آبشار زیراه ۳۰ کیلومتر با شهرستان دشتستان فاصله دارد و در استان بوشهر واقع شده است. هنگام سفر ممکن است در پیدا کردن آبشار زیراه دچار مشکل شوید. برای بسیاری از گردشگران پیش آمده که پس از عبور از روستا هر چه گشته اند آبشار را نیافته اند. کافی است از افراد محلی بپرسید آبشار زیراه کجاست و پاسخ خود را بشنوید زیر راه! زیر راه یعنی زیر جاده ای که شما در آن به دنبال آبشار زیراه می گردید. با الی گشت همراه شوید تا از آبشار زیراه و منطقه ای که در آن قرار گرفته است بیشتر بدانید.
مطالب مرتبط: معرفی فرودگاه بین المللی بوشهر ۱۰ مورد از جاذبه های دیدنی شهر بوشهر
شهرستان دشتستان از قدیمی ترین شهرستان های ایران م ی‌باشد. دشتستان از قدیمی ترین مناطق ایران است که جغرافی دانان از آن به نام دستقان یاد کرده اند و آن را جز نواحی گرمسیرات فارس ذکر کرده اند. مردم این منطقه از لرهای استان بوشهر هستند و به زبان لری جنوبی صحبت می کنند البته زبانی که آن ها صحبت می کنند به گویش بختیاری نیز شبیه است. خرما مهم ترین محصول کشاورزی این منطقه بوده و نقش مهمی در اقتصاد این شهرستان و استان و کشور دارد.
آبشار زیراه در منطقه دهستان از توابع بخش سعد آباد دشتستان است. این شهر در حدود ۸۵۰۰هزارنفر جمعیت دارد که یک رودخانه بنام شاپور از آن می گذرد. هوای منطقه از اواسط بهار تا پایان تابستان گرم و خشک و در فصل پاییز و زمستان معتدل و بهاری می باشد. ارتفاع متوسط این منطقه حدود ۵۰ متر از سطح دریا می باشد. از لحاظ اقتصادی درآمد بیشتر مردم منطقه براساس کشاورزی و از فروش محصولات نخل، خرما و رطب می باشد.
چشمه زیراه در شمال روستای زیراه در مرکز شهر باستانی توز واقع شده و چشم اندازی بسیار زیبا و مناظر طبیعی باصفا دارد این چشمه در گذشته نه چندان دور حمام عمومی روستاهای مجاور آن بوده است. آب این چشمه جاری شده و در سال های گذشته موجب رویش انواع و اقسام گیاهان و پیدایش فضای سبز خیره کننده در اطراف خود شده است. این محل چنان زیبا است که بسیاری از مردم محلی و گردشگران برای گذرندان یک روز شاد همراه با خانواده آن را انتخاب می کنند و به برپایی پیکنیک می پردازند به خصوص در ایام عید و روزهای تعطیل این جا پر از افرادی می شود که در حال تفریح کردن هستند.
آبشاری بسیار زیبا در کنار این روستا از عبور آب چشمه به وجود آمده است که علاوه بر زیبایی ذاتی این آبشار، فضای سرسبز و چشم انداز بسیار زیبای دشت پایین دست این آبشار دارای زیبایی‌های بسیار زیادی است. علاوه بر آب چشمه یک رشته قنات قدیمی در این مکان وجود دارد که از به هم پیوستن آن ها آبشار زیراه پدید آمده است. دره زیبایی که رود از کنار آن جاری است و آبشار زیراه در آن سرریز می شود توسط همین آب ها شکل گرفته است.
آبشار زیرراه با ارتفاع ۲ متر در ۳۰ کیلومتری غرب برازجان و در مسیر برازجان به سعد آباد قرار دارد. آب این آبشار که در نزدیکی روستای زیر راه واقع است از یک مجموعه قنات تامین می شود. فضای سرسبز و چشم‌انداز زیبای دشت نزدیک این آبشار گردشگران زیادی را به آن جذب می کند.
به علت قرار گرفتن آبشار زیرراه در زیر راه این نام را برای آن انتخاب کردند. اما صاحب فارسنامه ناصری در معرفی زیراه می نویسد: ضابط و کلانتر آن پدر بر پدر «عالی جاه علی محمد خان زیراهی» است . در تذکره مجمع الفصحا و کتاب دایره المعارف اسلامی آمده است: تاج الدین زیراهی ملقب به تاج فارسی، از شاعران قرن هفتم هجری قمری و از مردم زیراه دشتستان فارس بود که در دهلی زندگی می کرد. او دبیری سلطان شمس الدین دهلوی را عهده دار بود. البته قرار گرفتن آبشار در شمال روستای زیرراه نیز دلیلی بر نامگذاری این آبشار به نام زیرراه است. لازم به ذکر است با توجه به اینکه این آبشار در زیر زمین است و به صورت چشمه وار از زمین آب بیرون می آید به چشمه زیرراه نیز شهره است.
گفته می شود که در زمان های دور غاری که چشمه راه از آن بیرون می آید به عنوان محلی برای استحمام مردم منطقه استفاده می شده است. چرا که اطراف آن سراسر پوشیده است و کسی نمی تواند از جایی داخل آن را ببیند. روستای زیرراه بر روی بلندی بر روی شهر قدیمی توز که به دوران ساسانی بر می گردد بنا شده است.
در حاشیه غرب روستای زیرراه دره ای عظیم از فرسایش آب رودخانه حله بوجود آمده و منظره زیبایی را خلق کرده است. در کنار این دره بناهایی از سنگ لاشه دیده می شود. این بناها آسیاب های دوران ساسانیان بوده اند اما متاسفانه در حال حاضر هیچ گونه اقدامی برای نگهداری و مرمت آن ها انجام نمی شود. برخی معتقد هستند اولین کارخانه ابریشم ایران و همچنین اولین ضرابخانه سکه در این محل احداث شده است.
- آب گرم خانیک
آب گرم خانیک در فاصله ۳۰ کیلومتری برازجان و در مسیر برازجان-دالکی قرار دارد. دمای آب این چشمه که در یک کیلومترى روستاى خانیک واقع است، ۲۱ درجه سانتیگراد است و باور بر این است که دارای خواص درمانی برای مشکلات پوستی است.
- آبشار فاریاب
آبشار فاریاب با ارتفاع ۸ متر در فاصله ۲۵ کیلومتری شهرستان برازجان و در مسیر برازجان به تنگ ارم قرار دارد. ارتفاع نسبتا بلند فاراب بسیار دیدنی و جالب است. آب بسیار خنکی دارد و درختان نخل زیبا و دیدنی ای در اطراف ابشار قرار گرفته است.
- پارک جنگلی سرکره
پارک جنگلی سرکره در فاصله ۸ کیلومتری جنوب شهرستان برازجان قرار دارد. این پارک جنگلی ۱۰۰ هکتاری دارای پوشش گیاهی متشکل از درختان آکاسیا، کهور، گل های زینتی، درختچه اشک، آکالیپتوس و گز است. این مجموعه تفریحی دارای امکاناتی نظیر نمازخانه، زمین های ورزشی، آلاچیق، سکوهای سیمانی برای اسکان و شهربازی بزرگسالان و کودکان است.