هرچه باید درباره نقشه کامل ترکیه بدانید

ترکیه کشوری است که موقعیت جغرافیایی منحصربه‌فردی را اشغال می‌کند و بخشی از آن در آسیا و بخشی دیگر در اروپا قرار دارد. این کشور در طول تاریخ خود، هم به عنوان یک مانع و هم به عنوان یک پل بین دو قاره عمل کرده است. برای آشنایی بیشتر با نقشه کامل ترکیه در این راهنما از مجله گردشگری الی گشت با ما همراه باشید.

ترکیه در نقطه تقاطع بالکان، قفقاز، خاورمیانه و شرق مدیترانه واقع شده است. این کشور از نظر قلمرو و جمعیت در میان کشورهای بزرگ منطقه قرار دارد و مساحت زمین آن از هر کشور اروپایی دیگری بیشتر است. تقریباً تمام این کشور در آسیا قرار دارد و بخشی از شبه جزیره مستطیلی شکل آسیای صغیر – که همچنین به نام آناتولی هم شناخته می‌شود – و در شرق، بخشی از یک منطقه کوهستانی است که گاهی اوقات به عنوان ارتفاعات ارمنی شناخته می‌شود. باقی ترکیه در منتهی‌الیه جنوب شرقی اروپا قرار دارد، بقایای کوچکی از یک امپراتوری که زمانی در بیشتر مناطق بالکان وسعت داشت.

ترکیه دارای وسعت شمالی – جنوبی است که از حدود ۴۸۰ تا ۶۴۰ کیلومتر متغیر است و حدود ۱۶۰۰ کیلومتر از غرب به شرق امتداد دارد. ترکیه از شمال به دریای سیاه، از شمال شرقی به گرجستان و ارمنستان، از شرق به جمهوری آذربایجان و ایران، از جنوب شرقی به عراق و سوریه، از جنوب غربی و غرب به دریای مدیترانه و دریای اژه و در شمال غربی توسط یونان و بلغارستان محدود می‌شود. پایتخت ترکیه آنکارا است و بزرگ‌ترین شهر و بندر دریایی آن استانبول است.

همان‌طور که در نقشه کامل ترکیه قابل مشاهده است، از مجموع طول حدود ۶۴۴۰ کیلومتر مرز این کشور، حدود سه چهارم آن دریایی است، از جمله سواحل در امتداد دریای سیاه، دریای اژه، و مدیترانه، و همچنین باریکه‌هایی که دریاهای سیاه و اژه را به هم متصل می‌کنند. این تنگه‌ها – که شامل بسفر، دریای مرمره و داردانل می‌شوند – مجموعاً به عنوان تنگه‌های ترکیه شناخته می‌شوند. کنترل ترکیه بر این تنگه‌ها که تنها خروجی از دریای سیاه است، عامل اصلی روابط این کشور با سایر کشورها بوده است. بیشتر جزایر در امتداد سواحل دریای اژه یونانی هستند. تنها جزایر Gökçeada و Bozcaada در دست ترکیه باقی‌مانده‌اند. مرزهای دریایی با یونان از زمان جنگ جهانی دوم در موارد متعددی منبع اختلاف بین دو کشور بوده است.

مجموعه‌ای طولانی از نهادهای سیاسی در طول قرن‌ها در آسیای صغیر وجود داشته‌اند. قبایل ترکمن در قرن یازدهم میلادی به آناتولی حمله کردند و امپراتوری سلجوقیان را تأسیس کردند. در طول قرن ۱۴ امپراتوری عثمانی یک گسترش طولانی را آغاز کرد و در قرن ۱۷ به اوج خود رسید. جمهوری مدرن ترکیه که در سال ۱۹۲۳ پس از فروپاشی امپراتوری عثمانی تأسیس شد، یک دموکراسی ملی گرا، سکولار و پارلمانی است. پس از یک دوره حکومت تک حزبی تحت حاکمیت مؤسس آن، مصطفی کمال (آتاتورک)، و جانشین او، دولت‌های ترکیه از دهه ۱۹۵۰ توسط انتخابات چند حزبی بر اساس حق رأی جهانی بزرگسالان ایجاد شدند.

در نقشه کامل ترکیه، ۷ منطقه جغرافیایی وجود دارد:

• منطقه آناتولی شرقی
• منطقه آناتولی مرکزی
• منطقه دریای سیاه
• منطقه مدیترانه
• منطقه اژه
• منطقه مرمره
• منطقه آناتولی جنوب شرقی

در ادامه در مورد این ۷ منطقه در نقشه کامل ترکیه را با اطلاعات بیشتری توضیح داده شده است.

