تاریخ پرو
پرو یکی دیگر از کشوری است که در آمریکای جنوبی قرار دارد، قدمتی دیرینه دارد و خاستگاه تمدن اینکاها است . اگرچه که پرو سابقه ای طولانی در تاریخ دارد اما شرایطی از جمله درگیری ها و جنگ های زیاد باعث شده که این کشور با همه ی پیشینه و غنای فرهنگی و تمدنی اش هنوز از نظر اقتصادی در شرایط مساعدی نبوده و از این نظر با مشکلاتی در داخل کشور دست و پنجه نرم کند. این کشور با توجه به موقعیتی که در آمریکای جنوبی دارد و سایر ویژگی ها از جهاتی قابل بررسی است و دانستن تاریخ پرو هم مثل خواندن تاریخ هر کشور دیگری جاذبه ها و تلخ و شیرینی های خاص خودش را دارد. در زنگ تاریخ امروز الی گشت سیر و سفری در تاریخ پرو داریم تا با این کشور بیشتر آشنا شویم.
تاریخ پرو و تمدن اینکاها از گذشته تا حال
مطالب مرتبط: ۲ دقیقه در پایتخت پرو + ویدیو چیکاما، بهشت موج سواران در پرو+ تصویر
باستان شناسان و محققان تاریخ پرو در غارهای شیواتروسپ، یکوئیماچای، آیاکوچو آثاری را پیدا کردند که نشان دهنده ی این مساله است که در ۲۰ هزارسال پیش انسان های شکارچی در این نواحی ساکن بودند. همچنین آثار تمدنی از ۶ هزار سال پیش از میلاد در نواحی ساحلی شیلکا و پاراکاس دیده شده است. تحقیقات و بررسی های محققان نشان می دهد که حدود ۳۰۰۰ قبل سال ساکنان این منطقه شروع به کار کشاورزی و کار بر روی زمین کرده اند و گیاهانی مثل ذرت و کتان از محصولات کشاورزی مردم ناحیه بود و اهلی کردن جانوران هم در این دوره شروع شد. ریسندگی، بافندگی، سبد بافی و سفالگری از دیگر اموری بود که ساکنان این نواحی به آن مشغول بودند.
تاریخ نویسان تاریخ پرو معتقدند تمدن های پیشرفته این منطقه که ۹۰۰سال پیش از میلاد وجود داشتند شامل؛ فرهنگ کارال، فرهنگ شاوین، فرهنگ پاراکاس، فرهنگ موشیکا، فرهنگ نازکا، فرهنگ تیاهوآنکو، فرهنگ واری، فرهنگ چیمیو بودند که این فرهنگ ها تا حدودی پیشرفته بودند و آثار تمدنی آن ها کشت و کار و کشاورزی، طلا و نقره کاری، سفالگری و بافندگی بود و آن ها این هنرها را گسترش دادند. در سال ۷۰۰ پیش از میلاد سازمان های اجتماعی آن ها بیشتر توسعه یافت که سبب تولد و پیدایش تمدن اینکا شد.
در تاریخ پرو تمدن‌های کوچک تر در کوه آند که با امپراتوری اینکا همسو بودند شامل مالبکس، هو تیوس، پونوس، ماری تیو تای، اولبراکوس بودند که تمایل زیادی به فرهنگ اینکایی و وفاداری به اینکاها نداشتند چون اینکاها قلمروی خود را گسترش داده بودند و خشونت زیادی به خرج می دادند که این باعث نارضایتی آن تمدن ها بود.
تمدن اینکاها در تاریخ پرو
تا پیش از کشف کریستف کلمب و سیاست های استعمارگرانه اسپانیا که تاریخ پرو وارد مرحله جدیدی شد، اینکاها قدرتمند ترین و وسیع ترین امپراتوری را ایجاد کرده بودند و هوآنتینسویو که به معنی چهار ناحیه متحد در زبان کوئچوا است در قرن شانزدهم میلادی به اوج خود رسید. این امپراتوری ناحیه‌ای را در بر می گرفت که شامل آرژانتین، کلمبیا، اکوادور، شیلی و بولیوی و جنگلهای آمازون بود. ریشه این امپراتوری از قبیله ای در کوزکو بود و این شهر را پایتخت خود قرار دادند.
