بازارگردی در تفلیس
یکی از جذابیت های سفر به گرجستان و تفلیس گشت و گذار در بازارهای این شهر است، بدون شک شما هم خواندن بازار گردی یک گردشگر که در اینجا برایتان آوردیم برای سرک کشیدن به این بازار وسوسه می شوید. با الی گشت همراه باشید تا پای صحبت این مسافر و تجربه های او از بازار تفلیس بنشینیم.
مرغهای زرد با پاهای فلس مانندی که بهسوی آسمان بالا رفتهاند، اولین منظرهای است که ورود ما را به بازار میوه و تره بار تفلیس خوشآمد میگویند. این مرغها شبیه به پویانماییهای ساختهشده توسط نیک پارک هست و رنگ طلایی آنها بهواسطه درخشش نارنجی رنگ مرموزی که از سرپوشهای پلاستیکی استفاده شده در سقف دکانها به وجود آمدهاند. دیدن بازار همواره راه مناسبی برای شناختن یک محیط است و محتوای این دکانها، داستانهای فراوانی را برای روایت در خود دارند. سعی کنید حتی پلک نزنید زیرا ممکن است در همان زمان کوتاه نیز چیزی را از دست بدهید. من به شخصه نمیتوانستم لبخند را از لبانم دور کنم. سبزیها بسیار تازه و سبز به نظر میرسیدند ولی با توجه به اینکه هنوز در اوایل فصل رشد گیاهان بودیم، مقدار آنها فراوان نبود. سیبها از سرمای زمستان چروک خورده بودند و اجناس وارداتی چندانی در بازار مشاهده نمیشود.
مطالب مرتبط: برای آنهایی که قصد سفر به گرجستان را دارند هتل های تفلیس
سبزیهای ترشی شده نشان میدادند که مردم در طول دوران شخم زدن و کاشت گیاهان در زمین به چه منابعی متکی هستند. دکانها، بستههای محصولاتی مانند قهوه، چای و قوطیها را عرضه میکردند که هر یک از آنها یک برچسب قیمت داشتند تا مردمی که به برای خرید به بازار میآیند بتوانند حساب پول خود را داشته باشند. بطریهای سس و مواد نگه دارنده نیز در شیشههای بازیافتی نگه داشته میشدند و سس آلو هم در بطریهای نوشابه نگهداری میشد. حتی عسلی که از این بازار خریدم نیز در یک بطری قدیمی ترشی ریخته شده بود. ماهیهای خشک شده و ماهیهای زنده و تازه داخل مخزن آب نیز در این بازار وجود داشتند ولی تحت الشعاع قصابیهای این بازار قرار داشتند. مردم این منطقه هر وعده را از صفرتا صد خودشان میپزند و به همین دلیل نیز هر لقمهای از غذا برای آنها حکم یک جایزه را دارد.
تنها چند ساعت پس از اینکه از هواپیما بیرون آمده و وارد گرجستان شده بودم، به بازار میوه و تره بار تفلیس سری زدم، جایی که از وقتی از وجود آن آگاه شده بودم، مشتاقانه منتظر گردش در آن بودم.
ادویههایی که به شکل هرم گونهای بر روی هم قرارگرفته بودند و نوارهای چورچکلا (churchkhela) نیز راهروهای این بازار را درست مانند تزئینات مهمانیها زیبا کرده بودند. درست وقتیکه با ایما و اشاره شروع به تلاش برای خرید ادویه کردیم، صدای داد وبیداد بلند و پیاپی شروع به پیچیدن در بازار کرد. دو زن دکان دار از مغازه خود بیرون آمده بودند و فرد ناراضی در حال داد زدن بر سر دیگری بود؛ این شرایط برای چند دقیقه ادامه داشت و سرانجام همه چیز آرام گرفت.
برخی از افراد ما را تشویق میکردند که از آنها عکس بگیریم ولی بقیه افراد بسیار خجالتی بودند و اگر دوربین ما به سمت آنها بود، سعی میکردند از زاویه دید دوربین عبور نکنند. گرجستانیها انسانهای خونگرمی هستند ولی جنبه سنتی نیز در آنها وجود داشت و به نظر نمیرسید که کسی در میان آنها جاه طلب و زورگو باشد. ما مسیر خود را در از مقابل دکههای سخت افزار فروشی ادامه دادیم تا به یک سالن کم نور رسیدیم که در آن قالبهای پنیر گرد بر روی سه پایههایی قرار داشتند و در سمت دیگر نیز تکههای گوشت و لاشه ذبح شده بر روی طناب آویزان بودند.
در ادامه به یک نانوایی بسیار شلوغ و کوچک رسیدیم که در آن فردی در یک تنور گلی یا tome، مشغول پختن شوتاپوری (shotapuri یا chotapuri) به روش سنتی بود و نانهای داغ را بهسرعت بر روی سکوی چوبی مقابل خود قرار میداد. مردم ضلع مخالف تنور نیز انواع دیگری از نان که همگی لبههایی چین خورده داشتند، به مشتریان میفروختند ولی بهمحض اینکه دوربینم را به سمت آنها گرفتم، درست مثل مجسمههای داخل ساعتهای قدیمی، از دید من غیب شدند.
