امپراطوران متعددی بر سرزمین چین حکمرانی کرده اند و هر یک با سلیقه و روحیه ای که داشتند سرنوشت ملت چین را رقم زده اند.
در نظر داریم شما را با تمدن ها و حکومت هایی که بر این کشور سلطه داشتتند، آشنا شوید. پس در ادامه با الی گشت همراه باشید.
مطالب مرتبط: کمی آشنایی با نژاد و انسان های نخستین چینی قصر تابستانی پکن در چین
تمدن های دوره نوسنگی
بعد از انسان پکن تا دوران نوسنگی اطلاع زیادی از تمدن‌های چین در دست نیست. این ممکن است به علت عدم پژوهش و کاوش‌ها در چین باشد و یا ممکن است به علت تغییرات آب و هوا، تمدن یا فرهنگی بعد از انسان پکن در چین ایجاد نشده باشد. ولی از لحاظ دوران کشاورزی یا نوسنگی، با چندین تمدن مهم مواجه هستیم.
- تمدن” خه- مو- دو” مربوط به ۷ هزار سال پیش. در این تمدن آثاری از وسایل استخوانی، سنگی و همچنین ظروف سفالین پیدا شده است که اغلب سفال‌ها منقوش و دست ساز می باشند. خانه‌های آنها چوبی بوده و قدیمی‌ترین چیزی که از این تمدن به دست رسیده پاروی چوبی است. از مکان‌های کشف شده، دانه‌های گیاهی، برنج و دانه گیاهان نیز کشف شده است .
- تمدن” یانگ شائو” که مربوط به هزاره سوم ق. م است. این تمدن در ناحیه “شن سی” تشکیل شده و ظروف سفالی آنها قرمز و منقوش به طرح‌های هندسی است. این سفال‌ها از گل رس نرم ساخته شده و سطح شان پس از رفتن به کوره منقوش شده است. بطور کلی در دوره نوسنگی چین، خانه‌ها ابتدا از چوب و سپس از چینه و در نهایت از گل و چوب بوده است.
تمدن ده نشینی دوران باستان
حدود ۱۵۰۰ ق.م، شاهان سلسله شانگ با هم متحد شده و دستور تشکیل تمدن‌های دوره تاریخی چین را صادر کردند. البته قبل از دوره شانگ به سلسله دیگری به اسم” شیا” نیز اشاره شده است اما عده ای این دوره را افسانه‌ای می‌دانند. به هر حال در دوره شانگ، ساخت وسایل مفرغی در ابتدا جنبه آئینی داشت و ظروف کشف شده از مقابر شانگ، حاکی از تکامل ساخت این نوع ظروف می باشد.
چینی‌ها قبل از اینکه از ظروف مفرغین برای نوشتن استفاده کنند، از مغز استخوان و لاک لاک پشت استفاده می‌کردند. نوشتن روی استخوان‌ها غالباً جنبه فال و پیشگویی داشته است. در مقابر پادشاهان شانگ آثار زیادی از سفال‌های صیقلی ممتاز رسیده از اجداد اصلی چینی‌های بدوی، یافت شده است. در دوره شانگ، قربانی کردن انسان نیز اتفاق می افتاده. مردم خانه‌هایی گلی داشتند و مرد و زن خودشان را با لباس‌های کامل می‌پوشاندند.
مردم شانگ به زندگی پس از مرگ اعتقاد داشتند. چرا که در قبور شاهان، خدمتگزاران خاص و زنان را می‌کشتند و همراه جسد امپراطور به خاک می‌سپردند. آنها از نظر مذهبی، اعتقاد به جادوگری داشتند و آئین‌های مخصوصی انجام می‌دادند و عواید آن مراسم و نذورات را بین شاه و حاکم هر منطقه تقسیم می نمودند.
آنها ارواح کوه، نهرها، دریا، ارواح محلی، خدایان زمینی و آسمانی را ستایش می‌کردند. پرستش ارواح نیاکان از این زمان در چین رایج شد و تا به امروز ادامه دارد. همینطور پرستش قهرمانان افسانه‌ای، یعنی جنگجویان قدیمی که تبدیل به خدایان می‌شدند نیز رایج بود.
