ویرانه های تولوم (Ruins of Tulum)در مکزیک یکی از قدیمی‌ترین نواحی مسکونی آمریکای جنوبی است. این شهر باستانی در گذشته‌های دور به‌عنوان عبادتگاه و محلی برای اجرای مراسم‌های مختلف مورداستفاده قرار می‌گرفت. برخلاف دیگر شهرهای تمدن مایا که همگی در وسط جنگل‌های بارانی و سرسبز قرار داشتند ساختمان‌های تولوم، در لبه‌ی ساحل و مشرف به دریای کارائیب ساخته شده‌اند. به همین علت در زمان طلوع و هنگامی که خورشید از افق دریای کارائیب بالا می‌آید زیبایی این مکان باستانی چندین برابر می‌شود. با الی گشت همراه باشید تا در سفر مجازی به ویرانه‌های تولوم، بیشتر با این مکان اسرارآمیز آشنا شویم.
مقالات مرتبط
۸ جاذبه ی دیدنی در مکزیکوسیتی که باید برای دیدن آنها برنامه ریزی کنید
ویرانه های تولوم، سومین جاذبه‌ی پربازدید گردشگری در مکزیک است. این شهر باستانی در ۱۲۸ کیلومتری جنوب کانکون و در ایالت یوکاتان (Yucatan) قرار دارد. ساختمان‌های تولوم در زمان افول تمدن مایا و دوره‌ی پسا کلاسیک، بر روی صخره‌ای به ارتفاع ۱۲ متر ساخته شده‌اند. درگذشته این ساختمان‌ها با رنگ‌های زیبایی تزیین شده بودند و دریانوردان دریای کارائیب از فاصله‌ی دور می‌توانستند آنها را ببینند.
با این که تولوم از نظر شکوه و عظمت با دیگر شهرهای باستانی مکزیک قابل‌مقایسه نیست؛ اما باز هم این شهر یکی از بهترین جاذبه‌های گردشگری کشور مکزیک محسوب می‌شود. شهر تولوم درگذشته از یک طرف توسط صخره‌های ساحلی و از طرف دیگر به وسیله‌ی دیوارهای بلند ۸ متری با ضخامت ۳ تا ۵ متر محافظت می‌شد. این دیوارها دارای ۵ دروازه بودند که دوتا از آنها در بخش شمالی، دو مورد از آنها در بخش جنوبی و یک مورد هم در غرب تولوم قرار داشت. این دیوارها شهر تولوم را در برابر تهاجمات ایمن می‌کرد. اکثر ساکنان این شهر در بیرون از دیوارها زندگی می‌کردند و بخش محصور شده به طبقه حاکم و مراسم‌های ویژه تعلق داشت. همچنین آب شرب این شهر از طریق یک چاه کوچک که در بخش شمالی دیوارها قرار دارد تأمین می‌شد.
شهر باستانی تولوم به‌خاطر دسترسی به دو مسیر زمینی و دریایی، یک مرکز تجاری مهم برای تجارت سنگ اُبسیدیَن (سنگ شیشه‌ی آتشفشانی) بود. درگذشته مردم معتقد بودند این سنگ راهی به جهان دیگر دارد و با استفاده از این سنگ ابزارهای زیادی می‌ساختند. امروزه تیغ‌های جراحی از سنگ اُبسیدیَن ساخته می‌شوند و این سنگ به‌عنوان ماده‌ی خام در صنایع هم کاربرد دارد.
شهر تولوم در بین قرن‌های ۱۳ تا ۱۵ در اوج شهرت خود قرار داشت و حتی بعد از اشغال مکزیک به دست اسپانیایی‌ها، این شهر به مدت ۷۰ سال در اختیار مایاها بود. در نهایت، در قرن شانزدهم این شهر متروکه شد و امروزه ویرانه های تولوم به‌عنوان یکی از محبوب‌ترین مکان‌های گردشگری شناخته می‌شود. جالب است بدانید در کاوش‌های باستان‌شناسی استخوان‌های زیادی از انسان‌ها و حیوانات غول‌پیکر در منطقه کشف شده است. همچنین بر اساس تصاویر و نقاشی‌های متعدد روی دیوارها و سایر آثار به‌دست‌آمده از اطراف این شهر، به نظر می‌رسد تولوم یک مکان مهم برای پرستش خدایان باستانی مکزیک بوده است.
ریشه نام تولوم را باید در زبان مایایی یوکاتان جستجو کرد. در این زبان، تولوم به معنای حصار، دیوار یا سنگر است که به دیوارهای دورتادور شهر اشاره دارد. همچنین از آن جا که این شهر رو به طلوع خورشید ساخته شده درگذشته به آن زاما (Zama) به معنای «شهر سپیده‌دم» گفته می‌شد.
