تاریخ پرفراز و نشیب تایلند

از ناگفته های تاریخ تایلند بشنوید …

نخستین ساکنان سرزمینی که امروزه تایلند نامیده می شود؛ گروه های انسانی شکارچی و جمع آوری کننده غذا بودند که در حدود ۴ هزار سال پیش از میلاد آغاز به کشاورزی کرده و یکجانشین شدند. نخستین محصولی که توسط این افراد کشت می شد؛ برنج بود. این کشاورزان در ابتدا از ابزارهای سنگی استفاده کرده و سپس در حدود ۳ هزار سال پیش از میلاد مسیح ابزارهای برنزی کشف شده و مورد استفاده قرار گرفت و سرانجام ساکنان سرزمین امروزی تایلند از حدود سال ۵۰۰ پیش از میلاد وارد عصر آهن شدند. در ادامه با الی گشت همراه باشید.

در حدود سال ۱۰۰ میلادی، تایلند به بخش های کوچکی تقسیم شده بود که به مئوآنگ «Meuang» شهرت داشته و تحت تاثیر مذاهب قدیمی این کشور بود. به هر روی به نظر می‌رسد، اجداد ساکنان امروزی تایلند از مناطق جنوبی چین به این کشور مهاجرت کرده اند که این مهاجرت احتمالا در فاصله قرون دهم تا سیزدهم میلادی رخ داده است. البته باید در نظر داشت که این سرزمین در فاصله قرون ۹ تا ۱۳ میلادی تحت سلطه خمرها «Khmers» بود که در کامبوج امروزی سکونت داشتند. سرانجام در قرن سیزدهم میلادی دولت های کوچک شکل گرفته در دره رود مکونگ « Mekong » با یکدیگر متحد شده و تحت لوای یک حکومت پادشاهی درآمدند که به نام سلسله پادشاهی سوخوتاهی « Sukhothai» شناخته می شدند. این سلسله نخستین سلسله پادشاهی تایلند محسوب می شود که البته نتوانست برای مدت زمانی طولانی دوام آورده و در قرن ۱۴ میلادی منقرض شد.  در این دوره یک سلسله جدید در تایلند پا به عرصه ظهور گذاشت که سلسله آیوتهایا  « Ayuthaya» نامیده شده و قلمرو پادشاهان سوخوتاهی را به سرزمین خود ضمیمه کرد. این سلسله نوظهور در خلال قرن پانزدهم میلادی بر قدرت و رشد خود افزوده و بر اساس مستندات تاریخی در سال ۱۵۱۱ میلادی نخستین گروه از اروپاییان به سرزمین تایلند وارد شدند. در ادامه، آلمانی ها به سال ۱۶۰۵ و انگلیسی ها در سال ۱۶۱۲ وارد سرزمین تایلند شده و فرانسوی ها نیز در سال ۱۶۶۲ میلادی به این رقابت پیوستند.

در سال ۱۶۷۵ میلادی یک فرد یونانی به نام کنستانتیم فائولکن « Constantine Phaulkon » به عنوان افسر عالی در دربار تایلند منصوب شد و به فرانسوی ها اجازه داد پایگاه نظامی خود را در این کشور ایجاد کنند. البته این افسر یونانی در سال ۱۶۸۸ از کار برکنار شده و به تبع آن فرانسوی ها نیز از تایلند اخراج شدند. پس از این رویداد، تایلند به سیاست انزواطلبی روی آورده و کلیه ارتباطات خود را با اروپاییان تا قرن ۱۹ میلادی قطع کرد.

