معرفی کلیساهای تهران

در میان جاذبه های متعدد و فراوانی که در تهران، پایتخت ایران وجود دارد می توان به کلیساهای تهران اشاره کرد. در مجموع در کل ایران حدود ۳۰۰ کلیسا را می توان شناسایی کرد که بیشتر آن ها در ناحیه شمال غربی کشور قرار گرفته اند. اما پس از اصفهان، در شهر تهران کلیساهای متعددی وجود دارد که بعضی از آن ها هم اکنون دایر بوده و از آن ها استفاده می شود اما بعضی دیگر تعطیل هستند. در این میان بعضی از کلیساها را در کنار قبرستان مسیحیان ساخته اند. همچنین هر کلیسایی داستانی دارد که دلیل ساخته شدن آن را بیان می کند. در میان مطالب مجله الی گشت، معرفی کلیساهای تهران را خالی یافتیم. بنابراین اگر علاقه مند آشنایی با بناهایی همچون کلیساهای تهران هستید، نام تمام این کلیساها را به همراه خلاصه ای از تاریخ ساخت و مکان آن ها در این مطلب خواهید یافت.

مطالب مرتبط:
پارک جمشیدیه، بهترین انتخاب برای تفریح تهرانی ها!
آشنایی با بهترین مسیرهای کوهنوردی در تهران
آشنایی با مکان های مذهبی تهران، گشتی معنوی در پایتخت

کلیسای تادئوس و بارتوقیمئوس از کلیساهای تهران است که نام خود را از دو تن از یاران حضرت مسیح (ع) که رواج دهنده دین مسیحیت در ارمنستان بوده اند، گرفته است. در سال ۱۸۰۸ میلادی (در سال ۱۱۴۷ هجری شمسی) توسط خانواده ای ارمنی به نام “جام بران” ساخته شده و هم اکنون به عنوان کلیسایی نیمه دایر فعالیت می کند. علت ساخت این کلیسا به دوران زندیه و فتحعلی شاه قاجار بر می گردد. در آن دوران خانواده جام بران برای ساخت شیشه های کاخ گلستان، به دستور فتحعلی شاه از اصفهان به تهران فرا خوانده شدند. به دلیل اینکه هیچ کلیسایی در نزدیکی محل زندگی این خانواده نبود، کلیسای تادئوس و بارتوقیمئوس مقدس را ساختند. این کلیسا در بازار تهران قرار گرفته است و در اولین جمعه هر ماه میلادی مراسمی برای بزرگداشت آن دو قدیس در این کلیسای تاریخی برگزار می شود.

این کلیسا در نزدیکی میدان ونک و در کوچه قلعه ارامنه قرار گرفته است. تاریخ ساخت آن ۱۸۵۶ میلادی بوده و به عنوان کلیسایی نیمه دایر فعالیت می کند. اگر علاقه مند به بازدید از کلیساهای تهران و دیدن مراسم عشا ربانی یا دیگر مراسم های مسیحیان را دارید، می توانید به این کلیسا بروید. این کلیسا به دستور مستوفی ممالک برای ارامنه ساکن روستای ونک ساخته شده است.

کلیسای سورپ گئورگ یا کلیسای گئورگ مقدس در حقیقت، کلیسایی کوچک همانند نمازخانه و عبادتگاه خصوصی بود. این کلیسا در ابتدا توسط دو خانواده مسیحی به نام های هُوسپیان و استِپانیان ساخته شد. بعدها یعنی در سال ۱۲۱۴ هجری شمسی این عبادتگاه کوچک، تبدیل به کلیسایی برای عبادت تمام مسیحیان شد و نام سردار ارمنی “گئورگ” را بر روی آن نهادند. گئورگ سرداری ارمنی در ارمنستان بود که در راه دین خود به شهادت رسید. موقعیت کلیسای سورپ گئورگ در بازارچه قوام الدوله بوده و در سال ۱۸۸۲ ساخته شده است. فعالیت در این کلیسا هم به صورت نیمه دایر است.

