روشن کردن آتش به روش اصطکاکی

شاید به نظر شما هم در دنیای امروز یادگیری روش کردن آتش به روش اصطکاکی کاری بیهوده به نظر برسد. چرا که در برای طبیعت گردان، کوهنوردان و مسافران امکانات بسیاری برای تهیه آتش درون طبیعت وجود دارد. با پیشرفت تکنولوژی و دانش انسان امروزی، وسیله هایی همانند کبریت های ضد آب، فندک های گوناگون و سنگ های چخماق یا همان آتشزنه های موجود در بازار دیگر روش های قدیمی منسوخ شده است. همچنین وجود اجاق ها و پیک نیک های کوچک مسافرتی در بازار برای طبیعت دوستان، تهیه آتش برای پخت غذا و جوش آوردن آب را فراهم نموده است. جدای از تمام موارد بالا، یادگیری و آموزش تهیه آتش به روش اصطکاکی مخصوصا برای کسانی که به درون طبیعت قدم می گذارند، هنوز هم لازم است و جزو آموزش های ابتدایی محسوب می شود که در این مطلب از الی گشت برایتان شرح می دهیم.

مطلب مرتبط:
چگونه برای آتش روشن کردن در طبیعت هیزم ها را بچینیم؟
روش هایی برای پخت غذا روی آتش در طبیعت
۹ راه برای درست کردن آتش در طبیعت

تصور کنید که درون طبیعت گیر افتاده اید. به هر دلیل وسایل خود را برای برپایی آتش از دست داده اید یا اصلا وسیله ای ندارید و باید خود را گرم نگه دارید. شاید برای آشپزی نیاز به برپایی آتش داشته باشید که قبلا روش های برپا کردن آتش را به شما در همین مجله الی گشت گفته ایم. با این حال برای به دست آوردن اولین شعله ها و جرقه های آتش باید دست به کار شوید. اما چه کارهایی باید انجام دهید؟ فکر کنید در طبیعت گیر افتاده اید، نه فندک دارید و نه آتشزنه. اجاق گاز سفری نیز ندارید. چه باید کرد؟

در این مواقع می توانید به یکی از روش هایی که اجداد ما انسان ها از آن استفاده می کردند رو بیاورید. از قوانین اصطکاک در فیزیک استفاده کنید و آتش خود را بسازید. در حقیقت، یادگیری این روش برای طبیعت گردهایی که مدام پا به درون طبیعت های وحشی می گذارند، شانس زنده ماندن آن ها را بالا می برد. همیشه باید برای شرایط اضطراری و اورژانسی درون طبیعت آماده بود. برای تهیه آتش به روش اصطکاکی چه باید انجام دهید و به چه وسایلی نیاز دارید؟

یکی از شرایط زنده ماندن در طبیعت و در مجموع زندگی کردن در طبیعت برای چند روز دسترسی به آتش است. آتش یکی از عناصر پنجگانه اصلی زندگی در کنار عناصری همچون هوا، سرپناه، غذا و آب است که برای حیات شما لازم است. در نتیجه نه تنها با وسایل مدرن امروزی بلکه با وسایل و شیوه های قدیمی نیز باید برپایی آن را بدانید. اگر شما به عنوان راهنما یا لیدر طبیعت هستید، این موضوع از اهمیت بسیاری برخورد است. جدای از برپایی آتش همواره یادتان باشد که مهار آتش هم از مهارت های لازم و ضروری است. اینکه اجازه گسترش آتش را در طبیعتی همچون جنگل ها و دشت های خشک ندهید نیز، از دیگر مهارت هایی است که باید به دست بیاورید.

یاد بگیرید بعد از اینکه به تهیه آتش به روش اصطکاکی پرداختید، چگونه آتش را همچنان فعال و روشن نگه دارید و اجاقی را که برای طبخ غذا لازم دارید را چگونه بر پا نگه دارید! در مطالب قبلی آموزش های لازم برای ثساخت اجاق غذا در طبیعت و نحوه چیدن هیزم ها در طبیعت را به شما آموزش داده ایم اما به دست آوردن اولین جرقه های آتش را به شما نگفتیم. در اینجا با ما همراه باشید تا تهیه آتش به روش اصطکاکی را به شما آموزش دهیم.

برای برپا کردن آتش روش های مختلفی وجود دارد. به عنوان مثال می توانید با یک ذره بین یا حتی تکه ای یخ آتش روشن کنید. می توانید با استفاده از قوطی نوشابه و شکلات، باتری های قلمی و سیم ظرفشویی و حتی بادکنک هم آتش روشن کنید. در گذشته های دور البته چنین وسایلی وجود نداشتند، کبریتی وجود نداشت. حتی زمانی سنگ چخماق نیز کشف نشده بود. در نتیجه انسان ها با روش هایی همانند ساخت مته کمانی، روش اصطکاک دو چوب با هم که به روش شخم زدن معروف است و روش مته دستی که سریع ترین روش است، به تهیه آتش به روش اصطکاکی می پرداختند.

همانند امروزه که همه ما خواندن و نوشتن را می دانیمو یک سری دانش های کلی و جامع را در همان ابتدای زندگی مان یاد می گیریم؛ در گذشته های دور نیز هر انسانی یاد میگرفت که چگونه آتش روشن کند و این موضوع از درس های ابتدایی هر نوجوانی بود. برای آشنایی بیشتر با این چند روش، ادامه مطلب را دنبال کنید.