اینجا بزرگ‌ترین منطقه در نقشه کامل ترکیه است. منطقه آناتولی شرقی منطقه‌ای است که تراکم جمعیت در آن حداقل است. بخش بزرگی از منطقه را کوه‌ها تشکیل می‌دهند. منطقه‌ای است که بالاترین ارتفاع را دارد. امرار معاش مردم در این منطقه از طریق کشاورزی و دامداری است. بزرگ‌ترین دریاچه ترکیه، دریاچه وان و کوه آرارات بلندترین کوه کشور اینجا قرار دارند.

این  منطقه لرزه خیز درجه یک ترکیه است و محدوده وسیعی از فلات ها برمی‌گیرد. فلات ارزروم-قارس بزرگ‌ترین فلات آناتولی شرقی است. از آنجایی که کوه‌های منطقه بیشتر در جهت شرق به غرب هستند، حمل و نقل بیشتر در جهت شرق به غرب است. به دلیل ناهمواری‌های منطقه، مناطق کشاورزی باریک هستند؛ بنابراین تراکم جمعیت کشاورزی بالاست.

این منطقه دارای آب و هوای خشن قاره‌ای است. منطقه‌ای است که میانگین دمای سالانه آن کم‌ترین و زمستان‌ها طولانی‌ترین و سخت‌ترین است. در زمستان دمای هوا تا -۴۰ درجه کاهش می‌یابد. در این منطقه، زمستان‌ها طولانی‌تر است، به ویژه در اطراف ارزروم-قارس به مدت ۵-۶ ماه ادامه پیدا می‌کند. در طول تابستان دمای هوا حدود ۲۰ درجه  طول فصل کوتاه است. شایع‌ترین پوشش گیاهی منطقه استپی است.

در نقشه کامل ترکیه منطقه آناتولی شرقی جایی است که بیشترین ارتفاع و کم‌ترین دما در آن دیده می‌شود. به همین دلیل محصولات در این منطقه دیر رشد می‌کنند. این منطقه کم مساعدترین منطقه در تولید سبزیجات است که در آن تنوع محصولات کشاورزی کم‌ترین میزان را دارد.

منطقه آناتولی مرکزی دومین منطقه بزرگ در نقشه کامل ترکیه پس از منطقه آناتولی شرقی است. این منطقه با همه مناطق به جز منطقه آناتولی جنوبی همسایه است. این منطقه خشک‌ترین و کم‌باران‌ترین منطقه ترکیه با بالاترین نرخ فرسایش است و به انبار غله ترکیه نیز معروف است. همچنین دریاچه نمک، کاپادوکیه و پایتخت آنکارا در این منطقه قرار دارند. اینجا اقتصاد مبتنی بر کشاورزی است.

میانگین ارتفاع آناتولی مرکزی حدود ۱۰۰۰ متر است. چشم انداز بیشتر مسطح است. این منطقه از دشت های بزرگ تشکیل شده است. این امر باعث حمل و نقل آسان و وجود زمین های کشاورزی بزرگ می شود. همچنین تراکم جمعیت کشاورزی کم است و به دلیل وسعت دشت، جمعیت به طور منظم در منطقه پراکنده شده است. فلات های بزرگ نیز باعث پایداری شرایط آب و هوایی می شود. این منطقه که توسط کوه های بلند احاطه شده است دارای حوضه های بسته مانند قونیه، دریاچه نمک، آکشهیر و ابر است.

بزرگ‌ترین دریاچه منطقه دریاچه نمک است. این دریاچه به عنوان یک سازند منشأ تکتونیکی دارد و یکی از منابع اصلی نمک در ترکیه است. سدهای Hirifanlı، Kesikköprü و Kapulukaya بر روی رودخانه Kızılırmak قرار دارند و به عنوان نیروگاه‌های برق آبی عمل می‌کنند.

آب و هوا در اینجا از نوع آب و هوای استپی محلی است. تابستان‌ها گرم و خشک و زمستان‌ها سرد و برفی است. دما در تابستان ۲۳-۲۴ درجه و در زمستان ۰ تا -۳ درجه سانتیگراد است. اختلاف دمای سالانه زیاد است. اینجا منطقه‌ای است که به دلیل احاطه شدن توسط کوه‌های مرتفع کم‌ترین بارندگی را دارد. رطوبت و بارش در شمال منطقه بیشتر است.