البته در سال ۱۷۶۵ میلادی نیروهای برمه به حکومت آیوتهایا حمله ور شده و پایتخت آن ها را در سال ۱۷۶۷ تصرف و با خاک یکسان کردند. سال ۱۷۶۹ یکی از ژنرال های تایلندی به نام فارایا تاکسین «Phraya Taksin » توانست قدرت را به دست آورده و به عنوان پادشاهی برسد. وی پایتخت جدید خود را در نزدیکی رود بانکوک به نام توبوری «Thoburi» تاسیس کرده و توانست یک امپراتوری جدید را بنیان نهد. فارایا تاکسین در راستای سیاست های قدرت طلبانه خود توانست بخش های زیادی از لائوس و سایر مناطق جنوب شرق آسیا را تصرف کند اما اقبال وی رو به افول نهاده و سرانجام در سال ۱۷۸۲ میلادی به واسطه یک کودتای نظامی که توسط ژنرال چائو فارایا چاکری « Chao Phraya Chakri » ترتیب داده شده بود، سرنگون شد. این ژنرال تازه به قدرت رسیده در تاریخ تایلند با نام رامای یکم  «Rama I» شناخته شده و در ابتدا فارایا تاکسین را اعدام کرده و سپس بانکوک را به عنوان پایتخت خود برگزید. در سال ۱۸۰۹ میلادی، فرزند وی با نام رامای دوم جانشین وی شده و تا سال ۱۸۲۴ حکومت کرده و سپس رامای سوم (۱۸۲۴ تا ۱۸۵۱) به قدرت رسید که در زمان وی فرهنگ و تمدن تایلندی رشد کرده و گسترش یافت. رامای چهارم که با نام مونگکوت « Mongkut» شهرت دارد به بریتانیایی ها اجازه داد در تایلند سکونت کرده و به طور آزادانه به تجارت بپردازند. وی همچنین با بسیاری از دیگر کشورهای اروپایی، پیمان همکاری امضا کرد و تلاش کرد تا دانش و علوم مدرن در تایلند گسترش پیدا کند. در زمان رامای پنجم(۱۸۶۸ تا ۱۹۰۱) برخی از سنت ها و رسوم قدیمی از جمله سجده در برابر پادشاه منسوخ شده و سیستم های برده داری و مالیات های سنگین کارگران لغو شد. این پادشاه همچنین تغییرات گسترده ای در نحوه حکومت و دولت تایلند به وجود اورد.

در ادامه قرن نوزدهم میلادی تایلند توانست در برابر مستعماران اروپایی مقاومت کرده و از مستعمره شدن جلوگیری کند هر چند در این زمان سرزمین لائوس توسط فرانسوی ها از رامای پنجم گرفته شد. در ادامه فرانسوی ها سرزمین های لائوس را در سال ۱۹۰۷ تصرف کرده و بریتانیائی ها نیز در سال ۱۹۰۹ سرزمین مالزی را از تایلند جدا کردند.

تایلند در قرن بیستم

در ماه جولای سال ۱۹۱۷ میلادی تایلند به عنوان یکی از اعضای گروه اتحاد مثلث به جنگ جهانی اول پیوست. در نوامبر سال ۱۹۲۵ ، پراجات هیپوک « Prajadhipok » به عنوان پادشاهی تایلند رسید. سپس در تاریخ ۲۴ ژوئن سال ۱۹۳۲؛ قانون اساسی تایلند تغییراتی کرده و رژیم حکومتی آن به سلطنت مشروطه تبدیل شد. در اکتبر ۱۹۳۳ شاهزاده بورارادج « Boraradej » تلاش کرد تا شرایط را به سلطنت مطلقه تغییر دهد اما تلاش وی با شکست رو به رو شده و وی در ماه مارچ سال ۱۹۳۵ به نفع آناندا ماهیدول « Ananda Mahidol » برادرزاده خود که تنها ده سال داشت از سلطنت کناره گیری کرد. در ۸ دسامبر سال ۱۹۴۱ میلادی تایلند با ژاپن توافق کرد تا با اقدامات مشترک نظامی بر علیه انگلستان مبارزه کرده و آن ها را از منطقه مالایا بیرون کنند در ادامه ژاپن، تایلند را تصرف کرده و در ۲۵ ژانویه سال ۱۹۴۲ تایلند بر علیه آمریکا و بریتانیا اعلام جنگ کرد. در این زمان، یک ارتش ۹۰ هزار نفره از پارتیزان های تایلندی به فرماندهی پریدی فتومیونگ Pridi Phanomyong هسته مقاومت داخلی تشکیل داده و بر علیه ژاپن وارد جنگ شدند. در سال ۱۹۴۶ تایلند پیش نویس صلح با بریتانیا را امضا کرده و در همان سال به عضویت سازمان ملل متحد درآمد.

در ماه می سال ۱۹۴۶ قانون اساسی جدید تایلند منتشر شده و در ۹ ژوئن سال ۱۹۴۶ پادشاه این کشور یعنی آناندا ماهیدول طی یک سوء قصد مرموز و پیچیده به وسیله شلیک گلوله کشته شده و بومیپول آدولیاده « BhumibolAdulyadej» به پادشاهی رسید.

