آیا تاکنون به گذشته ی شیرینی مورد علاقتون فکر کرده اید؟
بسیاری از افراد هستند که با نام انگلیسی راحت الحلقوم از طریق نخستین فیلم سری فیلم‌های نارنیا آشنا شدند و می‌دانند که شیرینی با پودر سفیدرنگ که جادوگر فیلم به شخصیت اصلی به نام ادموند داد، راحت الحلقوم یا به انگلیسی، Turkish Delight است. بااین‌حال این شیرینی تاریخچه طولانی‌ای دارد و یکی از مهم‌ترین و محبوب‌ترین اجناس صادراتی ترکیه به‌حساب می‌آید. باهم به سال ۱۷۷۷ بازمی‌گردیم تا تاریخچه و نحوه شکل گیری این دسر شیرین را مورد بررسی قرار بدهیم. در ادامه با الی گشت همراه باشید.
مطالب مرتبط: خوشمزه های ترکی شش نکته جالب در مورد قهوه ترک
راحت الحلقوم با ۵۰۰ سال قدمت یکی از قدیمی‌ترین شیرینی‌های جهان به‌حساب می‌آید و می‌توان گفت که از روزی که راحت الحلقوم برای نخستین بار پخته شد تا به امروز، دستور پخت آن تقریبا بدون تغییر باقی مانده است. داستان از جایی شروع می‌شود که در سال ۱۹۷۷ و در دوران حکومت سلطان عبدالحمید اول، وی برای اینکه بتواند نظر مساعد ملکه خود را جلب کند، به سرآشپزها و شیرینی پزان خود دستور داد تا یک دسر منحصربه فرد را تولید کنند. در این زمان قنادان گرد هم جمع آمدند و در نهایت یک شاگرد شیرینی پز به نام بکیر افندی که از شهر کوچکی در شرق آناتولی خود را به استانبول رسانده بود توانست راحت الحلقوم را متولد کند.
دیگر روایت این داستان حاکی از آن است که بکیر افندی به‌شخصه به ایده راحت‌الحلقوم دست یافته و آن را اختراع کرده بود و در یک فروشگاه کوچک در مرکز شهر به فروش این شیرینی مشغول بود. راحت الحلقوم به‌سرعت توانست شهرت بالایی در میان دوستداران شیرینی به دست بیاورد و به یک هدیه شیک و ویژه تبدیل شد که در دستمال‌هایی توری بسته بندی می‌شد. پس‌ازآنکه این شیرینی به یکی از شیرینی‌های همیشه حاضر محضر پادشاه بدل شد، بکیر افندی نیز به‌عنوان شیرینی پز دربار عثمانی منصوب شد. در قرن ۱۹ بود که راحت الحلقوم راه خود را به غرب پیدا کرد. یک مسافر انگلیسی که به‌شدت از این شیرینی خوشش آمده بود، بسته‌ای از این شیرینی که خود او آن را لذت ترکی (Turkish Delight) می‌نامید را با خود به بریتانیا برد.
نقاشی آب رنگی از بکیر افندی توسط نقاش برجسته اهل مالت به نام آمادئو پرزیوسی (Amedeo Preziosi) ترسیم شده و در موزه لوور قرار دارد. افندی پس از زیارت مدینه و مکه و انجام حج به نام حاج بکیر ملقب شد و از سوی سلطان محمد دوم نیز مدال افتخار دریافت کرد. پس از مرگ او در سن ۹۰ سالگی بود که پسرش که محمد محی الدین نام داشت، کنترل مغازه و عنوان پدرش را بر عهده گرفت و به خاطر حضور در رقابت‌های بین المللی، مدال‌های متعددی را برنده شد. هنگامی‌که علی محی الدین کنترل این شرکت را بر عهده گرفت، دوران طلایی این شرکت نیز آغاز شده و ۱۰ شعبه از مغازه اصلی در مکان‌های مختلف افتتاح شدند که در میان آن‌ها دو شعبه در کشور مصر قرار داشتند. پس از مرگ علی محی الدین در سال ۱۹۷۴ بود که پنجمین نسل این خاندان به اداره شرکت الی محی الدین حاج بکیر ادامه دادند.
راحت الحلقوم از شیره و ترکیب نشاسته و شیر تهیه می‌شود که این مواد با یکدیگر به مدت پنج تا شش ساعت پخته می‌شود و در این مرحله است که طعم دهنده‌ها به آن اضافه می‌شوند. این مخلوط در سینی‌های بزرگ چوبی پهن می‌شوند و حدود ۵ ساعت بعد، لوله شده و بریده می‌شود و سپس بر روی آن‌ها پودر تزئین کننده ریخته می‌شود. راحت الحلقوم دارای بیش از ۲۴ طعم مختلف است که در میان آن‌ها طعم‌هایی مانند گلاب، کندر، راحت الحلقوم ساده، نعنا، قهوه و غیره به چشم می‌خورند. داخل راحت الحلقوم نی با مغزهایی مانند فندق، پسته و گردو پر می‌شود. در شهر افیون در ترکیه نیز نوع خاصی از راحت الحلقوم تولید می‌شود که در وسط آن لایه‌ای از سرشیر قرار دارد و روی آن نیز با پودر نارگیل تزئین می‌شود.