سفر به آذربایجان شرقی و خطه شمال غرب کشور می‌تواند سفری هیجان‌انگیز و مهیج باشد، اگر از جاذبه‌ها و دیدنی‌های این منطقه اطلاع داشته باشید و بدانید که قرار است مهمان بخشی از تاریخ مصور کشورمان باشید. آذربایجان مانند سایر استان‌های ایران شهرستان‌های متعددی دارد که هر کدام با روستاها و دهستان‌هایی که دارند شما را به بخشی از فراز و نشیب دیده نشده ایران دعوت می‌کنند. سفر امروز ما باهدف بازدید از آسیاب خرابه به منطقه جلفا خواهد بود.
آدرس: آذربایجان شرقی، ۳۰ کیلومتری از شرق جلفا و ۲۷ کیلومتری هادی شهر.
آبشار آسیاب خرابه جلفا چون با آسیاب‌های قدیمی و آبی محلی همسایه است، آن را به نام آبشار آسیاب خرابه می‌شناسند. این آبشار در ۲۷ کیلومتری هادی‌شهر یا “علم‌دار گرگر” قرار گرفته و تنها ۵ کیلومتر تا روستای سبز و دیدنی منجن آباد در کنار رود خروشان ارس فاصله دارد. آبشاری که در یک دره باصفا و زیبا قرار گرفته و از میان صخره‌ها خود را به پایین این دره می‌رساند.
در زبان ترکی آذری به این آبشار “خارابا دی یرمان” هم گفته می‌شود. ارتفاع این آبشار تقریباً ۱۵ متر بوده و از چشمه‌ای شروع می‌شود که از قلب کوه کیامکی سرچشمه می‌گیرد. این کوه را از کوه‌های مرتفع در دیزمار غربی ارسباران، شهرستان مرند، بخش زنوز می‌دانند.
آبشار با جریان‌یافتن خود از میان گیاهان، خزه‌ها، آبزیان، سنگ‌ها و صخره‌ها عبور می‌کند و تبدیل به یک جویبار می‌شود که به ته دره رفته و همچنان به جریان و حرکت خود ادامه می‌دهد. جهت جریان‌یافتن این جویبار به سمت شمال است. به‌علاوه در سمت راست دره‌ای که آبشار به آن وارد می‌شود، می‌توانید چند آبشار دیگر ریز و درشت را هم ببینید که در زمان ریزش آب آبشار، شما را به شنیدن طبیعی‌ترین موسیقی و نت‌های جهان دعوت می‌کنند.
متأسفانه، در سال ۱۳۹۲ بود که این آبشار به دلیل سردی و برودت هوا، یخ زد. بعد از آن چون وزن انبوه یخ آبشار و خزه‌ها بر روی صخره سنگینی می‌کرد، قسمتی از صخره و پوشش خزه جدا شده و سقوط کرد. ناگفته نماند که در گوشه و کنار این آبشار تابلو هایی را نصب‌کرده‌اند تا خطر ریزش را به گردشگران منطقه هشدار دهند. به همین دلیل توصیه می‌کنیم که در زمان گشت و گذار خود در اطراف این منطقه مراقب خطرات احتمالی باشید.
برای دسترسی به آبشار آسیاب خرابه جلفا اول‌ازهمه باید به آذربایجان شرقی سفر کنید. سپس خود را به جلفا برسانید. دقیقاً در ۲۷ کیلومتری هادی‌شهر، این آبشار را خواهید دید.
برای دسترسی به این آبشار باید از سمت جاده مرند به جلفا و سپس خود را به هادی‌شهر یا همان علم‌دار گرگر برسانید. بعد از آن به یک سه‌راهی خواهید رسید که به سه‌راهی هادی‌شهر معروف است. در این سه‌راهی به سمت راست رفته و بعد از گذشتن از یک جاده خاکی، درست در نوار مرزی کشورهای جمهوری آذربایجان و ایران به یک جاده فرعی خواهید رسید. بعد از گذر از جاده فرعی، خود را در مقابل یک دره سرتاسر سبز و باصفا خواهید دید که آبشار آسیاب خرابه دقیقاً در آن قرار دارد.
بعد از اینکه به آبشار رسیدید، حالا باید اتومبیل خود را پارک کرده و تا پای آبشار آسیاب خرابه پیاده‌روی کنید. در ابتدای مسیر، قسمتی هم به‌صورت سنگ‌چین و پلکانی در مقابلتان قرار دارد که عبور از آن سخت نیست.