اولین فرمانروای این قلمروی وسیع و بزرگ سرزمین کوزکو پاچاکوتی بود و بعدها فرزندان او با سلطه طلبی و زیاده خواهی در صدد گسترش قلمروی خود بودند و حکومت خود را با شیوه ها و سیاست های گوناگون بر این نواحی وسعت دادند. کوزکو شهری سلطنتی بود و امپراتوری کوزکو شامل چهار بخش بود؛ کنتیسویو، چینچاسویو، آنتیسویو، کولاسویو. در این قلمرو قبایل و سرزمینها مذهب و سبک زندگی خود را داشتند و در این مورد آزاد بودند اما در اجرای رسوم فرهنگی مجبور بودند رسوم فرهنگی اینکاها را انجام بدهند. خدایگان خورشید یعنی اینتی، باید به عنوان یکی از مهمترین خدایان امپراتوری مورد ستایش قرار می گرفت و جانشین این خدا روی زمین امپراتور اینکا بود.
پرو و مستعمره اسپانیایی ها
سال ۱۵۳۱ سال تغییر سرنوشت تاریخ پرو بود. اخبار ثروت های افسانه ای این سرزمین و پادشاه ثروتمند آن توجه هر زیاده خواه قدرت طلبی را به خود جلب می کرد و به آن سرزمین می کشاند، یکی از این افراد فرانسیسکو پیزارو، و برادرش بودند که به طمع و قصد رسیدن به این ثروت ها به این کشور وارد شدند، سرزمینی که پرو نام داشت. در چنین شرایطی امپراطوری اینکا درگیر یک جنگ پنج ساله داخلی بود این جنگ بین شاهزاده هواسکار و آتاهواپلا بود و پیزارو با فرصت طلبی هر چه بیشتر از این شرایط سوء استفاده کرده و آن را برای خود یک امتیاز دانسته و در این کشور کودتایی را ترتیب داد. در۱۵۳۲ جنگ و درگیری شکل گرفت و هواسکار کشته شد و آتاهوالپا بوسیله اسپانیایی ها محاکمه و به مرگ محکوم شد و در نهایت این شاهزاده با این حکم مرگ خفه شد.
حالا پیزارو قدرت را در دست داشت اما خشونت و بد رفتاری های او و سرکوب های خونین سبب شورشهای بومیان شد که این شورش ها هم سرکوب می شد و پیزارو حکومتش را هرچه بیشتر انسجام داد. اما جنگ و درگیری همچنان ادامه داشت و جنگ داخلی بلند مدتی بوجود آمد که در نهایت پیزارو و طرفدارانش در نبرد لاس سالیناس فاتح جنگ و پیروز میدان بودند. اسپانیایی‌ها همچنان به سیاست های استعماری خود ادامه دادند و شهر لیما را در سال ۱۵۳۵ برای اهداف و منافع خود ایجاد کردند و موسسه های اداری در آن بنا کردند.
جنگهای استقلال طلبی در تاریخ پرو
پس از یک دوره جنگ و درگیری و ناآرامی و شورش های پی درپی بین بومیان پرو و مهمانان ناخوانده و استعمارگر اسپانیایی عاقبت در سال ۱۸۲۱ استقلال پرو توسط خوزه دسانمارتین اعلام شد. با این حال بحران و ناآرامی در پرو ادامه داشت و بحران اقتصادی به نفع شورشیان محلی بود که رهبری این شورش با توپاک آمارو دوم بود. این تنها شورش نبود و طغیان و شورش پشت شورش در پرو امری عادی شده بود. شورش کریولهل هوانوکو در سال ۱۸۱۲، شورش کوسکو در سالهای ۱۸۱۴ تا ۱۸۱۶ و… از جمله این شورش ها بود که از اصول آزادی خواهی و استقلال پرو دفاع می کردند. سرانجام در سال ۱۸۲۱ استقلال پرو در لیما اعلام شد و سه سال پس از آن سلطه استعمارگران اسپانیایی بعد از دو جنگ جونین و آیاکوچو کاملا پایان یافت با این حال هنوز اولین رئیس جمهور آن در جایگاه قدرتمندی نبود تا سال ۱۸۲۷ که قدرت را به دست آورد.
ادامه تاریخ پرو و تمدن پر ماجرای اینکاها را در زنگ تاریخ دیگری برای شما می گوییم.
۴ نظرات