کلیسای ارتودکس روسی یا کلیسای نیکلای مقدس یکی دیگر از کلیساهای تهران است که در خیابان شهید مفتح روبه روی ساختمان لانه جاسوسی، کوچه عطارد قرار دارد. این کلیسا در دهه ۱۹۴۰ میلادی توسط مردمان روسی که از روسیه به تهران مهاجرت کرده بودند، ساخته شد و بر آن نام ” نیکلای قدیس رنج کشیده” دادند. منظور از نیکلای مقدس، نیکلای دوم تزار روسیه است.

بنای کلیسا، در دوران پهلوی بنا شده و پس از آن، در زمان شروع انقلاب اسلامی به صورت تعطیل درآمد. تا اینکه که در سال ۱۹۹۵ میلادی دوباره فعال گردید و اسقفی از مسکو برای آن، اعزام شد.

این کلیسا در خیابان وحیدیه تهران قرار دارد. از کلیساهای دایر تهران است که در سال ۱۹۶۸ ساخته شده است.

این کلیسا از دیگر کلیساهای تهران است که در خیابان میرزا کوچک خان واقع شده است. سال ساخت آن ۱۹۴۵ میلادی (۱۳۲۴ شمسی) بوده و از آن زمان تا کنون دایر است. بانی ساخت این کلیسا، “رومان عیسی یان” و معمار آن “نیکلای مارکف” بوده است. ساختمان این کلیسا را بر روی صفه ای ساخته اند و پله های عریض ورودی آن، به زیبایی و تناسب بنای آن افزوده است.

این کلیسا در کنار جاده خراسان واقع شده است و در کنار خود گورستان ارامنه تهران را جای داده است. سال ساخت آن به ۱۹۷۴ میلادی باز می گردد. این کلیسا بر روی صفه و به شکل صلیبی شکل ساخته شده است. در طراحی ساختمان آن، درب ورودی را در یک سمت (سمت غربی) و پنجره ها را در ۳ سمت دیگر طراحی کرده اند. برج ناقوس کوچک آن، در کنار در ورودی کلیسا ساخته شده است. در بالای گنبد هشت ضلعی آن، علامت صلیب از دور دیده می شود.

بزرگترین کلیسای ارامنه تهران، کلیسای سرکیس مقدس است و به محل خلیفه گری ارامنه تهران شهرت دارد. از ویژگی های منحصر به فرد این کلیسا، می توان به ساختمان خیره کننده آن اشاره کرد که به دستور مارکا سرکیسیان از ارامنه قدیمی ایران و با طراحی مهندس معمار اوژن آفتاندلیانس ساخته شده است. ساختمان این کلیسا تلفیقی از سبک معماری قرون وسطی و بناهای ارمنستان است. کلیسای سرکیس مقدس در خیابان کریمخان زند واقع شده است. از دیگر کلیساهای تهران است که در سال ۱۹۷۰ (۱۳۴۹ شمسی) ساخته شده و همچنان دایر است.

آدرس کلیسای گریگور لوساووریچ مقدس در مجیدیه تهران بوده و در سال ۱۹۸۳ ساخته شده است.

یکی از زیباترین کلیساهای تهران که در منطقه حشمتیه ساخته شده، کلیسای وارطان مقدس است. این کلیسا در سال ۱۹۸۶ ساخته شده است. مسیحیان به سپهبدان ارمنی که در راه دفاع از کشور خود یا دین خود به شهادت می رسند، لقب وارطان داده اند. به همین دلیل کلیسای وارطان مقدس از کلیساهای تهران است که به این دلیل و با این نام، نامگذاری شده است. در فصل زمستان و همزمان با برگزاری مراسم و جشن ” وارطانانتس یا وارتانانتس” می توانید از این کلیسا و مراسم آن دیدن کنید.