در سال ۱۹۴۷ سپهبد فیبول « Phibul » در این کشور با انجام یک کودتا به قدرت رسید اما پادشاه تغییری نکرده و کشور تایلند وارد دوره استبداد نظامی زیر نظر سپهبد فیبول شد. این شرایط حتی پس از مرگ فیبول در سال ۱۹۶۳ همچنان ادامه داشته و تایلند زیر نظر یک حکومت نظامی اداره می شد.

در سال ۱۹۷۳ هزاران نفر از مردم تایلند و به ویژه دانشجویان بر علیه شرایط موجود در این کشور اعتراض کرده و خواهان تغییر در قانون اساسی شدند. در این زمان پادشاه تایلند از اقدامات خونبار ارتش بر علیه مردم ممانعت کرده و به این ترتیب کشور تایلند از ورطه حکومت نظامیان خارج شده و اتحادیه ای مرکب از ۱۷ استان در این کشور تاسیس شد. در سال ۱۹۷۶ دانشجویان در تایلند مجددا اعتراضات خود را آغاز کرده و این بار نیروهای پلیس و ارتش به طرز خشونت باری با اعتراضات، برخورد و بسیاری از دانشجویان کشته و زخمی شدند. این اعتراضات با دخالت ارتش منجر به تشکیل حکومت نظامی دیگری در تایلند شد.

از سال ۱۹۸۰ به بعد تایلند توسط ژنرال پرم تینسولانوندا « Prem Tinsulanonda » رفته رفته به سمت تغییر حکومت از دیکتاتوری نظامی به حکومت آزاد حرکت کرد. در سال ۱۹۸۸ فردی به نام چاتیچای چون هاوان « Chatichai Choonhavan » به مقام نخست وزیری رسیده و در ۲۳ فوریه سال ۱۹۹۱ این کشور شاهد یک کودتای نظامی دیگر توسط ژنرال سوچیندا« Suchinda » بود که منجر به به قدرت رسیدن وی شد.

در ماه می سال ۱۹۹۲ مردم بار دیگر قدرت خود را نشان داده و به خیابان ها آمدند. سوجیندا تلاش کرد تا این اعتراضات را با خشونت سرکوب کند اما این موضوع با ممانعت بومیپول آدولیاده پادشاه تایلند روبرو شده و مجددا آزادی در این کشور حکمفرما شد. قانون اساسی جدید تایلند در سال ۱۹۹۷ میلادی مجددا تنظیم و معرفی شد و در سال ۲۰۰۶ یک کودتای نظامی دیگر در این کشور رخ داد اما شرایط با برگزاری یک انتخابات آزاد در سال ۲۰۰۷ میلادی به حالت عادی بازگشت.

در اواخر قرن بیستم، تایلند با رشد اقتصادی بسیار خوبی روبرو شده و این موضوع سبب شد تا این کشور از یک اقتصاد ضعیف مبتنی بر کشاورزی به یک کشور صنعتی و پیشرفته تبدیل شود. در سال های ۱۹۹۷ و ۱۹۹۸ میلادی کشور تایلند با یک بحران اقتصادی روبرو شد اما دولت به خوبی توانست شرایط را کنترل کرده و به حالت عادی بازگرداند.

تایلند در قرن بیست و یک

در سال های نخستین قرن بیست و یکم رشد اقتصادی تایلند ادامه داشته و در سال ۲۰۰۹ این کشور نیز مانند تمام دنیا وارد بحران اقتصادی شد. این شرایط طی مدت زمانی کوتاه کنترل شده و رشد اقتصادی این کشور ادامه پیدا کرد. در سال ۲۰۱۱ میلادی وقوع تعداد زیادی سیل در این کشور به زیرساخت های آن لطماتی وارد کرد که طی مدتی کوتاه مناطق آسیب دیده، بازسازی شدند. در حال حاضر تایلند کشوری با آینده ای روشن محسوب می شود که رشد اقتصادی پایداری داشته و در زمینه جذب گردشگر بسیار موفق بوده است. این کشور در حال حاضر دارای جمعیتی برابر با ۶۷ میلیون نفر است.