بازارها از جذابترین و سنتیترین مکانهای هر شهر و کشوری هستند و تاریخ، هنر و فرهنگ را در خود جای دادهاند. به جرات میتوان گفت بهترین راه آشنایی با فرهنگ مردم یک منطقه قدم زدن در بازارهای سنتی آن است. مخصوصا در شهری مانند اصفهان، گشت و گذار در بازارها تجربهای جذاب و به یادماندنی خواهد بود. در این مقاله قصد داریم بازار قیصریه اصفهان، یکی از قدیمیترین بازارهای ایران را به شما عزیزان معرفی کنیم.
معرفی بازار قیصریه اصفهان
بازار قیصریه اصفهان یکی از قدیمیترین و مشهورترین بازارهای این شهر است. امروزه این بازار به عنوان بزرگترین مرکز عرضه و فروش صنایع دستی در استان اصفهان شناخته میشود و گردشگران با آگاهی از این موضوع، برای خرید صنایع دستی و سوغات، تماشای معماری خاص بازار قیصریه و همچنین آشنایی با فرهنگ مردم این منطقه از بازار قیصریه دیدن میکنند.
اگر چه مدت زمان زیادی از ساخت این بازار گذشته اما هنوز هم میتوان جلال و شکوه ایام قدیم را در آن احساس کرد. بازار قیصریه در دوران صفویه جزو مجللترین مراکز خرید شهر بوده و میتوان گفت هنوز هم همان رونق را دارد. برای دیدن بازار قیصریه باید به بازار بزرگ سرپوشیدهی اصفهان بروید، این بازار بسیار طولانی است و در هر بخش از آن کالاهای مختلفی تولیده شده و به فروش میرسند. بازار قیصریه اصفهان از سردر قیصریه شروع شده و در ادامه به بازارهای دیگری مانند بازار چیت سازها و بازار دارالشفا میرسد.
تاریخچه بازار قیصریه اصفهان
شاید بسیاری از گردشگرانی که از بازار قیصریه بازدید کردهاند اطلاعاتی دربارهی تاریخچه بازار قیصریه اصفهان نداشته باشند. این بازار به دستور شاه عباس اول در بین سالهای ۱۰۱۱ تا ۱۰۲۹ هجری قمری و به دست استاد علی اکبر اصفهانی ساخته شده است و از آن با نامهای دیگری مانند «بازار شاهی» و «بازار سلطانی» هم یاد میشود. براساس نقلهایی از جهانگردان معروف مانند ناصرخسرو و شاردن، به خاطر شباهت بازار قیصریه به قیصریه آسیای صغیر نام این بنای ۵۰۰ ساله از «قیصریه یا قیساریا» ترکیهی امروزی گرفته شده است. همچنین قدیمیترین توصیف از این بازار(مربوط به قرن چهارم هجری قمری) در کتاب رساله محاسن اصفهان وجود دارد که به شرح زیر است:
«بازارى بود در کنار دروازه خور(خورشید) که یکى از چهار دروازه مشهور اصفهان در آن زمان بوده و در فصل نوروز عموم مردم شهر اصفهان با انواع خوردنىها، آشامیدنىها و آلات موسیقى یکى دو ماه را در آن محل به تفریح و عیش مىگذراندند و براى احتیاج این جمعیت از غذاها، لباسها و غیره بازارهایى برپا مىکردند و طوافان و بازاریان انواع نعمتها را در آنجا گرد مىآورند.»
-
دوران صفویان
در دوران صفویان و در زمان رونق این بازار کالاهایی مانند انواع فرشهای گران قیمت و پارچه در آن به فروش میرسید. در آن زمان حتی شرکتهای خارجی هم در بازار قیصریه حجره داشتند. جالب است بدانید در بازار قیصریه مغازههایی وجود دارند که از آن دوران تابحال و برای مدت ۴۰۰ سال یک کالای خاص را به فروش میرسانند و تغییری در کار خود ایجاده نکردهاند. بازار قیصریه اصفهان در فهرست آثار ملی و آثار جهانی به ثبت رسیده است.
به طور کلی در گذشته قیصریه به راستهای از بازار گفته میشد که توسط حکومت یا بازرگانان ثروتمند ساخته میشد و در آن کالاهای سبک وزن و گرانقیمت و لوکس به فروش میرسید. بهدلیل توان مالی پیشهوران، بازار قیصریه دارای ویژگیهای خاص معماری و تزیینات غنیتر و پرکارتر بود و نسبت به دیگر قسمتهای بازار هندسیتر ساخته میشد. قیصریهها به خاطر داشتن همین تزیینات غنی و سازندگان معتبر، به بازار شاهی یا قیصریه مشهور بودند.
خرید این سوغات اصفهان را در سفر به نصف جهان فراموش نکنید!
بازار قیصریه اصفهان کجاست؟
بازار قیصریه اصفهان کجاست و چگونه میتوان به آن دسترسی پیدا کرد؟ این بازار در بخش شمالی میدان نقش جهان(میدان امام اصفهان) و بافت تاریخی اصفهان قرار دارد و نقش جهان را به بازار کهنه(عتیق) مرتبط میکند. برای رسیدن به بازار قیصریه میتوان از دو مسیر استفاده کرد. در مسیر اول از چهارراه شکرشکن به خیابان حافظ رفته و سپس وارد میدان نقش جهان میشوید و در سمت راست میدان، سردر بازار قیصریه را میتوانید مشاهده کنید.
