یکی از نشانه های پیشرفته بودن یک کشور، میزان مشارکت زنان در مشاغل مختلف است. صنعت هوانوردی هم همچون سایر صنایع شاهد ورود زنان مجرب و کارآزموده بوده است. با این حال، هنوز هم سهم زنان از شغل حساس خلبانی بسیار اندک است. بر اساس انجمن بین المللی زنان خلبان تنها کمی بیش از ۵% خلبانان دنیا را زنان تشکیل می دهند! با این حال، کمتر کسی حدس می زند که کشور هند بیشترین تعداد خلبان زن در دنیا را به خود اختصاص داده باشد! در ادامه با الی گشت همراه باشید تا در این مورد بیشتر صحبت کنیم.
مطالب مرتبط: آیا می دانید تفاوت خلبان هواپیمای مسافربری با دیگر هواپیماها چیست؟ آیا می توانید حدس بزنید «قدیمی ترین فرودگاه های دنیا» کجا قرار دارند؟ وظیفه ی دکمه های کابین خلبان چیست؟
اگرچه زنان در مشاغل حساسی مثل مدیریت توانمندی خود را به اثبات رسانیده اند، اما هنوز سهم اندکی از مشاغل مهم صنعت هواپیمایی دارند. جای تاسف است که تنها ۵% درصد از خلبانان دنیا را زنان تشکیل می دهند. این آمار به این معناست که از هر ۲۰ پروازی که انجام می شود تنها خلبان یکی از آن ها یک زن است. با این حال، این آمار به طور میانگین به دست آمده و در یک کشور حتی صفر و در کشور دیگری تا ۱۳% است. اگر از شما بپرسند که به نظرتان کدام کشور بیشترین تعداد خلبان زن در دنیا را دارد احتمالا سریع به کشورهای توسعه یافته غربی فکر می کنید. اما در کمال تعجب و ناباوری باید بدانید که کشور هند در این زمینه بسیار پیشگام است و بیشترین تعداد خلبان زن در دنیا را به خود اختصاص داده است.
هندوستان در سال های اخیر پیشرفت های زیاد و چشمگیری در عرصه های مختلف داشته است. این کشور حتی توانسته در زمینه هایی مثل تکنولوژی و فناوری سری میان سرها دربیاورد و حرفی برای گفتن داشته باشد. یکی دیگر از عرصه های پیشرفت هندی ها، صنعت هواپیمایی است. صنعت هوانوردی هند در سال های اخیر با سرعت زیادی در حال پیشرفت است و هرسال به طرز محسوسی بهتر از سال قبل می شود. تنها در شش ماهه نخست سال جاری، ظرفیت پروازهای داخلی هند حدود ۲۲% رشد داشته است و به این ترتیب هند را به سریع الرشدترین صنعت هواپیمایی در جهان تبدیل کرده است. شرکت های هواپیمایی هندی مثل اسپایس جت و ایندگو اقدام به استخدام و به کارگیری خلبان های جوان و آموزش دیده کرده اند و از این میان، زنان هندی نیز سهم بالایی را به خود اختصاص داده اند. در حال حاضر، تعداد زنان خلبانان زن در صنعت هواپیمایی هند حدود ۱۲-۱۳% است و از این نظر بیشترین تعداد خلبان زن در دنیا را دارد. با این حال، شرکت هواپیمایی اسپایس جت در نظر دارد این آمار را افزایش بدهد و با به کارگیری بیشتر خلبان های زن، یک سوم مشاغلش را در اختیار زنان متبحر و مجرب قرار بدهد.
شاید این هدف به نظرتان بسیار جاه طلبانه و بلندپروازانه باشد اما این تغییر ساده تر از چیزی است که به نظر می رسد. یکی از دلایل تعداد بیشتر مردان در مشاغلی مثل خلبانی این است که بسیاری از این خلبانها در نیمه دوم قرن ۲۰ بزرگ شده اند و در آن زمان، زنان به شدت از ورود به صنعت هوانوردی و آسمان ها منع می شدند. بنابراین، این موضوع تا حدی به فرهنگ و طرز فکر غالب در آن زمان مربوط است. اما زمانه عوض شده و با آموزش و آگاهی های بیشتر، طرز فکر مردم در مورد نقش زنان در جامعه به کلی دگرگون شده است. امروزه زنان به طور فعال در جامعه حضور دارند و در مشاغلی که سابقا مشاغل مردانه تلقی می شد وارد شده اند. یکی از این مشاغل خلبانی است و با ورود زنان آموزش دیده و مجرب دیگر وقت آن است که با تبعیض جنسیتی در شغل خلبانی خداحافظی کنیم! دانشکده ها و مدارس آموزش خلبانی بیش از پیش شاهد ورود دانشجویان زنی است که عاشق پرواز در آسمان ها هستند. بر اساس آمار اداره هوانوردی فدرال FAA در حال حاضر بیش از ۱۲% دانشجویان خلبانی را زنان تشکیل می دهند و جالب است بدانید که این رقم در کشور هند دوبرابر است!