کشف شهر تولوم به دست اسپانیایی‌ها، باعث آشنایی مردم اروپا با این شهر باستانی شد. این شهر برای اولین‌بار در سال ۱۵۱۸، توسط خوان دیاز (Juan Díaz)، یکی از اعضای هیئت اعزامی اسپانیایی به مکزیک مشاهده شد. اولین توصیف دقیق از ویرانه های تولوم توسط جان لوید استفنز (John Lloyd Stephens) و فردریک کاتروود (Frederick Catherwood) در کتاب «حوادث سفر در یوکاتان» منتشر شده است. هنگامی که آنها از سفر دریایی خود به ساحل رسیدند از دیدن یک ساختمان بلند تحت‌تأثیر قرار گرفتند.
احتمالاً ساختمانی که استفنز و کاتروود مشاهده کردند همان El Castillo مهم‌ترین ساختمان ویرانه های تولوم است. آنها نقشه‌های دقیقی از دیوارهای این شهر تهیه کردند و کاتروود طرح‌هایی از ساختمان اصلی و چندین ساختمان دیگر کشید. آنها همچنین درباره‌ی یک سنگ‌نوشته‌ی کلاسیک مربوط به سال ۵۶۴ میلادی در این مکان گزارش‌هایی ارائه کردند. این سنگ‌نوشته امروزه در موزه‌ی بریتانیا نگهداری می‌شود. باستان‌شناسان احتمال می‌دهند این سنگ در جای دیگری ساخته شده و بعد برای استفاده به تولوم آورده شده باشد.
از مهم‌ترین بخش‌های ویرانه های تولوم می‌توان به ساختمان ال کاستیلو (El Castillo)، معبد نقاشی‌های دیواری (the Temple of the Frescoes) و بخشی به نام معبد خدای نزول (Temple of the Descending God) اشاره کرد.
ساختمان ال کاستیلو که به‌عنوان قصر هم شناخته می‌شود با ارتفاع ۷.۵ متر در بالای یک صخره ساخته شده است. درگذشته این ساختمان با گچ پوشیده شده بود و رنگ‌آمیزی‌هایی روی آن وجود داشت. همچنین اتاق‌های بالایی این سازه با تصاویر مختلف تزیین شده بودند و درگذشته به‌عنوان اتاق مشورت و شورا مورداستفاده قرار می‌گرفتند. ساختمان ال کاستیلو بلندترین سازه‌ی ویرانه های تولوم است و کاملاً به دریای کارائیب اشراف دارد. همان‌طور که قبلاً گفته شد این ساختمان در هیچ دوره‌ای کاربری قصر نداشته و در آن انواع مراسم‌های آیینی برگزار می‌شد.
معبد نقاشی‌های دیواری در ویرانه های تولوم در واقع یک ساختمان کوچک دوطبقه است. طبقه‌ی اول این معبد دارای ۲ اتاق و ۴ ستون یکپارچه است که شکاف‌های ورودی در کنار آنها قرار دارند. همچنین ۳ طاقچه با نقش خدایان در مرکز این معبد و دوپیکر ایستاده در دو طرف آن دیده می‌شود. به علت وجود بقایای نقاشی به رنگ‌های سیاه، سبز، زرد و عمدتاً قرمز بر روی گچ‌بری‌ها، این ساختمان به معبد نقاشی‌های دیواری شهرت یافته است. این نقش‌ها عموماً شامل خدایان زن و مرد، مارهای درهم‌تنیده، گل، میوه و خوشه‌هایی است که به خدایان تقدیم می‌شدند.
این معبد بر روی یک معبد قدیمی ساخته شده و دارای یک در سمت غرب و یک پلکان باریک است. در ورودی این معبد و درست بالای طاقچه‌ی در، مجسمه‌ای که در سرتاسر ویرانه های تولوم یافت می‌شود قابل‌مشاهده است. این مجسمه با بال‌های گشوده، یک شیء را در دست گرفته است.
اگر در سفرتان به مکزیک قصد بازدید از ویرانه های تولوم را داشتید باید از بزرگراه ۳۰۷ خودتان را به این محوطه‌ی باستانی برسانید. رستوران‌ها و مراکز تجاری زیادی در طول این مسیر وجود دارند که در صورت تمایل می‌توانید سری به آنها بزنید. همچنین برای گردشگرانی که علاقه‌مند هستند در نزدیکی ویرانه های تولوم اقامت کنند چند هتل و پارکینگ در اطراف این سایت باستانی ساخته شده است.
آدرس: Carretera Federal 307 Cancún – Chetumal Km 230, 77780 Tulum, Q.R., Mexico
امروزه ویرانه های تولوم یکی از دیدنی‌ترین جاذبه‌های گردشگری کشور مکزیک است. به‌خصوص بخش ساحلی این شهر منظره‌ی خیره‌کننده‌ای دارد. در این بخش علاوه بر قدم‌زدن در ساحل و تماشای ساختمان‌ها می‌توان از دیدن چشم‌انداز زیبای دریای کارائیب هم لذت برد.