سادگی اشکال زمین در این منطقه از نقشه ترکیه منجر به ایجاد سطح وسیعی از مناطق زیر کشت شده است. نسبت سطح زیر کشت (۲۷ درصد) در این منطقه بعد از مرمره بیشترین میزان را دارد. استفاده از ماشین آلات در کشاورزی رایج است. بیشتر مردم به کشاورزی مشغول هستند. این منطقه بیشترین میزان تولید غلات را دارد و یکی از پیشروترین محصولات آن گندم است.

این منطقه در نقشه کامل ترکیه تقریباً ۱۸ درصد از خاک کشور را در بر می گیرد. منطقه ای است که عرض شرقی-غربی آن بیشتر است. جنگلی ترین منطقه کشور است. چهار فصل بارندگی در آن دیده می شود و تنها منطقه ای است که گیاه چای در آن رشد می کند.

منطقه دریای سیاه ظاهری کوهستانی دارد. کوه‌های منطقه، به موازات دریا امتداد دارند. آن‌ها را کوه‌های آناتولی شمالی می‌نامند. ارتفاع کوه‌ها در ناحیه شرق دریای سیاه بیشتر و کم‌ترین ارتفاع در منطقه دریای سیاه میانه است.

در حالی که آب و هوای دریای سیاه فقط در خط ساحلی دیده می‌شود، در قسمت‌های داخلی این منطقه در نقشه ترکیه، آب و هوای قاره‌ای حکم فرماست. میزان بارندگی در سواحل زیاد است. مشکلات حمل و نقل بین بخش‌های ساحلی و داخلی وجود دارد. در واقع این واقعیت که بنادر در سواحل دریای سیاه به اندازه کافی توسعه نیافته‌اند به دشواری اتصال آن‌ها به بخش‌های داخلی مربوط می‌شود. کوه‌ها باعث کندی توسعه تجاری و اقتصادی شهرهای ساحلی شده‌اند.

تابستان‌ها خنک (۲۳-۲۴ درجه) و زمستان ها (۵-۷ درجه) گرم هستند و در تمام فصول بارش وجود دارد. اینجا منطقه ای در نقشه کامل ترکیه است که در آن رطوبت و بارندگی شایع ترین است. منطقه ای است که کم ترین اختلاف دما و تعداد روزهای آفتابی را دارد. بیشترین میزان بارندگی در پاییز و کم ترین میزان بارندگی در بهار است. پوشش گیاهی در ساحل جنگلی است. در داخل، آب و هوای قاره ای وجود دارد.

این منطقه در نقشه ترکیه ۱۵ درصد از خاک این کشور را در بر می گیرد و ناهموارترین نقطه کشور است. این منطقه ای است که گردشگری تابستانی با بالاترین میانگین دمای سالانه در آن شروع می شود.

بخش بزرگی از منطقه مدیترانه را کوه‌های توروس  پوشانده‌اند. در نتیجه موازی بودن کوه‌ها با ساحل؛ آب‌وهوای مدیترانه‌ای نمی‌تواند وارد فضای داخلی شود. به همین دلیل، آب‌وهوا، پوشش گیاهی و محصولات کشت شده بین نواحی ساحلی و داخلی متفاوت هستند. صخره‌های ساحلی مرتفع و بنادر طبیعی کوچک هستند. تجارت بین بخش‌های ساحلی و داخلی در سطح مطلوب توسعه‌نیافته است. تعداد دشت‌ها در منطقه مدیترانه کم است.

به دلیل آب و هوای مدیترانه‌ای این منطقه در نقشه کامل ترکیه، رودخانه‌ها در زمستان با بارندگی پر می‌شوند و در تابستان سطح رودخانه‌ها کاهش می‌یابد.

سواحل مدیترانه با آب‌وهوای خاص مدیترانه‌ای مشخص می‌شوند. تابستان‌ها گرم و خشک و زمستان‌ها معتدل و بارانی است. دمای تابستان ۲۷-۲۸ درجه و دمای زمستان ۸-۱۰ درجه است. اینجا یکی از مناطق در نقشه ترکیه است که بیشترین تعداد روزهای آفتابی را دارد. بالاترین دمای زمستان در سواحل مدیترانه دیده می شود. دمای بالای زمستان باعث ارزان تر شدن گلخانه ها در این منطقه می شود. به همین دلیل رایج ترین محل کشت گلخانه ای بخش آنتالیا در سواحل مدیترانه است.

تقریباً ۱۰ درصد از نقشه ترکیه را منطقه دریای اژه پوشش می دهد. این منطقه بیشترین طول ساحلی را دارد. از نظر توسعه و تراکم جمعیت پس از مرمره در رتبه دوم قرار دارد. همچنین منطقه ای است که بیشترین خلیج را دارد.