یکی از دلایل شگفتی سازی هند در زمینه صنعت هواپیمایی، وضعیت زنان در این جامعه است. در سال ۲۰۱۲ کشور هند در بین کشورهای عضو گروه ۲۰ که بیست اقتصاد برتر دنیاست به عنوان بدترین کشور برای زندگی زنان شناخته شده بود. زنان هندی در بسیاری از مشاغل از حقوق مساوی با مردان برخوردار نیستند. با این حال جالب است بدانید که شغل خلبانی از جمله معدود مشاغلی است که زنان هندی از حقوق برابر با مردان برخورداند و شاید هم همین موضوع باعث اقبال گسترده زنان هندی به این شغل شده است. از آن جا که حقوق و مزایای خلبانی بر اساس توافقات بین المللی تعیین می شود زنان خلبان هندی می توانند حقوق بسیار خوبی در مقایسه با سایر مشاغل در هند داشته باشند. به این ترتیب با ورود روزافزون زنان به عرصه هواپیمایی، این کشور عنوان بیشترین تعداد خلبان زن در دنیا را کسب کرده است.
البته در سایر نقاط دنیا اوضاع به این منوال نیست و اگرچه میانگین حضور زنان در شغل خلبانی ۵% است در بسیاری کشورها این درصد حتی پایین تر هم هست. به طور مثال، تعداد زنان خلبان در آمریکا ۴.۴% است و زنان سهم اندکی از شغل خلبانی را به خود اختصاص داده اند. در این بین، شرکت هواپیمایی معتبر آمریکایی یعنی یونایتد ایرلاینز بالاترین میزان مشارکت زنان در عرصه خلبانی را دارد و با ۷.۴% بیشترین تعداد خلبان زن را به خود اختصاص داده است.
اگرچه حضور کمرنگ زنان تا حدی به خاطر تبعیض های جنسیتی است، اما یک دلیل هم در این موضوع تاثیرگذار است. در تحقیقی که در سال ۲۰۱۰ روی ۱۵۷ زن خلبان انجام شد، بسیاری از آن ها هزینه های بالای دوره های آموزش خلبانی را مانعی برای حضور زنان در این عرصه عنوان کرده اند. آکادمی خلبانی آمریکا چیزی نزدیک به ۵۰۰۰۰ دلار برای یک دوره یک ساله خلبانی دریافت می کند. اما شاید بگویید مردان هم باید چنین شهریه ای را پرداخت کنند، پس چرا این هزینه برای زنان مشکل ساز است؟ یکی دیگر از دلایل حضور کمرنگ تر زنان در عرصه خلبانی و شغل های مرتبط، ارتباط مردان و زنان با مشاغل مکانیکی است. پسرها از کودکی با کارهای فنی و تعمیرات آشنا هستند، اما زنان این طور نیستند. به همین دلیل شاید یادگیری مشاغل فنی و مکانیکی برای زنان دشوارتر باشد و همین موضوع باعث حضور کمتر زنان در عرصه خلبانی شود. همان طور که گفتیم اگر کشور هند بیشترین تعداد خلبان زن در دنیا را دارد هم به دلیل شرایط خاص و وضعیت زنان در جامعه هند است.
چیزی که واقعا اهمیت دارد، جنسیت خلبان نیست، بلکه این است که این خلبان چگونه وظیفه خود را انجام می دهد و از پس کارش بر می آید. به هر حال فرقی نمی کند! خلبان هواپیمایی آمریکا که هفته پیش به همه مسافرانش پیتزا داد، چه زن بود و چه مرد تفاوتی نداشت، بلکه بخشندگی و مهربانی اوست که مهم است. صنعت هواپیمایی قطعا در حال تغییر است. البته هیچ تضمینی وجود ندارد که این تغییر سرعت زیادی داشته باشد. به قول معروف، جاده ی کیفیت، جاده ای پر پیچ و خم است و خلبان ها راه زیادی برای پیمودن دارند.
من بنیانگذار یور اوستر، یک شرکت حمل و نقل هوایی هستم که موجب صرفه جویی ۲۰ تا ۴۰ درصدی کلاس بیزنس پروازها برای شرکت ها می شوم. ما تحت نام تجاری یور اوستر، نشریه “جوری که من سفر می کنم” (How I Travel) را راه اندازی کردیم و در آن داستان هایی جالب از سفر و گردشگری منتشر می کنیم. مطالبی که جردن بیشاپ منتشر می کند، بهترین مطالبی است که می توان در حوزه سفر و پرواز در اینترنت مطالعه کرد.
خلبان ها چه زن باشند و چه مرد، آموزش های زیادی در این زمینه دیده اند. مهم توانایی آنان در اداره کردن پرواز و همچنین احساسات مسافران هواپیماست.
منبع: forbes.com