یادتان باشد که قبل از اینکه شروع به روشن نمودن آتش نمایید باید تمام وسایل مورد نیاز برای روشن نگه داشتن آت، پس از برپایی آتش را در کنار خود و آماده داشته باشید تا از خاموش شدن اتش جلوگیری کنید. برای تهیه آتش به روش اصطکاکی دو روش را می توان نام برد:

• روش مته دستی
• روش شخم زدن
• روش مته کمانی

در این روش و البته در دیگر روش هایی که نام بردیم، برای تهیه آتش به روش اصطکاکی به چوب هایی نیاز دارید که به راحتی آتش بگیرند و البته خشک باشند. در این میان چوب درختانی همانند صنوبر، سرو کوهی، درخت سرو، چوب گردو، چوب درخت بید و هر چوب متراکم خشکی را می توانید استفاده کنید. مسلما این روش برای طبیعت هایی مناسب است که شما دسترسی به چوب داشته باشید و اگر به عنوان نمونه در صحرا و بیابان گیر افتاده باشید، باید از روش های دیگر آتش روشن کردن در طبیعت استفاده نمایید.

در روش مته دستی برای تهیه آتش به روش اصطکاکی شما نیاز به یک تخته چوب برای پایه و یک چوب باریک و سخت برای حرکت بر روی تخته چوب دارید. قرار است از اصطکاک بین این دو تکه چوب آتش روشن کنید. خود را برای کاری مداوم و بدون خستگی آماده کنید. مقداری خار و خاشاک خشک تهیه کنید. تخته چوب خشک و یک چوب باریک خشک هم در کنار خود بگذارید. هیزم ها و چوب های مورد نیاز برای روشن نگه داشتن آتش را هم در کنارتان جمع کنید، به گونه ای که به راحتی بتوانید به آن ها دسترسی داشته باشید.

اکنون با یک چاقو سر چوب باریک را کمی تیز نمایید. در تخته چوب هم، با چاقو حفره ای کوچک و تا حد امکان هفتی شکل بکنید. خاشاک خشک را درون حفره قرار دهید. چوب باریک را درون حفره گذاشته و با حرکت رفت و برگشت دستانتان آن را آنقدر بچرخانید تا حرکت دود را در تخته ببینید. در این میان اگر لازم بود باز هم خاشاک بگذارید. کمی در میان خاشاک فوت کنید تا آتش بیشتر گر بگیرد و روشن شود. تکه چوب باریک بهتر است که قطری حدود ۲ سانتی متر و طولی تا ۲۵ سانتی متر داشته باشد تا سرعت شما را بالا ببرد. به خاکستر داغ ایجاد شده در این روش سخت، باید سریع خاشاک و تیکه های کوچک برگه درختان خشک برسانید تا آن را از دست ندهید.

در این روش شما به جای اینکه حرکت چوب باریک را عمودی انجام دهید، حرکتی افقی به آن اضافه می کنید. در این روش تخته چوب شما، تخته ای کشیده است همانند تنه درخت که از وسط نصف شده باشد. بر روی این تخته شیاری ایجاد کنید. سر چوب باریک با قطر حداقل ۲ سانتی متری خود را تیز کنید. در انتهای مسیر باریک بر روی تخته، خاشاک خشک قرار دهید. سپس با فشار چوب باریک را درون شیار به سمت جلو به حرکت در آورید. در این روش باید بتوانید تخته چوب را ثابت و در جای خود نگه دارید. می توانید از یک تکه سنگ یا از پاهای خود برای ثابت نگه داشتن تخته چوب استفاده نمایید. پس از ایجاد خاکستر داغ و دمیدن در آن، تهیه آتش به روش اصطکاکی را انجام داده اید و اکنون باید شعله های آتش را بیشتر نمایید و به آن هیزم برسانید.

این روش در حقیقت همان روش مته دستی است با این تفاوت که شما برای به حرکت در آوردن چوب باریک از یک ابزار دیگر استفاده می کنید. در نتیجه حرکت چوب باریک سریع تر می شود و انرژی که برای به حرکت در آوردن چوب باریک بر روی تخته چوب صرف می کنید، کمتر خواهد بود. سرعت تهیه آتش به روش اصطکاکی با روش مته کمانی نیز سریعتر از دو روش قبلی است. برای این روش، شما باید یک کمان بسازید. چوبی منعطف و باریک را پیدا کنید. برای بندکمان نیز می توانید از یک تکه طناب یا حتی بند کفشتان استفاده کنید. در این مواقع باید خلاقیت خود را بالا ببرید.

طناب را به دو سر چوب باریک و کمانی خود ببندید. اکنون کمان شما آماده است. یک تکه سنگ پیدا کنید. این سنگ باید به راحتی درون دستان شما قرار بگیرد. همچنین در وسطش حفره ای داشته باشد که درون چوب باریک شما بیافتد. چوب باریک را در کنار بند کمان قرار داده و یک دور بپیچانید. به گونه ای که با تکان دادن کمان به حالت رفت و برگشتی، چوب باریک هم بچرخد. چوب باریک را درون حفره هفتی شکلی که روی تخته چوب ایجاد کرده اید، قرار دهید.

با سنگ کوچکی که پیدا کرده اید، به چوب باریک از بالا فشار بیاورید تا از موقعیت خود جا به جا نشود و در یک نقطه حرکت کند. همزمان با کمان، چوب باریک را آنقدر بچرخانید تا خاکستر داغ را مشاهده کنید. با بلند شدن دود، سریع خاشاک بیشتری بر روی آن بگذارید و در جرقه های آتش بدمید تا آتش شعله ور شود. در روش کمانی اگر دو نفر بودید، می توانید یک نفر چوب باریک را نگه دارد و نفر دوم با بند یا ریسمانی چوب را بچرخاند و کار کمان را انجام دهد.

جدای از اصطکاک بین چوب، می توانید از اصطکاک بین دو سنگ چخماق یا اصطکاک بین سنگ چخماق و یک تیکه فلز برای ایجاد جرقه نیز استفاده کنید.

منبع: fieldandstream.com