۵ خوراکی اصلی که باید در بازار تفلیس بخرید این موارد هستند:
- ادویهها بسیار قوی هستند و تازه آسیاب شدهاند. اگر میخواهید غذا های گرجستانی بپزید، حتما نمک گل جعفری (marigold salt) یا به زبان محلی، خملی سونلی که پودر برگهای خشک شده گل جعفری هستند را به همراه شنبلیله آبی (blue fenugreek) خریداری کنید.
- چورچکلا، نوارهایی از مغزهای خوراکی هستند که با شیره انگور پوشانده شدهاند و بهعنوان میان وعده صرف میشوند. بر اساس نوع انگور استفاده شده برای ساخت چورچکلا، رنگهای مختلفی از آنها وجود دارد. حمل چورچکلا بسیار آسان است و تا مدتها نیز خراب نمیشود. هرکسی که چورچکلا را ببینید یا بخورد نیز شگفت زده خواهد شد.
- درصورتیکه مقصد نهایی شما به شما اجازه بدهد و بخواهید خودتان خاچاپوری بپزید، پنیر سولگونی (Sulguni cheese) نیز خریداری کنید. مطمئن باشید که از علائم ترک این نان پنیری رنج خواهید برد.
- روغن آلوی ترش که میتوان آن را با هر چیزی خورد.
- باوجود اینکه عسل، اندکی برای حمل کردن سنگین است ولی ارزش به همراه بردن را دارد (در بسته بندی آن دقت کنید زیرا دیدن کاری که ترشحات عسل با چمدان شما میکند، بسیار اعصاب خردکن است.) وقتیکه مغازه دار با ملاقه خود شروع به ریختن عسلی که از دستگاه عسل کشی درآمده بود به داخل ظرف من کرد، بر اساس نحوه ریختن عسل از ملاقه مطمئن شدم که عسل خالص تحویل میگیرم. از وقتیکه ریاض (Riath) از بلقیس (Balqees) را ملاقات کرده بودم، اطلاعاتم را درباره عسل بهبود بخشیده بودم و تنها عسلهای خالص، تصفیه نشده و فرآوری نشدهای که از زنبورهای وحشی (که با محلولهای شکر و آنتیبیوتیک تغذیه نشدهاند) را خریداری میکردم. ریاض در دبی این عسل را امتحان کرد و خالص بودن آن را بر اساس طعم گل موجود در عسل تائید کرد.
گزینههای انتخابی برای خرید توسط افراد شجاع تر: سارا می از بخش تورهای Antiqua، بهشدت به ترشی علاقه منداست؛ او مقداری ترشی سیر خریداری کرد که برای چند روز اتاق او تحت تاثیر بوی آنها قرارگرفته بود.
برای دیدن از دیگر مراکز مواد غذایی به سوی بازار میوه و تره بار اصلی تفلیس در نزدیکی دیدوبه (Didube) قرار دارد بروید.
مراکز خرید مواد غذایی در تفلیس
نانواییهایی که خاچاپوری یا نان پنیری (بیش از چهل نوع مختلف از این نان وجود دارد) را میفروشند، در زیرزمینهای هر خیابانی یافت میشوند. فروشگاههای کوچک نیز نوارهای خاچاپوری و سبزیها را میفروشند. بانوان همیشه در فروشگاههای بخش قدیمی شهر تفلیس در صف خرید پنیر هستند. من در بخش قدیمی تفلیس به سراغ خاچاپوری تخم مرغ و پنیر رفتم. علیرغم اینکه این نان در مایکروفر گرم شده بود، بازهم بسیار نرم و خوش طعم و نمکین بود. طعم رضایت بخش پنیر و گرمای آن نیز درون خمیر دو برابر میشد.
اقامت در گرجستان
ازآنرو که تور ما یک تور از پیش برنامه ریزیشده بود، ما یکی از راحتت رین هتلها را در طول سفر خود برای اقامت در اختیار داشتیم. گرجستان به سرعت در حال تغییر است ولی هنوز هتلهای زنجیرهای بین المللی زیادی را در خود جای نداده است. هتل ایندیپندنس (independent) که ما در آن اقامت داشتیم، در سطحی فراتر از حد قابل قبول قرار داشت و بسیار راحت بود و در اکثر مواقع نیز غیرعادی به نظر میرسید. بهغیراز هتل اولد تلاوی (Old Telavi) سایر مکانها، صبحانههایی شامل انواع ماست، برگههای غلات، میوه، پنیر، سالاد، مربا (معمولا مرباهای خانگی) و شیرینیها میشد. اگر بهتنهایی سفر میکنید میتوانید به سراغ مراکز اقامت در خانه بروید ولی فکر نمیکنم که هیچ کجای دیگری بتوانید پذیرایی گرمتری را از هتل ما بیابید.