تمدن دره سند
آیا می دانید سرزمین عجایب چه جور جایی است؟ آیا می دانید سرزمین هفتاد و دو ملت کجاست؟ آیا می دانید تمدن درهٔ سِند به کجا اطلاق می شود؟ آیا می دانید چرا به کشوری شبه قاره می گویند؟ و آیا می دانید… ؟! بله درست حدس زدید امروز از سری سفرهای تاریخی به یک سرزمین جالب سری بزنیم و سیری داشته باشیم به دل تاریخ این سرزمین. سرزمین طوطیانی که اگر قند پارسی به آنجا رود همه شکر شکن می شوند. سرزمین مردمی دوستدارهیجان های محیرالعقول وعجیب و غریب بالیوود! بله هند، امروز می خواهیم با شما تاریخ دوستان الی گشتی، گشتی بزنیم این شبه قاره و از این سرزمین زیبا و جذاب با پیشینه و تاریخی جذاب تر دیدن کنیم الی گشت را همراهی کنید.
پیشینه، وضعیت جغرافیایی
مطالب مرتبط: آگوادا، قلعه پرتغالی ها در گوا، هند! ۸ جاذبه ای که فقط در راجستان هند می توانید ببینید!
هند کشوری است با قدمتی حدود دویست هزار تا چهارصد هزار سال. این هزاره ها پیشینه و قدمت کمی نیست بنابراین توقع بی جایی هم نیست که این سرزمین بستر حوادث تاریخی بسیاری باشد بویژه که در گذرگاه تاریخ قرار داشته باشد. به عبارتی مهد و خواستگاه نخستین تمدن حقیقی در حوزه جغرافیایی رود سند، بنابراین می توان نامش را تمدن دره سند و سن و سالش را سه هزار سال دانست که اگر بخواهیم قرینه برایش بیابیم باید با تمدن ماندگار شهرسوخته در ایران خودمان مقارن بدانیم،چه، این دو تمدن مراوداتی هم با هم داشته اند و که البته در میانه سال های ۲۰۰۰ تا ۱۸۰۰۰ ق.م یعنی همزمان با ورود آریایی ها هر دو تمدن افول نموده و نابود شدند. نام رسمی این کشور جمهوری هند یا هندوستان با تلفظ بْهَارَتْ گَنَرَاجْیَه می باشد. در جنوب آسیا واقع شده پاکستان در شمال غرب چین، بوتان، نپال و تبت در شمال، برمه و بنگلادش در شمال شرقی هم مرز خشکی همسایگان این کشورند. هند مرز آبی هم دارد دریای عرب در غرب، خلیج بنگال در شرق، اقیانوس هند هم در جنوب آن واقع شده است. وسعت هند ۳٬۴۰۲٬۸۷۳ کیلومتر مربع می باشد که از نظر وسعت در مرتبه هفتم در جهان قرار دارد دو برابر ایران می باشد. سرزمینی پرباران و مرطوب و با خاک بسیار حاصلخیز و جلگه ای پست و هموار. آب و هوای آن در جنوب گرمسیری و معتدل می باشد. طبیعی است که این شرایط اقلیمی مناسب جمعیت بسیار زیادی را در خود جای دهد و عنوان مقام دومی را از این نظر از آن خود کند می دانیم که چین صاحب مقام اول است.دهلی نو پایتخت آن و بمبئی، کلکته، مدرس، بنگلور، حیدرآباد، اگرا، میسور، جیپور، گوا، پونا، بوپال، و کانپور و… شهرهای پر جمعیت و مهم آن می باشد.
زبان، نژاد، فرهنگ، دین، اقتصاد
هندی و انگلیسی زبان رسمی این کشور است و در کنار آن زبان های بسیار زیادی با هزاران گویش و لهجه رواج دارد. زبان فارسی نیز در این کشور رایج است. ۸۰۰ سال استیلای ایرانیان و اقوام ترکان موجب رواج و سخن گفتن به این زبان است. ناگفته نماند فرهنگ ایرانی و زبان فارسی تأثیر شگرفی بر فرهنگ این سرزمین گذاشته است. در دورهٔ سلاطین غزنوی زبان فارسی وارد هند شد و در عصر حکمرانی خاندان گورکانیان هند زبان رسمی این سرزمین زبان فارسی بود که این موضوع موجب پیدایش و رشد شاعران بلند مرتبه ای چون؛ بیدل دهلوی، امیر خسرو دهلوی و دیگر شاعران شد دستگاه شعری سبک هندی پدید آورد. پیش از سیاست های استعمارگرانه انگلیس شود در قرن نوزدهم دومین زبان رسمی هند زبان فارسی بوده و همچنین زبان فرهنگی و علمی محسوب می شد. تنوع نژاد هم مانند تنوع زبان و آیینو فرهنگ غوغا می کند و هر آنچه که دلتان بخواهد در این سرزمین هفتادو دو ملت وجود دارد. ۶۱ درصد مردم هند باسواد هستند که مردان ۷۳ درصد و زنان ۴۷ درصد این جمعیت باسواد را تشکیل می دهند. هندوئیسم، اسلام، مسیحیت، زرتشتی گری، جین، سیک، آیین بودایی و دیگر ادیان و باورها این تنوع اعتقادی را در بر می گیرد. شامل زغالسنگ، آهن، منگنز، میکا، بوکسیت، تیتانیوم، کرومیت، گاز طبیعی، الماس، نفت خام، سنگ آهک، توریوم ذخایر و منابع طبیعی هند به شمار می رود. همچنین منابع نفتی هند که در سواحل بمبئی گجرات و در شرق آسام یافت می شود. می توان ورود آریاییها را به این سرزمین در همه ابعاد و جنبه ها موثر دانست از فرهنگ، دین گرفته تا ادبیات و سیستم اجتماعی آن که به صورت سیستم طبقاتی در جامعه هند هنوز رواج دارد. مقام چهارمی اقتصاد بزرگ جهان از آن هند است اما با میلیونها نفر که در این کشور هنوز در فقر مطلق زندگی میکنند چه باید کرد؟ در جایی که به تمدن دره سند معروف شده است.