بعد از سلسله شانگ ، سلسله جو از (۱۰۲۸-۲۵۷ ق .م) روی کار آمد و ساخت دیوار چین از آن زمان آغاز شد. “دوفیاسوف” مشهور چین مربوط به این دوره می باشد. لائوتسه و کنفوسیوس، تاسیس مدارس و تشویق مردم به درس خواندن به این دوره مربوط می شود.
“جو-یو-اَن” یکی از شعرای مشهور این دوره و قرن چهارم ق. م می باشد که به علت فسادی که اواخر سلسله جُو بوجود آمده بود مبارزه می‌کرد. اما چون به گفته‌هایش توجه نمی‌کردند، او خود را در رودخانه غرق کرد. برنامه‌ای که همه ساله در چین به عنوان مسابقات قایقرانی با قایق‌های اژدهایی شکل در چین برگزار می شود درواقع یادبود این شاعر است. مردم در این زمان خانه‌ها ، معابد چوبی و گلی داشته‌اند که اثری از آنها در دست نیست.
بزرگ ترین پادشاه این سلسله ” چین- شی- خوانگ- دی ” نام داشت که در زمان وی دیوار چین که به صورت مجزا از هم بود به صورت پیوسته و امتداد به دیوارها به کار رفت.
دیوار چین که برای جلوگیری از هجوم اقوام بربر ساخته شده بود، تقریباً شمال چین را اشغال کرد. ارتفاع و عرض دیوار بین ۵/۷تا ۸ متر و عرض دیوار به حدی است که ۶ سوار در کنار هم به آسانی حرکت کنند. به فاصله هر ۱۰۰ متر یک برج دیدبانی قرار گرفته و مامورین در زمان‌های مختلف به دیده‌بانی می‌پرداختند. اخبار حمله دشمن با روشن کردن مشعل‌ها مخابره می‌شد .
دیوار در جهت رو به دشمن، دارای بریدگی‌هایی است که برای تیراندازی به کار می رفته است. چهار دروازه بزرگ و معتبر در طول دیوار وجود داشته که در تمام مدت نگهبانان از آنها مراقبت می نمودند. این دیوارها از پستی و بلندیها و دره‌هایی با ارتفاع مشخص ادامه پیدا می‌کرده است. می گویند اولین آثاری که فضا‌نوردان در کره زمین مشاهده کردند دیوار بزرگ چین بوده است. در چند دهه قبل باستان شناسان چین مقبره چین شی خوانگ دی را کشف نمودند که ارتش کاملی از سفال در آن قرار داشت. گفته شده است که ساخت این مقبره عظیم ۱۰ سال طول کشیده است .
“چین شی هوان گدی”، نخستین امپراتور سلسله کین(چین) بود که ایالات مختلف کشور چین را متحد کرد و در سال ۲۲۱ پیش از میلاد، امپراتوری چین را رسماً پایه‌گذاری نمود.
آرامگاه امپراتور کین در شهر شیان واقع در استان شانشی به همراه جنگجویان سفالی مشهوری که در سال ۱۹۷۴ کشف شدند می باشد. این آرامگاه از سال ۱۹۸۷ در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده است.
سلسله هَن : ۲۰۶ ق .م تا ۲۱۱ میلادی. این سلسله همزمان با اشکانیان بوده و پادشاهان این سلسله راه ابریشم را گسترش داده و سفیرانی به ایران و اروپا فرستاده‌اند.
کاغذ در سال ۱۰۵ میلادی اختراع شد و از چین به سمرقند ، ایران و سپس به بغداد و اروپا رفت.
سلسله تانگ : ۶۱۸ تا ۹۰۶ میلادی. ورود ادیان مختلف از جمله زردتشت، مانوی، اسلام و نیز اختراع صنعت چاپ در این دوره اتفاق افتاد و چینی سازی نیز در این سلسله جای خود را باز کرد و از اهمیت ظروف فلزی کاست.
در مورد بناهای قدیمی پیش از تاریخ چین، جز دیواره‌های چینه‌ای و خانه‌های چوبی ویران شده اثر دیگری بدست نیامد. احتمالاً بناهای پیش از تاریخ چین به علت اوضاع جغرافیایی این کشور، چوبی بوده و به علت احتمال آتش‌سوزی و پوسیدگی از آنها نشانه‌ای بدست نیامده است.