کلیسای کوچک صلیب مقدس، کلیسایی کوچک با طرح پلانی صلیب است که توسط مهندس رستم وسکانیان طراحی و ساخته شده است. در تمام بخش های تزئینی این بنا هم، از اشکال صلیبی استفاده فراوان شده است. زمینی که این کلیسای کوچک بر آن ساخته شده در کنار ورزشگاه آرارات است اما پیش از آن، قبرستان مسیحیان در این مکان قرار گرفته بود. پنجره های این کلیسا کوچک و در چهار طرف آن قرار گرفته و تنها یک ورودی در سمت غربی دارد. معماری این کلیسا مدرن بوده و سال ساخت آن به ۱۹۸۷ برمی گردد.

در ساخت این کلیسا تلفیقی از سبک معماری اروپایی و ایرانی را استفاده نموده اند.کلیسای انجیلی پطروس مقدس دارای پلانی باسیلیکایی و مستطیلی شکل در ابعاد ۲۵ در ۵ متر است که در جهت شمالی – جنوبی کشیده شده است. محراب کلیسا که دارای پلان ذوزنقه ای شکل است در قسمت جنوبی صحن اصلی قرار دارد. دیوارها به ارتفاع ۱۱ متر و ساخته شده با مصالح آجر و خشت هستند. برای زیبایی داخلی کلیسا، دیوارهای داخلی آن را با گچ پوشانده اند. سقف کلیسا شیروانی بوده و نورگیرهای متعددی بر روی کلیه دیوارها به جز دیوار شمالی دارد. دو ورودی در قسمت غربی و یک ورودی در دیوار شرقی کلیسای انجیلی پطروس مقدس ساخته شده است. برج ناقوس آن هم در قسمت غربی بنا و در مجاورت دیوار خارجی محراب قرار دارد. بنای این کلیسا در سال های اخیر بازسازی و تعمیر شده است. این کلیسا در در خیابان جمهوری، خیابان سی تیر قرار دارد و به سال ۱۸۹۱ میلادی توسط میسیونرهای پروتستان ساخته شده است. می توان از این کلیسا به عنوان یکی از دیدنی ترین کلیساهای تهران نام برد.

از کلیساهای تهران می توان به کلیسای حضرت یوسف اشاره کرد. این کلیسا در سال ۱۹۵۰ (۱۳۲۹ شمسی) و در خیابان انقلاب و در خیابان فرصت بنا گردیده است. کلیسای حضرت یوسف متعلق به آشوریان کاتولیک است.

این کلیسا در سال ۱۹۵۹ میلادی (۱۳۳۸ شمسی)، در زمان محمدرضا شاه و توسط آشوریان پروتستان در خیابان کارگر شمالی، خیابان خسرو ساخته شده است. معماری این کلیسا را می توان از نمونه شاهکارهای معمار آشوری تهران دانست که به دست داوید اوشانا برای فرقه آشوری ها در تهران ساخته است. جالب است بدانید که کلیسای توما، لقب بزرگترین کلیسای پروتستان تهران را داشته و مراسم های مهم این فرقه با میزبانی این کلیسا انجام می شود.

آدرس این کلیسا در خیابان انقلاب، خیابان کارگر جنوبی و در خیابان ساعد آقا بالا زاده است. کلیسای آشوری مارگیورگیز در سال ۱۹۶۱ میلادی ساخته شده است.

از دیگر کلیساهای تهران می توان به کلیساهای ژاندارک در منطقه ۱۲ شهرداری، دیر خواهران روحانی در خیابان میرداماد، دیر خواهران حضرت مسیح در خیابان جامی، کلیسای حضرت ابراهیم در بلوار کشاورز و خیابان جمالزاده، کلیسای حضرت پولس در خیابان کریم‌خان، کلیسای برادران آشوری در خیابان ستارخان، کلیسای انجیلی نور در خیابان شریعتی تهران، کلیسای انجیلی عمانوئیل در خیابان حافظ، کلیسای انجیلی ارامنه حضرت یوحنا در خیابان میرزای شیرازی و کلیسای ارتدکس یونانی در خیابان شهید مفتح اشاره کرد.