هند از گذشته تا کنون
تا به اینجا کمی از تمدن دره سند صحبت کردیم، می خواهیم بیشتر از تاریخ هند از گذشته تا اکنون حرف بزنیم. از سال ۳۲۰ تا ۵۵۰ م. امپراتوری قدرتمند گوپتا در شمال هند تا قرن سیزده م. حکم راند. گوپتاهای قدرتمند آرام آرام از میان برچیده شدند و حکومتهای ریز و درشت بسیاری یکی پس از دیگری عرض اندام کرد اما از هیچ کدام تنور حکومت و کشور داری و جهانگیری گرم نشد چون مانند بسیاری حکومت های دیگر بیشتر صرف درگیرهای داخلی و جنگ قدرت و مسائلی از این دست بودند. نشانه های نخستین آشنایی ها با اسلام در آسیای جنوبی، راغ می توان در سال ۷۱۱ م. جست. زمانی که مسلمانان تا کرانه های رود سند پیشروی کردند. قرن دهم زمان تصرف منطقه پنجاب فرا رسید و محمود غزنوی آن جا را به چنگ آورد. تاخت و تازهای بی وقفه محمود تا قرن ۱۳ م. ادامه داشت تا سرانجام مسلمانان بر دهلی سلطه یافتند و نخستین حکومت مسلمانان را شکل دادند. سلسله گورکانیان هند توسط بابُر نواده تیمور لنگ در سال ۱۵۲۶ در این سرزمین استقرار یافت و رفته رفته قدرت بسیاری به دست آورد. اکبر کبیر بزرگترین و مقتدرترین پادشاه این سلسله باغیرمسلمانان هندی از در تسامح مذهبی وارد شد. این سلسله گرچه در تاریخ هند خوش درخشیدند اما دولت مستعجل بودند و ناپایدار! قرن ۱۸ م. نادرشاه افشار فیلش یاد هندوستان کرده و عزم سفر به هند نمود شما بخوانید حمله و یورش!
و این چنین عزمی و قصدی موجب زوال و فروپاشی امپراطوری درخشانی را فراهم نمود عاقبت کمپانی هند شرقی ضربه نهایی را فرود آورده و با تصرف قلمرو این امپراطوری موجب نابودی آن شد. با دخالت مستقیم دولت انگیس کمپانی هند شرقی منحل شد. شورش در پی شورش! وقت ان رسیده بود تا رهبر بزرگ جنبش آزادی خواهی واستقلالطلبی هند ماهاتما گاندی رستاخیز به پا کند و بر ضد استبداد استعمار انگلیس مبارزه بیدارگرانه را آغاز کند. اختلافات بین صاحبان قدرت هندی و رهبرمسلمانان هند، محمدعلی جناح در حال شدت یافتن بود. مسلمانان خواهان هندی با مناطق مسلمان نشین بودند و شد آن چه باید می شد! سیلان و پاکستان استقلال یافتند. با خروج انگلیس هند حکومت جمهوری مستقل اعلام کرد. اما آن چه باقی ماند اختلافات مرزی دولت هند با پاکستان کشمیر بود که تا هنوز ادامه دارد!
جاذبه های گردشگری هند
در پایان برای رفع خستگی از چالش ها و زیر و بم های تاریخی به چند جاذبه و مکان دیدنی هند اشاره می کنیم، امید که شما الی گشتی های تاریخ دوست و خوش سفر از سفر به تاریخ و سرزمین های تاریخی لذت کافی برده باشید. شهر بمبئی که بزرگترین بندر هند محسوب می شود و موزه گاندی، رختشورخانه، دروازه هند، باغهای معلق را در خود جای داده است. دهلی دارای اماکن تاریخی و گردشگری مانند قلعه سرخ مسجد جامع دهلی، آرامگاه همایون، بنای نیلوفر، قطب منار، درگاه نظام الدین، بنای یادبود گاندی، دروازه هند، و… می باشد. آگرا سومین شهر بزرگ هند می باشد. این شهر درکنار سواحل زیبای جمنا، آثار تاریخی مانند تاج محل، قلعه لعل، فاتح پور سیکری یا شهر پیروزی و… را داراست. بندر گوا مکان طبیعی و زیبای دیگری که مناسب دیدن می باشد، خط ساحلی کرالا، کاخ دریاچه، پالولم، پارک ملی کانها، هارماندیر صاحب، شهر کویری جایسالمر، غار آجانتا و و و … هزاران جاذبه گردشگری این سرزمین می باشد.