در مسیر دوم باید از سمت میدان امام حسین(ع) وارد خیابان سپه شوید و پس از رسیدن به انتهای خیابان به میدان نقش جهان بروید، در سمت چپ میدان نقش جهان میتوانید بازار قیصریه را ببینید.
معماری بازار قیصریه اصفهان
معماری بازار قیصریه اصفهان باعث شده این بازار علاوه بر این که یکی از قدیمیترین و بزرگترین بازارهاست جزو زیباترین بازارهای دنیا هم محسوب شود. این بازار یکی از بهترین آثاری است که از دوران صفویه برجای مانده است.
بازار قیصریه اصفهان در ضلع شمالی میدان نقش جهان واقع شده است و در وسط آن محوطهای بزرگ و گنبدی شکل وجود دارد که چشم هر بینندهای را به خود خیره میکند. در غرب بازار قیصریه اصفهان کاروانسرایی دو طبقه ساخته شده است که ۱۴۸ حجره دارد. در شرق این بازار هم یک ضرابخانه وجود دارد که در حال حاضر تبدیل به تجارت خانه شده است و در آن انواع قلمکاریهای اصفهانی، پارچهها و کالاهایی مشابه به فروش میرسند.
سردر بازار قیصریه اصفهان قوسی شکل بوده و با نقاشیهایی منظم به زیبایی تزئین شده است و سرتاسر این بازار هم با نقش و نگارهای منحصربه فردی در دوران صفویه منقوش شدهاند. اگر چه این تزئینات رنگ و لعاب گذشته را ندارند اما هنوز هم چیزی از زیبایی آنها کم نشده است. به سردر این بازار، سردر قیصری هم گفته میشود.
جهانگران خارجی که در سفر به اصفهان از بازار قیصریه بازدید کردهاند این گونه گفتهاند: « بازار قیصریه چشم انداز واقعا زیبایی دارد و در بخشهایی به صورت قرینه درست شده است که قرینهی آن همان بازار عباسی است.»
ساعت کاری بازار قیصریه اصفهان
ساعات کاری بازار قیصریه اصفهان براساس فعالیت کسبه در فصلهای مختلف متفاوت است. در فصل بهار و تابستان بازار معمولا از ۹ صبح تا ۶ بعد از ظهر به صورت یکسره باز است و کسبه در حجرههای خود حضور دارند. در فصلهای پاییز و زمستان هم ساعات کاری بازار یک ساعت کمتر میشود و بدین ترتیب بازار قیصریه اصفهان از ساعت ۹ صبح تا ۵ بعد از ظهر یکسره باز است.
سردر بازار قیصریه با نقاشی نفیس دوران صفویه
سردر بازار قیصریه با نقاشی نفیس دوران صفویه یکی از زیباترین و باشکوهترین قسمتهای این بازار است که در شمال میدان نقش جهان قرار دارد. این سردر قوسی شکل با استفاده از کاشیکاریهای باشکوه و نقاشیهای فوقالعاده زیبا تزئین شده است و ورودی بازار قیصریه اصفهان محسوب میشود. در گذشته سردر قیصریه دارای سه طبقه بود اما امروزه از طبقه سوم که نقارهخانه بود و اوقات روز در آن اعلام میشد چیزی باقی نمانده است. این سردر زیبا در تاریخ ۱۵ دی سال ۱۳۱۰ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است و به عنوان بخشی از میدان تاریخی نقش جهان در فهرست میراث جهانی یونسکو هم قرار دارد.
از بازار قیصریه چه چیزی بخریم؟
بازار قیصریه اصفهان پر از وسایل قدیمی، انواع صنایع دستی و سوغات شهر اصفهان است. تنوع این نوع اجناس در این بازار آنقدر زیاد است که در ابتدا باعث سردرگمی گردشگران میشود اما با صبر و حوصله میتوان یک خرید عالی را در این مکان زیبا تجربه کرد. اگر چه قیمت اجناس بازار قیصریه نسبت به دیگر بازارهای اصفهان مناسبتر است اما با توجه به نوع کالاها که عموما صنایع دستی هستند نباید انتظار قیمت پایین را داشته باشید.
جمع بندی درباره بازار قیصریه اصفهان
در این مقاله به معرفی بازار قیصریه شهر اصفهان پرداختیم. این بازار زیبا یکی از قدیمیترین و زیباترین بازارهای اصفهان بوده و خوشبختانه هنوز هم مانند گذشته رونق خود را حفظ کرده است. بازار قیصریه مکان مناسبی برای خرید انواع صنایع دستی و سوغات است و گردشگران به راحتی میتوانند بهترین کالاها را از آن خریداری کنند. اگر به اصفهان سفر کردید پیشنهاد میکنیم حتما سه یا چهار ساعت از زمان خود را صرف گشت و گذار در این بازار کنید.
۲ نظرات