بد نیست بدانید که فاصله شهر تبریز تا جاده فرعی جلفا علم‌دار تقریباً ۱۰۶ کیلومتر، فاصله آسیاب خرابه تا علم‌دار گرگر ۲۷ کیلومتر با یک جاده کاملاً خاکی و فاصله آسیاب خرابه تا جلفا هم تقریباً چیزی در حدود ۳۰ کیلومتر است.
فاصله آبشار تا روستای منجن آباد که یکی از زیباترین و سبزترین روستاهای این منطقه است هم فقط ۵ کیلومتر بوده که به‌واسطه قرارگرفتنش در جوار و همسایگی رود ارس سبب شده که شهرت زیادی کسب کند. رود ارس از رودخانه‌های مرزی و معروف ایران است که میان ایران و آذربایجان و در نوار مرزی این دو کشور قرار دارد.
ناحیه‌ای که آبشار آسیاب خرابه در آن قرار دارد منطقه‌ای بسیار خوش آب و هوا خصوصاً در فصل تابستان است. البته آذربایجان شرقی در دسته شهرهای سردسیر ایران قرار دارد که بهترین فصل سفر به آن شش‌ماهه نخست سال است. به همین دلیل فصل‌های بهار و تابستان را بهترین زمان برای بازدید از آبشار آسیاب خرابه و سفر به جلفا می‌دانند.
ناگفته نماند که فصل‌های پاییز و زمستان هم زیبایی‌های منحصربه‌فرد و به‌یادماندنی خود را دارند که می‌توانند با طبیعت بکر و رنگارنگ اطراف، شما را جادو کنند. اگر دوست داشتید در شش‌ماهه دوم سال از این آبشار دیدن کنید، باید بدانید که سرمای هوا در این منطقه بسیار زیاد است که سبب می‌شود این آبشار یخ بزند. ضمن اینکه در حال مشاهده زیبایی‌های کمتر دیده شده این منطقه و آبشار آن در فصل زمستان هستید، مجدداً توصیه می‌کنیم که مراقب محیط طبیعی اطراف خود هم باشید تا خطری شما را تهدید نکند.
در فاصله اندکی از آبشار آسیاب خرابه جلفا می‌توانید یک آسیاب با قدمت و قدیمی را مشاهده کنید که البته در حال حاضر ازکارافتاده بوده و هیچ فعالیتی ندارد. درگذشته‌های دور مردم از این آسیاب برای آرد کردن گندم‌هایشان استفاده می‌کردند. ارتفاع آسیاب تقریباً ۱۰ متر است و محوطه اطراف آن هم مساحتی برابر با ۲۰۰ مترمربع دارد. جالب است بدانید که این آسیاب را در سال‌های اخیر برای بازدید و حضور مسافران و گردشگران مرمت و احیا کردند.
این منطقه یک منطقه کاملاً احیا شده است که برای رفاه حال مسافران و گردشگران امکاناتی مانند سوپرمارکت، آلاچیق، رستوران و پارکینگ را در آن جانمایی کرده‌اند.
همچنین شما در زمان بازدید از آبشار آسیاب خرابه می‌توانید از دیگر دیدنی‌های متفاوت اطراف منطقه هم بازدید کرده و لذت ببرید. جاذبه‌هایی مثل کلیسای سنت استپانوس جلفا، روستای کردشت، رودخانه ارس و همین‌طور سواحل متعدد و زیبایی که در این منطقه قرار دارند در کنار بازارچه‌های مرزی قرار گرفته در منطقه، همگی از دیدنی‌های اطراف این آبشار به حساب می‌آیند.
آذربایجان شرقی مانند تمام شهرها و استان‌های کشورمان، پیش از هر جاذبه‌ای، مملو از دیدنی‌های طبیعی و تاریخی است. به عبارتی در گوشه‌گوشه ایران می‌توانید دیدنی‌هایی را با چشم دیده و در ذهن ثبت کنید که شاید پیش‌ازاین، وجود آن‌ها برای شما ثابت شده نبود. جاذبه‌های طبیعی و تاریخی که در کنار هم نقش رگه‌های هویتی و حیاتی کشور ما را دارند و ما به‌واسطه وجود و حضور آن‌ها تعریف می‌شویم.
مطالب مرتبط :
آبشار بیشه، جلوه‌ای از طبیعت مسحورکننده لرستان
آبشار پیران، قلب جوان کرمانشاه
آبشار دودوزن خرمکش، جلوه گر طبیعت گیلان