندی ها به خلیج فارس حمله کردند با آن ها جنگید و موجب شکست آن ها و بیرون راندنشان از جزیره ی خارک شد.

پوشش گیاهی و جانوری در جزیره خارکو

جزیره خارک به همراه جزیره خارکو به دلیل ارزش های فوق العاده اکولوژیکی که دارای یکی از از اجتماعات منحصر به فرد مرجان های و جانوران دریایی، محل تخم گذاری هزاران قطعه پرندگان آبزی و کنار آبزی می باشد. پوشش گیاهی عمده در این منطقه شامل کنار، کهور، انجیر، معابد، انجیر بنگال و انواع گیاهان علفی می باشد و همچنین گلایول، سفید سریش، تمشکین عشق آبادی، خیارک، گرامورز، ناز بیابانی، آهوماش شور دوست، مشگک، انجیر معابد، سیلن عربی، مریم گلی مصری، تیپ پوششی نریشت، تیپ پوششی گل آفتابی درختچه ای می باشد.

مهمترین گونه حیوانات این منطقه  آهو می باشد که قریب به ۱۵۰ سال پیش به این جزیره انتقال یافته است و علیرغم وجود یکسری تعارضات انسانی و عوامل محدوده کننده طبیعی نظیر خشکسالی، در جزیره ماندگار شود و به حیات خود ادامه دهد و به نوعی خود را با محیط زیست این منطقه وفق داده است و علاوه بر آن حیواناتی نظیر پرندگان مهاجر ،‌دلفین ها ، لاک پشت های دریایی نیز در این جزیره وجود دارد که حیات وحش این جزیره را شکل داده اند.

جزیره خارکو در خارک به دلیل اینکه سواحل شنی و ماسه ای دارد و همچنین وجود آبسنگ های مرجانی سبب شده اند تا جذابیت بیشتری در این جزیره به وجود بیاید و در جذب توریست و رشد گردشگری گام موثری بردارد. البته باید به این نکته نیز توجه داشت که این جزیره فاقد مناطق مسکونی و فاقد هر گونه تجهیزات و امکاناتی می باشد. امید است تا با به وجود آوردن شرایط مساعد و ارائه رونق در این منطقه بتواند شاهد گسترش میزان گردشگری در آن بشویم.

دیگر جزایر استان بوشهر

• جزیره فارسی

جزیره ای به نام فارس در ۱۰۳ کیلومتری سواحل جنوبی ایران و در حدفاصل مرز بین ایران و عربستان نیز واقع شده است و همین خود دلیلی است که بسیار حائز اهمیت باشد. طول جزیره فارسی ۱۴ کیلومتر و عرض آن ۷ کیلومتر است. جزیره فارسی فاقد آب شیرین و خالی از سکنه می‌باشد و هم‌اکنون در آن تأسیسات نفتی و تأسیسات نظامی نیروی دریایی ارتش حضور فعال دارند.

• جزیره صدرا

جزیره ای کوچک در شرق شهر بوشهر به نام جزیره صدرا وجود دارد و محل استقرار صنایع کشتی سازی و سکوسازی می باشد. جزیره صدرا در محاصره آب‌ های کم ‌ژرفا قرار دارد که با جزر تقریباً بدون عمق می‌ گردند. جادهٔ دسترسی جزیره با خاکریزی کردن بر روی قسمت‌ های کم‌ عمق و احداث پلی بر روی مسیر آبی ایجاد شده ‌است.

• جزیره ام سیله

جزیره با نام ام سیله که کمی هم نامش عجیب است در شهر بوشهر قرار دارد که با نام جزیره خان در این شهر نیز معروف است. جزیره ی ام سیله یا خان حدود ۴ کیلومتر بوده و کاملا هم مسطح است طوری که تحت تأثیر جزر و مد، بخش اعظم آن را آب فرا می ‌گیرد. لاک پشت های دریایی از این منطقه برای تخم گذاری استفاده می کنند.