آشنایی با کیمونو
همیشه با شنیدن نام کشور ژاپن، یاد کارتون ایکیو سان و تصویر کیمونوهای زنان این کشور می افتیم. اصلا کیمونو از نمادهای اصلی فرهنگ پوشش این کشور است که برای همه جهانیان آشناست. کیمونو به زبان ژاپنی به معنای «چیز پوشیدنی» می باشد. اما اینکه واقعا به چه معنایی در فرهنگ این کشور جا افتاده است چیزی است که ما می خواهیم در اینجا در موردش توضیح دهیم. با الی گشت همراه باشید تا بیشتر از این نماد بدانیم.
مطالب مرتبط: آشنایی با دنیای مدرن و سنتی ژاپن از فرودگاه های عجیب ژاپن بیشتر بدانید
می گویند کیمونو(Kimono) جامه سنتی ژاپن است. البته در اصل در این کشور کیمونو به همه پوشیدنی‌ها اطلاق می شود اما معنای ویژه آن جامه ای سراسری است که زنان، مردان و کودکان بر تن می کنند. بر خلاف تصور رایج، این جامه فقط مخصوص بانوان نیست و حتی کشتی گیران سومو (کشتی سنتی ژاپن) هم در محافل عمومی کیمونو به تن دارند. کیمونو جامه‌ای است آستین‌دار، بلند و صاف که تا ساق پا می رسد. سر آستین ها معمولا گشاد بوده و گاه به نیم متر نیز می رسد. رسم این کشور چنین است که کیمونوی زنان مجرد چنان بلند است که بر زمین کشیده می شود و آستین های بسیار بلندی دارد. جلوی کیمونو باز است و معمولا از چپ به راست دور بدن را می پوشاند. به دیگر بیان قسمت چپ آن روی قسمت راست قرار می گیرد.البته گاهی به خصوص در هنگام مراسم تدفین، این لباس از راست به چپ به تن می شود. روی کیمونو شالی هم به دور بدن بسته می شود تا کیمونو محکم نگه داشته شود. این شال را اُبی (obi) نام نهاده اند. کیمونو را معمولا با پای افزارهای سنتی مانند گتا (geta) یا زوری (zori) می پوشند که از چوپ ساخته می شود. جورابی که با کیمونو پوشیده می شود تابی (tabi) نام دارد که شکافی در پنجه پای آن قرار داده شده است. زیر کیمونو هم کیمونوی کوچکتری به‌عنوان لباس زیرین می پوشند که ناگاجوبان (nagajuban) نام دارد.
طراحی کیمونو از لحاظ تاریخی معنای خاصی دارد. جزییات موجود در هر کیمونو مانند قلاب‌دوزی فراوان یا منسوجات چاپی، نشان دهنده جنسیت (مذکر یا مؤنث بودن) فردی که آن را می‌پوشد، ثروت و حتی موقعیت اجتماعی او است. در کتابی در این باره آمده است: «لباس ژاپنی‌ها به جای اینکه برش و دوخت معمولی داشته باشد، بیشتر به مانند یک تزیین سطحی است که بسیار مهم بوده و نشان دهنده جنس، سن، وضعیت، ثروت و سلیقه فردی است که رنگ و الگوی آن را انتخاب کرده است. کیمونو در مجموع خلاقیت قابل‌ملاحظه طراحی را منتقل می‌کند که از ذات وجودی پوشاک برای ایجاد یک کار هنری که می تواند صاحبش را در آغوش بگیرد، استفاده می کند. هر کدام از این کیمونوها یک نوع از پوشینه، یک توصیف شخصی، همچنین گویای وضعیت و دوره خاص تاریخی را تشکیل می دهد و نشان دهنده دنیایی است که روی پارچه ضبط شده تا برای آیندگان به ارث گذاشته شود».
به عنوان مثال، زنان در سطح فرمانروایی (Ruling) یا سامورای (Samurai) معمولا یکی از این سه سبک کیمونو را به تن می کردند: ۱- کیمونویی زیبا گل‌دوزی شده با یک کرپ ابریشمی با نقش منظره های طبیعی که نام آن «سبک قصر» (palace court style) است. ۲- کیمونویی که صحنه ای از یک داستان یا نمایش نامه معروف را به تصویر می کشد. زنانی که در سطح «بازرگانان» و «تاجران (Merchant) بودند نیز در کیمونوهای شان به یک «نمایش‌نامه» یا «داستان ادبی معروف» اشاره می‌کردند. شخصیت‌هایی که در طرح کیمونوی آن ها دیده می شد به طور ظریفی به این موضوع اشاره می کرد که صاحب این لباس برای انجام کارهای مهمی چون خواندن کتاب به اندازه کافی ثروتمند است.
طرح های روی این کیمونوها دلیلی برای شروع گفتگو نیز بودند. همچنین به عنوان یک روش هوشمندانه برای فراخواندن افراد برای شرکت در بازی های «کلمه» یا قضاوت در مورد شخصیت فردی که کیمونو را پوشیده است عمل می کرد.