ارتفاع و شکل زمین بین ساحل و داخل خشکی متفاوت است. باتوجه‌به امتداد کوه‌ها و دشت‌های ساحلی دریای اژه در جهت شرقی – غربی:

• حمل و نقل در جهت شرق به غرب آسان‌تر است.
• مناطق داخلی تجارت با ساحل دریای اژه را توسعه داده‌اند.
• آب‌وهوای دریایی به داخل وارد می‌شود.
• محصولاتی که در شرایط دریایی رشد می‌کنند را می‌توان در داخل منطقه تولید کرد.
• خلیج‌های زیادی وجود دارند.
• تعداد بنادر طبیعی زیاد است.

در این منطقه در نقشه کامل ترکیه، آب‌وهوای گذار بین آب‌وهوای مدیترانه‌ای آناتولی غربی مرکزی و آب‌وهوای استپی آناتولی مرکزی تجربه می‌شود. کشاورزی یک منبع درآمد مهم در منطقه است. همچنین زمستان‌های مرطوب در منطقه ساحلی دریای اژه منجر به دردسترس‌بودن گلخانه‌های ارزان‌تر شده است.

منطقه مرمره با سهم ۸.۵ درصدی ششمین منطقه از نظر مساحت در نقشه کامل ترکیه است. این منطقه با کمترین میزان ارتفاع، بیشترین مصرف انرژی، با بالاترین میزان تراکم جمعیت و نرخ شهرنشینی از نظر حمل و نقل و تجارت توسعه یافته ترین منطقه کشور است

بلندترین کوه منطقه اولوداغ با ۲۵۴۳ متر ارتفاع است. ارتفاع سایر کوه‌ها زیاد نیست. شبکه حمل‌ونقل به دلیل سادگی اشکال زمین و موقعیت خاص منطقه توسعه‌یافته است. این وضعیت منجر به گردهمایی بسیاری از تشکل‌های صنعتی در این منطقه در نقشه ترکیه شده است؛ منطقه‌ای با بیشترین نسبت زمین زیر کشت (۳۰%) در ترکیه.

آب‌وهوای مدیترانه‌ای، آب‌وهوای قاره‌ای و آب و هوای دریای سیاه در این منطقه تجربه می‌شوند. میانگین دمای سالانه ۱۴-۱۵ درجه است. زمستان‌ها سرد نیست (۳-۶ درجه) و تابستان‌ها هم خیلی گرم نیست (۲۳-۲۵ درجه). آب‌وهوای مدیترانه‌ای در سواحل دریای مرمره و مرمره جنوبی حکم‌فرماست.

استانبول و بورسا از مراکز مهم گردشگری منطقه در نقشه کامل ترکیه هستند. فعالیت‌های گردشگری در طول سال ادامه دارند. همچنین چشمه‌های آب گرم و اولوداغ هم از مناطق مهم گردشگری هستند. سواحل شمالی و جنوبی دریای مرمره از نظر گردشگری دریایی توسعه یافته‌اند. گردشگری اسپا نیز در بورسا، یالوا، بالیکسیر و چاناک کاله توسعه یافته است.

در نقشه کامل ترکیه، اینجا کوچک‌ترین منطقه کشور است. تمام تولید نفت ترکیه در این منطقه انجام می‌شود و فلات و دشت‌های منطقه وسیع هستند. ویژگی‌های کلی آب و هوای مدیترانه‌ای به ویژه در اطراف غازیانتپ غالب است.

تابستان ها گرم و خشک است. جنوب شرقی آناتولی جایی است که دمای تابستان و شدت تبخیر در آن رایج‌ترین است. علت آن قرارگرفتن در جنوب و بادهای گرمی است که از سمت جنوب می وزد.. در این منطقه از نقشه ترکیه رایج‌ترین پوشش گیاهی استپی است.

اقتصاد منطقه بر پایه کشاورزی و دامپروری استوار است. وجود دشت‌های بزرگ کشاورزی را تسهیل می‌کند. خشکسالی زیاد تابستان تولید بسیاری از محصولات کشاورزی را در این منطقه از نقشه کامل ترکیه محدود می‌کند. شرایط طبیعی به ویژه برای تولید غلات و عدس مناسب است. پسته، پنبه، برنج، کنجد و تنباکو نیز در منطقه تولید می‌شوند.

مطالب مرتبط:
معرفی هتل رسمینا وان | ۳ ستاره
بهترین و خوشمزه ترین غذاهای ترکیه
معرفی ۱۱ رستوران و کافه عالی در شهر وان ترکیه
راهنمای کامل نقشه گردشگری ترکیه