در نظر داریم تصاویری از تهران قدیم را در این بخش به شما ارائه دهیم ولی بد نیست بدانیم که تهران قبل از اسلام و بعد از آن از جزئی از توابع ری بود، حدود ۲۰۰ سال پیش دهکده ای به نام تهران وجود داشت و از آبادیهای حومه ری به شمار می رفت ، هرچند در آثار مکتوب از تهران قدیم قبل از اسلام نامی برده نشده است ولی باستان شناسان در سال ۱۳۲۱ در دهکده دروس شمیران متوجه شدند که در هزاره دوم قبل از میلاد مردم متمدنی در این منطقه زندگی می کردند، علاوه بر این پژوهش های دیگری که ۲۸ سال پیش در ارتفاعات قیطریه انجام شد، نشان می دهد که این منطقه در سه هزار سال پیش محل زندگی مردمی متمدن بوده و قبل از اسلام نیز یک منطقه مذهبی محسوب می گردید. اولین بار و در سال ۱۱۹۳ هجری قمری توسط آقا محمد خان قاجار تهران، که در آن زمان دهکده ای بیش نبود به عنوان پایتخت انتخاب شد.
عکس زیر اما مربوط به ۱۵۰ سال پیش است !
حدود ۱۱۰ سال بعد و در دهه ۵۰ تهران به شکل زیر متحول شد .
واقعا مقایسه عکس های بالا و تصور آن با تهران کنونی جالب و شگفت انگیز است ، به همین بهانه و تصور بهتر این مقایسه در ذهن، عکسی از شرایط کنونی تهران با نمایی بسیار متفاوت نسبت به عکس های قبلی را قراردادیم .
مطالب مرتبط : مجموعه ارگ تهران، حافظه تاریخی پایتخت عمارت مسعودیه تهران، نخستین موزه و کتابخانه ایران
برج آزادی یا شهیاد که سال ۱۳۴۹ ساخته شد با وسعتی حدود ۱۵هزار متر مربع توسط حسین امانت معمار ایرانی ساخته شد، در سال ۱۳۴۵ طرحی به عنوان نماد معرف ایران بین مهماران ایرانی به مسابقه گذاشته شد که در این بین آقای امانت از دانشگاه تهران که در آن زمان دانشجویی ۲۶ ساله بود ، برنده شد و ماموریت داشت تا برای یادبود جشنهای ۲۵۰۰ ساله شاهنشاهی آن را بسازد که عملیات ساخت آن در یازدهم آبان ۱۳۴۸ شروع و در شهریور ۱۳۵۰ خاتمه یافت و در تاریخ ۲۴ دی ۱۳۵۰ به نام برج شهیاد به بهره برداری رسید.
عکس زیر در مربوط به زمان ساخت در سال ۴۹ می باشد.
پس از پیروزی انقلاب و به دلیل اجتماعات عظیم مردم در این میدان در استقبال از بازگشت امام خمینی (ره) از پاریس که پس از ده روز ار آن اجتماع، انقلاب به پیروزی رسید ، این برج و میدان به نام آزادی تغییر نام پیدا کرد .
خیابان ولی عصر که با نام پیشین پهلوی بلندترین خیابان تهران و خاور میانه است به طول ۱۷.۹ کیلومتر از میدان راه آهن در جنوب شهر آغاز و به میدان تجریش در شمال تهران در منطقه شمیرانات ختم می گردد. این خیابان به دستور رضا خان که در آن زمان وزیر جنگ بود در سال ۱۳۰۰، به نام جاده مخصوص پهلوی ساخته شد، درختکاری در حاشیه آن و نهر آب جهت آبیاری درختان و در ادامه سنگ فرش کردن آن از جمله اقداماتی بود که رفته رفته و از همان سال ۱۳۰۰ آغاز شد. در سال ۱۳۱۸ حدود ۶۰هزار در خت چنار آن را پوشیده بود و از آن همه تنها در حدود ۸ هزار درخت باقی مانده است. جاده مخصوص پهلوی تا سال ۱۳۲۰ اختصاصی بود و مردم از جاده قدیم شمیران به تجریش می‌رفتند . عکس زیر مربوط به سال ۱۳۳۰ می باشد.
خیابان ولی عصر در سال ۱۳۳۹ که دیگر سنگفرش نیست. با ورود آسفالت به خیابان سازی ها در آن زمان ، این خیابان نیز از سنگفرش به آسفالت تغییر یافت.
هنوز هم ولی عصر، زیبا و یکی از نماد های تهران بزرگ است …
میدان حسن آباد
در ناحیه شمال غرب آن روزهای تهران قرار داشت، یکی از بزرگترین باغ ها ی شهر در آن زمان به حساب می آمد که به یکی از رجال قاجار به نام میرزا یوسف آشتیانی ملقب به مستوفی الممالک تعلق داشت. وی پیش از گسترش شهر تهران بیشتر زمینهای بیرون حصار (حصاری که از زمان شاه طهماسب صفوی به جای مانده بود) تا بهجت آباد واز آنجا تا یوسف آباد ،ونک و اوین را خرید که بعد از آن به ورثه رسید، قطعه قطعه شد و به مردم فروخته شد، که پس از گذشت زمان از باغ خبری نبود و رفته رفته به محله حسن آباد شهرت یافت. آماری که از سال ۱۲۹۷ و از دارالخلافه رسیده است نشان می دهد که در آن زمان آین محله شامل ۵۷۲ خانه، ۸۶۶ مغازه، ۳۹ کاروانسرا، ۱۶ باغچه و ۱۴ حمام بود و جالب آنکه ۱۲۵۷۰ نفر در آن زندگی می کردند.
تصویر زیر مربوط به دهه ۳۰ از میدان حسن آباد است.
میدان حسن آباد حال حاظر که که هم اکنون مرکز همهمه صداها، آدم‌ها و ماشین‌ها در مرکز شهر است .
جذابیت میدان حسن آباد در شب صد چندان میشود، دیگر خبری از آنهمه صدا و همهمه نیست و نوپردازیش ، زیبایشش را نمایان تر می کند.
کلیسای سرکیس در خیابان کریمخان ۱۳۵۴
هتل استقلال
پارک ملت سال ۱۳۵۲
میدان تجریش دهه ۴۰
ساختمان اسکان میرداماد سال ۱۳۵۳
خیابان لاله زار سال ۱۳۴۰
امیدواریم از دیدن این تصاویر لذت برده باشید.
۵ نظرات